SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (77)

 

77.

            Kanthi alon lan sansaya nyaket aku nyawang wong kuwi karo guneman :

            “Heh Kisanak, aku arep takon marang ndika, tulung wangsulana sing sabenere”

            Wong kuwi babar pisan ora nggape marang tekaku lan ora mangsuli pitakonku, panggah wae olehe umak-umik omong dhewe sing ora keprungu suwarane. Aku banjur nutugne olehku guneman “papan kene iki jenenge apa? Lan menawa karo Tanah Jawa isih adoh apa wis caket?”.

            Kaya mau wong kuwi panggah ora semaur. Kamangka olehku takon nganggo tembung sing alus, dadi kudune ora gawe gelane wong sing tak takoni kuwi. Kajaba saka kuwi anggonku takon uga tak rangkepi nganggo tenagane hawa murni sing bisa rumesep marang jantunge wong mau, dadi saupama wong kuwi mesthi ngerti nek tak takoni. Nanging sajake wong kuwi pancen nggregetake, tekaku ing sandhinge babar pisan ora dianggep lan ora diuwongake. Pancen bener panganggepku ing wiwitan mau, wong iki cetha nek ora waras nalare. Mula tinimbang aku muring marang wong sing ora waras sing tanpa ana gunane, luwih becik tak tinggal wae. Aku arep mlaku ngadohi wong kuwi, ngalih ing papan liya mbok menawa kepethuk manungsa sing bisa tak takoni.

            Aku milih mlaku ndharat nasaki gegrumbulan, awit bares wae aku uga kepencut karo endahing sesawangan ing papan kuwi sarta kasengsem karo hawa sing saka rumangsaku nggawa ganda arum sing bisa muwuhi segering awakku. Dumadakan lamat-lamat aku keprungu suwarane manungsa, iya suwarane manungsa sing lagi tetembangan, ura-ura. Suwarane empuk, kepenak dirungokne. Aku mandheg nilingne suwara sing sajake saka papan sing ora pati adoh karo papanku. Nanging aku dadi rada bingung, aku ora weruh papane wong sing ura-ura kuwi ana sisih ngendi?. Kala-kala keprungu saka sisih wetan, nanging ora suwe malih dadi saka sisih kulon, saka sisih lor lan sisih kidul. Aku banjur mapan lungguh ing dhuwure watu sing gedhe, ngecakne aji Sapta Pangrunguku kanggo ngaweruhi saka ngendi sumbere suwarane wong ura-ura kuwi saka sisih ngendi. Nanging sepisan maneh aku rumangsa judheg, suwara kuwi sansaya ora cetha saka sisih ngendi asale, aji Sapta Pangrunguku babar pisan ora kuwawa ngaweruhi.  Mung suwara ura-ura kuwi sansaya cetha yen dirungokne :

Yen mung waton lelandhesan pikir,

Tangeh lamun yen bisa weruha,

Luwih-luwih yen ngendelne,

Dumeh wis bisa nggadhuh,

Kadigdayan kang mung sathithik,

Rumangsa yen wis bisa

Kuwasa sadarum

Ngengina padhaning titah

Temah yen kapengkok pancabaya dadi

Sengsara tanpa guna.

            Uran-uran Dhandhanggula iki kaya-kaya wis melehake marang aku. Awit pancen sasuwene urip iki kabeh tetimbanganku mung nganggo lakuning pikir linandhesan kadibyan sing wis tak duweni. Pancen aku ya kerep rumangsa ora ana titah sing bisa mapaki kasektenku, mula kerep wae aku duwe panemu yen mung panemuku sing bener dhewe. Kekarepanku kudu kaleksanan, awit nyatane wong-wong sakiwa tengenku padha bodho kabeh, mula yen kepengin isih tak anggep ya kudu manut apa sing dadi karepku. Nanging nyatane, bareng aku mudhun ing Pulo sing wis mencutake atiku iki, aku prasasat tanpa ana regane. Aku dadi bodho. Nggoleki asale suwara kuwi wae aku ora bisa, aji Sapta Pangrungu, Sapta Pandulu, Sapta Pangganda kabeh tanpa ana gunane.

            “Heh…heh….heh……..aku ana kene!” dumadakan aku krungu suwarane wong ngguyu banjur ngandhakne papane. Cedhak banget. Aku ndhangak, jebul ing salah sijine pang wit gedhe, wong ora waras sing mau tak takoni ora semaur,katon lunggih ngethengkrang neng dhuwur pang.

            “nDika………..?” aku kaget kaworan gumun, arep guneman apa, malih dadi bingung dhewe.

            “He he he…….” Wong kuwi banjur kanthi gampang mencolot saka pang sing dilungguhi, nglayang mudhun menyang lemah tanpa nganggo suwara apa-apa, kajaba guyune sing nggregetake.

            “Aneh……” wong kuwi guneman maneh sawise mapan lungguh neng oyoting wit sing mau dipeneki. Aku mung meneng, karo ora kedhep nggonku maspadakne wong kuwi. Aku ngrumangsani yen wis luput, merga ndakwa yen wong kuwi wong ora waras. Kepengin rasaning atiku arep njaluk pangapura nanging durung kawetu.

            “Lumrahe nek wong takon kuwi rak ya mbutuhne wangsulan” kandhane wong kuwi maneh kaya ditujokne marang awake dhewe “nanging iki ora, malah ndakwa sing ditakoni sing ora-ora karo ngalih, jebule malah genti kepengin nglaras dhandhanggulane wong sing seneng nyemoni”.

            Aku arep mangap aweh wangsulan marang wong tuwa sing aneh kuwi, nanging sadurunge kawetu tembungku, kedhisikan karo suwarane wong sing mangsuli olehe grenengan wong aneh kuwi.

            “Aku ora nyemoni sapa-sapa Kyai” ora tak ngerteni pinangkane ing sisihe wong aneh kuwi wis ana wong sing nganggo sandhangan sarwa ijo sing lungguh karo plengah-plengeh eseme. Mesthi wae, aku dadi sansaya bingung lan gumun ngadhepi kahanan ing Pulo sing aneh iki.

            “Aku wis mbadhe, wangsulan ndika mesthi ngono kuwi Kanjeng” wong aneh sing sandhangane sarwa putih kuwi genti wangsulan “aku ya ora arep nutugne nggonku grenengan, merga mesthi bakal ndika pancasi lan sing cetha aku wegah bantah karo wong sing cetha ora bisa tak unggahi rembuge”.

            “He he he…..” wong sing nganggo sarwo ijo ngguyu banjur guneman maneh “lha nek ngono genti aku sing arep guneman, ndika pancasi ya mangga ndika gugu ya ora apa-apa”.

            Krungu olehe padha rembugan wong loro kuwi, aku sansaya rumamngsa nek ora ngerti apa-apa. Merga wong loro kuwi sing dirembug krasa yen aneh lan lucu, nanging cetha nek dudu rembug geguyonan. Iki aweh tandha yen satemene wong loro kuwi wong-wong sekti sing jembar banget kaweruh agal lan aluse. Aku pilih meneng karo nyemak wae.

            “Lha nek mung butuh arep guneman wae lho, kok ndadak nembung barang?” wong sing jubahe putih aweh wangsulan marang kancane “mbok ya ndang guneman, perkara aku gelem ngrungokne utawa ora kuwi rak perkara seje, sing cetha aku ora arep mancasi merga aku ngerti sanadyan mbok menawa olehku ngerti isih mbesuk utawa mengko, apa sing ndika dhawuhne mesthi benere”.

            Wong loro banjur ngguyu bareng. Aku sing ora mudheng karo sing dirembug mung bisa melu mesem, ora ngesemi tembuge nanging mesem merga weruh lucune wong loro kuwi.

            “Ya ta yen pancen mangkono” wong sing jubahe ijo kuwi banjur guneman alon “satemene ndika kuwi duwe karep sing kepiye? Ngarep-arep tak elingne apa pancen lagi lali nek ndika kuwi satemene ngono klebu wong sing angestu marang Gusti lan dina kang pungkasan ?”.

            “Oalah kuwi ta?” wangsulane sing jubah putih karo mesem amba “kuwi mau jalaran aku isih repot, mosok lagi rembugan karo Gusti arep tak tinggal mangsuli pitakone padha-padha kawulane?. Iki mau jan-jane ya wis arepaweh wangsulan, kedadak ndika rawuh mrene, ya mesisan gawe ndika wae ngandhakne, wong kuwajibanku karo kuwajiban ndika kuwi ya padha, padha-padha dhapuk sing diampiri”.

            “Wis ora ana wong lecet sing ngungkuli ndika iki Kyai……” sing klambine ijo ngguyu nyekikik.

            Aku blas ora mudheng karo sing dirembug wong loro kuwi, merga saka rumangsaku babar pisan ora nyambung siji lan sijine.

            “Ya luwih dhisik ditepungne ya Nini” dumadakan wong sing sandhangane sarwa ijo kuwi ngajak guneman aku, ketitik olehe guneman karo nyawang aku “jenengku Ijo, wong-wong bangsa manungsa yen ngarani aku Sang Hyang Wilis lan sing neng sisihku iki sedulur sinarawediku, jenenge Ki Tanparupa. Aku wong loro iki bangsa manungsa. Kaping pindhone aku njaluk ngapura awit rada randhat nggonku mbagekne ndika sing jejer minangka tamu ing papan kene sarta ndika ya aja kaget yen aku wong sakloron ora ngaturi ndika Kusuma Dewi, utawa Gusti Putri marang ndika Dewi Kusali sing satemene isih sekar kedhaton negara Setambul”.

            Krungu jeneng Ki Tanparupa, aku banjur kelingan apa sing dikandhakne Ki Cahyangumbara nalika samana, ya iku Ki Tanparupa kuwi Gurune Ki Cahyangumbara dhewe. Mula ora sranta aku banjur mlorot saka watu sing tak lungguhi, laku dhodhok banjur ndheprok ing ngarsane Ki Tanparupa lan Sang Hyang Ijo.

            “Lepat nyuwun gunging sih pangaksami Pukulun” karo nyembah aku atur wangsulan rupa nyuwun pangaksama “inggih labet saking cubluking nalar kula saha cupeting seserepan kula, temah kula boten nyana babar pisan bilih jengandika kekalih Sang Hyang Wilis tuwin Ki Tanparupa. Mugi jengandika kekalih kaparenga nampi atur sembah saha pangabekti saking kula pun Kusali Pukulun”.

            “Aja kaduk ati bela panampa Nini” genti Ki Tanparupa sing paring wangsulan marang aku “babar pisan ndika ora luput, dadi ya ora prelu njaluk pangapura. Malah aku sing mbok menawa kleru, ora tumuli aweh wangsulan nalikane Nini Dewi Kusali temah Nini Kusali banjur ninggalne papanku mau, sumurupa Nini ora jalaran aku ngremehake jejering wong sing ngajak guneman nalika aku mau ora semaur, nanging jalaran aku lagi lungguh takhiyat jroning manembah marang Gusti, sing ngalang-alangi aku aweh wangsulan marang ndika. Dene ndika ngaturake pangabekti marang aku, uga wis tak tampa ora liwat tiba sapadha-padha”.

 

 

Ana candhake.