SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (063)

 

63.

Sawuse padha meneng lan ngumbar gagasane dhewe-dhewe, dumadakan saka gredhu panjagan cedhak regol mlebu desa keprungu thonthongan ditabuh, uluk-uluk dara muluk rambah kaping telu. Karta Cikrak banjur ngadeg, suwara thonthongan cakruk nganggo irama dara muluk ngono kuwi wis dingerteni yen duwe teges ana wong sing neng gredhu parondhan kuwi ngundang kanca-kancane supaya enggal padha mara mrono, mligine sing padha duwe jejibahan ing wengi kuwi.

 

“Sajake ana sing celuk-celuk Gog” kandhane Karta Cikrak karo mbenerne jarike “rumangsane sing nabuh dara muluk kae tekane dhisik dhewe, ora ngerti nek wong sing wis Gerang iki wiwit mau olehe teka malah wis nindakne wajib ndelok dimar neng warung kene”.

 

“Iya Dhe” wangsulane Togog karo melu ngadeg “ayo nek ndika arep bali menyang gredhu, aku karo Minthul tak bareng, ngiras tak mapir menyang Gredhu aweh kabar yen warungku bengi iki ana sing nuroni, ya kuwi Adhiku Genter wong-wong lan prajurit-prajurit kae ben ora duwe pangira sing neka-neka”.

 

“Ngono ya luwih becik” Karta Cikrak aweh wangsulan.

 

“Ayo Thul bali dhisik, Adhi Genter ben leren” Togog ngajak bojone bali, banjur kandha marang aku “tinimbang mengko weruh apaapa sing ndadekne dheg-dhegan Adhi Genter turu neng jero warung wae, kahanan lagi ora pati becik kanggo leledhang ana latar sanadyan rembulane lagi purnama”.

 

“Iya Kang” aku wangsulan cekak.

 

Sawuse Wong telu kuwi padha mlaku rada adoh, klasa sing mau digelar Togog banjur tak gulung tak lebokne neng jero warung. Aku bali metu lungguh neng lincak sendhen wit munggur karo nggagas apa sing kudu tak tindakne wengi iki.

 

Pancen atiku sing lara merga ngerti kelakuwane Ki Suwela, Makara apa dene Waraka, wis aweh prentah supaya daya-daya tumindak malesake lara wirange wong-wong sing dadi kurban kajuligane wong-wong kuwi. Luwih-luwih lara wirange Andalu sing olehe lampus dhiri merga ora kuwat nandhang wirang jalaran wis diprosa asmara dening wong-wong sing duwe watak ngungkuli kewan, lan salah siji saka wong kuwi jebul Makara sing kudune aweh pitulungan marang Andalu, nanging jebul malah dadi salah siji saka kewan-kewan sing ambleger manungsa kuwi.

 

Aku uga kelingan yen tenane tekaku ing Bulak pandhe kene kuwi wis dingerteni dening para telik sandine prajurit Keling lan Kedhiri, lan tekaku iki bakal dipapagne kanthi kekuwatan sing kliwat saka wutuh, murih aku bisa dirangket lan digawe cilaka. Mula aku kudu luwih ngati-ati maneh, lan aku uga ora niyat ngendhani bebaya sing cetha ngadhang lakuku ing Padhukuhan Bulak Pandhe iki. Jalaran kaya sing wis tak kandhakne neng ngarep, aku ora bakal ninggalne Desa Bulak Pandhe kene sadurunge klakon males lara wirange Andalu, putrane Wa Anggara sing mati sia-sia merga saka pakartine Makara sakanca-kancane.

 

Dumadakan thukul gagasan ing angen-angenku, wengi kuwi aku arep nggoleki  Makara neng omahe sing manggon neng pinggiran Kutharaja Majapahit. Utang wirange Makara marang Andalu arep tak tagihne wengi kuwi, nanging aku ya nggagas kepiye carane murih aku bisa tekan kana lan kepethuk Makara tanpa dingerteni prajurit-prajurit Keling utawa Kedhiri?. Yen ngono aku kudu bisa tumindak kaya lakune maling, akua rep golek dalan sing arang diambah menungsa, sing bisa anjog ing omahe Makara. Nek perlu kanggo mlebu omahe Makara kudu nggangsir tlisig murih ora konangan wong. Dadi memper karo critane Bambang Aswatama sing nindakne laku maling, nggangsir kedhaton Ngastina kanggo males ukum marang Dhrethajumena sing wis nugel gulune wong tuwane, kaya sing dicritakne neng wayang purwa ngana kae.

 

Kanggo nindakne laku maling ngono kuwi, kudu diwiwiti sasoresorene iya yen wis ngancik wayah sepi bocah, mula aku banjur nutugn enggonku lungguh karo ngrancang apa wae sing kudu tak tindakne yen wis klakon adu arep karo Makara utawa Ki Suwela. Dumadakan saka sisih mburiku krasa kaya ana wong sing ngelus-elus pundhaku, aku dadi kaget lan tumuli mencolot maju karo noleh, sapa sing wis ngelus-ngelus pundhakku iki mau.

 

“Nyuwun pangapunten menawi kula sampun damel kejoting penggalih jengandika Raden” ana bocah cilik utawa kena diarani bocah bajang, merga dedege kira-kira mung sadhengkulku wae, sing ngadeg ing tilas papanku lungguh, karo guneman sing alus kebak trapsila marang aku. Aku dadi gumun, lan wiwit duwe pangira yen bocah bajang iki dudu bangsane janma manungsa, nanging bangsane apa?.

 

“nDherek tepang gladhi wanuh Raden, estunipun kula sampun radi dangu ndherek jengandika Raden Suwanda, nami kula Bancik Raden” bocah bajang kuwi guneman maneh, nggenahne sapa dheweke.

 

“Bancik?” aku wangsulan karo takon “Bancik kuwi sapa? Gajege lagi iki aku kepethuk karo awakmu he Bocah Bajang? Kowe kuwi bangsane apa? Lan ana parigawe apa dene bengi-bengi kowe teka nemoni aku neng kene? Sumurupa Bancik, aku iki Genter anake Ki Sarma saka Pandhansari, isih sedulur nak dulure kang Togog sing duwe warung iki”.

 

“He he he he” Bocah bajang sing ngaku duwe jeneng Bancik kuwi ngguyu, banjur celathu “menawi kalih tiyang sanes, manga kemawon sakersa ndika badhe ngaken sinten kemawon, nanging menawi kalih kula inggih tanpa gina ta Raden? Jaragan kula sampun ngertos sedaya lelampahan jengandika wiwit bidhal nilar Dalem Katumenggungan kalih nitih Turangga Kyai Baratketiga, lajeng kepanggih kalih alusipun Resi Doradruwasa, lajeng kadhawuhan nyampurnakaken ngelmi Sejatining Sih dening Kanjeng Ratu Setyawati, lajeng jengandika bidhal malih dhateng Majapahit lan gantos nami dados Genter, menika boten wonten ingkang kecicir saking panyawang lan pamireng kula”.

 

Diuneni kaya mengkono kuwi aku dadi sansaya gumun. Cetha yen Bancik iki ngerti sabarang kalir sing magepokan karo lelakonku kabeh. Banjur tuwuh pitakon lan pangira-ira ing angen-angenku, nek dudu bangsane lelembut saka Alam Sonyaluri Bancik iki bisa uga Dewa sing lagi tumurun saka Kahyangan. Nanging apay a ana Dewa kok nganggp bebisik Bancik?.

 

“Kula menika dede Dewa saking kahyangan ingkang mangejawantah Raden” kaya ngerti apa sing lagi tak pikirake, Bancik guneman maneh “ugi dede panunggalanipun Jim, Setan, Peri, Prayangan, Ilu-ilu Banaspati saking jagad samun”.

 

“Yen dudu Dewa lan uga dudu bangsane Ji, banjur ndika kuwi bangsane apa?” aku genti takon.

 

“Kula menika barang ingkang kinodrat pejah, nanging kawiradatan dening Empu ingkang asma Panembahan Satiban saking Gunung Argapura, temah dados titah ingkang sepalih gesang sepalih pejah” wangsulane Bancik sing ora bisa tak ngerteni karepe, mung aku gumun wae dene Bancik nyebut-nyebut asmane Kanjeng Eyang Panembahan Satiban, ya gurune sawargi Kanjeng Rama Tumenggung Jatikusuma lan uga gurune Kanjeng Eyang Resi Doradruwasa sing wis makahyangan.

 

“Nuwun sewu Raden” Bancik sing sajak ngerti yen aku lagi ketaman rasa gumun banjur guneman maneh “menawi boten klentu, dhuk nalika jengandika badhe jengkar saking Dalem Katumenggungan rumiyin, dening Gusti Tumenggung Jatikusuma kaparingan sipat kandel wujud curiga alit, menapa leres makaten  Raden?”.

 

“Iya, bener apa sing dadi kandhamu iki” wangsulanku rada kaget “aku diparingi keris sing jeneng Kyai Bancik, dadi apa ndika kuwi………….?”.

 

“Leres Raden estunipun kula menika Kyai Bancik, wangkingan jengandika peparing saking Gusti Tumenggung Jatikusuma” Bancik aweh katrangan sapa satemene dheweke “smangke cobi jengandika pirsani, ing lempeng jengandika ingkang padatan sumlempit wangkingan Kyai Bancik, taksih wonten mriku menapa boten?”.

 

Aku nggrayahi lempengku, keris Kyai Bancik sing wiwit biyen ajeg tak sengkelit ana kono, jebul wis ora ana. Aku dadi sansaya gumun, menyang ngendi parane gegaman sing wujud keris iki? Kamangka selawase ora tau pisah karo lempengku kajaba yen aku wayah reresik awak, kuwi wae mesthi tak selehne ora adoh karo papanku, teka saiki wis ora ana?.

 

 

Ana candhake