TEMBANG CEMPLANG 52

 

dening: IMMIR

 

52.

Olehe padha jagongan sajak gumyak kuwi jebul lagi ngrembug larah-larahe Yang Yem, gelem nuruti eguhe Bu Kardiman supaya mara menyang Jakarta. Yang klawan blaka suta apa anane nyritakne olehe Telepon Nita sing arep nggathukne Mur karo kancane Nita sing kabare isih WNA kuwi. Yang Yem ua kandha nek dheweke babar pisan ora mathuk karo rerigene Nita, nanging arep nulak sanalika pas bareng karo Nita Telepon kae, Yang Yem ora wani, merga sing arep nglakoni kuwi Mur dudu dheweke. Arepa dheweke nulak, nek sing nglakoni seneng Yang Yem tetep ora bisa apa-apa. Mula banjur Mur arep dikongkon bali luwih dhisik arep dijak rembugan lan dikandhani bab iki. Nanging Yang Yem ya isih duwe rasa kuwatir, merga nek suk riyaya Mur sida bali, bakal ketemu Nita. Lan bisa uga Mur lan Yang Yem bakal katut karo rerigene Nita sing wasis micara kae. nDelalah Bu Kardiman nawani supaya Yang Yem teka nyang Jakarta nemoni Mur, malah wragate mlaku uga wis disediyani pisan. Mula Yang Yem banjur semrinthil, manut kersane Bu Kardiman.

"Tindake Bu Daryana ngantos dumugi mriki niku estunipun boten awitrerigen kula" Bu Kardiman nanggapi critane Yang Yem "nanging awit dipun ebahaken dening Ingkang Maha Kawasa. Awit sampun wancinipun Tembang Cemplang punika wangsul dhateng not ingkang leres".

"Kok Tembang Cemplang ta Dhik? apa kuwi ?" Bu Narti takon. Merga liyane mung padha meneng, nadyan ketoke ya durung mudheng.

"Makaten mBakyu" Bu Kardiman nggenahne kandhane "Bu Daryana utawi mBak Srimurni punika, sampun meh kalih dasa tahun umpetan rapet ing pundi kula boten sumerep, malah asmanipun piyambak ugi dipun gantos, namine putrane ugi dipun elih, punika kenging dipun upameaken suwanten tembang, sae nanging kapireng cemplang, awit notipun sampun dipun ewahi. Lha dening Gusti Ingkang Damel Gesang, mBak Srimurni punika dipun kersakaken supados wangsul jati dhirinipun sakawit, mila lajeng sumrinthil kersa tindak dhateng Jakarta mriki niku".

"O ngono?" Bu Narti manggut-manggut lagi ngerti.

"Lha nuwun sewu Bu Daryana" Bu Kardiman banjur nakoni Yang Yem "lha menawi rigenipun Nita ingkang makaten kala wau Bu Daryana boten kepranan ing galih, punapa Mur punika, sampun wonten calon pilihanipun Bu Daryana piyambak? Upami dereng, sepisan malih upami dereng lho, kados pundi menawi kula padosaken calon. Mesthi kemawon calon ingkang badhe kula aturaken, benten kaliyan ingkang dipun tawakaken Nita. Ingkang badhe kula turaken punika namung lare lola, sampun boten gadhah Bapak malih, nyambut damelipun namung Tani, griyanipun inggoh ing padhusunan, nanging larenipun estu badhe tanggel jawab saestu, liripun inggih nikah kanthi sah miturut satataning agami saha aturanipun nagari lan Mur badhe dipun ajak gesang sawontenipun ing dhusun papanipun lare wau. Kadospundi?".

Yang Yem suwe ora semaur, Mur ngati-ati nglirik bendarane, batine takon sapa sing dikarepne bendarane sing jare saiki wis dadi Bulike kuwi. Minangka anak saupama simboke nyetujoni, dheweke mung bisa manut lan muga-muga dadi lan apike.

"Ngene ya Dhik, eh makaten Bu" Yang yem wekasane wangsulan ngati-ati banget.

"Sampun ngangge Dhik kemawon, kula langkung remen menawi Bu Daryana kados mBak Srimurni ingkang kula tepangi jaman samanten" Bu Kardiman nugel guneme Yang Yem.

"Inggih" Yang Yem nerusne kandhane "bares wae, aku minangka wong tuwa sak jane ya wis kepengin supaya Mur kuwi enggal kawengku ing kakung, sokur bage yen aku bisa nunggoni nganti tuwa, saora-orane sawanci-wanci aku dipundhut karo Sing Kuwasa kuwi wis ora ngebot-eboti lakuku sowan neng ngersane Allah. Lha nek Dhik Bhekti wis nemokne calon kanggo anakku Mur, aku matur nuwun banget, nanging kabeh kuwi ya gumantung karo sing arep nglakoni, ya Mur dhewe".

"Matur Nuwun mBak Sri" Bu Kardiman mesem lega, banjur kandhane marang Mur "piye Mur panemumu?".

"Bakenipun kula manut kaliyan kajenge Mak-e Buk, eh Bulik" wangsulane Mur ora kalah ngati-atine "Kula pitados, punapa ingkang dipun pilihaken Bulik kangge kula mesthi ingkang sae tumrap kula, mokal Bulik badhe njlomprongaken kula, abdi ingkang sampun rinengkuh dados pulunanipun piyambak punika".

"Sokur alhamdulillah yen mangkono" Bu Kardiman sansaya katon luwih bingar "ngaten mBakyu, atur kula ing ngajeng taksih wonten sambetipun, lare ingkang kula aturaken wau estunipun taksih ponakan kula piyambak. Inggih punika putranipun suwargi Mas Sakun, naminipun Sujud inggih punika larenipun".

Muni ngono kuwi Bu Kardiman karo nudingi Sujud. Yang Yem ndengengek nyawang calon mantu sing ditawakne Bu Kardiman. Mur dadi rada kaget, ora krasa banjur nyawang marang Sujud, sing disawang ngepasi uga lagi nyawang pernahe Mur. Ana sunaring mripat sing tempuk lan nuwuhake rasa geter ing atine titahing Gusti sing beda jinise kuwi.

"Iya Dhik, aku matur nuwun banget. Nadyan semune ora pati percaya, apa bener Mas Sujud kepareng ngramut anakku iki?" ora krasa luhe Srimurni wiwit dleweran.

"Mugi sineksenan jagad saisine Buk" Sujud sing semaur "kula prasetya badhe nresnani Dhik Mur kaliyan sawetahing jiwa raga kula, mugi-mugi sageda tulus ngantos puputing umur kula".

"Kula tumut nekseni Jeng" Bu Narti sing maune mung meneng karo ngrungokne sing padha omong-omongan nrambul rembug "kula nadyan namung dhapur Ibu sambung saking pun Sujud, ngaturaken genging panuwun, Jeng sampun kepareng nampi anak kula Sujud dados jodhonipun anak kula Nak Mur, matur nuwun Nak Mur Ibu remen banget penggalihe".

"Dados makaten nggih mBakyu, lan mBak Sri" Bu Kardiman bali omong maneh "punika kula njodhokaken ponakan kula jaler pikantuk ponakan kula estri, kula nyuwun idi pangestu dhateng mBakyu Narti saha mBak Srimurni mugi lekas kula punika dipun ridani saha dipun ijabahi dening Gusti".

"Aamiin" kabeh sing ana kono padha muni amin bebarengan.

Sauntara kuwi, kaya adate saka mburi lawang ana sing lagi nyolong rungu. Ora mung kuping loro, nanging ana kuping nem sing uga padha nekseni apa sing diucapne Bu Kardiman lan Sujud lagi wae mau. Sanadyan ana sethithik  rasa cuwa ing atine mBok Ti, Bu Kristin karo Andhik, nanging telu-telune bisa nampa kanthi legawa. Bu Kristin banjur aweh sasmita marang mBok Ti . Sing disasmitani tanggap banjur alon-alonan mlebu nyedhaki sing lagi padha kalegan atine.

