SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (060)

60.

Sidane aku wong papat wis sarujuk yen kanggo ngarah murih ora cilaka ing tangane para prajurit lan wong-wong sing dhemen laku cidra, kanggo sawantara suwene aku arep manggon neng Warunge Togog, ngiras pantes melu ngrewangi anggone Togog bebakulan lan yen bengi bisa melu nunggu warung kuwi, merga nek bengi Togog karo sisihane turu neng omahe sing ana sajerone desa Bulak Pandhe. Codhot apa dene Tomblok merga umur-umurane luwih tuwa sethithik tinimbang aku, yen ngundang aku cukup njangkar utawa nganggo ater-ater Adhi.

 

Nalika srengenge wis sansaya mudhun ing langit sisih kulon, Tomblok lan Codhot padha pamit arep bali menyang omahe. Dina kuwi wong loro sing nalika budhal saka omah duwe niyat arep menyang sawah, wurung merga mandheg neng warung sing wekasane kepethuk aku, sing miturut panemune Togog, Tomblok lan Codhot, prelu dibantu murih ora dadi korbane wong – wong sing rumangsa lagi menang perang.

 

“Dina iki mau tumrapku dina sing banget gawe senenge ati” kandhaku nalika Tomblok lan Codhot ngadeg sawise pamit nek arep bali “aku bisa kepethuk sedulurku tuwa lan oleh pagaweyan kanggo nutugne uripku. Aku matur nuwun banget marang Kang Tomblok lan Kang Codhot, luwih-luwih marang Kang Togog, merga arep ngrekakne aku ndika wong telu padha oleh kapitunan ing dina iki”.

 

“Kapitunan sing kepiye Dhi?” Tomblok bali lungguh maneh karo takon, Codhot melu-melu bali lungguh.

 

“Lha wis genah ta?” aku wangsulan karo mesem “ndika karo Kang Codhot, nandhang tuna merga kudune bisa nandangi gaweyan sing durung rampung neng sawah, nanging wurung merga jagongan karo aku neng kene. Lha nek Kang Togog, dawegan sepuluh katit digawa wong sing rumangsa menangan mau”.

 

“St…..” Togog nyaut karo nyelehne driji panudinge neng lambe “aja diomong, nek krungu wong marakne ora becik”.

 

“Lhah, wong jenenge ketemu sedulur nek mung ninggalne gaweyan setugel dina wae, ya ora ana rugine ta Dhi? Ngono kok ndika arani tuna, kanggoku malah bathi, netepi unen-unen Tuna satak bathi sanak ngana kae lho?” Tomblok aweh wangsulan.

 

“Iya Kang” wekasan aku aweh wangsulan “nanging, ndika wong telu aja padha salah tampa ya? Tenane ngono, tekaku neng kene iki mau ya nggawa sangu, asile nggonku keklumpuk nalika aku ngumbara golek upa. Mung kanggo tandha tresna lan atur panuwunku marang ndika wong telu, tak jaluk ndika padha gelema nampani saperangan cilik saka sangu sing tak gawa iki”.

 

Aku ngetokne kanthong sing isi dhuwit perak, banjur tak jupuk isine, kanggo Tomblok lan Codhot wong siji tak wenehi limang klithik, sing ajine padha karo regane wedhus siji. Lan kanggo Togog tak wenehi sepuluh Klithik, dadi tikel ping pindho kari sing ditampa Codhot utawa Tomblok.

 

“Kok mengkono ta Dhi?” Tomblok guneman karo mripate mblalak kaya wong kaget “dhuwit kuwi gajege olehmu keklumpuk sarana adus kringet dodol tenaga, kok malah ndika dum-dumne marang aku, iki apa wis bener?”.

 

“Iya Dhi Genter, dhuwit olehmu buruh-buruh kok mung arep mbok driyahne marang aku, kamangka gajege ndika kuwi ya isih butuh wragat kanggo urip lho?” Codhot melu guneman.

 

“Ngene lho Dhi” Togog amul gunem “Adhi Genter kuwi cetha nek sedulurku dhewe, karo sedulur kuwi aja dipadhakne karo wong liya, lire endi sing repot kudu dibantu, endi sing longgar kudu gelem ngrewangi sedulure sing lagi mbutuhake. Aja banjur mbok regani nganggo dhuwit perak utawa emas, ajine paseduluran kuwi ora bisa ditandhing-tandhingne karo apa wae”.

 

“Kakang-kakangku kabeh” aku wangsulan karo mesem “mau aku rak wis kandha, ndika kabeh aja padha salah tampa. Ya bener nek sing tak wenehne ndika iki nggonku keklumpuk sarana nyambut gawe tegese iki dhuwit sing ora olehku tumindak dudu, colong jupuk sapiturute, lan maneh kuwi mung saperangan cilik saka sangu sing tak gawa, dadi kanggo dina-dina sabanjure aku isih duwe simpenan sing cacahe cukup malah kepara isih bisa turah nek mung kanggo ngragati uripku sing kembang plonco tanpa anak tanpa bojo ngene iki. Dadi ndika tak jaluk gelema nglegani atiku, ndika tampa dhuwit sing mung kena ngge tuku suruh gambir sapanginangan paribasane iki, minangka tandha yen anggonku ngaturake panuwun marang Kakang-kakangku ditampa kanthi becik”.

 

Wekasan wong telu kuwi gelem nampani pawewehku lan padha ngaturake panuwun dhewe-dhewe. Banjur padha bali menyang omahe, klebu Togog sing dina kuwi ora sida kapitunan merga dawegan dagangane dirampog dening prajurit mau.

 

Nalika wektune wis meh surup srengenge, aku wis rampung nggonku reresik, adus neng kalen ora adoh ing mburi warung. Aku mapan lungguhan neng lincak sing manggon neng ngisor wit Randhu alas sawetane warunge Togog. Karo lungguh, aku nggagas, apa sing bakal tak tindakne dina sesuk. Sing cetha aku or alali karo ancasku sakawit, tekaku ing kene iki merga kepengin ngerti kahanane Andalu, malah aku uga wis duwe gagasan yen wis kepethuk, Andalu arep tak jak lunga saka kene, arep tak jak nemoni Kang mBok Setyawati lan aku arep nembung marang sedulur tunggal guruku sing kaprenah tuwa kuwi, nek arep nempil kamukten, murih ditampa dadi kulawarga utawa dadi kawula ing Kraton Katentreman. Nggagas sing mangkono kuwi, ndadekne aku mesem dhewe, wis gawang-gawang ing padoning mripat, mendah kaya apa tentreme nek aku wis klakon mangun omah-omah karo Andalu, wanita sing banget tak tresnani kuwi. Banjur urip prasaja ing Katon Katentreman, kaya lumrahe wong urip ing karang padesan, banjur aku kaparingan turun………..

 

“Lagi mikir apa ta Dhi Genter? Kok mesam-mesem dhewe kuwi?” ora weruh kapan tekane, dumadakan Togog wis aruh-aruh takon, neng sandhingku, ditutugne karo kandha “iki lho mBakyumu kepengin weruh adhine sing lagi teka saka Pandhansari”.

 

“Kaget aku Kang” aku gragapan aweh wangsulan “sing iki ta mBakyuku sing selawase durung tau ketemu aku ki?”

 

Aku manthukne sirah karo mesem marang wong wedok sing ngadeg neng sisihe Togog, wonge duwe pakulitan resik, awake lemu ora sumbut karo dedege sing ora pati dhuwur.

 

“Iya Dhi, ya aku iki Yumu sing jeneng Minthul bojone kakangmu Togog” Yu Minthul wangsulan grapyak “lha wong wiwit dadi bojone kangmu kuwi, aku ki durung tau lho dijak sanja menyang Pandhansari kuwi? Nek gagasan arep ngajak dolan neng nggone Lik Sarma ki jane ya wis suwe, nanging ya mandheg neng gagasan wae. Malah awakmu sing ndhisiki teka kene, benere pancen ya ngono, wong nom ki sing kudu ngalahi marani sing tuwa ngene iki”.

 

Ambak-ambak wong lemu kaya ngono, jebul Yu Minthul ki jebul ya grapyak, omonge klebu akeh.

 

“Mbakyumu ki ya ngono kuwi lho Dhi, karo jenenge sing lanang wae wis lali, aja maneh kok jenengku, lha wong nyebut jenenge dhewe wae ya ora bener” Togog nrambul gunem karo mesem.

 

“Aku ki jane ora lali, Kang” Yu Minthul nyaut tembung “nanging golek murih bgampange wae, wong mandhak mung jeneng wae lho? Wong sak Bulak Pandhe kene iki arang sing tepung karo Gemi, arang sing ngerti sapa kuwi Mursita, lha nek karo Minthul bojone Togog, utawa Togog bojone Minthul, wong sak Bulak Pandhe mesthi wis tepung kabeh”.

 

“Iya, ya wis, Adhimu Genter ayo ndang dijak mangan, mumpung isih padhang” Kang Togog aweh wangsulan lan prentah marang bojone.

 

“Iya tak mlebu warung dhisik, karo tak uripne dilahe, ben gak kaya warung suwung” Yu Minthul banjur mlaku karo ngindhit tenggok sing wangune isi sega salawuhane.

 

Togog menyat, ora nututi sing wedok, nanging nyedhaki ting sing cumanthel neng emper warung, banjur diuripne dimare.

 

 

Ana candhake.