SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (067)

 

67.

Ora suwe Gumarang bali mlebu menyang pringgitan ditutne wong sapirang-pirang. Ngerti yen Ki Suwela kejet-kejet neng jogan, Makara semaput mengkurep neng dhuwur klasa, sarta Raden Dhandhaka lan Raden Lokapa padha bengeb praupane, Gumarang sakancane dadi padha bingung. Wong-wong kuwi padha wis ngerti yen, ing pringgitan kono kuwi lagi wae ana bangasa alus sing ngamuk, merga saka pangucape Ki Suwela lan penggedhe prajurit saka Kedhiri lan Keling kuwi. Wong-wong kuwi uga bingung, endi sing kudu ditulungi luwih dhisik, malah uga ana sing banjur mundur alon-alon, wangune kuwatir yen nganti katut ketiban amukane “bangsa alus” sing lagi ora kepranan atine.

 

“Nyuwun pangapunten Raden” Gumarang nyedhaki Raden Dhandhaka karo nyembah, awit Gumarang weruh sanadyan pasuryane katon bithu-bithu Penggedhene Prajurit kuwi ora lagi semaput kaya Ki Suwela apa dene Makara, dadi isih kena diajak guneman “menapa ingkang kedah kula lampahi?”.

 

“Padha sumingkira saka papan kene luwih dhisik” Raden Dhandhaka wangsulan alon lan alus, sanadyan karo ngempet rasa lara  merga kena pupuhan tanganku sing tumiba ing praupane “sedulure dhewe sing manggon neng jagad alus lagi salah tampa, dikira awake dhewe iki klebu mungsuhe, becike awake dhewe meneng dhisik karo golek cara kanggo nyuwun pangapura marang sedulure dhewe sing lumrah diarani bangsa alus sing lagi salah tampa karo awake dhewe iki”.

 

“Bener kuwi Kangmas” Raden Lokapa numpangi rembug “arepa kaya apa awake dhewe iki wis tumindak luput marang sedulure dhewe sing mapan ing waliking jagad kasat mripat ing Desa Bulak Pandhe kene iki, mung emane awake dhewe durung ana sing ngerti kaluputan apa sing wis ditindakne lan sapa sing wis gawe nesune sedulure dhewe sing ora katon iki”.

 

Krungu kandhane para penggedhene prajurit saka Kedhiri lan Keling kuwi, aku mesem lan kemudukudu ngguyu, wong loro sing mesthine duwe ngelmu kanuragan lan kasekten sing dhuwur kuwi ketara yen padha kaweden. Wedi marang barang sing ora katon wewujudane.

 

“Manawi makaten, keparenga kula sakanca mire saking pringgitan mriki langkung rumiyin Gusti” Gumarang pamitan arep ninggalne pringgitan, wangune Gumarang ya isih kaweden lan ngira menawa “bangsa alus” sing wis gawe bengeb praupane para bendarane kuwi durung lunga saka pringgitan kono.

 

“Mengko dhisik Gumarang” Raden Lokapa nyandhet sing lagi arep lunga “akua rep sowan ing ngarsane Guruku, Bapa Ajar Lodana nyuwun kalidamar piye carane nyuwun pangapura marang sedulure dhewe sing lagi salah tampa iki. Mula prentahna marang andhahanmu supaya nyawisake titihanku Jaran Kyai Samber arep tak titihi menyang Pratapan Lodanan wengi iki uga”.

 

“Nuwun sendika ngestokaken dhawuh” Gumarang wangsulan banjur aweh sasamita marang kancane supaya nindakne prentahe Raden Lokapa. Sing diprentah uga banjur budhal, metu ninggalne pringgitan kono karo atur sembah.

 

Aku banjur eling karo tujuwanku sakawit, ya iku kepengin males lara wirange Kanjeng Rama Tumenggung marang Ki Suwela lan Makara sarta nagihake utang marang Makara sing wis njalari Andalu susuk mati suduk jiwa.  Meh bareng karo lungane prajurit andhahane Gumarang sing arep ngrakiti tunggangane Raden Lokapa, aku ngecakne pituduhe Kyai Bancik ya iku nggawa ragane Kyai Suwela lan Makara murih ilang saka pandulune wong-wong sing ana pringgitan kuwi kabeh. Mung sagebyaring that-thit wektune, Ki Suwela lan Makara wis bisa tak seret manjing inga jagad panglemunan, ketitik saka wong-wong sing ana pringgitan kuwi padha mbengok sing semune rada diampet, kabeh padha gawok jalaran dumadakan Ki Suwela lan Makara padha ilang. Ilang saka pandulune wongwong sing ora weruh yen wong loro Bapak lan anak kuwi tak seret nisih ing waliking jagad sing kasat mata.

 

Ora ngenteni wong-wong kuwi mari anggone eram lan wedi, aku tumuli naleni tangane Ki Suwela lan Makara nganggo Slendhang Sipat. Bener kandhane Slendhang Sipat sadurunge aku pangkat sore mau, kena dayane Slendhang Sipat, bobote Ki Suwela lan Makara malih dadi luwih entheng tinimbang bobote truwelu. Mula kekarone nuli tak seret metu ninggalne pringgitane sawargi Wa Anggara kuwi, tanpa dingerteni dening wong-wong sing padha ana ing kono.

 

Karo mlaku aku nyeret Ki Suwela lan Makara sing isih padha semaput. Babar pisan ora mlebu ing gagasanku kaya apa dadine ragane wong loro sing tak anggep kakehan dosa kuwi, merga ragane tak seret karo mlaku sadawaning ratan sing tak liwati iki. Lagi bareng wis tekan papan sing rada adoh saka padesan lan katon sepi, adoh karo papane wong, aku mandheg. Nalika kuwi wektune wis padhang, srengenge esuk wis munggah kira-kira saranggehan dhuwure ing langit sisih wetan.

 

Marang Slendhang Sipat tak prentahne supaya wewujudanku bisa salin, ora wujud Suwanda maneh nanging genti wujud persis kaya wewujudane Wa Anggara sing wis suwargi. Tumuli tak prentahne marang Kyai Bancik supaya aku bali ing jagad kang kasat mripat maneh, klebu ragane Makara apa dene Ki Suwela iya wis melu mbalik kena disawang saupama ana sing ngonangi. Nanging aku durung tumindak apa-apa, jalaran wong loro Makara lan Ki Suwela kuwi isih padha meneng ora obah merga durung eling saka anggone semaput.

 

Dumadakan ana sasmita sing tak tampa saka Kyai Bancik sing ana sengkelitanku, yen sarana dithuthuk nganggo ukirane Kyai Bancik sok sapawa sing lagi padha semaput ora suwe mesthi bakal tumuli bali eling lan ngerti kahanan sing ditemoni lan dilakoni, ya iku kahanan ragane sarta bisa weruh kanthi cetha apa sing ana sakiwa tengene. Malah kepara yen sing lagi semaput kuwi wong sing “duwe isi” sanadyan ora akeh, bakal tumuli bisa tangi, bisa ngadeg lan lungguh maneh sanadyan dayane isih ringkih.

 

Kyai Bancik tumuli tak lolos saka wrangkane sing sumlempit ing lempengku kiwa. Sawuse Slendhang Sipat tak uculi saka tangane Ki Suwela lan Makara banjur tak ubetne kanggo naleni bangkekanku dhewe, wong loro kuwi banjur tak thuthuk sirahe alon-alon nganggo ukirane Kyai Bancik. Bareng karo aku rampung nyengkelitne Kyai Bancik neng lempengku kiwa maneh, katon wong loro kuwi wiwit padha obah. Kruget-kruget kaya wong sing lagi tangi saka anggone turu. Ora suwe kekarone padha tangi, lungguh neng lemah karo noleh ngiwa noleh nengen, kaatone lagi padha ngeling-eling apa sing wis kedadeyan.

 

“Awake dhewe iki ana ngendi Makara?” sawuse rada sauntara Ki Suwela nakoni anake lanang sing uga katon lagi bingung.

 

“Kula ugi boten ngertos Rama” wangsulane Makara blaka “emut kula wau kula kalih jengandika Rama rak sami jejagongan wonten ing pringgitan tilas griyanipun Kebayan Bulak Pandhe, kok dumadakan sampun wonten mriki? Sampun wonten kedadosan menapa menika Rama?”.

 

“He he he…….” Aku sengaja ngguyu rada banter, nerokne guyune Wa Anggara, jalaran wewujudanku wektu kuwi nggunakne wewujudane Wa Anggara sing wis gugur.

 

Wong loro, Ki Suwela lan Makara katon padha kaget, ora sranta banjur padha ngingeti papanku sing lagi lungguh neng dhuwure watu gedhe sing ana sandhinge wong loro kuwi. Kaya weruh setan dumadakan praupane wong loro kuwi dadi sansaya pucet, njejet nkaya kapas diwusoni, sunaring mripate nuduhne rasa wedi, sarandhuning awake obah kabeh, dhrodhog ngewel ora karuwan. Aku ngerti yen sing njalarni Ki Suwela lan Makara dadi mangkono kuwi, or aliya merga weruh rerupanku sing wis salin wujud dadi wujude Wa Anggara, kamangka wong loro kuwi cetha yen padha ngerti lamun Wa Anggara nyata wis gugur dadi tawuring kasetyan marang Kanjeng Sinuhun.

 

“Sampun sami wungu anggenipun sare ta nDara Suwela lan nDara Makara?” karo mesem semanak aku wiwit nakoni wong loro kuwi. Esemku tak gawe semanak nadyan aku ya ngerti yen merga esem sing semanak kuwi ora njalari Ki Suwela lan Makara dadi seneng atine nanging kepara muwuhi rasa wedine.

 

“nDika…..Ki…..Kebayan……….” sawuse rada suwe Ki Suwela lagi bisa kumecap nanging suwarane ketara yen groyok lan glogab-glageb.

 

 

Ana candhake.