SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (037)

 

37.

Rama Tumenggung ngasta cangkir unjukane banjur disruput, karo bali nyelehne cangkir menyang klasa, panjenengane tumuli ngendika :

“Yen ora kleru nggonku nyemak lan ngrungokne kabeh kang dikandhakne Ki Kebayan ing Bulak Pandhe mau, kedadeyan kuwi wis rada suwe olehe lumaku. Kamangka kedadeyan lan warta mangkono kuwi cetha yen ana sambung rapete karo kaslametane Kunthing, lire bisa ndadekne lana lan orane nggonku nampa kapracayan saka Gusti Prabu kanthi nglungguhi pangkat Tumenggung. Mula nyata eman, dene sedulurku tuwa sing nyumurupi anane kedadeyan lan warta kang mangkono iku, teka mung disidhem lan disimpen dhewe, apa sing ngalang-alangi Ki Kebayan Bulak Pandhe aweh weruh marang aku ing babagan iki?”.

 

“Lepat nyuwun pangapunten Gusti” Ki Anggara gupuh mangsuli “anggen kula boten caos uninga dhumateng Gusti Tumenggung menika mila wonten sababipun, inggih menika kula kinten Gusti Tumenggung ingkang ambawahi prajurit lan telik sandi, sanadyan boten patos kathah cacahipun, sampun nampi palaporan bab menika. Kaping kalih, inggih awit saking puteging manah kula ingkang tansah kapentog nalikanipun kula ngupadi srana murih anak kula Rinten enggala saged lepas saking mantu kula Waraka, ndadosaken kula boten saged mikir kanthi sae. Nanging kula panggah ngrumaosi bilih kula mila pantes kawastanan lepat, awit saking menika kula ugi boten badhe suwala utawi nggrantes menawi ta kedah kapatrapan pidana saking Gusti kula Tumenggung Jatikusuma”.

 

“Ha ha ha……” Rama Tumenggung gumujeng nanging ora pati banter “nDika ora luput Kakang, malah aku sing kena diarani sembrana, nganti ana lelakon lan kedadeyan kang mangkono iku, aku ora weruh lan ora krungu. Iki cetha yen aku wis sembrana, malah mbok menawa wae, bocah telik sandi Katumenggungan kene wis kena pangaribawane wong sing ora seneng karo aku, temah ora aweh palapuran apa-apa marang aku”.

 

“Inggih Gusti” Ki Anggara semaur alon “nanging ingkang magepokan kalihan arum saha kuceming asma jengandika Gusti Tumenggung taksih wonten malih, ingkang sengaja badhe kula aturaken dinten menika, kados ingkang sampun kula aturaken wosing sedya kula sowan dalu menika, kala wau ngajeng”.

 

“Iya, iya Kakang” Rama Tumenggung mesem “nganti lali yen mau Kakang Kebayan kandha nek ana punggawa Katumenggungan sing teka ing Bulak pandhe lan nggeret, nyangking utawa malah kekudhung nganggo jenengku lan jenenge anakku Suwanda. Saiki coba ndika cethakne pisan Kakang, mumpung durung kebacut kliwatan”.

 

“Inggih Gusti” Ki Anggara njejegne anggone lungguh banjur wangsulan “rawuhipun Ki Suwela ing gubug kula, siyang macak serap kala wau, nyariyosaken bilih piyambakipun ngemban dhawuh saking Angger Raden Bagus Suwanda, minangka sesulih saking Gusti kula Gusti Tumenggung Jatikusuma”.

 

Ki Anggara leren sedhela anggone kandha. Nanging tembung lan ukarane Ki Anggara sing keri dhewe iki wis gawe atiku trataban ora karuwan. Ana rasa kuwatir kaworan rasa wedi nampa deduka saka Rama Tumenggung. Aku wis bisa mbadhe apa sing arep diaturne Wa Anggara marang Rama Tumenggung, ya kuwi bab olehe Ki Suwela sing wis nyaguhi marang aku yen bakal ngaturake Andalu dadi selirku. Aku dadi ora krasa jenjem nggonku lungguh.

 

“Suwela ngaku yen dikongkon dening anakku Suwanda apa?” Rama Tumenggung mundhut pirsa.

 

“Boten namung awit kadhawuhan dening Raden Bagus Suwanda kemawon Gusti, nanging Ki Suwela ugi dhawuh menawi Gusti Tumenggung ugi sampun nyarujuki kersanipun Gus Wanda ingkang dipun dhawuhaken dhateng Ki Suwela menika” Wa Anggara olehe wangsulansajak ngati-ati banget “nanging salebeting batos kula mila boten patos pitados, jalaran menawi nitik dhateng kapitayan saha tindak sugengipun Gusti Tumenggung Jatikusuma, ketingal anggenipun mokal menawi Gusti Tumenggung Jatikusuma paring pasarujukan dhateng Gus Wanda ingkang paring parintah dhateng Ki Suwela ingkang cengkah kalih piwucalipun sawargi Rama Panembahan Kiswara. Langkung-langkung sareng kula miring piyambak saking Gus Wanda bilih Angger Suwanda menika anggenipun kepanggih kalih anak kula Andalu nembe kaping sepisan, raosing manah kula wewah anggenipun boten pitados dhateng Ki Suwela, malah lajeng kula ganthuk-gathukaken kalih lekasipun Waraka ingkang cetha dados sapukawatipun Gusti Tumenggung Raden Secayuda”.

 

“Mengko dhisik Kakang” Rama Tumenggung nyelani ature Wa Anggara “dawa kaya  unining layang kuna sing ndika kandhakne iki mau, nanging aku malah dadi bingung, merga Kakang Anggara mala hora ngandhakne Suwela kuwi kandha apa marang Ki Kebayan ing Bulak Pandhe?”.

“Sewu nyuwun gunging pangaksami Gusti” Ki Anggara wangsulan alon, suwarane panggah keprungu nek ngati-ati “mila atur kula ingkang ngandhar-andhar angedhukur kala wau, namung murih cethanipun menawi  ingkang kula aturaken sampun rampung, inggih nyuwun pangapunten menawi atur kula malah ndadosaken bingungipun penggalih jengandika. Cekaipun Ki Suwela criyos bilih ngemban dhawuh saking Raden Bagus Suwanda kinen mundhut anak kula Andalu saking tangan kula, badhe kakersakaken minangka seliripun Raden Bagus Suwanda. Ki Suwela ugi paring dhawuh menawi kula mbetahaken pitukon wujud brana picis sepinten cacahipun ugi badhe dipun cekapi, nanging menawi kula lila legawa boten nyuwun menapa-menapa, mangke Gusto kula Raden Bagus Suwanda panggah badhe paring nugraha dhateng kula. Makaten ingkang dados atur kula ing ngarsa jengandika Gusti Tumenggung, borong anggenipun badhe amurba”.

 

Aku sing wis mbadhe apa sing arep diaturne Wa Anggara wae, bareng krungu atur sing kaya mangkono iku dadi sansaya luwih kaget lan ndhrodhog ora karuwan, mula ya ora mokal yen Rama Tumenggung luwih kejot maneh penggalihe. Tak lirik Rama Tumenggung katon mbrabak abang pasuryane, wajane digegetne cetha yen lagi ngempet duka sing ngobong ing jajane. Nanging duka marang sapa? Marang aku? Marang Ki Suwela sing ora ana kono? Apa malah duka marang Wa Anggara sing teka nggawa warta sing neka-neka?.

 

Aku dhewe sing rasane atiku ora karu-karuwan banjur rumangsa diadhepake marang dalan loro, sing yen tak liwati bakal nuwuhake kapitunan sing gedhe. Dalan loro mau yaiku, sing siji yen nitik karo ature Wa Anggara kuwi mau, gampang wae aku ngucapne tembung selak, matur marang Rama Tumenggung yen babar pisan ora tau kongkonan utawa rembugan karo Ki Suwela sing magepokan karo Andalu. Jalaran nalika aku rembugan mau awan karo Ki Suwela perkara anggone Ki Suwela arep budhal nemoni Andalu, ora ana sing krungu kajaba mung aku karo Ki Suwela dhewe. Dadi saupama Rama Tumenggung lan Ki Anggara sing kena dijibne mesthi percayane karo kandhaku, banjur Ki Suwela kandha yen temen-temen wis ana rembug antarane aku karo dheweke bab anggonku kepencut marang Andalu, bakal ora ana sing percaya, luwih-luwih apa sing dikandhakne Ki Suwela mengko cetha yen ora ana seksine. Kanthi mangkono aku bakal bisa nylametake aku saka dukane Rama Tumenggung sing satemene nyimpen rasa sengit marang wong lanang sing dhemen nguja hawa nepsu sarana ngopeni wong wadon simpenan utawa selir. Nanging, yen dalan iki sing tak pilih, aku rumangsa ora bisa nyelaki batinku dhewe, mligine batin sing saben wektu tansah njerit awit ketaman panahing Sang Hyang Asmara, temah kayungyun lan ora bisa nglalekne wewayangane Andalu. Sing kapindho, bisa uga aku ngadeg kadi dene satriya, matur ing ngarsane Rama Tumenggung yen pancen aku wis kongkonan Ki Suwela mbudidaya murih aku bisa nuruti panjeriting atiku sing nandhang gandrung kapirangu marang Andalu. Yen dalan iki sing tak pilih, mangka aku ora bisa nggambarake kaya apa dukane Rama Tumenggung marang aku sarta ora bisa ngira-ira pidana apa sing bakal tak tampani jalaran wis ngremehake pitutur luhur sing kerep tak tampa saka Rama Tumenggung magepokan karo wajibing wong lanang yen lagi kesandhung rasa tresna marang wanita. Ora mokal menawa merga aku wis kebukten duwe karep ngopeni selir, banjur dening Rama Tumenggung dilorot kalungguhanku malah bisa uga banjur anggone ngrengkuh aku dadi putra pupone banjur diwurungake lan aku dibalekne menyang desa maneh. Sansaya suwe tak gagas, sirahku sansaya krasa mumete……..

 

 

Ana candhake.