SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (042)

 42.

Dalan-dalan isih sepi, durung ana wong sing metu budhal menyang papane nyambut gawe. Kyai Baratketiga sing tak gelak sajak kepenak nggone mlayu ora pati banter nanging uga ora alon, mangulon ngarah menyang prenahe Gunung Lawu. Karo mlaku aku nggagas, mbuh pirang dina wektu sing tak butuhne kanggo teka ing papan sing tak tuju mengko, lan yen wis tekan kana lan bisa klakon ngadhep ing ngarsane Eyang Resi Doradruwasa banjur katampa nggonku puruita, lagi bisa dietung dina-dina sing kudu tak lakoni, ya iku ping telu saka patang puluh dina. Nek wis lagi dikeparengake bali lan bakal didhaupne karo Andalu. Saupama wingen-wingenane kae aku ora nggugu apa sing dirigenke dening Ki Suwela, kira-kira ora kaya ngene iki kedadeyane. Rama Tumenggung mesthi ora nibakne paukuman marang aku luwih dhisik sadurunge aku klalon mengku Andalu dadi sisihanku. Nanging, bola-bali ya barang wis kebacut, ya arep dikapakne maneh ?. Sing baku saiki aku wis lepas saka kaluputan lan wis oleh idi pangestu saka Rama Tumenggung yen mengko sawise paukuman iki tak lakoni, kanggo urip bebarengan karo Andalu.

 

Nalika srengenge mangsa ketiga wis manjer neng tengah-tengahing langit, lakune Baratketiga sing tak tunggangi ngliwati sawijining sendhang sing manggon neng keringing dalan sing arep tak liwati. Aku kelingan dhawuhe Rama Tumenggung mau sadurunge budhal, sing paring pitutur sanadyan saupama dipeksa Kyai Baratketiga, jaran sing asale saka negara Sumbawa iki sedina sewengi kuwat mlayu tanpa leren, nanging Rama Tumenggung paring dhawuh supaya lakune Baratketiga iki aja nganti kliwat saka separo dina, kudu wis dilereni lan diwenehi wektu kanggo leren lan goilek pangan lan ngombe, lan wis dirasa cukup lagi bisa diajak nerusne laku nganti tekan wayah surup. Yen ora kapeksa aku uga ora dikeparengake nempuh laku ing wanci bengi, lire yen wektune wis wengi aku kudu leren.

 

Sauntara Baratketiga tak umbar nyengguti suket ing pinggiring sendhang, aku leren lungguh sendhen watu sing ana sandhinge ing ngisore wit gedhe sing ngayomi sendhang kuwi. Hawa adhem sing digawa angin saka alas sakulone papan kono, nempuh panase srengenge sing preasasat arep ngobong jagad kuwi, ndadekne kahanan dadi krasa kepenak, ora adhem lan uga ora panas, ndadekne aku sing lungguh sendhen krasa ngantuk. Nggagas nek nekng kono ora ana sing prelu dikuwatirake, aku banjur ngeremne mripat nedya nglereni raga lan pikiranku sinambi ngenteni warege Baratketiga sing lagi nyrengguti suket sing ijo. Mengko yen srengenge wis rada nggglewang mangulon lagi nutugne laku, ngono gagasanku.

 

Kegawa rasa ngantuk jalaran mau bengi babar pisan aku ora turu lan awak kesel merga sedina mung lungguh neng gigiring jaran, katambahan hawa sing kepenak, ndadekne ora suwe nggonku ngeremne mripat aku wis lali ota eling apa-apa, keturon semendhe watu ing ngisore wit munggur sing gedhene saprangkulan kuwi. Embuh sepira suwene nggonku turu, dumadakan aku digugah dening anane suwara sing rame, suwarane Baratketiga sing beker-beker sajak celuk-celuk aweh sasmita marang aku yen lagi ana bebaya sing nekani. Karo ngucek mripat, aku ngadeg banjur nyawang kiwa tengen, ngulati kahanan, jroning ati takon ana bebaya apa sing ndadekne Baratketiga beker-beker sajak keweden. Alon-alon Jaran tunggananku kuwi tak cedhaki.

 

“Ana apa Baratketiga? Kok geger gember nggugah nggonku turu?” sanadyan aku ora bakal oleh wangsulan sing bisa tak ngerteni, nanging aku meksa nakoni tunggangan ampilane Rama Tumenggung kuwi. Rama Tumenggung biyen kerep paring dhawuh yen sanajan ora bisa guneman nanging jaran kuwi ngerti nek diajak guneman bendarane lan bakal rumangsa seneng nek dening bendarane diajak guneman.

 

Bener, kaya ngerti nek tak jak guneman, Baratketiga ngobah-ngobahne sirahe dianggut-anggutne mengarep kaya-kaya nuduhi aku yen rada adoh ing ngarepe ana apa-apa sing pantes disujanani. Gage aku nuruti apa sing disasmitakne Baratketiga, kanthi ngulati prenah sing dituduhne nganggo anggutan sirahe. Ora katon apa-apa kajaba grumbulan sing rungkud lan ketel. Murih saya cetha aku maju telung jangkah maneh karo nguwasi kahanane grumbul. Dumadakan saka waliking grumbul kuwi jumedhul wong telu sing umur-umurane ora adoh saka sakdhuwurku, awake ketok nek keker-keker, sandhangan sing dienggo kaya lumrahe sandhangan sing digunakne dening para prajurit, mung wae ana bedane karo prajurit sing kulina tak temoni. Prajurit telu kuwi ora nganggo tandha lambing kaprajuritan Majapahit ing klambine. Wong telu kuwi padha pencolotan sajak kesusu nyedhaki papanku.

 

“Heh Kisanak sing lagi tangi saka nggonmu turu” salah siji saka wong telu kuwi guneman marang aku “ndika melu nututi lintang alihan sing mengalor apa sing mangetan?”.

 

Gandheng aku ora mudheng karo sing ditakokne wong sing kaya prajurit kuwi, aku ora enggal aweh wangsulan. Pitakone iki cetha yen migunakne basane telik sandi sing mung dingerteni dening kanca utawa rowange wae. Dadi aku malah kewuhan bingung anggonku arep wangsulan.

 

“Srengengene wis ngglewang, wektune isih padhang, ilangna rasa sumelang, Lintang wuluh cacah wolu, metune mangsa kapisan. Sing ndika kancani luru baluning kalong sapa?” wong kuwi takon maneh, lan aku ora mudheng karo sing dikarepake, mung bisa ngira-ira mbok menawa wong-wong kuwi ngira nek aku iki prajurit telik sandi sing lagi nindakne jejibahan.

 

“Jenengku Suwanda Kisanak” wangsulanku alon lan ngati-ati  “neng kene aku mung leren, sedhela maneh ya tumuli nerusne laku, yen dikeparengne apa aku oleh ngerti ndika sakanca kuwi sapa lan ana gawe apa nyedhaki nggonku leren?”.

 

“Ha ha ha …..” salah siji saka kancane wong sing nakoni aku kuwi ngguyu banjur kandha marang kancane sing mau nakoni aku “dudu kakang, wangune mung madha rupa karo sandhangane dhewe wae”.

 

“Ooo, nDika Ki Suwanda dudu wong kene ta?” Wong sing dikandhani kancane kuwi ora ngrewes malah banjur nakoni aku maneh “Lha ndika kuwi priyayi saka ngendi lan arep lelungan menyang ngendi? Nek tak sawang gawan sing ndika gawa ora akeh, nanging tunggangan ndika iki nuduhne nek ndika kuwi wong sing kacukupan utawa nek ora ya malah putrane priyayi luhur”.

 

“Bener Kisanak, omahku rada adoh saka kene” wangsulanku ngati-ati “nanging kleru yen ndika ngarani aku iki wong sing kecukupan, jalaran aku tilas abdi pekathike Gusti Tumenggung sing wis rampung nggonku ngabdi, merga selawase dadi abdi aku ora tau nyuwun blanja marang bendaraku, mula sawuse oleh sangang tahun aku ngabdi aku banjur diparingi ganjaran wujud jaran sing tau dadi titihane Gusti Tumenggung iki”.

 

“Dadi abdi nanging ora tau gelem diparingi blanjan? Banjur diparingi ganjaran wujud jaran ? Aneh temen?” wong kuwi mesem ketara yen ora percaya karo sing tak kandhakne.

 

“Ora aneh Kisanak” aku gagae wangsulan karo mesem “biyen wong tuwaku kuwi abdi pekathike Gusti Tumenggung, nalika umurku ngancik rolas tahun wong tuwaku mati, sadurunge mati ningal weling supaya aku ngabdi marang Gusti Tumenggung murih kesawaban berkah lan aku klakon ketampa dadi abdine Gusti Tumenggung lan lekasku ngabdi pancen ora luru blanja, nanging ngalab berkah mula aku matur ora nyuwun blanja. Lan berkah kuwi nyata wis arep diturunake marang aku lan manggone neng pereng lor kulone Gunung Lawu kuwi miturut pituduhe wong tuwaku sing tak tampa lumantar impen. Mula aku ya banjur matur marang Gusti Tumenggung, yen dikeparengake aku nedya mungkasi nggonku ngabdi jalaran arep nggoleki berkah saka anggonku ngabdi sasuwene iki menyang papan sing tak kandhakne mau. Mula sawuse genep sangang tahun aku ngabdi, Gusti Tumenggung njurung karepku, aku kadhawuhan menyang pereng lor kulone Gunung Lawu kaya sing tak tampa ing impenku mau, lan minangka tandha katresnane Gusti Tumenggung marang aku abdi sing setya iki, aku diparingi lungsuran tilas ageman lan titihan sing wis ora kagem maneh iki kanggo saranane lakuku”.

 

Aku ora ngerti kok dumadakan bisa gawe crita ngayawara kaya mangkono kuwi kanggo aweh wangsulan wong sing tak kira prajurit sandi iki.

 

 

Ana candhake.