147.
Marga mung mesem krungu pamaidone Ki
Dodor marang anggone nyeblakne pecute. Ora lagi iki Marga krungu tembung sing
nyepelekne marang dheweke mangkono iku. Tumrap Marga diina utawa dialem dening
menungsa kuwi babar pisan ora ana bedane. Sansaya yen sing mada utawa
ngalembana kuwi mungsuh, kaya Ki Dodor iki, nek gela merga diremehne kuwi padha
wae wis ngrewangi mungsuhe, saka ati kang gela bisa ngganggu lakuning nalar lan
rasane. Kamangka ngadhepi mungsuh kuwi mbutuhake nalar sing wening lan rasa
sing lungit. Yen nganti lakuning nalar lan rasane ora timbang bisa mbubrahne anggone
tumandang.
“Sakersa anggon ndika ngarani Ki Dodor”
wangsulane Marga “merga menang kalahe wong perang kuwi ora gumantung apike
gegaman, nanging sabab beja-bejan. Nek Gusti ngersakne aku oleh kabegjan,
sanadyan mung gegaman pecut pangonan, aku mesthi menang. Kosok baline yen Gusti
ngersakne ndika ora nampa kabegjan, ndika mesthi bakal kalah”.
“Setan kowe Marga” Ki Dodor sansaya nesu
krungu wangsulane Marga sing sareh nanging padha wae ngarani yen dheweke ora
bakal menang kuwi “saiki rasakna gegamanku!”.
Karo muni ngono kuwi, Ki Dodor ngobahne
pedhange aweh prentah marang ula sing ana ngarepe. Kaya ora tinemu nalar,
dumadakan ana ula loro sing siji ula Dumung Enthong, siji maneh Ula Weling,
mletik kaya jemparing ucul saka sendhenging langkap. Ula loro kuwi ngarah
marang gulune Marga, sisih kiwa lan sisih tengen. Tujune Marga wis siyaga,
sadurunge ula loro kuwi nyokot gulune, wis keprungu swara pecute sing jumedhor
ora pati banter, nanging katon asile. Ula loro kuwi wis padha remuk sirahe,
ceblok neng ngarepe Ki Dodor.
Wong-wong sing padha weruh kaprigelane
Marga nyolahne pecute, padha keplok lan surak rame. Ki Dodor dadi sansaya
muntap. Banjur ngobahne pedhange maneh, saiki sing diprentah ora mung ula loro,
nanging ula lima. Kaya mau, ula lima sing kabeh nduwe wisa sing bisa gawe
patine sok sapaa sing kena dicokot, mletik mendhuwur banjur nylorot ngarah
marang lima perangan ragane Marga. Marga mletik jungkir walik mendhuwur karo
nyolahne pecute. Mung sepisan pecut jumedher, lan saka sabetan pecute kuwi ndadekne
wong-wong sing weruh dadi sansaya eram, ula lima kuwi tiba bareng mlumpuk neng
ngarepe Ki Dodor, kanthi kahanan kabeh sirahe padha remuk dadi bathang. Sepisan
maneh keplok lan surak keprungu rame. Wong-wong kuwi kaya lagi lali nek
satemene Marga ora dolanan nanging lagi ngadhepi mungsuh sing nyata
ngedab-edabi kasektene.
Ki Dodor sansaya waringutan, untune
kerot-kerot nganti keprungu saka kadohan. Ula sing cacahe sasat ora kena
dietung ing ngarepe kuwi dirayuk, banjur karo ngrapal mantram sakti ula sapirang-pirang
kuwi disawurake mengarep ngarah marang mungsuhe. Marga jempalitan jungkir walik
mundur kanggo ngendhani sawurane Ki Dodor. Nanging ula sing disawatake kuwi
banjur kepyar mencar dhewe-dhewe, kabeh banjur maju ngupengi Marga karo ngempros-ngemprosne
wisane sing ditujokne marang Marga, upas sing ngemu hawa panas lan nggawa ganda
arus sing bisa ndadekne sing mambu dadi mumet, muneg-muneg, kudu mutah.
