SENDHANG MUSTIKANING WARIH VI (091)

91.

Ora kedhep anggonku namatake pasuryane wong sing ayune babar pisan tanpa cacat kuwi, wiwit pucuk rambut nganti dlamakan sikil ora ana perangan sing ora nengsemake marang mripat sing ngulati. Kang mangkono kuwi sansaya adoh angen-angenku nggone nglambrang, mendah mulyaning uripku yen ta klakon Ratu Katentreman iki wis klakon dadi sisihanku. Tak ulati karo ora guneman apa-apa, wangune Kang mBok Setyawati krasa yen ing atine uga ana rasa sing mbok menawa wae padha karo rasa sing tumanduk ing atiku. Pasuryane wong ayu kuwi dadi rada mbrabak abang sing sansaya muwuhi ayuning rupane. Genining asmara sing ngobong jantungku sansaya mundhak mulat-mulat rasane.

 

“Dhimas Suwanda” Kang mBok Setyawati guneman maneh, suwarane keprungu rada banter “aku iki takon marang sliramu! Ya gene si adhi ora tumuli wangsulan? Malah ngingeti pun kakang kaya durung tau tepung wae. Ya gene Dhimas Suwanda bali maneh menyang Taman Pangayoman kamangka durung jangkep patang puluh dina kaya sing wis tak welingake kae? Malah tekane si adhi bebarengan karo Kala Canthuka Dhanyang Candhi Gunung Kumitir sarta nggawa kanca yen ora kleru panyawangku iki tilas andhahane Tumenggung Jatikusuma he?”.

 

Aku rada kaget krungu pitakon sing kaping pindhone saka Kang mBok Setyawati iki, jebul wong ayu kuwi wis ngerti marang Lancur sing nyata tilas abdi dalem Katumenggungan. Banjur Kang mBok Setyawati nyebut jeneng Kala Canthuka, Dhanyang Candhi Gunung Kumitir barang, apa asmane Guru sing sasuwene iki diarani dening Lancur nganggo sebutan Ki Tanpa Aran kuwi, Kala Canthuka lan nduweni panggonan ana ing Candhi Gunung Kumitir?.

 

“He he he…….” Durung nganti ilang rasa kaget lan gumunku, dumadakan Ki Tanpa Aran sing saiki wis dadi guruku kuwi ngguyu ngekek banjur ngendika marang Kang mBok Setyawati sing semune melehake “dadi uwong kuwi mbok ya gelem ngoilo ta dhiajeng……..”.

 

“Awuku luwih tuwa tinimbang awumu Kala Canthuka” durung nganti tutug Guru anggone ngendika wis dipunggel dening Kang mBok Setyawati karo suwara sing canthas “simbahmu kae isih kaprenah adhine Eyangku Resi Paluamba, dadi benere kowe ngundang aku iki mbakyu, ngerti?!?”.

“Sepisan maneh tak aturi ngilo heh Ratu Kraton Katentreman” Guru aweh wangsulan “sanajan bener yen Eyangku Rekyana Patih Lo Gender biyen isih adhine Eyangmu Rekyana Patih Maudara sing banjur mandhita dadi Ki Ajar Paluamba, nanging sadurunge oleh ibumu Ramamu kuwi tau dadi adhine ipe wong tuwaku, merga ngrabeni Bibi Anjasmara, dadi miturut awu sing anyar ndika kuwi isih adhiku tiba nak dulur, mula aku ngundang ndika nganggo sebutan Dhiajeng”.

 

Krungu sing dingendikakne Guru ngono kuwi, aku lagi ngerti yen satemene Guruku sing sasuwene iki dianggep wong sing ora waras lan ora genep nalare iki, jebul isih trahing kusuma, isih kaprenah wayahe paraga Pepatih ing Nagara Majapahit, pepatihe Kanjeng Sinuhun Prabu Putri Ratu Ayu Kencanawungu, jaman atusan taun kepungkur. Lan nitik sing dingendikakne Guru iki mau, Kang mBok Setyawati ateges putrane Raden Damarwulan putra mantune Rekyana Patih Logender, sing wusanane jumeneng nata ing Majapahit kanthi sebutan Prabu Brawijaya Wikramawardana, apa malah Kang mBok Setyawati iki admajane Prabu Brawijaya Wikramawardana patutan karo Ratu Ayu Kencanawungu sing ora kersa nglenggahi dhampar keprabon Majapahit nalika samana?.

 

“Wasis ilatmu ngrakit ukara, Kala Canthuka” Kang mBok Setyawati mangsuli pangandikane Guruku, kanthi suwara sing nuduhne sengiting atine “pancen ora arep tak selaki yen Kanjeng Ibu Anjasmara kuwi isih bibimu, adhine wong tuwamu, nanging kowe kudu ngerti yen aku iki putrane kanjeng Ibu Kencanawungu wayah dalem Sri Brawijaya dudu putune mBahmu Si Patih Logender menungsa sing tan weruh ing kabecikan kae. Banjur apa sing mbok karepake aku kudu ngilo nalika aku ngenteni wangsulan saka Adhiku Dhimas Suwanda he?”.

 

“He he he……” Guru ngguyu maneh, tumuli ngendika aweh wangsulan “ndika mau maido marang Gus Wanda merga ora enggal mangsuli pitakon ndika, nanging ndika ora rumangsa luput nalika aku alok sapa aruh marang ndika lan ndika ora mangsuli nanging malah nakoni Gus Wanda. Kamangka adile ndika kudu mangsuli marang aku luwih dhisik lagi ndika ndangu marang Gus Wanda sing jarene isih kadang ndika kaprenah nom sapaguron kuwi. Mula ndika tak aturi ngilo luwih dhisik, aja kesusu maido marang Gus Wanda sing temene anggone ora enggal aweh wangsulan jalaran weruh lan ora seneng nerjang pranataning adil”.

 

“Sepisan maneh aku ngakoni Canthuka, pancen lemesing ilatmu temen wis bisa niru lemesing ilate mbahmu” Ratu Katentreman kuwi semaur karo mesem ngece “tak akoni ing babagan iki sing mbok kandhakne ora luput. Saiki rungokna wangsulanku : kang sepisan tanpa nganggo ukara kaluputanmu midak Taman Pangayoman wis tak ngapura ketitik aku ora nibakne pidana apa-apa marang kowe, kapindho nduwe karep apa kowe wani mlebu taman kene? Sumurupa yen kowe isih arep nutugne sedyamu jaman semana, ya iku jaman sadurunge kowe nampa jejibahan ngreksa Candhi Gunung Kumitir biyen, mangka aku ora arep aweh wangsulan kajaba rupa pidana sing jumbuh karo prasetyamu marang Kanjeng Eyang ing Paluamba, ya iku sirahmu bakal tak pisah karo gembung. Gembungmu bakal tak buwang menyang segara lor murih dadi mangsane buron segara, dene sirahmu bakal tak cemplungne menyang kawahe Gunung Lawu kene. Ngerti?”.

 

Tak lirik, Guru katon lagi nggeget untu, nahan duka, pasuryane sedhela malih dadi abang mbranang kaya kembang wura-wari abang, sedhela malih dadi ireng kaya dhuwet mateng. Nanging kahanane Guru sing mangkono kuwi mau ora suwe, kira-kira sapanginang, pasuryane Guru bali kaya padatan, malah banjur cengar-cengir maneh mimbuhi lucune. Lan wektu kuwi, aku babar pisan ora mudheng urut-urutaning crita sing dikarepake Kang mBok Setyawati mau. Lagi sawuse aku atusan taun candhake aku ngerti, yen jebul jaman biyen Guruku sing asma asline Raden Kala Canthuka kuwi tau kayungyun lan kepengin ngepek bojo sedulur nak dulure ding aran Setyawati, nanging ora kasembadan. Jalaran, kajaba Setyawati ora gelem, uga dening wong sing ngopeni Guruku nalika ditinggal mati wong tuwane, ya iku Resi Paluamba ya Eyange Setyawati, Guru didukani merga duwe karep arep ngrabeni Setyawati. Saking nemene anggone ndukani, temah ora sengaja banjur nibakne sot sing ndadekne Raden Kala Canthuka anjur duwe lara kaya wong song ora ganep nalare nganti saiki iki. Kamangka nalika samana resi ing Pakuamba mung ngendikakne yen lekase Raden Kala Canthuka arep ngrabeni Setyawati sing uga putrane pepundhene kuwi kaya lekase wong edan sing ora ganep nalare. Nanging merga mandining sabda binarung karo Maha Adile Hyang Agung, pangandikane Resi ing Paluamba kuwi tumiba dadi sot sing ndadekne getune sing ngendika lan sedhihe sing disotne. Mula banjur ana ila-ila, ala menga becik muni, prayogane uni sauna kuwi sing ngati-ati.

 

“Aja kaduk ati lan nemen-nemen anggon ndika nibakne rasa sengit marang aku, Ratu Katentreman” sawise mendha dukane Guru banjur ngendika maneh kanthi suwara sing keprungu sareh, aweh wangsulan marang Kang mBok Setyawati “sanadyan aku ora pati percaya yen ndika bisa nibakne pidana sing ndika kandhakne mau, jalaran Canthuka sing saiki wis beda adoh karo Canthuka jaman samana, nanging aku uga ora bakal wani nyelaki prasetyaku marang Eyangmu Resi Paluamba, awit satemene saglugut pinara sasra wis ora ana rasa kepencut sajroning atiku marang pulasaning pasuryan ndika sing katon mencorong kuwi. Malah satemene nggonku mrepegi papan kene iki amarga kasurung dening ciptaning ati suci, aku kepengin asung pambiyantu marang siswa-siswane sawargi Sang Maharsi Doradruwasa, ya iku ndika lan Raden Bagus Suwanda, murih tumuli lebda nggone nggadhuh Aji Sekti sing diarani Ngelmu Sejatining Sih”.

 

 

Ana candhake