SENDHANG MUSTIKANING WARIH IV 92

 

SENDHANG MUSTIKANING WARIH IV

kacariyosaken malih dening : Rust Luh Getih.

 

92.

Kandha mangkono kuwi Rangga karo nyelehne drijine ing ngarep lambene. Ki Jatikuning uga banjur meneng, ngerti sing dikarepne Rangga. Pancen satemene Rangga lan Marga jebul wis padha tepung karo Ki Jatikuning, nalika Ki Jatikuning isih nganggo sebutan Raden Tumenggung Tutug Tunggu Nagara. Nalika Rangga wiwit mlebu Kraton Mataram, satemene Raden Tumenggung Tutug wis suwe anggone leren dadi Senapati Perang Mataram, nanging isih kerep sanja menyang Dalem Kepatihan, jalaran satemene Raden Tutug ora leren nggone ngabdi marangt negara, mung jejibahane wae sing salin. Yaiku dening Patih Mandaraka kapasrahan ngawat-awati kahanane nagara ing brang wetan, jumbuh karo papan asale Raden Tutug sing jebul ana ing Padhepokan Banjarsemanggi.

 

"Inggih nyuwun pangapunten Raden" kandhane Ki Jatikuning sawuse mapan lungguh "kula ingkang sampun sansaya sepuh punika, pancen remen pangling boten namung dhateng Ra, eh, Anakmas Rangga miwah Anakmas Marga kemawon, ingkang yegtosipun pulunan saking Ki Demang Kedhungtuwung".

 

"Bab Pangling punika mila limrah Kyai" wangsulane Rangga karo mesem "kula kemawon ingkang taksih lare inggih gampil supe, temah nalika Ki Jatikuning rawuh kala wau, kula boten enggal mapag. Estu kula kekalih boten nginten menawi ingkang rawuh punika Pepundhen ing Banjarsemanggi".

 

"Leres Anakmas" Ki Jatikuning semaur karo ngguyu lirih "menawi kaliyan rencang kula kalih punika mbok bilih Anakmas ugi sampun boten pangling malih ta?".

 

"Kula Palindhih rumiyin nika lho Rad...eh, Adhi Rangga" salah siji wong sing teka bareng karo Ki Jatikuning kuwi nrambul gunem.

 

"Menawi Kaliyan kula mila Pangling ta Adhi Marga? Kula Kunthing nika lho, Adhi" wong sing sijine numpangi gunem.

 

"Inggih-inggih, samangke kula inggih sampun boten pangling malih Kakang" Marga sing aweh wangsulan "nanging bares kemawon, samangke Kakang Palindhih lan Kakang Kunthing katingal langkung cakrak, makaten ugi Kyai Jatikuning, ugi katingal mundhak timur kemawon".

 

Wong telu kuwi padha ngguyu renyah krungu wangsulane Marga sing mangkono kuwi. Rangga lan Marga banjur padha nggagas, sajake kekuwatane Paguron Kluwihan kuwi ora baen-baen. Ketitik Patih Mandaraka kajaba mrentahne prajurit sagelar sepapan sing dipandhegani Raden Tumenggung Candrasanata, uga marentahne murid pethingane sing biyen wis duwe pangkat Rangga ing Bregada Perang Tandang Kepatihan Mataram.

 

Demang Kedhungtuwung sing weruh lan krungu anggone rermbugan antarane Rangga lan Marga karo Ki Jatikuning dadi gumun. Mau Rangga lan Marga kandha yen durung tau tepung karo Gurune, ya Ki Jatikuning kuwi. Nanging bareng wis padha ketemu jebul padha tepung raket. Lan sing luwih elok maneh, olehe  Rangga njaluk supaya sasuwene Priyagung-priyagung Mataram ana ing Kedhungtuwung, diaku minangka ponakane Nyi Demang uga lagi wae. Malah dheweke durung kober wangsulan, lha iki teka-teka Ki Jatikuning wis ngandhakne yen pangling karo ponakane Demang Kedhungtuwung. Aneh. sansaya aneh maneh, yagene Ki Jatikuning katon kurmat banget marang Rangga lan Marga?. Demang Kedhungtuwung dadi sansaya bingung.

 

"Wis Demange" kandhane Ki Jatikuning marang "ora sah ndika gagas, antarane aku, adhiku Palindhih lan Adhiku Kunthing iki karo pulunan ndika loro kuwi wis rada sauntara olehe wis padha tepung. Mung wae, Anakmas Rangga lan Anakmas Marga kuwi sing diuningani jeneng julukanku nalika isih nom biyen yaiku Tutug. Rak inggih makaten ta Anakmas?".

 

"Inggih-inggih Kyai" wangsulane Rangga karo mesem.

 

Demang Kedhungtuwung ora nyoba ngilangne rasa gumune. Nanging banjur tuwuh gagasan, duwe pangira yen Rangga lan Marga kuwi yen ora putrane panggedhe ing Mataram, ya putrane Pandhita gedhe sing nduweni kasekten linuwih, temah ing atase Ki Jatikuning wae klakon kurmat marang nom-noman loro sing ngakune mung bocah sing lagi dolan kepengin nurut lakune Bengawan Uluayu.

 

"Nyuwun pangapunten Bapa" kandhane Demang Kedhungtuwung sawuse rada suwe meneng "punapa Bapa sampun pikantuk warta saking Prajurit Sandi Mataram?".

 

"Bener kandhamu Demange" wangsulane Ki Jatikuning "sepasar kepungkur, ana Prajurit Sandi Mataram sing rawuh ing padhepokan Banjarsemanggi maringi rontal kinancing marang aku. Andilalah saungkure Prajurit Sandi mau, aku ketekan dhayoh saka perenging gunung Merapi, ya adhiku Palindhih karo adhiku Kunthing iki. Mula bareng isining rontal kinancing tak ngerteni, adhi-adhiku iki tak jak pisan menyang Kedhungtuwung, idhep-idhep keneng didadekne kanca rembugan nek ngepasi ana dalan. Lha Demange kapan katekan Prajurit sandi kuwi?".

 

"Estunipun anggenipun rawuh Prajurit Sandi punika sampun kala wau siyang Bapa" kandhane Demang Kedhungtuwung mangsuli pitakone Ki Jatikuning "nanging anggen kula mangertosi surasaning rontal kinancing nembe bakda serap niki wau".

 

Banjur Demang Kedhungtuwung kuwi nyaritakne kabeh lelakon sing lagi wae kedadeyan, wiwit budhal nglurug menyang Padhepokan Bulakbadher nganti tekan olehe maca warta sing digawa Prajurit Sandi Mataram mau. Ora ana sing kliwatan, kalebu anggone Kunthara sing saiki isih durung bisa tangi merga ketiban pecute Marga, patine Ki Kahastha sawuse adu katiyasan karo Rangga, sarta wadon prayangan sing bali wujud manungsa sing wekasane mati merga kalah adu kasekten karo Marga. Uga wis ketemune prawan Kedhungtuwung telu sing ilang dibradhat durjana ing Padhepokan Bulakbadher.

 

"Dadi Ki Bulakbadher wis kejodheran jati dhirine? Malah saiki wis tumekeng pati?" pitakone Ki Jatikuning sawuse Demang Kedhungtuwung rampung anggone crita.

 

"Inggih Bapa" wangsulane Demang Kedhungtuwung "kula boten nyana menawi Ki Kahastha ingkang nggadhahi aji jaya kawijayan linangkung punika saged pejah".

 

"Lha ndika kuwi kepriye ta? Apa lagi ngerti yen pulunan ndika loro kuwi nom-noman sing punjul ing apapak ?" Ki Jatikuning guneman karo mesem amba "lupute dhewe si Kahastha, ora weruh gedhene Gunung Lawu kae. Aja maneh kok mung Kahastha siji bisa menanga mungsuh Anakmas Rangga, mbok rangkepa sepuluh pisan, ora bakal menang mungsuh salah siji saka ponakan ndika kuwi".

 

"Ah, Paman Tutug punika lho?!" Rangga gage nyaut guneman "kok wiwit siyen dereng ewah, remenane kok ngompaki tiyang lho. Kula saged mimpang mengsah Ki Bulakbadher punika kala wau, namung kaleresan kemawon, kajawi makaten sajake Ki Kahastha nembe dhawah apes ngaten kemawon".

 

"Mila boten lepat ingkang kadhawuhaken dening Bapa Jatikuning punika" Demang Kedhungtuwung nutugtne kandhane "ketitik, sampun malih jamakipun tiyang limrah. Lha ingkang sampun wujud Prayangan kemawon saged kasoran perang tandhing kaliyan Anakmas Marga. Kamangka wadon prayangan punika ngakenipun siswa saking Bathari Kali. Lha punika ingkang badhe kula suwunaken pirsa dhateng Bapa Guru, Bathari Kali punika sinten?".

 

"Inggih Kyai" Rangga mbumboni rembug "kula kepengin mangertos cariyos bab Bathari Kali punika. Kaliyan cariyosipun Bathari Pramoni ingkang kabaripun Akekayang ing perenging wukir Lawu sisih ler kilen?".

 

Ki Jatikuning ora enggal aweh wangsulan, jalaran Ki Jatikuning dhewe uga nate krungu jeneng-jeneng sing disebutake kuwi. Nanging Ki Jatikuning durung ngerti kanthi tenanan kajaba mung kira-kira, kira-kira olehe nggothak-gathukake carita sing tau ditampa, sing tenane ora klebu ing nalar.

 

"Punika makaten Anakmas" wekasane Ki Jatikuning waleh karo apa sing wis dingerteni "ngertos kula nami-nami ingkang memper naminipun Dewa ing jaman Pewayangan punika inggih namung dhapur saking dedongengan, dados kula gadhah panginten wontenipun nami-nami punika inggih jalaran bodhonipun tiyang kapusan dening bangsa jim ingkang remen nalisiraken panembahipun manungsa. mBok menawi mila wonten Jim ingkang ngaken-aken nami Bathari Kali utawi Bathari Pramoni, lajeng mucalaken prakawis ingkang nalisir saking bebener dhumateng tiyang ingkang sami kesasar lan tiyang nasar. Manawi panginten kula punika leres, kula kinten boten wonten ingkang saged ngadhepi jim-jim punika kajawi siswanipun Ki Tanparupa".

 

"Lha dhateng pundi anggen kula saged manggihi siswanipun Ki Tanparupa punika Bapa?" Demang Kedhungtuwung nigas rembug, takon marang gurune "lan sinten asmanipun?".

 

Ki Jatikuning gumuyu, banjur wangsulan :

"Mengko yen wis teka titimangsane siswane Ki Tanparupa kuwi bakal ngaton dhewe, ora perlu digoleki, Demange".

 

ana candhake.