SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (026)

26.

Kandhane Ki Suwela ngono kuwi ndadekne kepencuting atiku, iba mulyaning atiku lamun klakon bisa tansah cecaketan karo Andalu. Pancen nek tak gagas apa sing dikandhakne Ki Suwela kuwi klebu ing nalar tenan, lire minangka punggawa Dalem Katumenggungan sing pangkatku mung persis ing sangisore Rama Tumenggung Jatikusuma, yen mung ngarepake Andalu dadi selirku kuwi nyata barang sing kaliwat lumrah. Aja maneh mung sak Andalu wong siji, sanadyan upama aku kepengin ngopeni selir kliwat saka telu wae iya ora bakal ana sing bisa ngirekake.  Lan saupama mengko yen anggonku nyelir Andalu ora ndadekne sarjuning penggalihe Rama utawa Ibu Tumenggung, gampang wae aku ngumpetake Andalu ing panggonan sing angel diweruhi wong, dadi ora katon yen aku duwe simpenan wanita sing nyata wis gawe atiku poyang-payingan.

 

Nanging sadurunge aku aweh wangsulan marang kesaguhane Ki Suwela mujudne Andalu dadi selirku, kapeksa nggonku rembugan barang sing wadi iki kandheg. Tayu karo Lancur sing mau tak kanthi  nindakne panaliten ing papan anggone Waraka anggaota, katon mlaku nyedhaki papanku jejagongan karo Ki Suwela. Sajake Tayu apa dene Lancur ngira yen anggonku jagongan karo Ki Suwela iki mung jagongan lumrah kanggo ngisi ing kalane wektu ngaso.

 

"Kasigeg rumiyin Ki Suwela" kandhaku marang Ki Suwela setengah bisik-bisik, merga Tayu lan Lancur wis sansaya cedhak karo papanku wong loro jagongan "mangke kemawon dipun lajengaken ing sanjawining wanci makarya".

 

"Inggih Anakmas" wangsulane Ki Suwela wis tanggap karo karepku, merga Ki Suwela uga wis ngerti nek Tayu karo Lancur padha mara "kaparenga kula wangsul dhateng papan kula nyambut damel malih, sawanci-wanci Anakmas ngersakaken nyambet rembagan menika, kaparenga nimbali kula".

 

Ki Suwela banjur ngadeg lan ninggalake papan palungguhane mbalik menyang panggonane nyambut gawe maneh. Tayu apa dene Lancur sing simpangan karo Ki Suwela padha manthuk kurmat, banjur padha golek lungguhan dhewe-dhewe ing sandhingku.

 

"Kaparengna nglajengaken matur ngengingi papan anggenipun nggaota Ki Waraka wau Gus" Tayu miwiti omong, sawuse wong loro kuwi lungguh.

 

"Iya, kepriye?" aku mangsuli karo nakoni apa sing arep dikandhakne Tayu lan Lancur.

 

"Ketingalipun kala wau. Ki Waraka nyingidaken prakawis ingkang wonten ing papanipun nyambut damel Gus" Lancur genti sing guneman "ketitik saking papan ingkang kangge ngunjuk ciyu saha papan laelangen beksan ingkang sepen boten wonten tiyangipun babar pisan".

 

"Ugi ingkang wonten wingking ingkang criyosipun papan kangge pijet saha ngleremaken salira lan manah, kala wau ugi boten wonten tiyangipun babar pisan" Tayu nindhihi rembug.

 

"Lha banjur?"

 

"Mesthinipun menawi kados ingkang dipun aturaken Ki Waraka bilih panggaotan kekalih menika boten saben wekdal reja, kathah ingkang ndugeni, kedahipun anggenipun sepen boten kados kala wau. Sak boten-botenipun para paraga ingkang tinanggenah lelados dhateng para ingkang badhe dugi, siaga wonten ing mriku. Makaten ugi para juru pradangganipun, inggih panjak inggih waranggananipun kedahipun wonten lan sami ngungelaken gangsanipun, boten kok lajeng sedaya boten wonten makaten menika. Makaten ugi, tukang pijetipun ketingal aneh menawi babar pisan boten wonten ingkang siaga ing mriku" Lancur ngandhakne panemune, suwarane nuduhne nek atine ora seneng merga rumangsa diakali dening Waraka.

 

"Mula bener kang dadi panemu ndika kuwi Ki Tayu lan Ki Lancur" wangsulanku kanthi suwara sing sareh "mula mau wis tak kandhakne marang Ki Waraka yen panaliten dina iki mau durung rampung lan bakal dianakne pamariksa maneh bisa kanthi terang-terangan nanging uga bisa klawan cara sesidheman".

 

"Estunipun saged kemawon pamriksan ing dinten menika kaanggep cekap lho Gus?!?" Lancur nyauri wangsulanku.

 

"Rampung kepriye?" aku durung mudheng karo kandhane Lancur iki.

 

"Gus Wanda cekap ngasta Serat Palilah kangge Ki Waraka nglampahaken anggenipun nggaota ing papan wau, nanging winates ing nggaota sesadean tedhan saha unjukan limrah, boten nyebataken bab anggenipun ugi nggaota sadean ciyu lan nggelar papan mbeksa saha papan kangge pijet. Dados mangke Ki Waraka namung dipun wenangaken nggaota ing mriku minangka bakul tedhan, menawi anggenipun bebakulan ciyu saha nyawisaken papan beksan tuwin papan kangge pijet, menika babar pisan boten angsal Serat Palilah saking Dalem Katumenggungan, menawi Ki Waraka taksih nekad nglampahaken panggaotan ingkang tanpa palilah menika sawanci-wanci saged dipun dhawahi pidana" Lancur nggenahne sing dadi panemune "atur kula ingkang makaten menika kala wau, jalaran sampun cetha menawi Ki Waraka bpten blaka kalihan punggawa Katumenggungan ingkang ngemban jejibahan, kamangka punggawa menika Raden Bagus Suwanda piyambak, sesulih saking Gusti Tumenggung Jatikusuma. Sikepipun Ki Waraka makaten menika sami kalihan ngremehaken kawibawan dalem Katumenggungan".

 

Nitik ukara sing kawetu sakalambene iki, cetha yen Lancur rumangsa gela merga rumangsa wis diapusi dening Waraka sing ora bares nuduhne kahanan satemene apa sing dilakokne ing papan anggone nggaota. Nadyan pamrayogane Lancur iki ana benere, nanging pamrayoga sing olehe thukul saka kegawa dening ati sing panas lan gela mangkono kuwi, cetha yen pamrayoga sing ora linandhesan jiwa wicaksana. kanggo sauntara pamrayoga saka Lancur iki ora enggal tak wangsuli.

 

"Nuwun sewu keparenga kula matur Gus" sawise aku rada suwe ora wangsulan-wangsulan, Tayu genti sing guneman .

 

"Iya piye Ki Tayu?" aku aweh wektu marang Tayu supaya ngandhakne panemune.

 

"Inggih nyuwun pangapunten saderengipun" Tayu wiwit guneman ngandhakne karepe "ing babagan menika kula radi benten pamanggih kalih Adhi Lancur".

 

"Kuwi lumrah Ki Tayu, piye mungguh panemu ndika?" aku takon karo mesem, aku ngira yen Tayu sing luwih duwe watak sabar tinimbang Lancur kuwi bakal ngandhakne panemune sing luwih klebu nalar tinimbang pamrayoga sing dikandhakne Lancur.

 

"Inggih Gus" wangsulane Tayu sing uga banjur kandha marang Lancur "aku njaluk pangapuramu ya Dhi? nek sing arep tak aturne marang Gus Wanda mengko beda karo aturmu mau".

 

"Ora dadi apa Kakang" wangsulane Lancur "kabeh-kabeh mau mung panemu sing dadi pamrayoga sing bakal dadi atur marang Gusti Tumenggung Jatikusuma lumantar Gus Wanda, panemu sing wis tak aturne mau bisa uga luput nanging bisa uga panemu ndika sing arep ndika aturne marang Gus Wanda iki mengko uga durung mesthi nek pas".

 

"Makaten Gus" Tayu wiwit ngandhakne sing dadi panemune "mila leres ingkang dipun aturaken Adhi Lancur bilih Ki Waraka menika sampun ngremehaken punggawa Dalem katumenggungan, nanging kula boten sarujuk kalih pamanggih bilih prayoginipun Ki Waraka namung dipun paringi Serat Palilah anggaota winates ing sesadean tedhan saha unjukan kemawon".

 

"Ki Tayu ora sarujuk karo penemune Ki Lancur mau?" aku nggenahne .

 

"Leres, kula langkung sarujuk menawi Ki Waraka babar pisan boten kaparingan Serat Palilah menapa-menapa, awit sanaosa anggenipun nggaota sadean ciyu lan papan pijet menika boten kaparingan Serat Palilah, nanging kanthi wontenipun Serat Palilah kangge anggaota sesadean tedhan, menika saged dipun angge kudhung dening Ki Waraka lan kaginakaken kangge nglampahaken panggaotan ingkang estunipun umbaran wau. Pramila pamanggih kula, Gus Wanda enggal ngasta Serat bilih Dalem Katumenggungan boten badhe nukulaken Serat Palilah menapa-menapa dhateng Ki Waraka, jalaran sampun kabukten menawi Ki Waraka sampun boten blaka malah kepara ngremehaken dhateng punggawaning Dalem Katumenggungan ingkang nembe ngemban jejibahan. Anggenipun eber-eber utawi anggaota Ki Waraka kedah dipun kendeli dugi samanten kemawon, jalaran namung titiang ingkang nistha ingkang klawan cetha ngremehaken paugeraning Dalem katumenggungan minangka panyambunging kawicaksanan saking Nagari Majapahit" Tayu nyethakne apa sing dadi panemune.

 

Aku ora nyana babar pisan yen sanadyan suwarane Tayu adoh luwih sareh tinimbang suwarane Lancur, nanging jebul sikepe Tayu marang Waraka adoh luwih wentala tinimbang sikepe Lancur. Pancen yen dinalar panemu loro sing beda iki padha - padha ana benere, nanging uga padha-padha ana sing durung pas lamun ditrapake kanggo nyikepi panyuwunan saka Waraka sing mbutuhake Layang Palilah kanggo anggaota.

 

 

ana candhake.