SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (79)

 

79.

            Nanging sadurunge aku ngaturake apa sing dadi pepenginaning atiku marang Ki Tanparupa lan Sang Hyang Ijo, dumadakan aku kelingan yen sakawit niyatku tekan Tanah Jawa iki rak arep nggoleki Ki Cahyangumbara. Lan pancen ora ana kepenginan sing gedhene ngungkuli pengining atiku bisa dadi sisihane Ki Cahyangumbara.Mula sadurunge aku matur sing neka-neka, aku kepengin luwih dhisik nyuwun pirsa marang Ki Tanparupa, ing ngendi dununge Ki Cahyangumbara. Olehku arep wani matur mangkono mau jalaran Ki Cahyangumbara tau kandha yen dheweke kuwi isih siswane Ki Tanparupa.

            “Nyuwun pangapunten Ki Tanparupa” aku matur ngati-ati murih ora gawe gelane Ki Tanparupa “kula sakalangkung pitados bilih sadaya kawontenan ingkang wonten ing salumahing bumi sakureping akasa menika, jengandika Kyai tartamtu sampun nguningani. Kalebet ingkang sakalangkung winados jengandika boten badhe kalepyan, inggih ingkang sampun kelahir menapa dene ingkang taksih kineker ing salebeting manah kula, ugi ingkang sampun dumados miwah ingkang badhe kedadosan, jengandika tamtu ugi sampun uninga. Inggih awit saking menika, saestu kula suwun Jengandika Rama Kyai keparing pitedah saha kalidamar dhateng kula gegayutan kalihan sedya kula wiwit bidhal saking nagari Setambul kala samanten”.

            “Dhuh Gusti paringa pangapura” sadurunge paring wangsulan, luwih dhisik Ki Tanparupa nyebut asmaning Gusti, lagi banjur ngendika alon “ndika aja kleru Nini, aku iki mung titah wantah, ora duwe kaluwihan apa-apa lan uga ora ngerti apa-apa kajaba sing wis tak weruhi liwat panyawang, pangrungu sarta pangrasaku. Kuwi wae ya sok asring ora bener, sing tak kira miturut asiling panyawangku bener sok jebul keliru, awit beda karo kanyatan sing sabenere. Kaya upamane sing miturut pangrunguku tak sengguh suwarane waranggana kaswargan jebule suwara rengeng-rengenge Kanjeng Bagindha Ijo. Sing kagungan kaya sing ndika kira tak duweni mau tak kira ya mung titahing Gusti kang kinacek wae, dene kaweruhku durung mantra-mantra bisa nyaketi titah kang kinacek mau. Sanadyan ta mangkono, yen Nini Dewi Kusali ngersakne mundhut marang aku, coba dingendikakne wae, mbok menawa aku bisa atur wangsulan sing bisa nocogi kersa ndika”.

            Jebul Ki Tanparupa malah ngalingi yen duwe kawaskithan pininjul, malah kepara milih ora mamerake kaluwihane sarta mung ngaku yen ora luwih saka titah-titah lumrah liyane. Ewa samono, Ki Tanparupa ngeparengake aku supaya ngaturake apa sing tak karepne.

            “Waleh-waleh menapa Rama Kyai” wekasan aku banjur blaka “badhe kula tutupana ingkang kados menapa inggih tanpa gina, estunipun ingkang nyurung lampah kula saking nagari Setambul dumugi ing tanah Jawi menika jalaran kula madosi Kakang Mas Ki Cahyangumbara ingkang badhe kula suwitani dadosa sisihan kula. Samangke kula suwun dhumateng jengandika Rama Kyai kersaa paring pitedah ing pundi menggah dunungipun Kakang Mas Cahyangumbara?”.

            Krasa lega rasane atiku sawise ngucapake tembung panyuwunan marang Ki Tanparupa sing mangkono kuwi mau. Nanging Ki Tanparupa ora tumuli paring wangsulan malah karo mesem panjenengane noleh marang Sang Hyang Ijo. Sang Hyang Wilis uga nimbangi mesem banjur manthuk lan ngobahne kethekane, wangsulan tanpa mawa suwara apa-apa.

            “Mengko dhisik Nini Dewi Kusali” karo mesem Ki Tanparupa ngendika “Nini Dewi Kusali dhawuh yen arep suwita marang Ki Cahyangumbara bisaa dadi sisihane, kuwi ateges Nini Dewi ngersakne jejodhowan karo Ki Cahyangumbara. Kamangka sing arane wong arep jejodhowan kuwi kudu disarujuki jodho siji lan sijine, ora bakal kelakon lamun mung keplok tangan sasisih. Yen saka Nini Dewi Kusali cetha yen kersa dadi jatukramane Ki Cahyangumbara, lha apa Nini Dewi Kusali uga wis pirsa mungguh isen-isening atine Ki Cahyangumbara ing babagan jejodhowan iki?”.

            “Nyuwun pangapunten Rama Kyai” kapeksa aku kudu blaka maneh “bares kemawon kula dereng mangertos menggah raosing manahipun Kakang Mas Cahyangumbara, nanging kula pitados kanthi pangestunipun Rama Kyai, gegayuhan kula murih saged ngladosi Kakang Mas Cahyangumbara saestu badhe kasembadan”.

            “Kajaba saka kuwi” Ki Tanparupa ngendika maneh “sajroning kapitayan sing dirasuk dening Ki Cahyangumbara, ana pranatan ya kuwi lamun jejodhowan jodho sing dipilih kudu nduweni kapitayan sing padha. Tak kira mokal Ki Cahyangumbara gelem nglecek agama sing wis dirasuk lan salin agama sing padha karo kapitayan sing ndika ugemi”.

            “Dede Kakang Mas Ciptangumbara ingkang kedah santun agami Rama Kyai” wangsulanku tatag “nanging kula ingkang badhe ndherek kapitayan ingkang dipun agem dening Kakang Mas Cahyangumbara”.

            “Nini Dewi Kusali kudu ngerti” Ki Tanparupa katon karo ngangkat imbane olehe ngendika “sing jenenge kapitayan kuwi dudu barang dolanan, bisa dicopot lan dienggo sakarepe dhewe. Awit sing jenenge Agama sing embane Ageman, kuwi pangagem lahir trusing batin, puluha lahire ngucap lan ngaku ngrasuk sawijining agama utawa kapitayan, manawa olehe nglahirake ora tumus tumekaning batin, kuwi padha wae karo ngrusak agama utawa kapitayane dhewe. Semono uga nalika wong ngaku wis ngrasuk agama utawa kapitayan tinamtu, lakuning uripe kudu jumbuh karo piwulanging agama lan kapitayan kang rinasuk. Wiwit jagad wetan nganti jagad kulon, sakehing agama lan kapitayan kuwi mulangake mamayu hayuning bawana lire ora kena gawe rusaking jagad titipan saka Kang Maha Kawasa iki, ora kena gawe kapitunane sapa wae, dadi sanadyan ngaku jarene wis ngrasuk agama utawa kapitayan tinamtu lamun lakuning uripe isih dhemen ngremehake liyan, gawe kapitunaning sasama, mbubrahi jagad sing wis tumata, kuwi padha wae wong sing ngapusi awake dhewe. Yen ndika ngersakne ngrasuk agama kaya sing dirasuk Ki Cahyangumbara sing padha karo agama kang tak rasuk, mung jalaran saka kepengine ndika bisa urip jejodhowan karo Ki Cahyangumbara, kuwi padha wae anggon ndika ngrasuk agama mung dedolanan, sawayah-wayah rasa sengsem ndika marang Ki Cahyangumbara entek, kanthi gampang ndika ngipatake kapitayan ndika lan ngalih marang kapitayan liyane. Apa ora mangkono Nini Dewi Kusali?”.

            “Dhuh Rama Kyai” aku matur kanthi tulusing ati “samendhang datan wonten ingkang karempit, sadaya ingkang jengandika dhawuhaken menika tuhu sedaya leres.  Nanging mugi kauningan Rama Kyai, kula mbedhal lolos saking Setambul tanpa pamitan dhateng Kanjeng Ibu tuwin Kanjeng Rama wiwitanipun mila inggih awit nuruti raosing branta ingkang ngranuhi manah kula. Nalika samanten kula sampun prasetya salebeting manah, sanadyan mawi pangurbanan menapa kemawon badhe kula tempuh sauger saged katampi pasuwitan kula dhateng Kakang Mas Cahyangumbara. Nanging manawi babagan kapitayan, saderengipun kula matur ingkang sesambetan kalihan Kakang Mas Cahyangumbara kala wau, estunipun manah kula sampun kepencut kepengin ngrasuk kapitayan kados ingkang jengandika ugemi menika, labet kula nyarujuki sedaya ingkang Rama Kyai dhawuhaken kala wau. Dados anggen kula badhe nggantos kapitayan kula saking kapitayaning leluhur kula bangsa jim ing Setambul dados ngrasuk kapitayan ingkang dipun rasuk Rama Kyai menika mila mijil saking prenthuling manah ingkang suci. Lan kula ugi prasetya bilih badhe angugemi kapitayan ingkang badhe kula rasuk menika kanthi sawetahipun, lahir trusing batos lan kawujudaken mawi lampah gesang sadinten-dinten. Inggih awit saking menika, dhuh Rama Kyai samenika ugi kula nyuwun supados Rama Kyai kersa anuntuni kula sarta kaparenga paring dhawuh sarat-masrut menapa ingkang kedah kula wujudi murih kula saged ngrasuk kapitayan kados kapitayan jengandika Rama Kyai”.

            “Nini Dewi Kusali” Ki Tanparupa ngendika maneh “sadurunge aku minangkani pamundhut ndika sing keri dhewe iki mau, aku prelu ngandhakne ing ngendi mapane Ki Cahyangumbara lan apa sing ditindakne ing papane kuwi. Ya iku dina iki nganti embuh kapan rampunge, Ki Cahyangumbara lagi ngayahi jejibahan saka Sang Hyang Wilis, ya iku nyampurnakne ngelmune ing telenging Sendhang Mustikaning Warih. Dene Sendhang kasebut wektu iki isih ana ing sajabaning alaming manungsa kang kasatmata iki, uga dudu alaming bangsa jim lan lelembut liyane. Dadi ora saben wong kalebu aku, bisa ngambah alam papane Sendhang Mustikaning Warih wektu iki. Dene minangka tandha lamun Ki Cahyangumbara wis rampung nggone ngayahi jejibahane, ya iku wujude Sendhang Mustikaning Warih sing ngalih papaning bumi kang kasatmata iki. Miturut dedongengan sing tak tampa saka Sang Hyang Wilis, bumi kang bakal kapanggonan Sendhang Mustikaning Warih kuwi prenahe ana sangisore Gunung Mahendra sisih lor, sakulone kali Sumber Lanang”.

            Ki Tanparupa kendel anggone ngendika, mbok menawa paring wektu marang aku kanggo matur, nanging aku durung bisa matur apa-apa. Mung saka rumangsaku, ana rasa aneh sing nggremeti jantungku.  Dadi gelem ora gelem aku banjur nggagas apa sing marakne jantgungku kaya ana sing nggremeti iki. Nanging uga panggah ora ngerti.

            “Ora prelu digagas Nini” Ki Tanparupa ngendika maneh “sing obah-obah sajroning jejantung kuwi ora liya sasmita saka Sang Hyang Wilis sing saiki wis adoh lunga saka kene tanpa aku lan ndika kapan olehe lunga, ya ngono kuwi watak wantune Sang Hyang Wilis sing ora kena digagas babar pisan”.

            Aku lagi ngerti nek Sang Hyang Wilis sing mau lenggah ing sisihe Ki Tanparupa jebul wis ora ana. Sanadyan Ki Tanparupa dhawuh supaya ora digagas, nanging jengkare Sang Hyang Wilis sing tanpa tak ngerteni iki wis gawe gumun lan bingunge atiku.

 

 

Ana candhake