cathetan cekak kanggo
ni made siti asih
dening : Bapakne Lintang
3.
Karmini banjur ngadeg mlaku menyang kamar, let sedhela wis bali mrono maneh karo nggawa amplop cacah loro, karo dhuwit seketan ewon rong lembar. Amplop karo dhuwit rong lembar kuwi banjur diselehne neng ngarepe Bagus, karo guneman :
"Niki Mas amplop kalih artane. Nyuwun pangapunten, kula wau boten wantun nampik, kula ajrih menawi mBak Vero utawi Mas Tiok duka".
Bagus ora enggal semaur, isih ketungkul anggone ngumbar gagasan. Panyawange tumuju menyang amplop lan dhuwit sing lagi wae diselehne dening bojone nyang ngarepe. Nanging angen-angene adoh ngumbara ing awang-awang, miyaki jaman sing wis kawuri. Ing jaba udane wiwit tumiba, suwara banyu sing nibani gentheng omahe kumrosok rame, mratandhani yenj udane deres.
"Pripun Mas?" Karmini takon karo suwara rada kedher, nandhakne nek neng atine isih ana rasa wedi marang bojone.
"Heh, piye?" Bagus gragapan kaya wong lagi nglilir saka ngimpi.
"Niku lho amplop saking mBak Vero sing disukakne kula kalih Make, ugi sangu kangge lare-lare" Karmini wangsulan karo sajak rada anyel, jebul bojone mau ora migatekne omongane.
"Iya" Bagus wangsulan cekak.
"Iya pripun?" Karmini takon njaluk genahe.
"Iya sing kanggo mBahe ya ndang diaturne kana, nek kanggo apa ta apa. Sing kanggo awakmu ya dirawati sing becik, digunakne sing bener aja dienggo boros-borosan, banjur sing kanggo Arka karo Indri ya ndang diwenehne kon nyelengi, mengko nek celengane Indri wis mlumpuk akeh ben keneng ngge ngunggahne kaji bapakne" wangsulane Bagus karo mesem.
"Panjenengan boten duka saestu Mas?" Karmini takon karo mesem.
"Ora" Bagus wangsulan "aku rak wis wola-wali kandha, sing duwe perkara antarane aku karo sedulur-sedulurku lan wong tuwaku kuwi, aku. Awakmu, mBahe, bocah-bocah kuwi ora melu-melu lan ora ngerti apa-apa. Gajege, aku ya ora tau ngongkon utawa ngandhani awakmu lan bocah-bocah supaya padha nggething utawa ngingu rasa sengit marang Ibu, Tiok, mBak Tien apa dene mBak Evie ta?".
"Inggih" Karmini ngadeg banjur mlaku nggoleki simboke sing lagi neng pawon ngrageni bakalan tempe, bubar kuwi banjur mlebu kamare anake sing lagi padha nderes maca ayat-ayat Kitab Suci.
Nalika Karmini nggolek anake, Mak Jiyah mlebu marani mantune sing isih lungguh neng kursi cedhak meja makan.
"Wau niku kula nggih radi kaget lho Pakne Arka" kandhane Mak Jiyah karo mapan lungguh neng kursi cedhake Bagus.
"Nggih ta mBah ?" Bagus semaur sakecandhake.
"Lha enggih ta, lha tiyang nggih selawase kula niki dereng nate dilorohi kalih Den Tiok napa malih kalih garwanipun nika, kok dumadakan rawuh mriki, grapyak semanak malah ngasta jajan, kalih paring napa-napa, tibakne ajeng kundur wau taksih nitip angklop kangge kula napa" Mak Jiyah crita suwarane kumrepyek kaya banyu pancuran.
Bagus mung mesem wae, ora semaur apa-apa.
"Wau pas badhe wangsul kula aturi tempe sing buntelan ron plasa sing dadose tasih benjing enjing nggih kersa ngasta lho" Mak Jiyah nutugne anggone crita.
"Kalih mBahe dibetani pinten ?" Bagus takon.
"Tigang jinah, ajeng diparingi arta ning kula nggig boten purun".
"Nggih mBah".
"Lha wong wis diparingi apa-apa kok mandhak tempe telung jinah wae arep ditampani dhuwite, saru ya Mak?" Karmini wis balik mapan lungguh maneh, banjur nyauti rembug.
"Lha iya lah" Mak Jiyah mangsuli Karmini "aku jan ora ngira babar pisan nek dina iki kerawuhan Den Tiok karo garwane.
"Ya padha ta Mak" Karmini nanggapi omonge Mak Jiyah "wis sepuluh tahun luwih aku iki ora tau kepethuk karo Mas Tiok lan Mbak Vero, nek ruh pas liwat neng ratan priyayine nitih mobil ngana kae pancen ya sok weruh, nanging ya mung saklebatan".
"Lha wong loro mrene kuwi mau, mung arep dolan karo arep nyangoni bocah-bocah, apa duwe karep liya?" Bagus nakoni bojone.
"Kula boten wantun matur Mas" wangsulane Karmini "nanging ngendikane mBak Vero wau, criyose Mas Tiok kangen kaliyan panjenengan, kalih kepengin kepanggih kaliyan lare-lare".
"Lha kangen karo aku kok olehe mara ngepasi aku ora nyang omah? Lha wong Tiok kuwi ya ngerti nek uripku kuwi wiwit esuk nganti surup sok tekan bengi neng ratan aspalan? lha kok mara rene awan-awan ya mesthi nek ora pethuke ta?" Bagus grenengan kaya omong karo awake dhewe.
"mBak Vero nggih ngendika ngoten niku, mula lajeng dhawuh nek sapeken-peken malih badhe tindak mriki malih ing wanci bakda magrib, kersane saged panggih kaliyan panjenengan" Karmini mangsuli olehe grenengan sing lanang.
"Ya wis, nyoh iki tampanana, asil dina iki" Bagus banjur ngogoh sak, masrahne asil olehe nyambut gawe sedina iki mau.
"Lha kagem mundhut bensin benjing enjing ?" karo nampani dhuwit sing diulungne sing lanang Karmini kober takon.
"Wis tak sisihne dhewe" wangsulane Bagus karo ngadeg arep menyang pasalatan, jam neng tembok wis nuduhne wektune wis manjing ngisak "aja lali disisihne sing kanggo dhaftar ulange Arka".
"Nggih Mas" wangsulane Karmini.
Bubar sembahyang ngisak Bagus arep terus leren neng kamar, nglurusne balung-balunge sawise sedina utuh ora ngglethak babar pisan. Tangane ditumpangne bathuk, Bagus ngglethak neng dhuwur amben ijen. Gagasane nglambrang, karo sajroning ati kebak pitakon : Tiok teka lan wis tumindak loman marang kulawargane kuwi duwe karep apa?.
Bendara Asper Raden Mas Surya Gutama kuwi kagungan putra papat, sing mbarep wadon jenenge Raden Ayu Sri Hartini, julukane Titien, banjur nomer loro Raden Ayu Evie Wulansari, julukane Evi, banjur Raden Mas Prastia Kusumaningrat sebutane Tiok, Bagus sing waruju jeneng komplite Raden Mas Bagus Kusumayuda. Nyambut gawe dadi Asper perhutani kuwi klebu priyayi luhur, mbawahi sinder sapirang-pirang. Uripe kajen kineringan dening sasamaning wong. Lan jaman semana jenenge Priyayi Luhur ngono kuwi, srawunge winates, tepungane ya karo padha-padha priyayi luhur. Wong-wong lumrahe olehe ngaji-aji ora karuwan. Sisa-sisa urip jaman feodal isih kenthel lumaku ing satengahing bebrayan. Aja maneh kok nganti pangkat Asper, lha wong sing mung pangkate Mandhor wae, wong-wong sakiwa tengene ora ana sing wani nganggo basa ngoko.
Dadi putrane Asper, kuwi ya ana kepenake nanging ya ana ora kepenake. Kepenake butuh apa-apa kari aba, ora tau kekurangan ing sabarang kabutuhan. Ora kepenake, uripe beda adoh karo kanca-kancane, apa-apa sarwa diatur lan ora bisa bebas dolan menyang ngendi-endi kaya kanca sapantarane. Kaya lelakone si Bagus, wiwit Sekolah Mlebu SD nek wayah kumpul karo kanca-kancane ora bisa nyauti apa sing dadi rembugane kanca-kancane. nek kancane crita perkara olehe golek welut neng sawah, Bagus ya mung mlongo. Nek kancane crita olehe slulupan lan lumban menyang kali, Bagus ya ora bisa melu mbumboni rembug. Nek kancane padha nyritakne olehe padha golek jangkrik utawa nguber walang, bagus blas ora mudheng karo sing dicritakne kanca-kancane mau. Kamangka critane ajeg nek rame, ketok nyenengake.
ana candhake.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar