kacariyosaken malih dening : Rust Luh Getih
32
Let sepeken sasampunipun wonten kedadosan punika, Ki Sukirdi ingkang ugi Ki Demang Wakil Kademangan Jatipethuk rawuh ing Padhepokan Banyugurih malih. Ki Guru Sukirna anggenipun nampi dhatengipun Ki Sukirdi inggih sami kaliyan padatan, liripun inggih limrah kemawon . Nanging sikep ingkang dipun lampahi Ki Sukirdi ingkang benten. Ngrasuk busana Demang komplit, dede busananipun Demang Wakil. Salebeting manah Ki Guru Sukirna pitaken-pitaken kaliyan busananipun Ki Sukirdi. Nanging Ki Guru Sukirna api-api boten migatosaken busana ingkang dipun rasuk dening adhinipun punika. Sasampunipun bage binage sawatawis bab kasugenganing kekalihipun, Ki Sukirdi lajeng nyukani kabar utawi nyukani ngertos dhateng Ki Guru Sukirna :
"Kang Mas" makaten ucapipun Ki Sukirdi "anggen kula mriki wau, kajawi sanja ugi badhe ngaturi pirsa dhateng Kakang Mas, ingkang sapisan prakawis ewah-ewahaning tata parentah ing Kademangan dene ingkang angka kalih badhe ndhawuhaken Parentah saking Demang Jatipethuk dhateng pangarsaning Padhepokan Banyugurih".
"Mengko dhisik" wangsulanipun Ki Guru Sukirna radi nratab "bares wae aku rada bingung karo sing dikandhankne si Adhi iki mau. Owah-owahan tata parentah Kademangan Jatipethuk? kuwi karepe apa? Awit aku minangka salah siji warganing Mancakaki durung tau diajak rembugan karo sapa wae bab anane owah-owahan iki. Kapindhone, kok Si Adhi kandha ana parentah saka Demang Jatipethuk marang Pangarsaning Padhepokan Banyugurih kuwi karepe piye? Nek Pangarsane Padhepokan Banyugurih kuwi genah nek aku, lha Demang Jatipethuk kuwi sapa? Kapan Jatipethuk ana Demange maneh sawuse Bapa Demang seda? lan sapa sing ndadekne Demang kuwi?".
Ki Sukirdi gumujeng radi seru, mireng wicantenipun Ki Guru Sukirna makaten kala wau. Lajeng wicanten klawan radi seru ugi :
"Kula aturi pirsa Kang Mas, kula rumaos sampun bosen nengga parentah saking Mataram ingkang boten cetha wekasanipun nika. Mila kula lajeng milih ucul saking pangayomaning Mataram, kula suthik dados kawulanipun Sutawijaya ingkang namung putunipun tiyang dhusun Sela. Kula lajeng netepaken Jatipethuk ngalih manunggal kaliyan Trahing Raja Tanah Jawa, ingkang ugi leluhur kula lan leluhuring Kang Mas Guru Sukirna. Jatipethuk kula suwunaken pangayoman dhateng Trah Majapahit, ingkang ugi getih daging kula lan getih dagingipun Kakang Mas Guru, inggih punika Gusti Raden Sentani ingkang samangke masanggrah ing Jatipethuk mriki. Gusti Raden Sentani sampun netepaken bilih ingkang dados Demang ing Jatipethuk punika kula, inggih putra wuragilipun Bapa Demang Sudiya. Dados samangke boten wonten ingkang nggadhahi panguwaos tumrap Kademangan Jatipethuk kajawi kula, inggih Demang Sukirdi, inggih Ki Jatipethuk. Tumrap kawula ing Jatipethuk ingkang boten sarujuk bab punika, saged kesah nilaraken Kademangan mriki. Kalebet Kang Mas Guru Sukirna, kersa ngakeni bab punika punapa boten? menawi kersa ngakeni bilih kula Demang Jatipethuk ingkang boten kebawah dening Mataram, punika ingkang kula ajeng-ajeng. Nanging menawi Kakang Mas boten kersa, inggih boten punapa-punapa, nanging Kakang Mas inggih kedah enggal-enggal nilaraken Padhepokan Banyugurih ingkang taksih kalebet laladan Jatipethuk punika. Pripun kang Mas?".
"Aku durung arep mangsuli pitakone si Adhi, tutugna dhisik rembugmu, nek wis rampung lagi aku arep kandha" wangsulanipun Ki Guru Sukirna.
Ki Sukirdi gumujeng malih, lajeng wicanten :
"Inggih Kang Mas, punika kala wau ingkang sapisan. Jangkep kaping kalihipun Kula minangka Demang img Jatipethuk, marentahaken dhateng Pangarsaning Padhepokan Banyugurih supados masrahaken Bebau Dasa ingkang samangke mapan ing Padhepokan mriki. Anggenipun masrahaken minangka bandan Bebau Dasa inggih Bebau ing Ngantang, boten kedah sak niki, nanging kula caosi wekdal sapeken, Kang Mas Guru kedah masrahaken bebandanipun Dasa dhateng Gusti Raden Sentani. Cekap Kang Mas, mangga Kang Mas badhe ngendika punapa?".
Ki Guru Sukirna radi dangu boten mangsuli kaliyan punapa ingkang dipun ucapaken dening Ki Sukirdi, awit Ki Guru Sukirna nggadhahi pamanggih bilih Ki Sukirdi sampun boten kenging dipun ajak rembagan murih saenipun. Awit Ki Sukirdi miturut Ki Guru Sukirna badhe nglepataken sedaya pamanggih ingkang cengkah kaliyan pikajengipun. Wasana Ki Guru Sukirna, purun boten purun kedah ugi ngekahi punapa ingkang dados pamanggihipun. Sanadyan ing mangke badhe nuwuhaken pasulayan.
"Saiki aku arep omong Dhi" Ki Guru Sukirna wicanten kanthi sareh "kena wae Si Sentani ngaku-aku minangka Trah Majapahit, ngaku turun Prabu Brawijaya Pamungkas kuwi kena. Nanging sing ora percaya karo omongane Sentani ya kena, merga kabeh - kabeh mung jarene ora weruh dhewe. Najan aku ora ngluputake marang sing percaya yen Sentani kuwi Putune Raden Bintulu, nanging aku luwih percaya yen Sentani kuwi ora cetha sapa sing nganakake.Bayi temon sing dipupu dening Bapakku. Dadi aku ya suthik ngakoni nek dheweke kuwi priyagung sing arep dadi Pangarepe para Trah Majapahit. Merga aku ya ngerti, yen Kanjeng Panembahan Senapati kuwi nadyan putune wong Desa Sela, nanging yen dirunut uga Trah Majapahit, Majapahit kuwi gedhe Trah Majapahit kuwi ora mung puluhan utawa atusan nanging wis ewon malah kepara bisa leksan utawa Kethen. Lan Trah sing samono akehe kuwi mesthi ana sing beda siji karo sijine, ora kabeh Trah Majapahit kuwi mesthi wong apik, ya ora dumeh Trah Majapahit kuwi mesthi wong ala. Ora. Ala lan becik ora gumantung marang sing nganakake, nanging ala lan becik kuwi mapan ana pribadine dhewe-dhewe. Awit aku ora percaya karo Sentani, aku ya emoh nggatekne apa sing dadi karepe Sentani. Kademangan Jatipethuk iki dudu duweku dhewe lan uga dudu duweke si Adhi dhewe, uga dudu duweke wong loro iki dhewe, nanging duweke kabeh wong sing dumunung ana kono. Abang ijone Jatipethuk ora gumantung marang wong siji utawa wong loro, nanging gumantung marang wohing rembuge para warga. Kamangka wohing rembug sing tau ana yaiku warga Jatipethuk manut marang kawicaksanane Mataram lan durung ana rembug maneh sabubare iku. dadi wohing rembug kuwi sing saiki tetep tak kukuhi, yen banjur ana sing duwe panemu sing ora manut Sentani kudu lunga saka Jatipethuk, mbok sing duwe panemu kuwi dhewe sing lunga?. Aku ora bakal lunga ninggalake papanku iki lan aku uga ora ngakoni anane Demang ing Jatipethuk kene sadurunge ana layang kekancingan saka Mataram.Sabanjure bab Bebau ing Ngantang, tak akoni yen Bebau ing Ngantang saiki manggon ana Padhepokan Banyugurih, lan kuwi dadi tanggung jawabku, aku wani kanggonan ya kudu wani nanggung kaslametane, dadi aja maneh kok dikongkon masrahne Bebau Dasa minangka bandan marang Sentani, malah sapa wae sing wani ganggu gawe marang Bebau ing Ngantang kuwi padha wae nantang marang aku lan mbuh dadine mesthi bakal tak adhepi. Wis cukup kuwi sing dadi wangsulanku marang si Adhi".
Ki Sukirdi sakala muntab, praupanipun ketingal abang mangar-mangar, untune kepireng gathik kangge nggeget jalaran ngempet ubaling kanepson. Nanging pranyata Ki Sukirdi taksih dereng wantun tumindak langkung tebih. Pramila lajeng pitaken kanthi suwanten ingkang kepireng sereng :
"Dados Kakang Mas, tetep mbeguguk makutha waton boten kersa manunggal kaliyan Gusti Raden Sentani?".
"Ora arep tak baleni nggonku wangsulan, Aku suthik dadi gedibale Sentani Bayi Temon anak pupon sing ora weruh kabecikan kuwi" suwantenipun Ki Guru Sukirna ugi kapireng sereng.
"Kula namung caos pemut dhateng Kakang Mas, jumbuh kaliyan welingipun Gusti Raden Sentani, Kang Mas taksih gadhah wekdal sekawan dasa dinten kaetang wiwit dinten punika, menawi kliwat saking sekawan dasa dinten Kakang Mas tetep kukuh boten kersa manunggal kaliyan Trah Majapahit ingkang dipun pangarsani Gusti Raden Sentani, mangka kula kapeksa boten saged cawecawe menawi Padhepokan punika dipun ratakaken dening wadya bala Trah Majapahit".
Ki Guru Sukirna namung gumujeng mireng pangincim saking rayinipun makaten kala wau, lajeng wangsulanipun :
"Kandhakna marang Sentani aja maneh kok patang puluh dina, ngantia jebating jagad ora bakal ana critane Sukirna anake Demang Sudiya saka Jatipethuk sudi dadi gedibale womg melik nggendhong lali, sing ora genah sapa wong tuwane kaya si Sentani kuwi".
Ki Sukirdi nunten wangsul kanthi bekta manah ingkang panas.
ana candhake.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar