69.
Barenng srengenge ing sisih wetan wiwit katon, Ki Lurah Kuwera lan Bebau Senggot sarta Bebau Watutanggul pamitan marang Sabekti, arep sowan menyang Jatigrowong. Kena diarani kepasang yogya, tekane Ki Lurah lan Bebau loro kuwi neng ngarep Jatigrowong mbarengi karo jumedhule Ki Gedhe Pelanggolan sing ditutne Ki Lasma, saka wit jati sing growong kuwi. Dadi wong telu kuwi ora ndadak ngobong kemenyan luwih dhisik kanggo atur pirsa marang Ki Gedhe yen arep marak sowan kaya padatan. Satemene Ki Gedhe Pelanggolan lan Ki Lasma ora tau aweh warah supaya yen ana sing arep ketemu kudu ngobong dupa ngono kuwi, nanging embuh wiwit Lurah sapa biyen sing miwiti banjur adat lan tatacara ngono kuwi dilestarekne dening wong-wong sabubare. Ya mbok menawa tatacara ngono kuwi sing banjur tuwuh kapitayan yen Ki Gedhe pelanggolan kuwi manungsa setengah dewa sing kalis ing pati. Ki Pelanggolan dhewe satemene olehe mulang muruk marang murid-murid Paguron Pelanggolan utawa Jatgrowong panggah ngandhakne yen dheweke kuwi titahe Allah sing lumrah, sing ndelalah durung nampa timbalan kanggo bali ing jaman kalanggengan. Nanging dening murid-muride, piwulang ngono kuwi malah dimaknani sing beda, lire dianggep minangka piwulang supaya para murid ing Paguron Jatigrowong kono ora duwe watak gumedhe, jalaran arepa kaya apa drajate padha mung kawulane Gusti lan mbuh wancine bakal nemoni pati.
"Pangabekti kula mugi kunjuk ing ngarsa paduka Ki Gedhe" Ki Lurah Grumbulan karo ndheprok neng lemah ngaturake pangabekti. Bebau Senggot lan Bebau Watutanggul kanthi sikep kang padha manggon ing mburine Ki Lurah.
"Ya, ya Ki Lurah pangabektimu wis tak tampa" wangsulane Ki Gedhe Pelanggolan sing banjur mapan lungguh ing ngarepe wong telu kuwi, Ki Lasma njejeri, lungguh ana sisihe "njanur gunung, kadhingaren ndika isih esuk wis tekan kene Ki Lurah? malah ngajak Ki Bau loro pisan, apa ana kabar sing nyenengake saka Padhukiuhan Pelanggolan sing ndika lurahi?".
"Cadhong duka Ki Gedhe" Ki Lurah karo nyembah banjur matur "mila leres ingkang dipun dhawuhaken Ki Gedhe menika. Sasampunipun radi sawatawis dangu Padhukuhan Pelanggolan ingkang samangke sinebat Dhusun Grumbulan nandhang pepeteng labet lepat kula duk rumiyin memengsahan kalih adhi Widarba, temah dados jag-jaganipun titiyang saking Paguron Tangen lan Paguron Ngampon, ketingalipun sampun badhe pikantuk pitulungan saking Hyang Agung".
"Banjur sambunge karo teka ndika ing kene apa?" Ki Gedhe Pelanggolan banjur takon.
Ki Lurah Kuwera banjur nyritakne, wiwit dheweke kadukan dening Ki Gedhe Pelanggolan jalaran anane rebut panguwasa ing Padhulkuhan Pelanggolan jaman semana, banjur diususul critane nggone nindakne laku tirakat sing banjur nampa sasmita saka Ki Tanparupa, banjur dipungkasi olehe nekseni pderang tandhinge Rangga lan Marga mungsuh Puthut Jayantaka lan Puthut Jayandaga, sing wekasan Rangga lan Marga murca saka pandulu, malah mungsuhe uga banjur kaweden lan duwe pangira yen Rangga lan Marga kuwi Bangsane Dewa saka Kahyangan utawa bangsane Titah sekti saka jagad sonyaluri.
"Inggih gandheng kalihan kadadosn ingkang makaten kala wau, sowan kula kalih Ki Bekel Senggot tuwin Ki Bekel Watutanggul ing ngarsa paduka menika, namung badhe nyuwun kalidamar dhateng paduka Ki Gedhe, menapa ingkang kedah kula lampahi murih saenipun Padhukuhan pelanggolan utawi Desa Grumbulan menika?" Ki Lurah mungkasi critane karo atur nyuwun rerigen marang Ki Gedhe Pelanggolan.
"Aku matur nuwun banget marang ndika Ki Lurah" wangsulane Ki Pelanggolan "dene ndika lan para Bebau andhahan ndika, isih ora nyingkur utawa nglalekne aku lan isih gelem mikir murih becike Padhukuhan Pelanggolan utawa sing saiki mbok arani Desa Grumbulan kuwi.Kang mangkono kuwi, tuhu beda banget karo sikep lan lekase Ki Lurah Widarba sing selawase durung tau midak papan kene lan durung tau kepethuk karo aku".
"Nyuwun pangapunten Ki Gedhe" Ki Lurah Kuwera matur karo nyembah "inggih mbok menawi kemawon, adhi Widarba dereng mangertos tata cara kangge sowan dhateng Ki Gedhe, awit boten wonten ingkang paring tuntunan bab menika, benten kalih kula ingkang wiwit alit dipun wucal dening tiyang sepuh kula bilih kula menika nggadhahi pepundhen inggih menika Paduka Ki Gedhe ingkang satuhunipun ingkang kagungan bumi ing Pelanggolan menika sadaya".
"mBok menawa pancen bener apa sing dadi tembung ndika kuwi mau Ki Lurah Kuwera" Ki Gedhe Pelanggolan guneman maneh "perkara kuwi ora perlu dirembug luwih dawa maneh, yegti ora ana gunane. Saiki aku malah arep takon, apa sing didhawuhne Raden Rangga lan Angger Marga marang ndika sadurunge nom-noman loro kuwi perang karo muride Dewa Karkatha ing gisiking Bengawan sing wekasane siswane Ki Tanparupa kuwi musna saka pandulu?".
"Inggih Ki Gedhe" Ki Lurah Grumbulan banjur matur "satriya kekalih mila waleh bilih kangge ngadhepi paguron Tangen tuwin Ngampon ingkang nggadhahi kekiyatan atusan tiyang, angger Rangga miwah Angger Marga ngendikaken mokal saged mimpang jalaran kekiyatan kula namung watawis wolung dasa tiyang. Lajeng kula ngatruraken dhawuhipun Ki Gedhe dhateng kula rikala samanten, sasampunipun kula nglampahi semedi lan sampun wonten tandha-tandha bilih pitunganing Hyang Agung sampun meh dugi, kula kadhawuhan sowan malih dhateng Ki Gedhe. Kajawi menika kula ugi matur dhateng Angger Rangga lan Angger Marga menawi Ki Gedhe kagungan siswa ingkang mapan ing pondhokan langkung saking kalih atus tiyang, ingkang sedaya sami baud ing reh ulah kanuragan. Lan dhateng Angger Rangga lan Angger Marga kula ugi matur bilih murih langkung prayogining lampah kekalihipun kula ajak sowan sareng kula manggihi Ki Gedhe wonten mriki, nanging pranyata Angger Rangga lan Angger Marga malah musna saking pandulu menika. Kula ugi lajeng gumun saestunipun Angger Rangga lan Angger Marga menika menapa bangsaning Dewa menapa bangsanipun titah saking jagad Sonyaluri?".
"Lancang ndika Ki Lurah!" Ki Gedhe Pelanggolan wangsulan karo suwara santak, ndadekne Ki Lurah Kuwera lan Bebau loro kancane kuwi dadi pucet merga kaweden.
"Nyuwun pangapunten Ki Gedhe" karo suwara ndhredheg Lurah Grumbulan kuwi guneman "saestu kula boten ngertos menawi sampun nindakaken lampah lancang lan botenh leres".
"Wong kaya ndika kuwi kena diarani wong sing degsura, murang tata sing pantes nampa pidana sing abot, ngerti dununge luput ndika?" Ki Gedhe Pelanggolan nutugne olehe aweh srengen marang Lurah Kuwera.
"Nyuwu pangapunten Ki Gedhe" Lurah Kuwera sansaya ndhredheg awake dadi ngewel "saestu kula boten ngertos".
"Ngertiya Angger Rangga kuwi tenane ngono putrane kanjeng Panembahan Senapati Ing Ngalaga Ngabdulrahman Sayidin Panatagama kang jumeneng ing Mataram, Kalifahing Allah ing Tanah Jawa kene dene Angger Marga kae, siswa kinasihe Gusti Pangeran Benawa putrane Kanjeng Sultan Adiwijaya ing Pajang sing awit kepencut marang laku ngibadah marang Allah banjur ngrilakne dhampar keprabon marang Raden Suitawijaya ya Kanjeng Panembahan Senapati ramane Raden Rangga kuwi. Kaping pindho, kekarone kae siswa kinasihe ki Tanparupa, ndika kudu ngerti, Ki Tanparupa kuwi tutahing Allah sing antuk kanugrahan saka Allah temah bisa ngambah Jagad Sanga kanthi gampang kaya ngambah ing jagad sing kasat mata iki" srengene Ki Gedhe Pelanggolan sabanjure.
"Saestu kula babar pisan boten mangertos bab menika Ki Gedhe" Ki Lurah Kuwera wiwit prembik-prembik arep nangis saking wedi wor lan getun dene wis wani tumindak degsura marang Raden Rangga lan Marga.
"Merga saka degsura ndika sing wani ngajak Raden Rangga lan Angger Marga nggoleki aku, ndika kudu nyuwun pangapura marang siswane Ki Tanparupa loro kuwi" kandhane Ki Gedhe Pelanggolan sabanjure "merga kudune ndika ngajak aku marak ing ngarsane Angger Rangga lan Angger Marga, ora kok malah ngajak kekarone nemoni aku ngono kuwi".
"Inggih Ki Gedhe" wangsulane Lurah Kuwera "malah kula kinten boten mandheg ing panyuwunan pangapunten kemawon, nanging kula inggih sagah kanthi rilaning manah menawi pari kedah kula nampi pidana awit lampah degsura kula ingkang makaten kala wau".
"Bagus" Ki Gedhe Pelanggolan aweh pangalembana marang Ki Lurah Grumbulan.
"Nanging, kula boten sumerep ing pundi samangke dunungipun Angger Rangga miwah Angger Marga lenggah? jalaran ingkang kula sumerepi kekalihipun menika musna saking pandulu babar pisan boten nilaraken tilas ingkang saged dipun titik" Ki Lurah Grumbulan guneman kanthi suwara sing nuduhne yen atine lagi sajroning kabingungan.
"Yen temen ndika kepengin asok kaluputan marang Angger Rangga lan Angger Marga, coba ndika nyuwun tulung marang Paman Lasma, mbok menawa Paman Lasma weruh dalan kanggo bisa sowan siswane Ki Tanparupa loro kuwi".
ana candhake.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar