SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (002)

02.

       Tekan jero guwa, jebul wong-wong andhahane Pradapa wis padha lungguh neng dhuwur nam-naman ble-ketheple. Wong papat kuwi wis padha ngedhep wedang jahe karo uwi godhogan sing isih kumebul panas. Ing sisih wetan pancen kanggo Pradapa, Rangga lan Marga uga wis dicawisake. Mula bareng wong telu sing lagi mulih saka kucur mau mlebu, lan melu lungguh neng dhuwur ble-ketheple, daya-daya Paing karo Tanggon ngadeg, marani pancen kanggo wong telu kuwi kanggo disuguhne neng ngarepe.

       “Mangga Gus kalih Adhi Rangga miwah Adhi Marga” kandhane Tanggon karo ngladekne omben wedang jahe panas sing diwadhahi kethokan bumbung pring ori ing ngarepe wong telu kuwi “ing guwa tengah wana wontene namung toya jahe kalih uwi godhogan”.

       “Matur nuwun Paman” wangsulane Pradapa sing uga banjur ngacarani Rangga lan Marga “mangga Dhi, dipun unjuk mumpung taksih dereng asrep”.

       “Iya kakang, matur nuwun” wangsulane Marga lan Rangga meh bareng.

       “Paman-paman kabeh” Pradapa nuli guneman marang andhahane “sawuse katiti dening Adhi Rangga lan Marga, mau nalika awake dhewe isih padha angler turu, kanggo sawatara awake dhewe isih aman saka ganggu gawene Ki Danara sakancane , kanthi awake dhewe mapan ing pandhelikan kene iki. Jalaran Ki Danara sakancane ora bakal wani nyabrang mengulon , gedhene nganti mlebu alas ing sakulone Kali Gebyog. Jalaran wong-wong kae jebul isih wedi yen nganti kena walate mBah Tambak sing mangwasani alas kene iki”.

       “Inggih Gus, kaleresan sanget menawi makaten” sing wangsulan Tanggon “nanging menapa awakipun piyambak badhe terus mapan ing guwa mriki? Harak boten ta? Samangke mangga Gus Pradapa enggal paring dhawuh, menapa ingkang kedah awakipun piyambak lampahi?”.

       “Sabar dhisik Paman” wangsulane Pradapa karo mesem “sawuse aku kasil dislametake dening Adhi Rangga lan Adhi Marga, temah ora sida mati kena gegaman kudhi sing disawatake dening andhahane Ki Danara, banjur tuwuh rasa wani ing angen-angenku niyat kanggo nglawan Ki Danara sakancane kae, aku kudu bisa nundhung wong-wong kae saka bumi Kepuh Agal tinggalane wong tuwaku lan wong-wong sing wis mbabad lan yasa desa kuwi”.

       “Lha menawi niku nyata nalar ingkang sae Gus” Paing genti sing nyaut gunem “kula mathuk sanget niku, awit tegil lan sabin gadhahane awakipun piyambak nika rumiyin anggenipun yasa para tiyang sepuhipun awake piyambak nggih direncangi totohan nyawa, lha nek sak niki trimah dados kukubane tiyang kados Ki Danara sakancane nika, awakipun piyambak niki saged kenging dosa ageng, boten saged njagi tilaranipun tiyang sepuh ingkang sampun jinempana ing angin lan boten ngajeni lara lapanipun. Mung jalaran awakipun piyambak jirih ing getih wedi ing pati. Mula mangga enggal dipun tata lan dipun rancang., benjang menapa awakipun piyambak wangsul lan nundhung Ki Danara sakancane saking dhusunipun piyambak?”.

       “Sepisan manes aku njaluk marang paman kabeh supaya sabar” Pradapa wangsulan karo panggah mesem “merga kanggo nundhung Ki Danara sakancane kae ora mung cukup diudhoni nganggo rasa wani utawa ora jirih getih wedi pati kaya sing ndika kandhakne kuwi. Tata gelar awake dhewe iki mung duwe kekuwatan wong lima. Yen mung bandha kendel sangu wani banjur awake dhewe nglabrag Ki Danara sakancane, tan wurunga bakal nemoni kaya lakone Sulung sing mlebu geni. Mati sia-sia lan kaniaya tur tanpa guna. Nanging aku percaya sanajan wektu iki kekuwatane dhewe mung wong lima, mengko nek Adhi Rangga lan Adhi Marga kepareng paring pituduh sarta rerigen awake dhewe mesthi nuli bisa gawe minggate Ki Danara sakancane pisan.  Lha sadurunge Adhi Rangga lan Adhi Marga paring eguh pratikel marang awake dhewe, iki aku arep nutugne crita sing wingi durung rampung kae luwih dhisik, mbok menawa kanthi tak rampungne critaku iki mengko bisa kanggo landhesan anggone Adhi Marga lan Adhi Rangga paring rerigen marang awake dhewe”.

       Tanggon sakancane padha nglirik marang Rangga lan Marga, wong papat andhahane Pradapa kuwi percaya karo sing dikandhakne Lurahe, jalaran wong papat kuwi nduwe pangira yen satemene Rangga lan Marga kuwi dudu manungsa sabaene, malah bisa uga bangsane malaikat sing diutus dening Gusti Allah murih paring pitulungan marang titah sing lagi siniya siya dening wong duraka. Ketitik anggone Marga kanthi cepet bisa mulihne tatu sing disandhang Pradapa wingi. Kamangka tatu kuwi kudune wis ndadekne Pradapa mati, nanging nyatane saiki malah wis mari. Lan mau bengi nalika Rangga lan Marga kanthi sesidheman metu ninggalne guwa, Tanggon ya weruh banjur ngindhik saka kadohan. Tanggon weruh Rangga lan Marga anggone mlaku ninggalne guwa tumuju Desa Kepuh Agal  luwih kesit tinimbang genyare that-thit, luwih kebat timbang playune kilat, wong loro kuwi kaya bisa mabur ngana kae.

       “Menika kula kinten inggih langkung prayogi Gus” wasana Tanggon nyengkuyung apa sing dikandhakne lurahe “samangke mangga katutugna anggen ndika nyariyosaken lelampahanipun Ki Sarkara nalika kacariyosan dening mBah Tambak, saderengipun Ki Sarkara ambabad wana temahan dados padhusunan ing Kepuh Agal, lan manawi kaparengaken kula sakanca ugi kepengin mirengaken cariyos menika, kaleresan jatah kangge nedha taksih anyekapi nganyos tigang dinten malih, dados dinten menika menawi boten wonten ingkang medal pados uwi utawi gembili saha buron wana inggih boten menapa-menapa”.

       “Iya Paman” wangsulane Pradapa sing banjur guneman marang Rangga lan Marga “mangga ta Adhi, kalih kula cariyos, Adhi kekalih kaparenga ngrahabi pasugatan saking Paman Tanggon sakadang menika”.

       “Iya Kakang” wangsulane Rangga karo ngranggeh njupuk uwi sing diwadhahi layah watu ing ngarepe “mangga yen ndika arep nutugne crita sing wingi durung kober tutug”.

       “Inggih Adhi, salajengipun mBah Tambak dhawuh dhateng Ki Sarkara makaten :

       Sawise aku ngrumangsani yen aku iki wis wujud prayangan lan aku ngrumangsani sakehing kaluputanku marang Hyang Agung lan pepadhaning titah, lan kekuwatanku wis bali pulih, aku banjur duwe niyat arep nglakoni tapa brata ing Sendhang iki, aku ora kepengin nggayuh apa-apa kajaba mung siji ya iku nyuwun palimirmaning Gusti supaya antuk pangapura.

       Jenenge wong lagi nindakne tapa, aku ya cegah mangan cegah turu karo ngulat-ulati kahanan sakiwa tengene papan kene. Karepku, manawa ana titahing Gusti mbuh apa wae wujude, sing mbutuhake pitulungan bakal tak tulungi kanthi rila legawa tanpa pamrih apa-apa. Ora adoh saka Sendhang iki, mung watara lakon setugel dina ana padhukuhan, wong-wong ngarani jenenge Desa Tambak. Mula aku banjur njenengake Sendhang iki Sendhang Tambak.

Olehku weruh nek ing saelore Sendhang Tambak iki jebul wis ana padhukuhan sing jeneng Desa Tambak kuwi, jalarane merga aku weruh ana wong loro lanang wadon, mlaku ngliwati papan kene, kahanane katon memelas, lan sajak kentekan tenaga. Sing lanang saranduning awake katon tatu kabeh, tatu sing jalaran katone kena pasiksan saka wong liya. Raine babak belur ora karuwan, lambene pecah, mripate abuh. Olehe mlaku kanthi dituntun dening sing wadon. Wong loro kuwi banjur leren ana pinggiring sendhang.

“Wis Dhi tekan kene wae anggonmu ngeterne aku” karo mapan ngglethak ing lemah tanpa lemekan apa-apa wong lanang kuwi kandha marang sing wadon “tak kira aku wis ora kuwat maneh nutugne laku, lan mbok menawa ora suwe aku tumuli mati ing papan kene. Luwih becik nek sliramu tumuli bali wae”.

“Ora Kang” wangsulane sing wadon karo ngusapi eluhe “wis dadi tekading atiku, wiwit aku mbok rabi kae, aku wis janji marang atiku dhewe, mbuh bakal nemoni lakon sing kaya apa wae, aku panggah bakal setya ngabekti dadi bojomu. Nek Kakang ngongkon aku bali menyang omah, apa pancen kakang wis ora tresna maneh marang Sirep bojomu iki?”.

“Aja salah tampa ya Rep” sing lanang semaur “tresnaku marang sliramu kuwi wis padha karo tresnane rasa legi marang gula, dadi sanadyan nganti tekan jaman apa wae, aku Puranta ora bakal kalong rasa tresnane marang Sirep, ya sliramu bojoku. Mung wae, nek sedhela maneh aku mati ana kene, sliramu banjur kepriye?. Nek aku ngongkon sliramu bali, kuwi ya merga saka rasa tresnaku marang sliramu. Nek sliramu panggah nunggoni bathangku ana kene, mendah kaya apa rekasane uripmu?. Aku ora bakal nglilani bojoku rekasa lan kaniaya. Kosok baline nek sliramu bali, tata gelar sliramu iku isih nom lan isih kasinungan rupa sing nggambar, tak kira wong-wong sing biyen tau ngarepake sliramu dadi bojone nanging ora kasembadan merga sliramu wis kadhung milih aku, bakal mbaleni nyaketi sliramu lan ngajak urip bebarengan. Sliramu Sirep bisa milih salah siji saka wong-wong kuwi, minangka gantiku. Aku lila lan legawa lahir trusing batin, sliramu winengku priya seje, merga kanyatane aku ora bisa nutugne urip nyisihi sliramu, malah matiku wae mati sing nggawa jeneng sing njejemberi, kabeh wong ing Tambak wis ngarani nek aku iki maling sing luwih dening nistha merga wani nyolong darbeke bendara sing kudune tak reksa lan tak jaga……”.

“Kakang Puranta, aku luwih percaya marang Adile Sing Maha Kuwasa” wangsulane Sirep nigas rembuge sisihane “Kakang ora kena mati, Kakang kudu panggah urip lan bali waras kaya wingi uni, Kakang kudu percaya yen Kakang kuwat nampani coba saka Gusti iki, mbuh kapan wektune Gusti mesthi bakal miyak wewadi sing saiki durung ana sing ngerti iki, sapa satemene sing wis kumawani nyolong pusaka Sipat Kandele Desa Tambak sing wujud keris sing pendhoke emas kuwi. Mula aja kakang tutugne nggone guneman nek wis arep tumekan pati, elinga kakang kabeh iki pacoban saka Gusti kakang kudu kuwat nampani coba kanggo nggayuh drajat sing luwih mulya……..”.

 

Ana candhake.