SENDHANG MUSTIKANING WARIH IV 68

 

68.

Jaya Glegek karo Kartagentho wis bisa tangi, nadyan rada ngrekasa nanging ya wis bisa mlaku, tatu-tatu sing ana kulit wis padha garing kabeh.  Saiki wong loro kuwi kudu andum papan karo Gima sakancane sing dening Ki Demang dipapanke awor karo Kartagentho lan Jayaglegek. Maune wong loro kuwi padha ora ngerti sapa wong papat sing dilebokne tunggal sagothakan karo dheweke kuwi, lagi bareng wektune wis awan lan Kartagentho nyetitekne maneh sapa wae wong papat mau, Kartagentho lagi ngerti yen salah siji saka wong papat kuwi ana sing wis ditepungi. Nanging Kartagentho ya meneng wae, isih ethok-ethok ora ngerti.

Satemene Gima ya padha karo Kartagentho, wiwit gothakan wis ora peteng mau Gima ngerti yen sing manggon neng Gothakan kuwi luwih dhisik, sadurunge dheweke sakancane disusulne Kartagentho karo Jayaglegek. Mung Gima rada gumun ya gene Kartagentho karo Jayagelegek sing kondhang duwe kasekten madal sakehing gegaman kuwi, karo-karone padha gumlethak sing jarene Prajurit Jaga mau kekarone lagi nandhang tatu sing rada abot lan isih sajroning pangupakarane Marga.

"Nuwun sewu Kyaine" Gima nyoba nyedhaki wong loro sing lagi padha lungguh sendhen karo sikil dislonjorne kuwi, karo takon "kok Kyaine kekalih wonten mriki? lan punapa estu nek Kyaine kekalih niki nembe sakit?".

"Kowe isih eling karo aku Gima?" Kartagentho sing mangsuli "lha kowe karo bocah telu kuwi kok ya dikrangkeng ana kene salahmu apa?".

Gima rada cuwa, durung nganti olehe takon diwangsuli malah genti ditakoni. Nanging Gima ora wani mbantah omongane Kartagentho, merga Gima ngerti yen ing jagade para brandhal duwe gendera sing wis dhuwur banget kumlebete.

"Kula boten lepat kok Kyaine" wangsulane Gima.

"Ora luput kok dikrangkeng neng kene?" Kartagentho mentheleng.

"Niki kangge ngayomi kula saking pangincimipun Kunthara" Gima wangsulan ayem.

"Kowe diincim arep dikapakne dening Kunthara? ya gene kowe malah njaluk pangayoman neng kene?" Kartagentho takon maneh.

"Kunthara dereng mungel napa-napa, nanging kula mpun ngertos kalih sipating Kunthara,  tiyang sadrajating kula niki , nek mpun dianggep rampung gaweyane mesthi terus dipateni kersane boten ngentek-enteki jatah. Sampun malih kok namung sak kula lha tiyang sing genderane mpun dhuwur kados Gurit mawon nggih sidane manggih pejah kanthi siya-siya ngoten kok"

"Nanging ya gene kowe golek pangayoman kok neng panggonane mungsuhmu?" Kartagentho takon maneh.

"Musuh kula niku sinten ta Kyaine? Kula niki sanajan tiyang brandhalan nanging nggih gadhah manah. Kula kalih lare-lare niki rak nggih sami nasibe kalih Gurit, pas nglakoni pakone Kunthara jebul manggih apes, kecepeng dening nem-neman kalih sing namine Rangga kalih Marga nika. Ndika mpun pirsa nem-neman kalih niku napa dereng?"

Kartagentho nggereng, wangsulane :

"Wis, ya bocah loro kuwi sing ndadekne aku karo Kakang Jayaglegek kaya ngene iki, banjur ya bocah loro kuwi sing banjur ngrangkeng aku karo Kakang Jayaglegek ana kene iki......".

"Lha teng mriku niku bentene Kyaine" Gima nugel rembuge Kartagentho karo ngguyu.

"Neng kono kepiye karepmu?" Kartagentho mentheleng, ning ya mung bisa mentheleng merga sikile isih lara lan durung bisa kanggo apa-apa.

"Nek ndika kalih Kyaine Jayaglegek didamel tatu dening Rangga lan Marga, lajeng dikrangkeng dhateng mriki. Menawi kula kalih lare tiga niku boten ngoten, entene kula dibeta mriki merga kula ajeng nugel gulune nem-neman kalih niku, nanging boten kasil malah kula kenging ditlikung temah ical kekiyatan kula lajeng kula dibeta mriki diajengne teng ngarepe Ki Demang. Saupami kula boten kepengin nugel gulune nem-neman kalih niku mesthi kula boten ngantos ditlikung lan dibeta mriki. Lha sareng mpun didhepne Demange, kula ditakoni neka-neka kula nggih ngaku napa entene, jebul kula boten dinapak-napakne blas. Malah Jagabayane wau nguwatosaken keslametan kula, mula dening Demange kula didhelikne teng mriki murih slamet".

Kartagentho nggereng, nanging ora omong apa-apa maneh. Genti Jayaglegek sing wiwit mau mung meneng karo ngeremne mripat, sing banjur kandha alon-alon lan ora keprungu nek lagi nesu:

"Tak nalar-nalar omonganmu ki ya ana benere Gima".

"Pripun ta Kyaine? lha nek boten leres omongan kula niki lepate teng pundi?" Gima genti takon.

"Bareng aku krungu sing kok kandhakne marang Adhi Karta mau, aku lagi krasa nek wis kaping pindho dislametne dening Nom-noman loro sing jeneng Marga karo Rangga kae" wangsulane Jayaglegek.

"Kok saged ngoten?" Gima takon maneh.

"Iya, saupama wingenane aku ora digawe remuk balung sikilku dening Rangga karo Marga, kira-kira nasibku karo nasibe Adhi Karta padha karo nasibe wong-wong sing ngeterne kurban menyang Guwa Klumpit sing kabeh mati kena pesone Panembahan Timur. Merga dianggep kakehan cacah tanpa paedah, kamangka wong-wong sing ngeterne kurban kuwi wis nguras tenagane kanggo nandangi gaweyan sing diprentahne dening Paguron. Nanging bareng ana apese, merga wong-wong kae kabeh digawe ora kuwat ngglawat dening Rangga lan Marga, tekane Panembahan Timur ora aweh pitulungan marang andhahane, nanging malah andhahane dhewe dipateni kabeh, dianggep ora bisa nyambut gawe. Aku karo Adhi Karta saupama konangan lagi ngathang-athang kira-kira ya wis katut dipateni pisan. Tujune aku karo Adhi Karta wektu kuwi dening Rangga lan Marga digawe remuk balung garesku banjur diglethakne ora awor wong-wong sing nggawa kurban kuwi, dadi ora kadenangan dening Panembahan Timur. Sabanjure kanthi ngrekasa aku karo adhi Karta dipikul digawa mrene iki, coba upama sing jejer dadi Rangga lan Marga kuwi ki aku karo Adhi Karta, apa kira-kira ora milih ninggal mungsuhe sing wis remuk iki neng cedhak guwa klumpit kana ben ora nambahi repot?"

Gima manthuk-manthuk, ing angen-angene nggambarne kahanane Kartagentho karo Jayaglegek wektu dipikul lan digawa mrene kuwi.

"Awake dhewe kudu ngerti Kang Jaya" Kartagentho genti sing gunemen marang Jayaglegek "anane Rangga lan Marga gelem repot mikul awake dhewe saka Guwa Klumpit nganti tekan kene kuwi, merga duwe karep liyane ora mung merga kepengin nylametne awake dhewe thok".

"Kuwi aku ngerti Dhi" Jayaglegek semaur "awake dhewe arep diperes getihe supaya crita kaya Gima mau. Nek gelem crita apa anane ya ora apa-apa kaya Gima sakancane kuwi, nek ora ngaku mesthine ya dipilara lan disiksa supaya awake dhewe gelem ngaku. Nanging, upama mung butuh arep meres katrangan, mesthine Rangga karo Marga uga Demang Kedhungtuwung kuwi ya bisa wae nganggo carane awakedhewe nek meres katrangan saka para tawanan ngana kae. Pas awake dhewe setengah sekarat banjur ditakoni karo disiksa nganti ngaku, nek wis ya banjur dipateni. Lha nek sikepe Rangga lan Marga marang awake dhewe iki? sasuwene iki babar pisan durung ditakoni apa-apa, kajaba wingi ditakoni jeneng thok dening Ki Demang. Ora nganggo disiksa, malah awake dhewe saben dina ditambani dening Marga murih enggal bisa waras".

"Apa mengko nek wis waras awake dhewe ora banjur diukum gantung neng lapangan Kakang?" Kartagentho takon karo suwara sing isih keprungu rada sengol.

"Prekara kuwi ketemu mburi Dhi" wangsulane Jayaglegek "sing luwih baku wektu iki awake dhewe ora ditambahi rasa sengsarane nanging ditambani lara-larane, kuwi sing uga kudu dipikirake".

Kartagentho ora semaur, merga Kartagentho weruh lawange gothakan obah-obah tandha yen arep dibukak saka njaba.

 

ana candhake.