Marga ngiderake panyawange, jebul saka
arah kiblat papat kabeh ana ula sing arep ngrayah dheweke. Lan luwih aneh maneh
ula-ula kuwi katon bisa ngangkat meh separo saka awake perangan ngarep, malah
ana sing mletak-mletik kaya kodhok sing lagi pencolotan, nanging durung ana
sing olehe mletik nganti tekan ngarepe Marga, wangune ula-ula kuwi wis padha
weruh nasib sing disandhang kancane sing wis padha mati mau. Mula sanadyan ula
jebul uga duwe rasa wedi. Marga mung mesem weruh solahe ula sapirang-pirang
sing ngupengi dheweke nanging padha ora wani nyedhak kuwi. Pecute banjur
diputer mubeng, nuwuhake suwara kaya suwarane prahara lan nuwuhake geter ing
sakiwa tengene. Wong-wong sing mau padha keplok-keplok surak rame padha cep klakep
ora ana sing wani guneman. Kabeh ngampet ambegan, nguwatirake marang keslametane
Marga. Mung emane kabeh padha ngrumangsani nek ora bisa ngrewangi Marga. Mung
Rangga dhewe sing mesam-mesem weruh carane Marga guyon, cetha nek wis ngecakne
aji Tamengwaja dirangkepi karo Aji Panawawisa, ewa dene Marga isih api-api wedi
yen nganti kena wisane ula mandi.
“Marga aku ngerti nek ula-ula sing
ngupengi kowe kuwi padha pekewuh arep maju, merga mbok weden-wedeni karo getere
pecutmu” karo nggereng Ki Dodor guneman marang Marga “nanging aja mbok kira
kowe bisa slamet, patine ula pitu klangenanku kudu mbok ijoli karo mripatmu
loro, kupingmu loro, karo drijimu sepuluh. Mripatmu arep tak cukil nganggo
pucuking pedhangku, kupingmu loro-lorone arep tak perung lan drijimu sepuluh
kuwi arep tak kethok-kethok mbaka siji. Kareben kowe weruh larane pasiksan saka
Ki Dodor, sadurunge tak tugel gulumu lan tak sigar sirahmu kaya sing tak
kandhakne mau”.
Bareng karo enteke tembunge, dumadakan
Ki Dodor ilang saka pandulu. Mung guyune wae sing sok keprungu. Ki Pawit lan
kanca-kancane sansaya kuwatir. Ora mung nguwatirake kselametane Marga wae,
nanging uga nguwatirake awake dhewe. Merga yen klakon apa sing dikandhakne Ki
Dodor mau, mesthi Ki Dodor bakal sansaya nemen nggone ngumbar angkarane, kanthi
pawadan malesne patine sedulur-sedulure bisa-bisa wong sa-Kepuh Agal bakal
ditumpes utawa disiksa kabeh.
Jebul sing kuwatir dudu mung Ki Pawit
sakancane wae, Ula sing kedadeyan saka Ki Lembong uga melu nguwatirake sedulure
tuwa sing arep gendhak sikara marang Marga kuwi. Kuwatir yen nganti Ki Dodor kena
walat kaya dheweke. Nek dheweke kuwalat temah dadi ula sing ora bisa bali dadi
manungsa maneh. Bisa-bisa Ki Dodor sing momor ing alaming para brekasakan ora
bisa bali menyang jagad padhang maneh.
“Kakang Dodor, rucaten aji pamungkas
saka Guru kuwi, sing arep mbok paeka kuwi dudu manungsa wantah nanging Trahe Sang
Wikudibya sing gedhe walate, sawangen wewujudanku sing saiki iki Kakang, iki
merga aku wis kebacut tumindak kliru” kanthi ngetog sisa-sisa tenagane Ki
Lembong sing wis wujud ula kuwi aweh sasmita marang sedulure tuwa.
“Kowe aja ngendhon-ngendhoni tekadku
Lembong” Ki Dodor semaur sereng marang adhine, saka alam panglemunan nanging
keprungu tekan jagad nyata “aku iki wis gerang tuwek, kowe wae sing ora bisa mikir,
wekasan gampang kena blithuke mungsuh. Menenga, neng kono wae mengko nek wis
rampung gaweyanku, kowe tak balekne kaya wujudmu sakawit”.
Krungu rembugan antarane Ki Dodor karo
Ki Lembong kuwi, Marga mesem. Meneng sedhela ngecakne Aji Sasrapanggraita.
Sanadyan mripate ora bisa meruhi blegere mungsuhe, nanging lumantar
panggraitane, Marga bisa meruhi papan lan kabeh mobah-mosike Ki Dodor. Sawuse
iku, munjerake aji peparinge Sang Hyang Wilis, ya Bagindha Kilir sing aran
Asnamul-maslulatun menyang upat-upat lulup bolu sing dadi pethite cemethine.
Marga banjur mencolot ngedohi ula sing ngupengi dheweke, karo siyaga ngenteni
Ki Dodor nyedhaki.
Temenan, Ki Dodor sing weruh Marga jempalitan
ngedohi ula-ula sing ngupengi, ora ngira yen satemene Marga wis meruhi mobah
mosike. Ki Dodor karo getem-getem arep ngecakne pangincim sing diucapne mau.
Sing arep didhisikne merung kupinge Marga nganggo Pedhang Nagawelang. Nanging, apes tumrape Ki Dodor lagi wae arep
nyabetake pedhange ngarah kupinge Marga, tanpa weruh obahe Marga, ngerti-ngerti
upat-upat pecute Marga wis nggubet krang pedhange, banjur disendhal ngeget
dening Marga. Pedhange Ki Dodor ceblok neng lemah, epek-epeke Ki Dodor krasa kaya
mentas nggegem mawa sambi. Ki Dodor kaget kaya disamber gelap rasane, lan
sadurunge kagete ilang sepisan maneh pecute Maga muni ora banter, gegere Ki
Dodor ditibani sabetan. Ki Dodor mencelat watara limang jangkah, ora bisa
tangi, balung ula-ulane krasa kaya ana sing pedhot. Ki Dodor ora bisa bali
menyang alam kang nyata nanging wis kadhung mencelat saka alam brekasakan.
Dadine ragane Ki Dodor cat katon cat ora. Ki Dodor ngerti kahanane ngono kuwi
nangis gero-gero.
Ula sing kedadeyan saka Ki Lembong nyedhak
karo nangis.
“Uwis Kakang” kandhane Ki Lembong
nganggo basane brekasakan “mbok menawa pancen pesthining Dewa awake dhewe kudu
nglakoni kaya mangkene iki, ora ana gunane digetuni, becik saiki Kakang tumuli
nyuwun pituduh marang Raden Marga, kepriye murih kakang bisa pulih kaya wingi
uni, ora kaya saiki iki ora dadi brekasakan nanging uga ora dadi manungsa”.
“Kula tobat Raden Marga…..” isih karo
ngathang-athang merga ora bisa tangi, tur ya cat katon cat ora, Ki Dodor
guneman “mugi kula kaparingan gesang, lan kawangsulna kula dados tiyang limrah”.
“Sing gedhe pangapura ndika Ki Dodor”
karo suwara sing sareh Marga aweh wangsulan “aku mung bisa mbalekne balung
ndika sing ucul saka papane kuwi, nanging aku ora bisa mbalekne ndika dadi
manungsa lumrah kaya mau. Jalaran pancen ndika wis nerjang pepacuh saka Guru
ndika dhewe. Sabanjure, aku mung bisa nuduhi dalan sing kudu ndika liwati, mbok
menawa bisa tekan panggonan ndika oleh pangapurane Hyang Suksma. nDika bisa
kumpul bareng karo Ki Lembong ngenggoni panggonan kanggo ngranggeh pangapurane
Gusti mau, lan sadurunge oleh pangapura saka Gusti ndika bakal wujud Brekasakan”.
Bubar ngucap mangkono kuwi, Marga banjur
nyabetake pecute sepisan maneh marang Ki Dodor sing isih gumlethak. Aneh Ki
Dodor banjur bisa lungguh. Lara ing gegere wis ilang. Ki Lembong karo Ki Dodor
tumuli pamitan arep menyang Kali Sumberlanang kaya sing dikandhakne Rangga
marang Ki Lembong. Kabeh ulane Ki Dodor, sing isih urip lan sing wis mati
digawa lunga.
Sapungkure Ki Dodor lan Ki Lembong,
wong-wong klebu Rangga nyedhaki Marga. Nanging durung nganti wawan gunem, ana
barisan prajurit numpak jaran nganggo gendera Mataram mlebu Plataran Kalurahan.
Kabeh mripat banjur maspadakne sing lagi padha teka. Jebul barisan cilik
prajurit Mataram kuwi ditindhihi Raden Mas Tumengung Tesengkusuma. Wong-wong
padha gumun. Ya gene Raden Mas Tumenggung Tesengkusuma teka ing Kepuh Agal?.
Nanging durung ilang gumune, wong-wong kuwi dadi mlenggong bareng weruh
Tumenggung Tesengkusuma dumadakan mencolot saka dhuwur jarane banjur jengkeng
atur sembah karo madhep marang wong-wong kuwi.
Ana candhake
Tidak ada komentar:
Posting Komentar