SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (61)

 

61.

Kanthi dipadhangi dimar teplok aku wong telu mangan bareng. Rampung mangan, Yu Minthul kandha yen pancen aku arep manggon neng kene, kanggo manganku saben dina aku dipenging olah dhewe, nanging arep dikirim saka omah. Aku mung meneng sing ateges nyarujuki apa sing dadi karepe Yu Minthul sing dibenerake dening Kang Togog. Aku uga dadi sansaya percaya marang Togog, jebul sisihane wae wis ora diblakani sapa sejatine aku, malah Kang Togog wis gawe crita yen aku iki temen-temen sedulur nak dulure dhewe sing durung ditepungi dening sisihane.

 

Kang Togog banjur ngajak aku metu saka jero warung, nggelar klasa neng latar, merga rembulan purnama wis njudhul saka langit sisih wetan. Ing mangsa ketiga ngene iki, nggelar klasa ing tengah latar kasunaran dening padhange rembulan tanggal kaping lima las ngene iki, nyata bisa ndadekne padhange angen-angen tenan. Sumribite barat sing silir-silir nggawa hawa adhem bisa nggampangne ilanging rasa kesel sawuse nyambut gawe meres tenaga sedina muput ing wayah awane.

 

Dalan ngarep warung sing tumuju menyang Desa kuwi jebul ora sepi banget, sanajan ing wayah wengi, sedhela-sedhela ana wong mlaku liwat kono. Siji loro padha aruh-aruh marang Kang Togog lan sisihane sing uga wis lungguh neng klasa.

 

“Nglaras ta Gog? Lha warunge ko kora mbok bukak?” ana wong liwat neng dalan mandheg sedhela karo ngluruhi Kang Togog.

 

“Durung gawe panganan Dhe, sing mau awan wis entek” wangsulane Togog.

 

“Iya saben dina rak ya ngono ta?” Wong kuwi guneman maneh “kok mung sing tak dhengarekne ki, padatan kowe nek wengi ngene iki ra kora tau ninggalne bojomu? Lha bengi iki kok isih neng warung?”

 

“Lha iki bojoku ya melu neng kene iki? Malah karo adhine barang kok!”

 

“Lhah kuwi mau Minthul ta? Ketutupan wewayangane wit Munggur, ndadekne aku pangling, tak sengguh nek wong lanang kuwi mau” wong kuwi mlaku nyedhak  karo nutugne olehe takon “adhine Minthul sing endi maneh? Wong Minthul ki ora duwe tunggal kok, kowe omong nek karo adhine barang kuwi?”.

 

“Adhiku nak dulur Dhe” wangsulane Togog karo ngingset lungguhe aweh panggonan marang wong sing lagi teka “Adhiku Genter saka Pandhansari”.

 

“O alaaah” wong kuwi banjur melu lungguh neng klasa “apa anake suwargi Kang Sarma? Kabare biyen Kang Sarma ki ninggal anak siji, apay a iki?”.

 

“Inggih Dhe” aku gage wae nyaut “nggih kula niki,  larene”.

 

“Iya-iya, aku iki biyen jaman nom-noman biyen, kancane glidhig bapakmu, nanging bareng Kang Sarma rabi oleh Pandhansari biyen, banjur blas ora tau endhang-endhang mrene, ngerti-ngerti aku krungu kabar saka Sawargi kang Giya nek jarene seduluere nom kuwi wis kepundhut, malah ngertiku sawise pendhak pindhone” wong kuwi banjur crita “lha jenengmu sapa? Wis omah-omah pa rung? Kok bojomu ora mbok jak kuwi?”.

 

“Inggih Dhe, nami kula Genter” wangsulanku nepungne dhiri.

 

“Genter iki durung rabi Dhe” Kang Togog nindhihi rembug “wong wektu iki Pandhansari sepi gaweyan, mula karepku Genter tak kon mandheg neng kene rada sauntara ben ngrewangi Minthul karo aku ana warung kene”.

 

“Iya aku krungu kabar jare Pandhansari lagi kena cobaning Hyang Agung, tanduran padha pusa merga diama dening Tikus wis sawatara suwene. Apay a pancen mangkono ta Ter? Iya jenengku Karta Cikrak” womg kuwi uga nepungne dhiri sawuse takon pawarta ngenani Desa Pandhansari sing lagi akeh tikus.

 

“Leres Dhe” aku wangsulan karo ngarang crita, jeneh sing dikandhakne Desa Pandhansari kuwi wae aku ya lagi ngerti ancer-ancere, durung tau weruh papan sing sabenere “mpun wiwit telune mene, tikus lan walang sangit sami ngrusuhi tanemane tiyang mrika, dados mrika sak niki paceklik turu alu, tiyang-tiyang kathah sing ngungsi pados tedha, kalebet kula sing lajeng mriki niki, mergi sedulur kula nggih Kantun Kang Togog kalih Yu Minthul niki sing kula ngertosi”.

 

“Niku mawon, angsale sumerep rupane sedulure nggih nembe mawon kok Dhe” Minthul sing maune meneng lungguh neng pojok klasa rada adoh melu amul rembug “dadi nggih ama tikus niku enten gunane, saged methukne sedulur sing empun meh ilang, merga boten tau sanjan sinanjan, kados Kang Togog kalih Adhi kula Genter niku”.

 

“He he he” Karta Cikrak nggleges alon “bener kuwi Thul. Bareng butuhe menungsa sansaya akeh ngene iki ndadekne wong dadi arang dolan, kabeh ketungkul karo gaweyan saben dinane sing ora ana rampunge, kaya aku iki ya ngono, wiwit omah-omah biyen nganti saiki ya durung tau ngajak mbokmu gedhe sanja menyang desa klahirane sing neng Sendhangngembes kana, kajaba pas Maratuwaku tinggal Donya kae, dadi putune maratuwa kuwi saiki pira aku ya ora ngerti”.

 

“Iya Dhe” Togog genti sing wangsulan banjur ditutugne takon “lha iki mau Dhe Karta arep menyang sawah apa mung klintong-klintong nglaras endahing purnama karo mlaku-mlaku mubeng desa?”.

 

“Aku wengi iki rak ketiban urak rondha neng Gredhu cedhak regol mlebu desa kono kuwi ta Gog? Ngancani karo ngladeni para Prajurit sing ana kono, prajurit sing kereng-kereng saka Kedhiri apa saka Keling kuwi neh?” Karta Cikrak aweh wangsulan.

 

“Lha kok malah mlaku-mlaku mrene?” Togog takon.

 

“Mripate Prajurit-prajurit kae jan awas banget” Karta Cikrak aweh wangsulan “warungmu sing adate peteng, merga mbok tinggal mulih, bareng wengi iki mbok sumeti dimar ndudut kawigatene para prajurit kae, banjur aku dikongkon ndelok mrene, ana apa? Ngono. Lha Jaya Slunthu karo Min Gareng, mau ya dikongkon ndelok kuburan kembar sing neng lor desa kae”.

 

“Lha kuburan barang kok dikongkon marani ki apa neng kana ya ana sing nyumet dimar ta Dhe?” Togog takon karo mesem.

 

“Jarene Lurah Prajurit sing ana gredhu kana mau, mbok menawa wae wengi iki bakal ana wong teka sing arep gawe kisruh neng desane dhewe, lha pandhegane wong sing jarene arep gawe kisruh kuwi jenenge Suwanda, putrane Gusti Tumenggung Jatikusuma suwargi. Lha kowe rak ya ngerti ta? Nek kuburan kembar kae kuburane Rinten bojone Juragan Waraka karo sedulur kembare sing jeneng Andalu, loro-lorone padha mati suduk jiwa sawuse diprawasa dening prajurit sing menang perang?  Let sedina karo biyunge sing uga lampus dhiri  sawuse ngerti nek Ki Kebayan Bulakpandhe gugur lan Nyi Kebayan suthik dadi reh-rehane prajurit saka Keling. Satemene sing dirodhapeksa dening Prajurit sing rumangsa wis unggul yudane kae rak mung Andalu, merga Rinten katon nek wis meteng rada gedhe, nanging Rinten melu suduk jiwa pisan merga diuman-uman dening sing lanang. Didakwa nek wis ora suci maneh luwih-luwih nalika Rinten mara menyang omahe wong tuwane mbarengi Juragan Waraka ora ana omah pisan, saking puteging nalare Rinten banjur melu nusul kembarane nyudukne patrem sing wis dicencem ing upase ula weling menyang dhadhane dadi lan triwase”.

 

Kaya disamber gelap rasane krungu kojahe Karta Cikrak marang Togog sing mangkono iku, rasane atiku. Andalu sing tak lari kabare jebul wis dadi korban kawengisane perang, korban merga angkara murkaning manungsa sing wis kelangan rasa kamanungsane. Andalu wis kari wujud kuburan, merga mati kanggo nebus lara wirange, sawuse diprawasa lan dirodhapeksa nuruti nepsune prajurit sing nyata murang tata. Untuku nggeget, dhadhaku kaya pecah merga kobong dening genining kanepson sing dumadakan nyumet jejantungku. Nanging, aku isih meneng durung guneman apa-apa. Karta Cikrak, Togog apa dene Minthul sing padha lungguh tunggal saklasa karo aku durung ana sing weruh yen praupanku mesti wis owah ora karuwan, sunaring rembulan kang kaling-kalingan wewayangane godhonging wit munggur sing ngrembuyung, ndadekne praupanku ora ketara yen lagi nesu.

 

“Lha banjur gandhenge kuburan kembar karo tekane Raden Bagus Suwanda sing jarene arep gawe kisruh kuwi apa Dhe?” Togog sing babar pisan ora ngulatne aku, banjur takon marang Karta Cikrak sing lagi wae meneng anggine kojah.

 

 

Ana candhake.