SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (040)

 

40.

Aku durung kepengin atur wangsulan marang dhawuh pangandikane Rama Tumenggung kang wis nibakne putusan, pidana sing kudu tak lakoni. Jalaran aku isih ngenteni dhawuh candhake sarta pituduh liyane magepokan karo wujuding pidana sing kudu tak lakoni, kaya upamane wiwit kapan pidana kuwi lumakune. Sauntara kuwi, Wa Anggara uga meneng durung kumecap, mung panyawange wae manther marang Rama Tumenggung sajak arep ana sing disuwunake weruh.

 

“Kakang Anggara mesthine isih kemutan ta yen setahun sadurunge Rama Panembahan Kiswara kundru ing kasidan jati biyen nate paring dhawuh yen isih kagungan sedulur kapernah tuwa sing manggone neng Bumi Keduwang?” pirsa yen Ki Anggara nyunarake panyawang sing ngemu tandha pitakon, Rama Tumenggung banjur paring dhawuh, ngelingake ceita jaman sing wis adoh kawuri.

 

“Kuwi bener Dhi, malah yen ora kleru Rama Panembahan uga paring dhawuh yen Wa Panembahan Doradruwasa kuwi kasinungan nugraha dening Hyang Agung yuswa sing dawa” Ki Anggara nyauti dhawuh pangandikane Rama Tumenggung “mung emane nganti Rama Panembahan Kiswara kundru narang jaman kelanggengan, aku durung tau kepethuk karo Wa Resi Doradruwasa kuwi, dadi saupama saiki kepethuk, ya padha karo Angger Suwanda ketemu akum au, Angger Suwanda wis tau krungu sing sinebut Kebayan Bulan pandhe nanging durung pirsa menungsane. Apa si Adhi wis tau  pirsa wujude Wa Panembahan Doradruwasa sing mangasrama ing perenging Gunung Lawu sisih lor kulon kuwi?”.

 

“Yen Kakang Anggara wae durung tau kepethuk karo Wa Panembahan Doradruwasa, apa maneh aku?” Rama Tumenggung mbalekne pitakone Wa Anggara karo mesem “nanging aku percaya yen Wa Panembahan Doradruwasa kuwi isih sugeng, merga miturut dhawuh pangandikane Rama Panembahan biyen, sedane Wa Resi Doradruwasa kuwi mbesuk yen wis ana lelakon sing sinamarake nganggo pocapan Sirna Ilang Kertaning Bumi, lan nganti dina iki pocapan kuwi durung tau ana kedadeyane”.

 

“Iya Dhi, aku tau krungu weca kuwi lan tak eling-eling unen-unen Sirna Ilang Kertaning Bumi sing ngendikane Rama Panembahan yen wis titi wancine bakal kondhang dadi pocapan ing ngendi-endi, nanging nyatane nganti teka saiki pocapan kuwi durung tau tak rungu, dadi cetha yen Wa Resi wektu iki isih sugeng. Banjur si Adhi paring dhawuh marang Angger Anggara supaya sajroning wektu satus rong puluh dina kudu puruita marang Wa Resi, apa si Adhi isih rumangsa kurang anggone meleg Angger Suwanda marang ngelmu agal lan alus sing digadhuh Adhi Kunthing sala Rama Penembahan biyen ?” Wa Anggara ngaturne pitakonan nanging semune kaya melehake marang Rama Tumenggung yen mung kudu ngangsu kawruh agal lan alus wae, tenane ora kudu adoh-adoh tekan perenging Gunung Lawu sisih lor kulon, merga  Ngelmu sing digadhuh dening Rama Tumenggung ya ngelmu agal ya ngelmu alus wis kena diarani turah saka tembung pepak.

 

“Ora mengkono Kakang” Rama Tumenggung paring wangsulan “nanging ing ngarep wus tak aturake, yen putra ndika iki kudu nglakoni paukuman, nanging paukuman sing ditampa Suwanda iki mengko bakal nguwohake kawruh sing bisa nuntun marang kamulyaning urip langgeng iya ing jagad sing kasat mata iki uga ing jagad mbesuk yen wis tekan delahan. Jalaran, nek mung lupute Suwanda kaya sing wis diaturake mau, satemene luwih gampang nggone ndandani. Nanging kaluputan sing keri sing lagi mandheg ana angen-angene Suwanda, kuwi sing luwih mbebayani, mbebayani ora marang sapa-sapa nanging marang dhiri pribadine Suwanda dhewe”.

 

“Dadi kajaba nandhang luput kaya sing wis dikandhakne mau Si Adhi isih pirsa maneh kalupiutan sing mapan ana Angger Suwanda? Kaluputan apa maneh kuwi Dhi?” Wa Anggara nyuwun pirsa nanging suwarane ketara yen ora pati bisa nampa karo sing didhawuhne Rama Tumenggung. Aku dhewe dadi uga banjur krasa dheg-dhegan, mau katone Rama Tumenggung wis ora duka maneh karo aku, nanging iki lagi wae paring dhawuh yen aku isih duwe luput sing durung tak critakne, kamangka saweruhku kabeh kedadeyan ya sing wis klakon lan ya sing isih mandheg tekan angen-angen wis tak aturne ing ngarsane Rama Tumenggung, nanging iki Rama Tumenggung malah ngendika utawa kena diarani paring pandakwa yen aku isih nyingidne kaluputanku. Apa kuwi?.

 

Rama Tumenggung gumujeng alon, banjur ngendika :

“Mosok Kakang Anggara ora pirsa? Kaluputan sing ana sajroning batine putramu Suwanda?”

 

“Ya sing gedhe pangapura ndika wae Adhi” Wa Anggara semaur alon “awit saka cubluking nalarku, panggraitane si Adhi adoh ninggalake panggaritaku sing isih mapan ing papan ngisor iki”.

“Mau Kakang Anggara rak ya miring dhewe ta?” Rama Tumenggung paring dhawuh maneh “yen putra ndika si Suwanda kuwi mula pancen kepencut marang Andalu, lan aku ngerti yen kuwi kawiwitan saka Suwanda weruh tata gelare Andalu sing alus manis nengsemake, temah wis ana rasa jroning atine Suwanda yen arep nempuh apa wae supaya bisa mengku ragane Andalu, malah nek prelu arep wani nerjang apa sing dadi sirikanku. Dadi aku duwe dudutan yen anggone Anak ndika Suwanda kepengin omah-omah karo Andalu kuwi jalaran Suwanda kepencut ayune Andalu, kuwi sing taka rani luput sing ora disumurupi dening Suwanda apa dene Kakang Anggara”.

 

“Mengko dhisik Dhi” Wa Anggara nyaru wuwus nugel pangandikane Rama Tumenggung “tak kira aran lumrah yen ana pria kasengsem marang rupa ayu lan wanita kayungyun marang pria jalaran ndulu rupa sing bagus, jer kuwi wis dadi sipat sing katut lahir bareng tumemplek ing ati lan rasane saben wong. Banjur lupute Angger Suwanda ana ngendi Dhi?”.

 

Jroning batin aku mbenerake apa sing dadi panemune Wa Anggara, yen anggonku kasengsem marang Andalu iki dening Rama Tumenggung dianggep luput, mangka aku bakal weruh yen jagad iki kebak dening wong kleru. Jalaran mung pria sing ora duwe pangrasa lamun ora kepencut rupa sing ayu lan tuhu wong bodho sing ora duwe nalar yen ana pilihan loro ayu karo ala banjur milih rupa sing ala. Nanging apa Rama Tumenggung bodho?.

 

“Ngene ya Kakang, perkara wong kepencut marang rerupan sing nengsemake atine kuwi pancen lumrah, nanging dadi ora becik yen anggone omah-omah wong kuwi miung jalaran saka kayungyun endahing rupa. Jalaran bisa uga satemene Suwanda kuwi ora tresna marang Andalu, nanging Suwanda dhemen marang rupane Andalu sing saiki isih ayu, kang mangkono kuwi tuhu mbebayani tumrap Suwanda dhewe, jalaran jagad wis weruh yen ayuning rupa kuwi sipate mung sauntara yen wis kepangan dening lakuning wektu rupa bakal sirna ganti salin warna. Lan rupa kuwi sawanci-wanci bakal bisa owah merga kahanan sing ora langgeng iki, yen ayune wis entek rasa kayungyun bakal melu entek. Kajaba saka iku, akeh wong sing anggone padha omah-omah sing maune jare arep mujudne kulawarga sing bagya mulya, ning nyatane ora sethithik sawuse padha omah-omah banjur malah nandhang papa lan cntraka. Kang manhkono kuwi merga anggone padha miwiti omah-omah among linandhesan saka ubaling hawa napsu, ya napsu sing pinoles dening tembung tresna”.

 

“Iya Dhi, iya” Wa Anggara nglenggana lan wiwit bisa nampa apa sing didhawuhne dening Rama Tumenggung. Lan aku uga wiwit sethithik ngerti yen sing dikersakne Rama Tumenggung kuwi kasangsayan lan kacintrakan sing kerep diprangguli dening wong omah-omah kuwi adhakan mung jalaran nuruti hardhaning hawa. Lan aku uga wiwit bisa nyandhak yen satemene antarane katresnan kang satuhu kuwi beda karo uruping genining napsu birahi.

 

“Mulane sadurunge nindakne palakrama Suwanda tak prentah supaya gelem puruita marang Wa Resi Doradruwasa iki, aku duwe purih dimen Suwanda bisa antuk ngelmu sejatining tresna lan bisa ngecakne sing diarani katresnan jati. Jatining katresnan kuwi duwe sipat mardika lan kudu bisa disandhang dening saben titah sing kepengin nggayuh kamulyan. Tuwuhing rasa tresna kuwibisa karana sabab, nanging sing kecondhokan rasa tresna kudu bisa ndadekne mardikane katresnan, ya iku nulad sipat Maha Asihing Gusti, kang tresna marang titah ora karana apa-apa”.

 

 

 

Ana candhake.