"Ana apa mBok?" Bu Kardiman takon.

"Anu Bu Kristin, rawuh mriki" wangsulane mBok Ti.

"Ya diaturi mrene ngono" Bu Kardiman wangsulan karo mesem.

"Assalamu'alaikum" Bu Kristin uluk salam karo arep mlaku mlebu.

"Alaikum salam, mangga Bu Kristin" Bu Kardiman grapyak semanak nampa tekane tanggane sing merlokne sanja kuwi.

Bu Kristin mara banjur nyalami siji-siji sing ana kono kuwi kabeh. Nanging, sepira kagete Srimurni nalika weruh sing lagi teka kuwi sapa?. Padha karo Srimurni, nalika Bu Kristin nyawang praupane Srimurni.

"Sri........." Bu Kristin njerit alon. Banjur ngrangkul Srimurni, karo diambungi.

"Iya Bulik, ora nyana awake dhewe bisa ketemu maneh ana kene" wangsulane Srimurni uga karo kembeng-kembeng tangis.

Bareng wis rada sauntara Bu Kristin wis lungguh neng kursine, lagi banjur kandha marang Bu Kardiman :

"Nyuwun pangapunten Bu, jebul kula kepanggih ponakan kula piyambak, Srimurni semahe Daryana. Kula punika adhikipun wuragi sawargi ibunipun Daryana. Kula kepanggih pungkasan kaliyan Srimurni punika selapan dinten sasampunipun Daryana kaliyan Sri nikahan, dugi sepriki nembe panggih punika".

Tembange Sing Cemplang sansaya alon, not-not sing asli wiwit dipapanake ing samesthine. Banjur apa sing ndadekne Sri Subekti banget rumangsa kepotangan budi, malah jare kepotangan nyawa karo Yang Yem?

Yen ana wektu lan kalodhangan muga-muga bisa diaturake ing crita candhake.

Tammat.

 

Tlas sinerat ing Maladi Hening, Ngarengan Kidul Sepur, Ahad Wage, 27 Sura 1955 Tahun Alip, Windu Sancaya, Mangsa Katelu, Wuku Landep. Sinengkalan : Panahing Yaksa nembus bantala. Ambneri klawan tanggal kaping lima sasi September Tahun 2021.

TEMBANG CEMPLANG 51

 

dening: IMMIR

 

51.

Sawise gaweyane rada longgar, mBok Ti pamitan Bu Kardiman arep menyang omahe Bu Kristin sedhela, ngeterne oleh-olehe Yung Yem. mBok Ti blaka marang bendarane nek dheweke nembung marang Mur supaya Bu Kristin sing wis apik srawunge karo mBok Ti lan Mur kuwi diwenehi oleh-oleh saka ndesa kuwi. Bu Kardiman ya bisa nampa klawan seneng marang lekase mBok Ti sing luwih bisa akrap srawunge karo tangga, tinimbang Bu Kardiman dhewe sing luwih akeh repote merga gaweyan sing diayahi luwih akeh.

"Akrap karo tangga kuwi ya apik mBok" kandhane Bu Kardiman pas mBok Ti pamitan mau "nanging aja nganti kakraben, banjur seneng ngrumpi ngrasani tangga liyane".

"Inggih, Buk-e" wangsulane mBok Ti "kalih Mur kula nggih sampun dicriyosi ngoten niku kok. Mangke paling kula bakda ngelungne niki nggih lajeng wangsul".

"Iya" Bu Kardiman nerusne rembuge "Ya nek ana wektu longgar, nek Bu Kristin kepengin tepungan karo Ibune Mur diaturi tindak mrene sedhela ta. Mur kuwi ora mung ponakanmu dhewe mBok saiki, nanging ya ponakanku barang. Wong Bu Daryana ibune Mur kuwi isih mBakyuku dhewe, mBakyuku sing ilang pirang-pirang tahun digoleki nyang ngendi-endi ora ketemu, jebul malah ora sengaja teka dhewe marani aku. Dadi Mur kuwi saiki nek nyeluk aku ya kudu malih ora Ibuk-e maneh, nanging Bulik".

"O, jebul ngaten ta Buk-e?" mBok Ti lagi rada mudheng.

"Iya, wis ndang budhal"

Karo mlaku mBok Ti ngangen-angen karo apa sing mentas dikandhakne bendrane kuwi mau. Kareben wong-wong kancane nyambut gawe ndherek Pak Kardiman, ora nyawang Mur sakepanake dhewe, mBok Ti niyat mengko arep ngandhani wong-wong kuwi kabeh. Nek Mur kuwi jebul ponakane Bu Kardiman, anake mBakyune sing banget diajeni dening Bu Kardiman.

"Matur nuwun banget lho mBak" Bu Kristin nampani oleh-oleh kuwi karo mesem sajak seneng atine, banjur takon "dadi mBok-e Nak Mur niliki anake mrene?"

"Inggih Buk" wangsulane mBok Ti "jebul Ibunipun Mur punika taksih mBakyunipun Ibuk-e, ngendikanipun Ibuk-e wau, duka kenging punapa, boten dangu sasedanipun Bapakne Mur, lajeng ngical. Dipadosi pinten-pinten tahun boten kepanggih, lha kok dumadakan ngetingal piyambak".

"Lha ya lelakon kok nganti bisa kaya ngono ya mBak?" Bu Kristin nanggapi critane mBok Ti.

"Wau, Ibuk-e nggih meling, mbok menawi wonten wekdal lan Bu Kristin ngersakaken tepangan kaliyan Ibunipun Mur, katuran tindak mrika" kandhane mBok Ti maneh, nerokne welinge bendarane.

"Oh, ya ya, matur nuwun mBak" Bu Kristin semaur seneng "mengko wae, nek bar potong-potong tak ngidul".

mBok Ti banjur pamitan, Bu Kristin nguntapne tekan emper ngarep. Sauntara iku, neng Pos jagan, dikupengi Singgih, Marsana karo Sadirun, Andhik lagi ngethuprus crita. Ngomongne warta anyar anggone nguping neng mburi lawang karo mBok Ti.

"Nek ngono Budhe Narti karo Mas Sujud kae dudu wong baen-baen" kandhane Marsana sawuse Andhik rampung crita.

"Lha kok Budhe Narti karo Mas Sujud Mas?" Andhik takon.

"Wong loro kae cetha nek nduweni indera keenam, panggraitane landhep banget, nanging ora gelem ndhisiki kersaNe Sing Kuwasa" wangsulane Marsana.

"Piye ta? aku kok malah sansaya bingung ki?" Singgih genti takon.

"Sadurunge Mak-e, eh Ibune Mur teka, wong loro kae sikepe marang Mur jarene Andhik wis beda, malih dadi ora kaya sikepe marang rewang. Malah nek nyeluk Mur Budhe Narti malih dadi Nak Mur, banjur Mas Sujud nek nyeluk nganggo tambahan Dhik. Iya apa ora?" Marsana nggenahne karepe.

"Iya, ya Mas?" Andhik manthuk-manthuk.

"Lha saiki, mBak Mur kuwi apane Boss wedok?" Singgih genti sing takon. Andhik ora bisa wangsulan, merga olehe nguping mau ora krungu bab kuwi. Wong papat banjur meneng kabeh. Nanging banjur padha kaget, bareng ana sing mangsuli :

"Mur kuwi Pulunane Ibuk-e" wong papat noleh bareng menyang asale suwara wangsulan kuwi. Jebul mBok Ti sing lagi wae saka omahe Bu Kristin mampir menyang Pos.

"Iya ta mBok?" Marsana genti takon menyang mBok Ti.

"Lagi wae, Ibuk-e mau crita nyang aku. Bu Daryana ya Ibune Mur, kuwi isih mBakyune Ibuk-e. Lha Bu daryana kuwi biyen lunga saka omah ora pamit sapa-sapa, ngerti-ngerti ilang tanpa lari, lha dhek mau malah ngetok dhewe, wonge ki mesthi ora ngira nek anake wedok malah ngabdi marang adhine dhewe" mBok Ti nggenahne critane.

"Dadi critane ngono kuwi?" Andhik takon "kok bisa nganti kaya ngono ya?".

"Ya bisa wae ta Mas Andhik" Sadirun sing wiwit mau mung meneng genti semaur "mbok menawa Ibune mBak Mur kaya neng crita-crita jaman biyen ngana kae".

"Crita apa maneh kuwi Om?" Singgih takon.

"Critane Wong gedhe sing namur laku, merga lagi nglakoni prihatin, napakne anak putu mbesuk ben dadi wong sing mulya uripe, jenenge lakon tapa ngrame ngana kae".

"Lha nek ngono, sasuwene iki awake dhewe iki sing ora ngerti sapa satemene mBak Mur. Merga ora ngerti nganti wani ngandhani sing ora-ora sing ndadekne nesune mBak Mur" Marsana omong maneh.

"Bener kuwi Mas" Andhik wangsulan "Gek kuwi sing paling nemen aku? tujune mBak Mur olehe nesu mung sak gradagan thok, terus mandheg. Kapok tenan aku".

"Kapok? dadi saiki wis ora tresna maneh karo Mur?" mBok Ti takon karo mesem kecut.

"Tresnane ki ya tresna mBok, nanging aku genah nek ora bakal wani nembung" wangsulane Andhik karo ngguyu-ngguyu anyel.

"Nanging nek aku ditari mBakyune Boss wedok, apa gelem ngrabi anake ngono aku ya ora bakal nolak kok" Singgih sing genti semaur.

"Kuwi jenenge ketiban kanugrahan Mas Singgih" Sadirun nanggapi karo ngguyu "mbok sapa wae mesthi rindik asu digitik nek ditari ngono kuwi, kok istilahmu ora nulak?".

"Nek aku panggah ora wani Om" Marsana sing genti omong "rabi anake wong gedhe kuwi kena diupamakne kaya wong nyunggi lumpang kentheng".

"Lumpang Kentheng ki apa Mas?" Andhik takon.

"Lumpang Kentheng, kuwi lumpang sing digawe saka watu gedhe. Wong nyunggi lumpang kentheng kuwi entuk-entukane mung dialembana wong sing weruh, diarani rosa. Nanging kurang-kurang bejane, sirahe bisa pecah, gulune coklek, merga saking abote barang sing disunggi".

Wong papat, lima mBok Ti padha ngguyu bareng.  mBok Ti banjur ngalih arep bali menyang omah, isih ana gaweyan sing kudu ditandangi. Karo mlaku mulih mBok Ti nggagas, atine krasa ayem, bocah-bocah sing maune padha rebutan kepengin ngrebut atine Mur sajake wis padha mendha. Sing dipikirne mBok Ti kari Tanta karo Bu Kristin, kira-kira mBoke Mur gelem nampa apa ora saupama Bu Kristin nembung Mur arep dipek mantu?.

"Ah, ya gene aku kudu melu mumet mikirne butuhe wong liya sing ora ana sambung rapete karo aku?" bareng olehe mikir rada suwe mBok Ti banjur mupus dhewe.

Pas lakune mBok Ti ngliwati cedhak lawang butulan menyang ruang tengah, mBok Ti kober nglirik neng ruang tengah, bendarane karo tamu-tamune lagi padha gumyak jagongan, karo ngadhep teh, pacitane jadah karo wajik klethik. mBuh apa sing lagi padha dirembug.

 

ana candhake.