SENDHANG MUSTIKANING WARIH IV 63

 

63.

Darim sampun manjing salebeting Alam Sipatollah, nenggih alaming tilem utawi alaming pangimpen saraganipun pisan. Ing mriku Darim nglebeti satunggaling gubug alit ingkang mapan ing sapinggiring lepen. Jebul ing salebeting niku sampun wonten tiyang ingkang nembe linggihan ing lincak, tiyang jaler ingkang umur-umuranipun ketingal sampun radi sepuh. Ngagem seruwal cemeng rasukan cemeng, boten nganggte jarik lan ugi boten udheng-udhengan. Rambutipun ingkang panjang dipun gelung manginggil, sedaya sampun warni pethak.

"Kene Ki, linggih kene" tiyang jaler punika mbagekaken duginipun Darim "nek arep rerembugan perkara bumi babadan ndika iki pancen luwih kepenak nek neng kene iki, ora ana sing ngrusuhi".

Darim inggih lajeng mapan linggih ing saceketing tiyang wau, mripatipun boten kedhep tansah ngulati tiyang ingkang derengt dipun tepangi niku.

"Aja kaya wong sing durung tau klambrangan neng Alam Sipatollah ngono kuwi, Ki Darim" tiyang niku wicanten malih "aku sing ngajak ndika mrene mau lho. Jenengku Pragosawulung, sing biyen prajurit playon saka Blambangan, merga kleru laku banjur salin rupa dadi wujud Budheng kaya sing ndika weruhi mau".

Darim kemutan Budheng Cemeng ingkang wau linggihan ing pang Mertega. Mila sareng tiyang wau nepangaken dhirinipun, Darim inggih lajeng mangertos.Lan kepengin nedhi katrangan dhateng Ki Pragosawulung babagan kawontenan ing Kedhungtuwung ingkang sampun benten tebih kaliyan jaman saderengipun katilar rumiyin.

"Gajege ndika rak wis diparingi weruh karo Sang Hyang Ijo ta Ki Darim?" Ki Pragosawulung taken, sareng Darim dangu boten wicanten punapa-punapa.

"Diparingi weruh ing babagan apa Ki Pragosawulung?" Darim nembe nyuwanten nangkletaken ingkang dipun kajengaken dening kancanipun rembagan.

"Murih ora kaget lan ora gumun yen sumurup Kedhungtuwung wis beda adoh karo jaman sadurunge ndika tinggal ngumbara?" Ki Pragosawulung nggenahaken pitakenipun.

"Mula bener Ki" wangsulanipun Darim ngleresaken pitakenipun Pragosawulung "Bagindha Kilir pancen wis meling mangkono marang aku".

"Yen wis oleh sasmita saka Hyang Ijo, Yagene ndika isih katon clilang-clileng kaya wong sing lagi bingung? Teka ndika ing papan tilas babadan ndika iki duwe kersa arep mbaleni pagaweyan lawas, mbanjurne dhawuh timbalane Kanjeng Sultan Trenggana biyen apa arep nindakne dhawuh pungkasan sing ndika tamapa saka Bagindha Kilir?" .

Dipun tlemak kaliyan pitaken ingkang makaten kala wau, Darim lajeng unjal ambegan radi landhung. Emut bilih nate kesandhung ing warata kabentus ing tawang tuwung, ingkang lajeng kasandhangan dosa ingkang kedah katebus mawi patobatan.

"Satemene wis gilig tekadku Ki Pragosawulung" Darim wicanten mangsuli panlemakipun Ki Pragosawulung "aku bakal nindakne dhawuhe Kanjeng Bagindha Kilir, nanging aku mbutuhne papan kanggo tak panggoni sajrone aku nindakne laku patobatan iki, mula aku banjur nggoleki omahku sing biyen, uga langgar sing tau tak degne, nanging jebul kahanane wis dadi kaya mangkene, mula jeneng ora aneh yen aku kudu mikir-mikir piye carane kanggo miwiti laku nindakne dhawuhe Bagindha Kilir sing tak tampa mau".

Ki Pragosawulung gumujeng nggleges mireng wicantenipun Darim ingkang makaten kalawau. Sareng sampun sawatawis wekdal lajeng wicanten malih :

"Lelakon sing ndika alami iki ora adoh bedane lelakon sing tak alami jaman semana Ki Darim, biyen papan kene iki adoh sadurunge ndika teka kene, papan kene iki tau ana padhukuhan cilik sing tak wangun karo kanca-kancaku sing keplayu sawuse Gusti Bre Wirabumi gugur ing madyaning perang Paregreg. Nanging nalika padhukuhan iki tak tinggal ngendhangi Blambangan, ana kedadeyan sing ora tak weruhi sing ndadekne padhukuhan sing tak pasrahne kanca-kancaku nalika samana dadi bubrah lan dipanggoni wong liya sing durung tau tak tepungi. Kang mangkono iku iya awit saka luputku dhewe, jalaran nalika aku endhang menyang Blambangan aku kesandhung oyot mimang ing dalan temah ngambah dalan sing sasar kepilut kepengin duwe umur sing dawa, sing jebul wekasane malah aku salah daden dadi wujud Budheng kaya sing ndika sawang mau. Nalika aku bali tekan kene, wong neneka sing ngrebut padhukuhan babadanku saka kanca-kancaku sarana numpes kabeh kancaku kuwi padha olehe kepengin luwih kuwasa, mula banjur dadi perang karo kancane dhewe sing wekasan kabeh ora ana sing ngukub asile. Awit padha olehe sampyuh rebutan barang sing tenane dudu duweke. Banjur papan kene iki bali mbalik kaya jaman sadurunge tak babad. Maune aku kepengin ndandani padhukuhan sing wis rusak iku, nanging gandheng aku wis luwih krasan mapan ing Alam Antara ya alam Sipatollah kanggo nglakoni laku patobatan, mula tak pikir ora ana gunane aku ndandani padhukuhan yasanku kuwi. Mula nalika nDika tekan kene banjur karawuhan Bagindha Kilir jaman semana, aku ya banjur rumangsa seneng. Luwih-luwih bareng papan kene dadi sansaya reja merga tekane wong-wong Gunung Bancak kae sing banjur disusul wong-wong liyane. Nanging senenging atiku kuwi dadi owah bareng ana kedadeyan sing meh padha karo kedadeyan ing Kedhungtuwung jamanku biyen".

Anggenipun Darim mirengaken cariyosipun Ki Pragosawulung sakalangkung ing estunipun. Temah sakecap boten kober nyelani. Nembe sareng anggenipun cariyos Ki Pragosawulung kendel lan sawatawis boten dipun lajengaken, Darim nunten wicanten kaimbuhan pitakenan :

"Dadi lelakon ndika kuwi meh padha karo lelakonku Ki Pragosawulung, bumi iki biyen tau direbut dening wong-wong neneka sing banjur numpes kabeh kanca ndika sing sabanjure wong neneka sing sinung watak angkara kuwi ya banjur padha tumpes merga saka saking angkarane. Saiki sing arep tak suwunake pirsa marang nDika, banjur kadang-kadangku Cikal Bakal saka Gunung Bancak biyen saiki padha ing ngendi dununge?".

Ki Pragosawulung kendel sakedhap, lajeng mangsuli pitakenipun Darim mawi cariyos malih :

"Sing tak ngerteni biyen sing dadi Demang ing Kedhungtuwung kene, sawuse Anggara masrahake marang Parepatan Cikal Bakal jalaran wis genep limang tahun olehe ngayahi jejibahan dadi Demang, yaiku Lampit, sawuse limang tahun banjur digenteni Demang Kartika, ya ing jamane Demang Kartika kuwi Kademangan Kedhungtuwung nampa pidana saka Kanjeng Sultan ing Pajang, jalaran jaman geger Pajang - Jipang, Ki Kartika didakwa melu ndombani lan nyengkuyung Adipati Pangeran Arya Penangsang. Kamangka wektu kuwi, paprangan antarane Jipang lan Pajeng wis suwe rampung lan Kelenggahan Raja Tanah Jawa wis diregem dening Mas Karebet sing banjur jejuluk Sultan Adiwijaya lan Kedhaton kaboyong ing Pajang. Nalika samana sing nggawa printah nibakne Pidana mau priyagung Pajang sing pangkate Tumenggung jenenge Tumenggung Darumurti. Mesthi wae Ki Kartika lan wong-wong Kedhungtuwung padha ora gelem nampa pidana, merga pancen ora ngerti apa-apa nalikane kedadeyan perang antarane Jipang lan Pajang. Nanging Tumenggung Darumurti ora idhep, Tumenggung sing nggawa-nggawa jenenge wong tuwane sing aran Ki Ratasu, kuwi malah aweh pangincim yen Ki Demang Kartika ora masrahne menungsa sing jeneng Darim utawa anak turune Darim, Kademangan Kedhungtuwung arep diratakne klawan lemah. Wasanane pasulayan ora bisa diendhani maneh, kedadeyan perang rame antarane Prajurit Pajang sing dipandhegani dening Tumenggung Darumurti lumawan Prajurit Kademangan Kedhungtuwung sing dipandhegani Ki Demang Kartika".

 

ana candhake.