SENDHANG MUSTIKANING WARIH IV 80

 

SENDHANG MUSTIKANING WARIH IV

kacariyosaken malih dening : Rust Luh Getih.

 

80.

Sauntara iku, nalika wektune wis lingsir wengi, ing Padhepokan Bulakbadher, Ki Kahastha isih aweh pituduh-pituduh marang Kunthara. Pancen nalika awan mau Kunthara diajak lunga ninggalne Bulak Cilik, atine rada cuwa. Kunthara lagi kepengin nyoba aji Alas kobar sing lagi rampung anggone ngunggahne tatarane. Mula bareng wis tekan padhepokan Kunthara katon murung polatane, malah banjur mlebu gothakan senthonge, mapan turu. Ki Kahastha sing wis apal banget karo sipat lan tekune Kunthara mung meneng wae, lagi bareng kahanan wis sepi, lagi Kunthara diparani banjur diajak mlebu sanggar banjur dituturi akeh-akeh.

"Kowe kudu luwih pinter Kunthara" kandhane Ki Kahastha sawuse wong loro lungguh adhep-adhepan ana sajroning sanggar "kanggo nggayuh kalungguhan sing kok tuju kuwi kowe ora bisa ijen. Keneng diupamakne wong menek, najan andhane wis cumepak, nanging kowe isih mbutuhne wong sing nggoceki adege andha, supaya ora nggoling".

"Inggih Bapa" wangsulane Kunthara "nanging, kula rak inggih kedah reresik sesuker-sesuker papan kangge nyelehaken andhanipun ta Bapa? kamangka miturut pamanggih kula, lare kalih ingkang nembe dugi ing Kedhungtuwung nika, klebet sesuker ingkang mbebayani ingkang saged damel kepleseting dlamakan kula nalika kula badhe nginggahi andha kangge nggayuh Madiun lan bablas dhateng Mataram".

"Lha neng kono kuwi, katon nek awakmu kurang sabar lan kurang tlaten nggonmu ngayati gegayuhanmu" wangsulane Ki Kahastha karo mesem.

"Kirang sabar lan kirang tlaten kados pundi Bapa?" Kunthara takon.

"Sakeplasan katon yen Rangga karo Marga kae bisa dadi pepalang anggonmu arep mlaku, nanging aja banjur dibuwang ngono wae. Awit miturut panyawangku, nom-noman loro kae kena diarani bebakalan sing becik, ya lantiping pikire ya santosaning balung lan ragangane. Dadi, luwih becik manawa pepalang kuwi dijupuk banjur diopeni, dipurih guna lan manpangate, lagi yen wis rampung gawemu kari sakarepmu olehmu arep nyikepi bocah loro kuwi, disingkirne ya kena dienggo waton ora mbebayani ya kena" Ki Kahastha mangsuli pitakone Kunthara lan muwuhi klawan pituture.

"Punapa Bapa ngersakaken murih Rangga lan Marga lare ingkang boten cetha asal-usule niku saged manunggal kaliyan awakipun piyambak?" Kunthara sing wiwit weruh lakuning nalare Ki Kahastha banjur takon.

"Bener" wangsulane Ki Bulakbadher "bisa nggeret nom-noman loro kae mlebu ing barisane awake dhewe, luwih gedhe guna lan paedahe tinimbang bisa ngajak Bebau sepuluh saka Kedhungtuwung. Luwih-luwih saka pamawasku, nganti dina iki nom-noman loro kae wis oleh ati saka Demang lan para Bebau ing Kedhungtuwung. Dadi yen Rangga lan Marga wis kasil tak dadekne sedulurmu, padha wae karo Kedhungtuwung wis bisa kok regem sajroning gegemanmu. Ngerti?".

Kunthara meneng, pikirane ngangen-angen marang apa sing dikandhakne gurune kuwi. Petunge gurune sing mangkono kuwi pancen tinemu ing nalar, nanging apa gampang ndadekne nom-noman loro kae supaya gelem manut marang dheweke. Lha wong sepisanan ketemu kae wae wis thukul rasa memungsuhan ing atine lan kira-kira uga ing atine Rangga lan Marga?.

"Aku ngerti, nek nganti dina iki Rangga lan Marga kae isih duwe rasa gething katutan sengit marang kowe, nanging aja kowe banjur gawe dudutan yen selawase Rangga lan Marga kae bakal dadi mungsuhmu" kandhane Ki Kahastha sing kaya weruh karo sing dipikirake muride "amerga aku duwe cara sing bisa ngowahi nalare nom-noman loro kae, saka gething dadi tresna lan asih sarta setya marang kowe. Nanging pancen ya dibutuhne katlatenan lan kasabaran sing gedhe, ora grusa-grusu selak kesusu".

"Inggih Bapa, kula pitados kaliyan punapa ingkang Bapa dhawuhaken" wangsulane Kunthara "nanging kula inggih kepengin ngertos ngangge cara ingkang pundi anggenipun Bapa badhe ngewahi nalaripun lare kalih nika?".

"Kuwi wis tak pikirake sadurunge aku ngongkon awakmu ngrucat Alaskobar sing arep kok tamakne mau" wangsulane Ki Kahastha karo ngguyu lirih "mula aku banjur aweh semaya limang dina marang Rangga lan Marga yen kepengin nyoba kasektenmu".

"Ing Tegal Bera punika Bapa?"

"Iya, ucapku marang Marga lan Rangga mau, tata gelar pancen rupa panantang. Nanging mengko yen wis klakon kepethuk neng Tegal Bera, bisa diowahi sing maune bocah loro kae tak tantang arep tak jedu karo awakmu, banjur tak owahi. Rangga lan Marga arep tak sengkake dadi murid Paguron Bulakbadher, tak dadekne sedulurmu".

"Manawi lare kalih nika boten purun Bapa?"

"Bakal tak peksa" wangsulane Ki Kahastha manteb "kaya olehku meksa awakmu jaman kowe durung seneng sinau ulah kanuragan biyen".

Kunthara meneng, kelingan jaman isih bocah arep mangkat diwasa biyen. Nalika iku Kunthara isih dadi siji melu bapa biyunge  neng Desa Bulak Kopenan. Bapake nyambut gawe dadi Undhagi (Tukang Kayu) lan biyunge dadi Greji (Penjahit). Uripe Kunthara banget kepama, kecukupan sakabehane, dhasare dadi anak ontangt-anting sing ora duwe tunggal. Apa sing dadi pepenginane dening wong tuwane mesthi diwujudi. Kunthara diumbar milih urip sasenenge, mung seneng dolan lan dolanan, kabeh dicukupi dening wong tuwane. Gandheng uripe sarwa kecukupan, ora ana bocah-bocah sing wani nukari marang dheweke, malah akeh bocah sing yen kapeksa tukaran karo dheweke, milih ngalah, jalaran bocah-bocah kuwi padha dikandhani supaya ora wani karo Kunthara, mengko mundhak ndadekne nesune wong tuwane. nek wong tuwane Kunthara nesu, bisa-bisa wong tuwane bocah sing nukari Kunthara bakal susah dhewe, amarga kangelan yen arep golek silihan utawa utangan marang wong tuwane Kunthara.

Wiwit sadurunge Kunthara lair, wong tuwane wis raket nggone mangun kekancan lan seduluran karo Ki Kahastha wong pinter ing sakehing ngelmu agal lan alus. Sangertine Kunthara, kerep wae Ki Kahastha kuwi sanja neng omahe wong tuwane, sok-sok nganti sepasar malah kepara luwih barang. Luwih kerep Ki Kahastha nginep neng omahe yen wayah wong tuwane lanang ora ana omah, merga disambat sedulur sing liya desa nggawekne omah lan murih ora kentekan wektu banjur nginep neng papane nyambut gawe. Kunthara seneng banget karo Ki Kahastha, jalaran Ki Kahastha uga tresna marang Kunthara, kaya tresnane wong tuwane lanang dhewe. Kerep Kunthara diajak dolan-dolan nyawang endahing kahanan, ya sok kanthi mlaku ndharat, ya sok diajak nunggang jaran.

Wis bola-bali Kunthara ditawani arep diwulang ngelmu kanuragan dening Ki Kahastha, wong tuwane uga nyurung supaya Kunthara gelem dadi muride Ki Kahastha, nanging Kunthara ajeg nulak. Jalaran miturut Kunthara sinau ngelmu kanuragan kuwi mung ngrekasakne awak wae, lan ora pati ana gunane, wong nyatane ora ana bocah sing wani nukari utawa ngganggu gawe marang dheweke. Ngono kuwi nganti ing sawijing dina, nalika nuju dolanan Jirak Bendhot (cara saiki ya dolanan nekeran utawa main gundhu),  amerga salah tampa Kunthara banjur tukaran karo kancane sing rada luwih gedhe, dadi gelut rame. Beda karo padatan, wektu kuwi kancane mau ora gelem ngalah, Kunthara diajar entek-entekan, dikeplaki, dijiwit lan liya-liyane. Kunthara kalah, banjur nangis, mulih arep wadul marang wong tuwane. Jebul sawuse wadul ora dibelani, malah disrengeni, dadi bocah lanang kuwi ora oleh gembeng. Yen kepengin dieringi kanca-kancane kudu pinter gelut dadi nek tukaran ajeg menang. Ya awit saka kedadeyan kuwi, Kunthara banjur gelem sinau ulah kanuragan meguru dadi muride Ki Kahastha nganti saiki.

 

ana candhake.