JAMUR DAMEN ING PINGGIR GALENG (023)

 

23.

Durung nganti wayah bedhug, olehe nggawe Tepas wis oleh telu lan Erok-Erok loro, banjur wiwit ngeriki bathok klapa nganggo beling semprong, dadi alus lan katon resik. mBarengi karo suwara bedhug dzuhur ditabuh saka Masjid Naiban, gaweyane Sudimin wis rampung kabeh. Tepas telu karo erok-erok loro wis didangani kabeh, semono uga irus kanggo nyidhuk jangan lan irus gorengan kopi uga wis dadi lan ketok resik-resik, siwur cidhuk banyu genthong sing dangane digawe saka liningan bongkotan pring ori uga wis dadi. Sawise silatane dilumpukne banjur ditaleni, barang-barang kuwi banjur digawa menyang pawon diselehne awor kancane sing lawas.

 

“Lho lha olehmu nggawe tepas karo irus mau neng ngendi ta Min? Ibu kok ora pirsa ki?” Bu Suwaji sing pirsa nek Sudimin mlebu omah pawon karo nggawa barang-barang sing mentas wae digawe, mundhut pirsa semu gumun “tak kira kowe mau isih neng sawah? Wong adate aba wis neng sawah kumpul karo Pakdhe Saidi kowe kuwi sok banjur lali omah?!?”.

 

“Dhateng wingking griya Ibu” wangsulane Sudimin karo mesem sopan “wau dhateng sabin namung sakedhap, bakda sarapane telas ditedha Pakdhe Saidi kula inggih wangsul, lajeng ngethok deling damel tepas kalih erok-erok niki”.

 

“Lha kuwi irus sing kanggo jangan, karo ngge nggoreng kopi ya wis dadi, ketok apik lan pengkuh, siwure barang ya ngono” Bu Suwaji ngendika maneh “kowe kuwi jan pinter kok nek gawe barang-barang ngono kuwi, apik kuwi Min. Kowe ngerti Koh Tiong Wie sing saiki ngalih jeneng dadi Budiman kae?”.

 

“Oalah Koh Wie ta Bu? Inggih kula ngertos, wonten menapa ta Bu kok nyebat namine Koh Wie?” Sudimin nyuwun pirsa, neng ati krasa gumun dene Bu Suwaji nyebut-nyebut jenenge Cina sugih sing saiki duwe Toko Gedhe lan luwih seneng diaku kaya dene wong Jawa.

 

“Pak Budiman kae, biyen sadurunge sugih ngana kae, wiwitane mung gresek bangsane bathok, sepet lan sapiturute lho Min” Bu Suwaji paring wangsulan “olehe gresek barang-barang kuwi digawa mulih, banjur disulap bathok-bathoke digawe irus, siwur, centhong banjur sepete digawe keset, sapu lan liya-liyane. Barang-barang kuwi banjur didol, didhasarne neng emper omahe kae. Sansaya suwe sansaya mundhak, Pak Budiman banjur ora gresek dhewe, nanging nukoni barang-barang saka bocah-bocah sing gelem golek bangsane Sepet, Bathok ngono kuwi. Diwiwiti saka ngono kuwi, saiki Pak Budiman wis duwe Toko Gedhe, dodolan neka-neka, nanging dagangan sing wujud irus, centhong, keset sing gaweyan tangane dhewe tetep ana ing tokone, didadekne pangeling-eling yen maune dheweke kuwi ya wong sing ora duwe apa-apa”.

 

“Inggih Ibu, kula nggih ngertos” Sudimin matur “irus kalih centhong ingkang saking bathok mila sae-sae, nanging dhawuhipun Bapak jaman kula taksih SD rumiyin wonten cacadipun, bathokipun dipun paku lan centhongipun dipun tangsuli kawat, menika ingkang ndadosaken kirang sae”.

 

“Bener, pancen nek dipaku utawa dirut nganggo kawat lembut ngana kae nek kesuwen ora dienggo bisa neyeng, lan kuwi ora becik kanggo kesarasan. Sing bener ya kaya olehmu nggawe ngono kuwi, tanpa paku tanpa tali, nanging panggah kuwat” Bu Suwaji mbenerake kandhane Sudimin diwor karo aweh pangalembana “sing Ibu kersakne mau ngene lho, upama mbok tlateni sanajan mung duwe kabisan gawe centhong utawa irus, nek kowe taberi bisa mbok ngge sangu urip dina mbesuke, kaya sing dicakne Pak Budiman kae”.

 

“Inggih Ibu, pangestunipun Ibu kemawon ingkang kula suwun” wangsulane Sudimin karo manthuk kurmat.

 

“Oh, iya” dumadakan Bu Suwaji ngendika kaya lagi kemutan nek ana sing wigati sing panjenengane supe “mau pas kowe nyang sawah mesthi ora ketemu karo Pak Dalal sing kulinane ngirim Pakdhe Marimin sing nggarap sawahe kae ta?”.

 

“Inggih leres Ibu” Sudimin atur wangsulan blaka “malah Pakdhe Marimin wau ketingalipun inggih boten dhateng sabin mriku”.

 

“Iya genah nek bener” Bu Suwaji ngendika karo mesem “lha wong Pak Dalal mau esuk tindak mrene, jagongan gayeng karo Bapak neng pendhapa kono nganti taneg”.

 

“Inggih ta Bu?” Sudimin mlengak, ngatonake gumune dene Pak Dalal wong sugih kae gelem mara menyang daleme Pak Suwaji.

 

“Iya. Nanging kowe saiki rak arep sesuci banjur menyang langgare  Kyai Wahid sembahyang luhur ta?” Bu Suwaji ngelingne nek wis wayahe sembahyang luhur.

 

“Inggih”

 

“Ya wis kana ndang budhal, nek bar sembahyang aja lali maem. Kapan-kapan Ibu tak crita sing dirembug Pak Dalal karo Bapak mau, marang kowe. Karo mau ya ana sing nggoleki kowe, gandheng kowe neng sawah banjur karo Ibu diwarah supaya mengko sore wae mrene maneh, kae lho Hartini putrane Juragan Gabah sing bocahe ayu lencir kuning, karo Bocah Wonokerto sing jenenge Masirah banjur ana bocah lanang siji jenenge Warsidi” Bu Suwaji paring dhawuh supaya Sudimin enggal-enggal sembahyang dhisik ditambahi nek mau Hartini, Masirah lan Warsidi teka mrono nggoleki dheweke.

 

Sak jane oraa diprentah, pancen Sudimin saben wayah samono ngono kuwi, mesthi menyang langgare Kyai Wahid, nabuh Thonthongan banjur disambung adzan lan padatan sing melu sembahyang jamaah luhur neng langgare Kyai Wahid kono kuwi ora kliwat saka wong lima klebu Sudimin lan Kyai Wahid sing dadi Imam.

 

Karo mlaku menyang langgar pikirane Sudimin banjur nglambrang tekan ngendi-endi. Mikir dhawuhe Bu Suwaji sing arep nyritani olehe jagongan Pak Dalal karo Pak Suwaji. Mesthine sing dadi rembug antarane priyayi loro kuwi ana sambung rapete karo dheweke, nek ora mokal Bu Suwaji paring dhawuh nek arep paring crita marang dheweke gegayutan karo rawuhe Pak Dalal ing daleme Pak Suwaji kono. Sudimin babar pisan ora bisa lan ora wani ngira-ngira apa sing arep dirungu sawuse Bu Suwaji crita. Apa ana sambung rapete karo crita sing lagi wae ditampa saka pakdhe Saidi pas dheweke menyang sawah esuk mau?. Ah, embuh. Sudimin ora bisa nerusne angen-angene.

 

Pitakoning ati perkara Pak Dalal durung oleh wangsulan, banjur ketambahan nggagas tekane Hartini, Masirah karo Warsidi. Mung sanja lumrah apa ana prelu liyane?. Kamangka bocah telu kuwi ya wis padha ngerti, nek Sudimin ing daleme Pak Suwaji kuwi mung trima dadi bocah ndherek, dadi saupama nampa tamu kudu luwih dhisik nyuwun palilah marang sing didhereki, lagi nek sing didhereki ngeparengake, Sudimin bisa nemoni dhayohe. Bab ngono kuwi wis bola-bali dikandhakne Sudimin marang kanca-kancane sing duwe niyat arep dolan menyang panggonane. Masirah karo Warsidi?, kuwi ora ndadekne pitakonan sing neka-neka neng angen-angene Sudimin. Lha nek Hartini?.

 

Sudimin ora bisa nyelaki batine dhewe, sanadyan durung kena diarani nek dheweke kuwi wis kayungyun marang Hartini, nanging saka rumangsane ati kuwi dadi tentrem, dadi seneng yen bisa sesandhingan karo bocah ayu sing dadi ketua kelase kuwi. Kajaba saka kuwi, saben-saben dheweke nemoni lelakon sing nyenengne atine, mesthi rumangsa ana sing kurang, mendah luwih senenge saupama wektu kuwi Hartini ana sandhinge. Kerep wae, nalika nyawang srengenge sing meh surup ing mega sisih kulon, utawa nalika srengenge arep njudhul ing langit sisih wetan, atine Sudimin mesthi banjur kelingan karo Hartini. Iya Hartini bocah sing duwe pawakan lencir, pakulitane kuning ngemu giring, rambute lurus kerep dikucir loro ditaleni nganggo pita. Hartini sing solah bawane sarwa patut,  sarwa nengsemake, Hartini ……..

 

Ana perkara apa kok Hartini wani nekad mara nggoleki dheweke? Nek Masirah apa dene Warsidi kuwi ngono cetha nek mung ngancani. Sing duwe prelu mesthi Hartini. Iya Hartini sing senadyan dudu pacare, dudu apa-apane, nanging kanyatane Hartini katon nek seneng marang dheweke, kaya senenge dheweke marang Hartini, sing loro-lorone durung wani ngandhakne isen-isening atine. mBok menawa wae, nek Hartini ya merga jejere bocah wadon, bisa diarani saru dinulu yen ndhisiki ngandhakne katresnane. Lha Sudimin dhewe pikirane luwih waras tinimbang pangrasane, dheweke ngrumangsani yen mung drajate abdi sing ngenger marang Pak Suwaji, luwih saru lan luwih ora duwe duga yen wani-wani ngandhakne tresnane marang Hartini, bocah ayu kathik anake wong sing sugihe ora karu-karuwan pisan. Miturut wewaton sing disetujoni Sudimin, aja maneh kok ngandhakne tresnane marang Hartini, sedheng wani nduweni rasa tresna marang bocah wadon wae, wis bisa diarani luput. Wong ngenger kuwi ora kena nandhang tresna.

 

“Kowe apa lara ta kang Dimin?” Sudimin kaget, ora krasa yen lakune wis tekan ngarep langgare Kyai Wahid. Ngerti-ngerti wis ditakoni Pena, bocah nom sing umur-umurane luwih tuwa sethithik tinimbang dheweke, sing uga sregep jamaah neng langgar kono.

 

“Ora kok!” Sudimin wangsulan karo setengah kaget.

 

“Nanging ketok nek kowe lagi ngempet” Pena ngeyel “wong mlaku wae kowe karo mbesengut gek ora ngingeti dalan, ya wis tak tabuhe Kenthongane, sik adzan tak aku wae, wong ketoke kowe lagi masuk angin ngono kok”.

 

Sudimin ora wangsulan, mung sirahe wae dianthukne tandha yen nyetujoni kandhane Pena.

 

 

Ana candhake.