dening : immir
20.
Darmun nggambarake sepira abot rasaning atine Karta Kadiran karo Yung Warti nalika iku. Disekseni wong sak jagad loro-lorone wis nikah, wis didhaupne nganggo kembar mayang, nanging ing atine loro-lorone padha olehe ora duwe rasa tresna. Sanajana mangkono, Darmun rumangsa kurmat marang Karta Kadiran sing wis ngecakne anggone ngajeni agung lan sucining katresnan. Katresnan sing lair awit sihing Gusti sing Maha Asih. dudu katresnan sing mung dadi pepolesing hawa nafsu, mula nganti pirang-pirang dina ana pancen sing wis cemawis ya ora diincipi babar pisan, kamangka aja maneh kok mung diincipi, dipangana nganti ludhes jane ora bakal ana sing ngluputake.
"Sak jane bar ditemokne kae aku ya wis pasrah lho Mun" Yung Warti nerusne critane sing wis rada suwe mandheg "mbuh aku seneng mbuh aku senep, wong sajagad rak ngertine aku iki wis dadi bojone Kadiran? Mula pas neng jero senthong wong loro aku ya mung bisa pasrah marang kahanan, arepa dijur arepa dilulur, wektu kuwi aku wis dadi wewenange Kadiran. Mula nalika Kadiran ora enggal-enggal munggah amben nusul turu, aku njur omong mangkene :
- Wis Kang, saiki aku wis klakon dadi bojomu, aku wong wedok ora bisa apa-apa kajaba manut, arep kok kapakne wae aku ya ora arep suwala - lha kok wangsulane Kadiran malah gawe aku rada kaget. Wonge nakoni aku, aku duwe rasa tresna marang dheweke apa ora, ngono".
"Lha Yung-e wangsulane pripun?" Darmun nyelani takon.
"Ya tak wangsuli ngene : aku ora ngerti Kang, sing diarani katresnan kuwi apa? sing tak ngerteni, wektu iki binggeting atiku merga ditinggal Mas Joni durung mari. Nanging aku ora oleh mikir binggeting ati kuwi, merga kudu nindakne kuwajibane anak sing kudu manut karo Bapakne, kamangka Bapakku wis lila lan legawa masrahne jiwa lan ragaku marang Kang Kadiran. Embuh olehmu ngarani, aku ora ngerti"
"Kuwi tenan lho Mun" Karta Kadiran nyambung critane Yung Warti "Aku wektu kuwi ya terus mangsuli ngene : - Ya aja dadi atimu ya Ti, tenane ngono ing dhasaring atiku iki durung ana rasa tresna marang awakmu, anane kedadeyan awake dhewe diijabne terus ditemokne, disekseni wong akeh yen wis dadi bojone iki, merga aku rumangsa wis kepotangan budi luwih dhisik marang Wong Tuwamumu lan uga marang Bu Lis. Sepisan aku kelingan jaman aku karo mBokku lara bareng, ora bisa apa-apa malah jarene wong-wong wis ora ana tambane kae, Bapak lan Simbokmu ora ana sing nembung, gentenan ngopeni aku karo mBokku, nyukupi apa sing dadi kebutuhanku lan kebutahane mBokku mbuh nganti pirang dina suwene, tak kira upama ora ana wong tuwamu, sing ora nggagas rekasaning awake, akun karo mBokku wis bablas tekan kuburan biyen-biyene. Kaping pindho, nalika jaman mBokku eber-eber bakul janganan neng Pasar Kedunggalar, merga kepencut karo rembuge Tukang nganakne dhuwit sing kekudhung jeneng Koperasi, mBokku klakon kagubet utang nak kemanak, nganti tekan mbuyuti, sing wekasane pomahan tinggalane Bapakku meh wae disita kanggo nglunasi utange mBokku. Tujune banjur konangan Bu Lis sing terus ngomong menyang Koh Chiang Lee, awit pitulungane Bu Lis karo Koh Chiang Lee pomahane mBokku ora sida disita . Mula aku ya kudu ngerti yen karepotane Wong Tuwamu kuwi ya karepotanku, karepotane Bu Lis ya karepotanku. Mula bareng Wong Tuwamu lan Bu Lis padha bingung golek sesulihe Joni, gandheng duweku ya mjung sak raga karo nyawa, ya banjur tak pasrahne marang Bapakmu lan Bu Lis. Wekasane aku ya gelem kanthi resmi nikah karo awakmu, ikhlas lahir batin. Mung wae, bares aku kandha : rasa tresna ing atiku kanggo kowe, teka saiki durung ana, mula aku ya durung kuwasa aweh nafkah batin marang awakmu, yen nganti teka titi wancine aku tetep ora bisa aweh nafkah batin, mangka dadi wewenangmu ngajokne gugatan Taklik Talaq neng Pengadilan Agama".
Darmun manggut-manggut sajak kasengsem krungu critane Karta Kadiran sing ngono kuwi mau, karo nyruput kopine sing wis adhem Darmun banjur kandha :
"Pakdhe niku jian luar biasa tenan, bisa ngapusi nalar lan atine dhewe".
"Ngapusi piye?" Karta Kadiran mlengak.
"Enggih, teng lathi Pakdhe kandha nek boten tresna, ning teng tumindak Pakdhe ngecakne rasa tresna wau dhateng Yunge, Amargi nggadhahi raos tresna ingkang suci, Pakdhe Karta boten rila menawi Yung-e ngantos kajamah dening tiyang ingkang boten dipun tresnani Yung-e, senajan tiyang punika Pakdhe Karta piyambak. Pakdhe Karta saged ngendhaleni hawa mudha, awit Pakdhe jan-jane tresna dhateng Yung-e, tresna ingkang dereng dipun ngertosi nggih napa nggih?"
"Bener kowe Mun" Yung Warti sing nyauri "Ya merga omongan lan laku saben dinane Kadiran sing tansah njaga lan ngreksa aku ngono kuwi mau, wekasane aku sing kalah, aku masrahne katresnanku marang Kang Kadiran sawutuhe, aku ya ora wani meksa supaya Kang Kadiran gelem nresnani aku. Maune Kang Kadiran wangkal, nanging suwe-suwe ya banjur thukul katresnane marang aku. Nganti saiki iki".
Karta Kadiran ngombe kopine, banjur bali nglinting udute. Karo udut banjur nutup critane :
"Lelakonku iki durung tau tak kandhakne marang sapa wae Dar, esuk iki tak critakne kowe muga-muga bisa kok dadekne tetimbang lan lelimbangan saupama kowe nemoni lelakon sing rada memper karo lelakonku bab katresnan".
Darmun krasa, sanadyan ora diucapake Karta Kadiran karo Yung Warti duwe panemu sing padha karo kanca-kanca sing dicurhati bab kabar sing wis sumebar yen dheweke duwe sesambungan ati karo Dhita Rahayu, Bocah Brang Lor. Sajake mBokdhene ya Bojone Darma Sagi, ora mung crita ngenani Dhita marang Yung Warti, malah kepara wis diimbuhi panjaluk gelema melu ngrimuk atine Darmun kareben nggugu Simboke. Lha banjur olehe nitip rembug nyang Yung Warti dhek emben kae banjur kepriye? Kamangka tekan saiki, solah bawane Iroh isih kumanthil kanthil neng mripate Darmun.
"Lha saiki, welinganmu dhek emben kae arep tak wangsuli, nanging tak jaluk kowe aja kaget ya?" sawuse meneng sauntara Yung Warti mbukak omongan anyar.
"Nggih pripun Yung?" Darmun gragapan takon.
"Iroh wis tak takoni, wis duwe sir-siran apa durung, utawa wis ana sing nakokne apa durung. Lha kok wangsulane adoh karo sing tak angen-angen" wangsulane Yung Warti.
"Wangsulane pripun Yung?"
"Gandheng wong tuwane lagi wae pegatan, Iroh rumangsa melu ketiban awu anget. Bocah kuwi banjur duwe panemu nek dheweke saiki wis mlorot regane, merga ya ngrumangsani arepa kaya ngapa dheweke kuwi anake wong sing bubrah rumah tanggane. Iroh banjur nutup dhiri, moh ngrembug bab jejodhowan. Sak jane aku ya wis aweh pitutur akeh-akeh, nek pisahane Arja Sampun karo Supeni, kuwi lumrah, lan ora kena digandheng-gandhengne karo Iroh lan sedulure kabeh, merga ati lan pikirane anak durung mesthi nek padha karo ati lan pikirane wong tuwane. Nanging Iroh puguh ing panemune, dina iki nganti mbuh suk kapan durung arep mikir bab jejodhowane. Banjur aku kepethuk mBokdhemu Darma kaya sing tak critakne mau".
Darmun meneng ora bisa semaur. Saka omah sakulone Karta Kadiran, keprungu suwara radio sing lagi nyiarne lagune Ebiet, Kalian Dengarkanlah Keluhanku ...........
"...... apakah bila terlanjur salah, akan tetap dianggap salah..........
ana candhake.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar