53.
Wis sepasar suwene wong-wonge Gambangkawat andhahane Klabangireng kumpul karo santri-santrine Kyai Saepullah neng gisik bengawan sisih lor. Nadyan drajate telukan nanging anggone ngrengkuh para santri marang wong-wong mau ora kaya marang wong sing lagi wae memungsuhan. Dina kapindho saka anggone teka neng papan palerenane Ki Wangsa, wong-wonge Gambangkawat diperang dadi telung pepanthan, semono uga para santrine Kyai Saepullah. Sing sapantha dipandhegani Bebau ing Palkuning padha diajak yasa gubug-gubug palerenan. Sing sapantha maneh dipandhegani Bebau Ngampon, padha diajak mlebu alas luru pala kependhem kanggo pasadiyan pangan. Dene sing sapantha maneh, nyabrang mangidul disuhi dening Ki Saradan, ngulat-ulati menawa ana bebaya sing teka.
Wohing kumpul karo sing nelukne, oleh tangkeb sing becik, basa sing grapyak semanak lan kebak rasa pasaduluran, ing atine wong-wong sing kulina urip kasar lan ngendelne kuwating raga kuwi wiwit kegugah atine, bisa ngrasakne urip sing rada tentrem. Ora kuwatir yen nganti ditindhes dening sing jarene kancane dhewe. Nindakne pagaweyan ora merga saka wedi oleh prentah saka sing kuwasa, nanging sinurung rasa asih marang sapepadhane.
"Aku ngrasakne ana rasa aneh neng jero ati iki iki Kang?" kandhane Tugur salah siji saka wong-wonge Gambangkawat marang kancane sing jeneng Diran. Nalika wayahe leren awan.
"Aneh piye?" Diran takon "aja-aja rasamu lan rasaku padha?"
"Aku tansah kelingan, jaman sepisanan kumpul karo Ki Klabangireng" Tugur wangsulan.
"Lho? Gajeke kowe biyen telukan saka Gunung Kelir ta?" Diran takob maneh.
"Bener Kang" wangsulane Tugur "lha ya kuwi, biyen aku melu gladhen kanuragan ing desaku, kanthi pangarep-arep duwe kaluwihan tinimbang kancane, jebul malah ditekani kongkonane Ki Klabangireng aku sakanca dipeksa teluk nek ora kepengin mati siya kaya guruku, lha bareng oleh setengah tahun dadi telukan, banjur didadekne andhahan, saiki genti ditelukne Kyai Saepullah".
"Critaku lan critaku meh padha" Diran wangsulan "aku wis lali sapa wong tuwaku sing sejati, eling-eling aku wis dadi open-openane Kere sing dibasakne Biyung Gerang maranf dheweke, bareng aku wis rada gedhe, aku dielokne Ki Klabangireng, banjur saiki dadi telukane Kyai Saepullah iki. Banjur sing kok arani ana rasa aneh kuwi rasa sing kepiye?".
"Ngene lho Kang" Tugur semaur "biyen nalika aku urip dadi cantrik kanuragan ing desaku, saben dina aku nglakoni prentahe guru, yen nganti ndaga dhawuh bakal nampa ukuman sing abot saka guruku. Banjur bareng dadi telukan, apa sing tak tindakne gumantung karo sing wis nelukne. Urip iki anane mung yen ora kepengin remuk ragane kudu gelem diina lan diprentah sakepenake sing prentah, sanajan wis didhaku dadi andhahan uripku ya ing ngisore prentah juragan, yen nganti kleru nindakne dhawuh, dipisuh-pisuhi, diunek-unekne sing gawe laraning ati, kuwi isih diarani beja, tinimbang diajar lan dipala. Lha rasa aneh sing tak rasakne saiki iki, sasuwene dadi telukane Kyai Saepullah iki, tembung kasar, pisuh, pangina babar pisan ora ana, luwih-luwih wujude pasiksan marang raga, babar pisan ora nate kecrita. Malah rumangsaku antarane santri - santri kae, karo awake dhewe ora ana bedane. Jujur wae Kang, aku luwih krasan dadi telukane Kyai Saepullah........".
"Jebul rasamu lan rasaku padha" Diran wangsulan "saka rumangsaku, dadi telukane Kyai Saepullah iki ora ana rasa uwas, ora ana rasa kuwatir".
"Rasa ndika sakloron iku ora beda karo rasaku, nalika sepisanan aku ndherek Kyai" Diran lan Tugur padha kaget, dumadakan ing sacedhake wis ana wong liya, yaiku Lungit santrine Kyai Saepullah.
"Lho, ndika iki rak Santrine Kyai Saepullah ta?" Diran groyok takon.
"Bener Kisanak, jenengku Lungit dadi Santrine Kyai Saepullah wis rada suwe" wangsulane Lungit karo mesem.
"Beja temen urip ndika Ki Lungit" Diran tumanggap "bisa dadi santrine Kyai Saepullah, beda karo wong tulising uripe kaya aku iki, cilik mula mung dadi wong sing ora genah kiblate".
"Aja kleru tampa Kisanak" Lungit wangsulan "biyen aku ora tepung karo agama, pagaweyanku kajaba colong jupuk duweke liyan, aku ya jagal bayaran, dudu jagal kebo utawa sapi, nanging jagal menungsa".
"Elho?" Diran mlengak.
"Bener, banjur aku disewa dening wong sugih ngakune saka cedhak gunung layang kana. Aku bakal diopahi bandha donya sing ora sethithik nek bisa nugel gulune Kyai Saepullah".
"Lha kok saiki malah dadi Santrine?" Tugur takon.
"Ya kuwi sing diarani Maha Murahing Allah marang titahE" Lungit nggenahake "kanggo ngrampungi Kyai Saepullah aku ngajak kanca cacah papat, tak ajak nyegat Kyai Saepullah. Jebul dudu Kyai Saepullah sing tumekeng pati, nannging aku wong lima sing nandhang tatu sing upama ora oleh wong sing pinter nambani, bisa uga aku wong lima tumekeng tiwas, sabeja-bejane bakal dadi wong cacat sing ora ana gunane ing selawase uripe".
"Ndika sakanca kalah mungsuh Kyai Saepullah? Malah nandhang tatu abot? Banjur sapa sing nambani?" Diran takon.
Ana Candhake.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar