73.
Ki Suwela lan Makara sing isih durung bisa tangi lan
sikile wis dicancang nganggo tampar lulup dening Lancur, nyawang marang aku
karo sunaring mata nuduhne njaluk kawelasan. mBok menawa wae, jroning atine
wong loro kuwi ana rasa kisruh jalaran nggambarake kaya apa dadine yen klakon
diseret dening lancur digawa menyang pinggir kali kaya sing tak takokne marang
Lancur iki mau.
“Anakmas Suwanda mugi wontena rasa kamanungsan dhateng
kula, kula boten badhe suwala menawi kedah kapejahan wekdal sakniki ugi,
nanging mbok inggiha sampun dipun siksa langkung rumiyin kados ingkang dipun
aturaken dening tiyang nistha kados Lancur kala wau” kandhane Ki Suwela karo
ambegan melar mingkus jalaran ngempet rasa lara ing awake.
“Sampun dipun rewes, ucapipun setan ingkang ableger
menungsa menika Gus” sadurunge aku kober aweh wangsulan marang Ki Suwela,
Lancur luwih dhisik nyaut gunem “estu badhe kula seret tiyang kalih niki dhateng
tepining lepen, papan anggen kula ngingah lingsang saha slira ingkang sampun
wancinipun kula sukani tedha”.
“Lancur aku njaluk ngapura…….” Makara sing maune mung
meneng karo nangtis saiki kawetu kandhane njaluk ngapura marang Lancur “aku ngakoni
luput lan dosa karo kowe Lancur, aku janji ora arep mbaleni tumindakku sing wis
njalari sisihanmu tumekeng pati. Lan aku janji Lancur, yen kowe gelem aweh
pangapura marang aku sarta gelem aweh kalodhangan marang aku kanggo urip, akua
rep mertobat lan bakal nggugu sakabehing apa sing dadi prentahmu. Kajaba saka
kuwi, separo saka bandha donya duwekku, kalebu para selirku, bakal tak
pasrahake marang kowe kanggo nebus kaluputan lan dosaku”.
“Ora mung kuwi nak Lancur” Ki Suwela ngimbuhi rembug “separo
saka kabeh kaduwekanku uga bakal tak pasrahne marang kowe. Kowe uga bakal tak
pupu minangka anakku sing ing tembe mbesuke sing bakal maris kabeh duwekku
samangsane aku kapundhut dening Dewa, nanging aku lan kakangmu Makara aja mbok
siksa lan aja mbok pateni ya?”.
Keprungu ngasih-asih njaluk diasihi suwarane Ki Suwela
karo Makara sing njaluk urip marang Lancur. Nanging Lancur malah ngguyu ngakak
sajak ngece marang wong loro kuwi.
“nDika njaluk ngapura Ki Makara?” kandhane Lancur ing
sela-selaning guyune “wiwit kapan ndika weruh lan ngerti tembung kuwi?. Satemene,
nek aku ngono bisa-bisa wae aweh pangapura marang ndika Ki Makara, luwih-luwih
marang Ki Suwela sing wis sepuh kuwi, tak umbara paling-paling ora nganti seket
tahun ya wis bakal mati………”.
“Bener kuwi nak Lancur….” Ki Suwela nyaut rembuge
Lancur “sliramu ora usah ndadak kangelan mateni aku, ora suwqe maneh aku mesthi
wis mati kegawa saka umur sing wis tuwa iki. Najan ta mangkono, aku ora bakal
blenja ing janji, separo saka kaduwekanku mesthi bakal tak pasrahne marang
sliramu tenan, lan sliramu bakal dadi anakku sing wuragil……..”.
“Rembug kula dereng rampung Ki Suwela” Lancur wangsulan
karo ngguyu “sing oten saged ngapura dosa ndika kalih Ki dosane ki Makara niku
dede kula, nanging semah kula. Lan kula nggih boten ajeng mejahi ndika kalih Ki
Makara, kula namung badhe nyukani tedha dhateng kewan ingon-ingon kula sing
empun radi dangu luwe lan betah nedha perangan raganing manungsa sing asring
kangge tumindak dosa lan nistha”.
Krungu anggone padha omong-omongan antarane Ki Suwela
karo Lancur, satemene aku arep melu udhu rembug. Aku kepengin melehake Ki
Suwela sing durung suwe nggone kandha yen gelem wae dipateni, nanging aja
nganggo disiksa luwih dhisik. Nanging bareng krungu tembunge Makara sing
nembung njaluk urip marang Lancur, banjur malih salin ukara. Ki Suwela melu-melu
njaluk urip kanthi ngudhokne separo saka barang kaduwekane sarta arep mupu
lancur dadi anak wuragile. Nanging durung kongsi lambeku menga, kedhisikan karo
Lancur sing guneman marang aku :
“Nuwun sewu lan nyuwun pangapunten Gus, manga kula dherekaken
pados papan ingkang radi ayom ing tepining lepen kilen mriku, ngiras nglaras
gendhing-gendhing panembrama ingkang badhe dipun sekaraken dening semah kula
kalih Nini Andalu saking alam antara mrika…….”.
Krungu jeneng Andalu diunekne dening Lancur, rasa
sengitku marang Makara lan Ki Suwela bali murub ngobong kanepsonku maneh. Lan durung
nganti aku aweh wangsulan marang Lancur, Lancur wis ndhisiki obah karo mlaku
tangane nggeret tampar lulup sing wis nyencang sikile Ki Suwela lan Makara.
Wong loro kuwi melung-melung sambat njaluk tulung, nanging lancur babar pisan
ora ngrewes, malah saka lambene keprungu suwara gegandhangan ura-ura, kaya
ura-urane kadang tani nalika lagi mluku lan nggaru sawahe ngana kae.
Olehe golek dalan Lancur tumuju pinggir kali kaya sing
dikandhakne mau, jebul milih ngliwati panggonan sing akeh ri bandhil lan
bebondhotan, kang mangkono mau sansaya ndadekne sengsarane wong loro sing
diseret nganggo tampar lulup kuwi. Wekasane nalika lakune wis tekan nggon sing
dituju, ya iku ing ngisoring jurang, ing gisiking kali, Lancur ngendhegne
nggone mlayu. Nanging Ki Suwela lan Makara wis ora karuwan wewujudane. Kekarone
padha olehe semaput lan ora eling. Semaput sing ora ethok-ethok, nanging
semaput sing jalaran temen-temen ora kuwat lara . Wong loro sing wewujudane wis
ora karuwan kuwi dening Lancur diseret nyedhak banyu. Lancur dhewe banjur
nyemplung neng kali, Ki Suwela lan Makara padha disirati nganggo banyu kali.
Kesiram siratan banyu kali, wong loro kuwi wiwit
eling. Nanging panggah durung bisa obah, mung sambate wae sing ngaruara nganggo
suwara sing wis lirih banget. Upama aku ora kelingan sepira sedhih lan
ngrekasane Andalu nalika diprawasa dening Makara lan Wa Nyai Kebayan sing
dirodhapeksa dening Ki Suwela, kira-kira aku wis ora mentala nyawang kahanane lan ngrungokne sambate wong loro kuwi. Nanging
bareng aku kelingan panandhange Andalu lan tumindake wong loro sing wis nyidrani
kasetyane marang Rama Tumenggung, sarta ngelingi yen wong loro kuwi wis aweh
prentah supaya mateni aku, samangsa-mangsa aku teka ing Bulak Pandhe kene,
sambat lan rerupane Ki Suwela lan Makara tak anggep ya mung lumrah wae.
Bareng Ki Suwela lan Makara wis wiwit eling saka
anggone semaput, Lancur mencolot munggah, mentas saka kali. Suwela lan Makara
sing ing sela-selaning sambate isih kober misuh-misuh sarta nyepatani Lancur,
dicedhaki. Kaya mau, Lancur ndudut pedhang saka wrangkane, nggunakne gigire
pedhang, lambene Makara lan Suwela banjur digedhig. Sisa-sisa untune wong loro
kuwi padha prothol ketiban linger pedhange Lancur. Digedhig nganggo linger pedhang,
wong loro kuwi ora meneng olehe sambat nanging malah sansaya banter anggone
padha misuh-misuh lan ngucapne sepata marang Lancur. Lancur dadi kaya wong sing
wis kesetanen, tangane loro pisan ngraup wedhi ing gisiking kali kuwi,
genti-genten tutuke Syuwela lan Makara didublak lan dijejeli wedhi nganti
kebak, ndadekne suwarane wong loro kuwi entek.
“Heh…heh…heh…. “ dumadakan ana suwarane wong ngguyu,
sakala aku noleh menyang arahe suwara. Jebul ing saka dhuwur gampeng katon ana
wong setengah tuwa sing rupane ora karuwan mencolot mudhun lan tumapaking
sikile presis ing ngarepe Lancur sing lagi kesetanen ndublag Suwela lan Makara
nganggo pasiring kali.
“Ki Tanpa Aran?” ora krasa aku nyebut jeneng kuwi
alon.
“Nggih Gus” wong tuwaku semaur karo ngguyu “niku nami
kula sing nyukani Lancur andhan jengandika niki. Sekedhap nggih? Kula ajeng
omong kalih Ki Lancur riyin!”.
“Badhe dhawuh napa Ki?” Lancur gage takon.
“Cukup!” Ki Tanpa Aran wangsulan setengah nyentak “sedhela
maneh wong loro kuwi modar dhewe, ndika tinggal, ayo njagongi Raden Bagus
Suwanda dhisik, ngancani aku!”.
Bubar wangsulan ngono kuwi, Ki Tanpa Aran banjur mapan
lungguh neng wedhen sacedhake anggonku ngadeg. Ngerti Ki Tanpa Aran linggih,
aku ya banjur mapan lungguh marep marang wong sing kaya wong ora genep nalare
kuwi. Lancur uga banjur melu nyedhak lan mapan lungguh ing cewdhakku.
Ana candhake.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar