78.
Sawise tak gagas sedhela tumuli aku pamitan marang Ki
Tanpa Aran yen dina kuwi aku arep nemoni Togog sedhela banjur nutugne laku menyang
Kraton Katentreman nemoni Kang mBok Ratu Setyawati. Tak pamiti Ki Tanpa Aran
mung cengar-cengir ora aweh wangsulan apa-apa. Lagi sawuse aku ngunggahi
gampenging kali, wong sing kaya ora genep akale kuwi bengok-bengok,
celuk-celuk, ngundang aku.
“Wonten dhawuh Kyai?” aku mandheg, noleh memburi banjur
takon.
“He he he sing ngati-ati” wangsulane Ki Tanpa Aran karo
nyawang aku sedhela, banjur ngalih.
Aku mesem, ngadhepi wong sekti sing duwe kelakuwan
aneh ngono kuwi pancen kudu sabar. Sawise tak enteni sedhela Ki Tanpa Atan ora
guneman apa-apa maneh, aku banjur nerusne laku. Lan aku sengaja nggunakne pangaribawane Keris
Kyai Bancik murih ora diweruhi dening
wong liya, kanthi mangkono ora bakal ana sing ngakang-alangi lakuku. Ora ana
wong sing sujana lan uga ora ana wong sing nedya nganggu gawe marang aku.
Tekan dalan sing nyigar padhukuhan Bulak Pandhe, aku
weruh akeh wong lanang-lanang sing padha mlaku sajak kesusu. Siji loro ana sing
lakune mbalik, dadi simpangan karo sing lagi mlaku sajak kesusu sing wangune
lagi arep budhal embuh menyang ngendi.
“Piye Kang, bener tenan? Isih ana kana ? apa wis
dielih?” dumadakan aku krungu salah siji saka wong sing mlaku sajak kesusu kuwi
ana sing takon marang wong sing sajake wis mlaku mulih. Aku mandheg kepengin krungu
sing arep dikandhakne wong loro sing pethukan neng dalan kuwi.
“Bener” wangsulane sing ditakoni “bener-bener
nggegirisi kahanane, marahi neng githok mengkorog, ora ana sing wani ngelih,
prajurit-prajurit Keling ya padha wedi, wanine mung nyawang saka kadohan, padha
kuwatir yen dikatutne dosane dening bangsa alus sing wis nuduhne kanepsone
marang Ki Suwela lan Ki Makara kuwi”.
“Mosok nek kuwi gaweyane bangsa alus tenan neh Kang?”
wong sing takon mau takon maneh.
“Kabeh wong kandhane ya mangkono kuwi” wangsulane sing
ditakoni “jarene para prajurit mau, Ki Suwela karo Ki Makara kuwi mau bengi
nengahi lagi ketungkul nggone rembugan karo Raden Lokapa lan Raden Dhandhaka, dumadakan ilang tanpa tilas.
Wong-wong padha ora weruh menyang ngendi parane, ngerti-ngerti ya wis awan iki
mau, sirahe priyayi loro kuwi wis dipanjer neng dalan prapatan tanpa gembung
lan sing manjer neng kono kuwi sapa ya ora ana sing weruh, kamangka dhek esuk
durung ana apa-apa lan papan kono kuwi ora tau sepi wong, nanging ora ana sing
weruh sapa sing manjer sirahe piyayi loro kuwi. Mula banjur dijupuk dudutan yen
sing nindakne kabeh mau ora ana maneh kajaba bangsa alus sing lagi nesu marang priyayi
loro kuwi”.
“Gek lupute Ki Suwela karo Ki Makara marang bangsa
alus kuwi apa no Kang kok nganti dikonokne ngono kuwi?” wong sing takon nutugne
pitakone.
“Awake dhewe iki wong cilik Dhi” sing ditakoni genti
aweh tutur, suwarane digawe lirih olehe guneman dicedhakne neng sandhing kupinge
sing takon “ora becik takon ngono kuwi, merga bisa dianggep luput dening sing
lagi nyekel panguwasa desa kene”.
“Iya Kang” wong sing maune takon, aweh wangsula uga
nganggo suwara lirih karo manthuk-manthuk.
“Malah aku nggagas, bangsa alus kuwi bisa uga sing
mbaureksa desane dhewe kene, sing diprentah dening Ki Kebayan jaman semana. Lha
mesthine bangsa alus kuwi rak ngerti tumindake Ki Suwela lan Ki Makara marang
kawula ing Bulak Pandhe kene sing sawenangt-wenang rumangsa dumeh wis menang,
ngrampas lan ngrebut duweke kawula ya mung sageleme wae, kaya wingi kuwi Kebo
Benthung duweke Dhe Jithut, awit dhawuhe Ki Makara, banjur dijupuk dening
Prajurit jarene arep dienggo lawuh mangane para prajurit. Ya apa ora?”
klesik-klesik isih bisa tak rungokne, wong sing lagi wae mulih saka anggone
ndelok sirahe Ki Suwela lan Makara sing dipanjer neng dalan prapatan kuwi
mbisiki kancane.
“Iya Kang” wangsulane sing dibisiki karo
manthuk-manthuk “ya wis yen ngono, aku ta kora sah ndelok sirahe wong loro
kuwi. Tak bali wae, wong omah tak kandhanane nek ora sah padha melu kuwatir lan
mikir sing ora-ora, waton awake dhewe ora tumindak gawe kapitunane liyan, ora
bakal diganggu dening para bangsa alus”.
“Bener kuwi Dhi” sing nuturi wangsulan karo mesem “ayo
bali wae, bareng aku. Ora ana bathine ndelok sirah dipanjer tanpa gembung ngana
kae, kajaba mung gawe mirising ati lan bisa-bisa banjur tom-tomen marakne ora
bisa turu lan ora doyan mangan wae”.
Aku banjur nerusne laku, karo nyawang wong-wong sing
sansaya akeh padha mara menyang dalan prapatan. Racak-racak miturut
pangrunguku, akeh wong sing ora welas marang Ki Suwela apa dene Makara sing
sirahe dipanjer dening Lancur kuwi, jalaran wong-wong akeh-akeh ya padha melu
serik marang wong loro sing wis gawe gugure Wa Anggara ya Wa Kebayan ing Bulak
Pandhe kono. Luwih serik maneh, panganggepe wong loro kuwi marang kawula ing
Bulak Pandhe, kaya marang wong sing lagi kalah perang kabeh barang kaduwekane
dianggep wis lumrah lamun dijarah dening sing rumangsa lagi menang perange. Sawuse
aku rumangsa lega jalaran ngerti sikep lan suwara klesik-klesike para kawula Bulak
Pandhe, aku banjur gegancangan mlaku menyang warunge Togog.
Kaya sing wis tak kira, Togog karo Minthul bojone,
padha bingung awit saka anggonku lunga
tanpa pamit mau bengi. Malah ora mung wong loro kuwi wae sing padha bingung,
Codhot karo Tomblok sing uga diwaduli dening Togog bab lungaku kuwi, uga padha
melu bingung. Pas aku tekan warunge Togog, ing kono wis ana Togog sabojone sing
lagi jagongan karo Codhot lan Tomblok. Aku melu lungguh neng lincak sing ora
ana sing nglungguhi, nanging wong-wong kuwi ora padha weruh yen aku melu
jagongan, jalaran aku isih ngunakne pangaribawane Kyai Bancik sing ndadekne
wujudku ora bisa kadulu dening sapa wae.
“Nek pancen si Genter kuwi wong sing ala kudune
lungane mesthi karo nggawa barang isen-isen warung iki sing kena didadekne dhuwit”
kandhane Togog marang kancane jagongan “nanging nyatane barang-barang warung
ora ana sing kalong babar pisan”.
“Lha ya gek lungane bocah kuwi menyang ngendi ya Kang?”
Tomblok nyaut guneme Togog “aku kuwatir gek bocahe mau bengi pas metu banjur kepethuk
prajurit Keling, ditakoni ora bisa aweh wangsulan sing cetha banjur digawa lan
disikara neng pasanggrahane kana?”.
“Lha ya kuwi sing tak piker wiwit mau wangsulane Togog
“nek bener kaya sing mbok omong kuwi, kok ya apes temen lakone si Genter? Bocah
kae katone duwe budi becik tur ya dhasare
bocah sing lugu. Ora ngerti perkarane negara, kok bisa dadi korban lan nemoni
lakon sing ndadekne sengsara………”.
“Ya muga-muga wae Genter ora dicekel prajurit kaya
sing padha ndika kuwatirne kuwi” Codhot genti sing guneman “esuk mau aku krungu
kabar jare sing mbaureksa padhukuhan kene, mau bengi nesu marang
prajurit-prajurit sing lagi menang perang kae. Lurahe malah uga tetunggule
Prajurit padha keneng amuk dening bangsa sing ora kasat mata, malah kabare Ki
Suwela lan anake sing jeneng Ki Makara kae ilang dadakan digondhol menyang
ngendi ora ana sing weruh. Banjur awan iki mau, wong-wong padha geger, jare sirahe
Ki Suwela lan Ki Makara wis tanpa gembung, dipanjer neng dalan prapatan nggon
pasar kana kae. Muga-muga wae, lungane Genter iki merga didhelikne bangsa alus
lan dislametne saka tumindake wong sing arep ngarah cilakne”.
“Bener kuwi Kang Codhot” ora sranta karo ngatonake
wujudku sing wis lungguh neng lincak cedhake wong-wong kuwi, aku mangsuli
gunemane Codhot. Wong sing ana kono padha katon kaget, kabeh nyawang aku karo
praupan sing nuduhne rasa gumune.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar