SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (003)

 

3.

Ora suwe nggone milang-miling golek pala kependhem sing ana ing alas kuwi, Rangga wis nemu uwi alas jinis uwi putih sing wite lagi sakecu njedhul saka lumahing lemah. Rangga dadi seneng, awit uwi sing ngono kuwi adhakane gedhe uwohe lan gurih sarta empuk yen dibakar utawa digodhog. Gageyan Rangga tumandang ndhudhuk uwi sing thukul neng lemah abang campur pasir kali sing gembur kuwi. Ora suwe uwoh uwi sing didhudhuk  wis bisa dientasne, uwohe dijupuk lan sirahe uwi dipocok banjur bali dibalekne neng tilas dhudhukan lan diurugi maneh, kang mangkono kuwi murih ndhas uwi kuwi bisa thukul maneh dadi ora cures.

 

Karo nggawa bali uwioleh-olehane kuwi Rangga nggagas, kepengin luwih akeh mangerteni sapa satemene Pradapa sing saiki isih diupakaran Marga, Danara lan kanca-kancane sing mau rumangsa kelangan burone, uga kepengin ngerteni sapa kuwi sing jenenge Kyai Daka sing jare gurune Danara sakancane mau. Rangga kepengin weruh ora merga dicritani salah siji saka wong-wong kuwi, merga yen mung manut crita sing metune saka salah sijine wong-wong kuwi genah nek bakal ana sing ditutup-tutupi lan bisa uga diwuwuhi crita sing sabanere.

 

"Iki Dhi aku oleh uwi putih sing isih gumeras" kandhane Rangga karo nyelehne uwi olehe ndhudhuk ing sandhinge Marga sing isih nunggoni Pradapa "ketoke Pradapa kuwi bisa karo mbok sambi cethik geni, aku tak lunga sedhela".

 

Durung nganti Marga semaur, Rangga wis malikne adhepe banjur kaya mlayu nggeblas ninggalne adhi angkate. Marga mung mesem wae dipamiti sedulure angkat mangkono kuwi. Pangirane Marga, Rangga lagi wae weruh utawa krungu sing ngundang rasa kepengine ngerti. Dhasare wektu kuwi kahanane Pradapa wis ora nguwatirake, mula Marga uga banjur tumandang cethik geni ing papan sacedhake kono kanggo mbakar uwi putih oleh-olehe Rangga.

 

Ketang ketungkule Marga gawe bedhiyang, ora eling yen kukuse kayu-kayu garing sing diobong kuwi bisa kaweruhan dening wong liya sing kapinujon lagi mapan ing sacedhake papan kuwi.  Lan yen nganti ana sing weruh yen ana kukus utawa keluke geni, wong sing ndelalah lagi ana sacedhake mesthi kepengin ngerti sapa sing wis gawe bedhiyang kuwi. Kaya sing dialami wong papat sing lagi umpetan ing sawijining guwa ora adoh saka papane Marga gawe bedhiyang.

 

Maune sing nerti lan werih yen ana keluk munggah mendhuwur kuwi mung wong siji,  wong mau banjur kanthi dhedhemitan nyedhaki papan sumbere keluk, saka walike grumbul sing ketel nyoba nginjen sapa sing wis obong-obong gawe bedhiyang kuwi. Wiwitane wong sing lagi nginjen kuwi kecondhokan rasa gumun weruh yen ing kono ana nom-noman sing rupane bagus lagi ngolak-alikne uwi sing dibakar neng geni mawa. Nanging rasa gumun kuwi tumuli owah dadi rasa kaget bareng panyawange genti weruh ana wong liyane sing kaya wong mati gumlethak neng lemah dilambari jarik , ora adoh karo papane nom-noman sing lagi mbakar uwi.

 

"Gus Pradapa...............?" ora krasa wong sing lagi nginjen kuwi nyebut jenenge wong sing ngglethak kaya lagi mati kuwi. Nanging wong kuwi tumuli eling yen dheweke wis ketrucut nyebut jeneng kuwi nganggo lambene, mula banjur gage-gage nutup lambene maneh, mung mripayte ora kedhep tansah nguwasi  Pradapa lan Marga genti-genten. Alon-alon wong kuwi nggrayahi gagang peso sing disengkelit ing lempege, gagang peso digegem kenceng. Nanging wong kuwi sajak isih tidha-tidha arep tumindak, mula banjur genti tangane ngalih njupuk tulup sing mau kober diselehne ing sandhinge. Paser lembut sing bongkote disubal kapas wis dipasang neng tulupe, samangsa-mangsa kanthi gampang bisa digunakne .

 

"Adhuuuuuh.......... " wong kuwi dumadakan dikagetne dening suwara sambat, sing sanadyan alon nanging keprungu cetha. Sambate Pradapa sing ngrasakne larane, Pradapa lagi wae eling saka anggone semaput.

 

Sing kaget krungu sambate Pradapa ora mung wong sing lagi dhedhemitan nginjen saka walike grumbul sing ketel kuwi, Marga sing lagi kasengsem mbakar Uwi ing sandhinge uga kaget, sanajan satemene Marga wis metung yen Pradapa ora suwe maneh mesthi bakal nglilir saka anggone turu merga semaput. Alon-alon Marga nyedhaki papane Pradapa ngglethak.

 

"Aja obah dhisik Kisanak" kandhane Marga karo nggrayang bathuke Pradapa sing wis ora panas maneh kuwi "wektu iki ndika wis ora prelu kuwatir karo sing arep ditindakne Lurah Danara sakancane, kabeh wis mulih arep wadul gurune nek ndika wis ditadhah dening mBah Mileng".

 

"Matur nuwun Kisanak......" kanthi suwara sing lirih Pradapa guneman.

 

"Uwis aja dienggo guneman utawa obah dhisik" marga aweh wangsulan "bubuk sing tak wuwurne ing tatu ndika kuwi isih mbudidaya mulihne tatu ndika lan bunderan sing mau tak lebokne tutuk ndika uga isih durung rampung nggone nyambut gawe ing jerone raga ndika. Sing baku wektu iki ndika wis slamet saka tumindake wong-wong sing arep gawe cilaka ndika, sanadyan ta wektu iki isih ana wong sing ngulat-ulati ndika lan aku uga durung ngerti apa sing dikarepne, nanging ndika ora prelu kuwatir, nek mung kudu ngadhepi landhep utawa lancipe peso sarta paser sing disiyagakne ing pucuke tulup, kira-kira aku isih saguh ngadhepi".

 

Sanajan tata gelar tembunge Marga kuwi ditujokne marang Pradapa, nanging wis gawe kagete wong sing mau lagi nginjen saka walik grumbul. Wong kuwi lagi ngerti yen satemene wong sing diulati wis weruh yen dheweke lagi nginjen neng kono.  Ora sranta wonng kuwi banjur ngobahne sikile mlangkah maju nyedhaki papane Marga lan Pradapa.

 

"Nyuwun pangapunten Raden........." karo mlaku wong kuwi guneman "kula dede tiyang sanes, kula Tanggon rewangipun Gus Pradapa".

 

"Lungguha dhisik sing kepenak Kisanak" kandhane Marga marang wong kuwi "sapa? Gus Pradapa? isih durung bisa diajak crita, becik aja diganggu dhisik".

 

"Inggih Raden" wangsulane Tanggon karo mapan lungguh sila neng cedhak sikile Pradapa "kula boten nginten babar pisan menawi Gus Pradapa nandhang kanin awit pokalipun Lurah Danara sakancanipun".

 

"Dadi ndika ngerti nek sing gawe tatune bendaramu iki Lurah Danara sing jare muride Kyai Daka kuwi?" pitakone Marga marang Tanggon, sawuse aweh sasmita marang Pradapa supaya ora obah lan ora guneman dhisik.

 

"Nyuwun pangapunten Raden, ngertos kula inggih awit kala wau Raden ngendika, bilih wekdal menika Gus Pradapa sampun lepas saking pangincimipun Lurah Danara lan rencang-rencangipun" wangsulane Tanggon.

 

"O iya, mau ndika kandha yen ndika kuwi dudu wong liya, nanging isih rewange Bagus Pradapa?" kandhane Marga sabanjure "Lha iki mau ndika saka ngendi? tak waspadakne solah bawa ndika sajak mindhak-mindhik kaya wong lagi ndhelik?".

 

"Nyuwun pangapunten Raden........."

 

"Aku dudu Raden, jenengku Marga. ndika kena nyeluk aku Adhi, Ki, utawa njangkar ya ora apa-apa, waton ora mbok sebut Raden"  Marga motong rembuge Tanggon klawan nepungake jenenge lan aweh pamenging murih Tanggon ora ngaturi Raden marang dheweke.

 

"Inggih Kisanak Marga" Tangon aweh wangsulan "mila saestu kula menika nembe umpetan, jalaran dening Bagus Pradapa ingkang dados bendara saha pangayoman kula kula sakanca kadhawuhan umpetan, sampun ngantos kadenangan dening Lurah Danara utawi rencang-rencangipun".

 

"nDika sakanca?" Marga takon "dadi ndika ora ijen?".

 

"Boten Kisanak" Tanggon aweh wangsulan "ingkang kadhawuhan kesah saking Dhukuh Kepuhagal saha umpetan murih boten kadenangan Lurah Danara menika kula kalih rencang kula cacah tiga malih, inggih menika, Tolu, Pahing, Pangkas lan kula piyambak. Samangke kula tiyang sekawan menika mapan ing salebeting guwa ingkang boten tebih saking papan menika,  watawis satus jangkah saking mriki".

 

Marga manggut-manggut krungu wangsulane Tanggon sing nyethakne kahanane lan nuduhne ngendi papan pandhelikane. Sawise nglirik marang Pradapa sing wiwit mau mung meneng ora guneman apa-apa, awit pancen dening Marga dipenging obah utawa guneman luwih dhisik, supaya tamba sing ditamakne ora keganggu. Marga banjur nakoni Tanggon maneh :

 

"Dadi ndika wong papat wis oleh panggonan ing sawijining guwa ora adoh saka kene?"

 

"Leres Kisanak" wangsulane Tanggon cekak.

 

"Yen mangkono" kandhane Marga sabanjure "murih bendara ndika iki luwih gelis bisa pulih, upama olehe ngupakara tatune kuwi dielih neng guwa papan ndika sakanca umpetan, kira-kira isih ana panggonan apa ora?, Jalaran neng kene, bendara ndika iki ora ana sing ngayomi menawa ana udan sing tumiba".

 

"Kula kinten mila langkung prayogi makaten Kisanak" wangsulane Tanggon sing dibacutne karo tembung taren "menawi makaten kanca-kanca kula celuke mriki rumiyin kula ajake yasa tandhu kangge nggotong Bagus Pradapa".

 

"Ora prelu Paman......" dumadakan kanthi suwara lirih nanging keprungu cetha, Pradapa guneman nyauti tembunge Tanggon "aku ora sah ndadak dipikul, nek ndelok apa sing tak rasakne saiki iki, nek mung mlaku satus utawa rong atus jangkah wae aku wis kuwat".

 

Marga karo Tanggon rada kaget krungu gunemane Pradapa sing mangkono kuwi, kekarone banjur padha ngelih panyawange marang Pradapa sing nadyan isih ngglethak nanging praupane wis ora pucet kaya mau, ambegane uga wis keprungu aring.

 

ana candhake.