31.
Gandheng Ki Lopara boten semaur, Puranta
inggih lajeng mendel kalihan nyawang kemawon. Awit Puranta ajrih menawi Ki Lopara
lan siswa-siswanipun lepat ing panampi kalihan sedyanipun ingkang sae. Sareng
kawontenanipun Ki Lopara sansaya ketingal nguwatosi, katitik kalihan
ambeganipun ingkang sansaya krenggosan lan cekak-cekak. Ki Jagabaya Bontot
lajeng mbisiki ing talinganipun Ki Lopara :
“Guru, menika Angger Puranta badhe caos hawa
murni kangge ngusadani tatunipun Guru, menapa Guru ngeparengaken?”.
Ki Lopara panggah boten semaur, nanging
saged mbikak mripatipun malih lan saged manthuk, menika minangka tandha bilih
piyambakipun purun dipun usadani dening Puranta mawi kekiyatan hawa murni.
“Mangga Gus, Guru sampun kersa nampi hawa
murni saking ndika” wicantenipun Ki Jagabaya Bontot dhateng Puranta.
“Matur nuwun saderengipun Gus” Ki Bebau
Kidul ugi tumut wicanten “mugi-mugi hawa murni ndika saged caos pitulungan
dhateng Ki Lopara”.
“Inggih Ki Bau lan Ki Jagabaya”
wangsulanipun Puranta cekak.
Puranta lajeng mapan linggih, ngempalaken
kekiyataning batin, tanganipun kados dene lampahing tiyang samadhi, inggih
menika mripatipun kados dipun remaken, nanging estunipun nglirik pucuking grana.
Epek-epek dipun tangkepaken lan kapapanaken ing sangajenging dhadha. Mlebet lan
medaling ambegan dipun tata. Sareng sampun sawatawis anggenipun lampah makaten,
lajeng epek-epekipun ingkang kanan kaangkat majeng, ngarah dhateng raganipun Ki
Lopara ingkang semendhe dhateng Ki Jagabaya Bontot. mBaka sakedhik, cahyanipun
Ki Lopara pulih, boten pucet malih, ambeganipun ugi lajeng limrah kados
padatan. Nanging panggah taksih dereng mbukak mripatipun. Sanaosa makaten Ki
Bebau Kidul lan Ki Jagabaya ketingal wiwit ayem malih, kekalihipun rumaos bilih
Gurunipun boten siyos pejah awit kasoran tandhing kalihan Puranta.
Manawi Ki Lopara mbaka sakedhik ketingal
sansaya sae, benten malih kalihan kawontenanipun Puranta. Praupanipun ketingal
pucet, abang dluwang kawontenanipun, kringet asrep mbanjir saking badanipun
kados ilining toya banjir. Hawa murni ingkang dipun ginakaken kangge mbiyantu
Ki Lopara pranyata boten sakedhik, meh sedaya kekiyataning Puranta telas
kakuras kalebetaken dhateng raganipun Ki Lopara. Wekasan Puranta ngraosaken
sakujuring salira kados linolosan bebayunipun. Nalika nglirik dhateng papanipun
Ki Lopara ingkang sampun boten katingal pucet malih, Puranta ngendeli
anggenipun kintun hawa murni. Nanging tenaganipun ugi sampun kantun sakedhik.
Mila Puranta inggih lajeng, nata ambeganipun kangge mulihaken tenaganipun
piyambak kanthi nglajengaken anggenipun linggih kados lampahing tiyang samadhi.
“Ha…ha….ha……” dumadakan Ki Lopara
mencolot saking papanipun sendhen dhateng Ki Jagabaya Bontot, lajeng gumujeng
lakak-lakak. Tiyang-tiyang ingkang sumerep sami ningali kanthi praupan ngungun lan
eram dhateng kawontenanipun Ki Lopara ingkang sampun pulih kados wau saderengipun
perang tandhing kalihan Puranta.
“Puranta wong bodho…….” Ing sela-selaning
gumujengipun Ki Lopara wicanten seru “aku nedha nrima marang kowe sing wis lila
aweh hawa murni marang aku, nanging sumurupa Puranta, uripku ora bakal krasa
tentrem yen jagad iki isih kanggonan menungsa kaya kowe kuwi. Saiki rasakna lan
tampanana Paser Angin saka Ki Lopara bakal tak tibakne menyang ragamu!”.
Rampung anggenipun wicanten ngaten
menika, Ki Lopara lajeng ndudut tulupipun ingkang kala wau dipun sengkelit ing
geger. Lajeng lathinipun komat-kamit ngrapal mantram. Boten dangu tulup
kaarahaken dhateng Puranta ingkang nembe samadhi mulihaken kekiyatan. Saking
pucuking tulupipun Ki Lopara ketingal wonten cahya biru ingkang mencolot
nyamber dhadhanipun Puranta.
Kados gedebog ingkang kawratan uwoh, kadhawahan
Paser Anginipun ki Lopara, Puranta lajeng nggeblag ing siti, rebah boten saged
ebah. Kekiyatanipun ingkang badhe kapulihaken malah lajeng telas kenging
ampuhipun Paser Angin ingkang dipun lepasaken Ki Lopara.
“Bontot karo Waruju, saiki kari bageyanmu.
Mongsaborong nggonmu arep males lara wirang marang menungsa sing jeneng Puranta
iki. Aku arep leren ing padhepokan dhisik”. Ki Lopara lajeng mencolot, miyak
tiyang-tiyang ingkang sami ngadeg ngupengi papan menika, lajeng gegancangan
mlajar boten wonten ingkang sumerep purugipun.
Bebau Kidul lan Jagabaya Bontot, tanggap
kalihan ingkang dipun prentahaken dening Gurunipun. Tiyang kalih menika lajeng
nyaketi papanipun Puranta ingkang ngglethak tanpa daya. Kados tiyang ingkang
kesurupan setan, Bebau Kidul lan Jagabaya Bontot lajeng mrawasa Puranta kanthi
sasekecaning manahipun. Gentosan tiyang kalih niku nyadhuk lan nepang tuwin
ndugangi Puranta ingkang sampun boten saged males malih menika. Sakujuring
badanipun Puranta lajeng dipun pidak-pidak badhe dipun remuk bebalungipun.
Nalika samanten Sirep, semahipun Puranta dugi. Sumerep kawontenanipun Puranta
ingkang dados pangewan-ewanipun Bebau Kidul lan Jagabaya Bontot, sakala njerit
kamigilan, boten tega ndulu kawontenanipun tiyang jaler ingkang dados
pangayomanipun menika.
Mireng suwantenipun Sirep ingkang njerit
kala wau. Jagabaya Bontot lan Bebau Kidul, ingkang inggih dhasaripun sampun
ngraosaken sayah lajeng minggir nebih. Ngiras pantes badhe kendel, ngunjuk toya
kangge nelesi gorokanipun ingkang sampun sami kraos ngelak. Sirep lajeng nubruk kakungipun kalihan dipun
tangisi.
“Gek iki lelakon apa ta Kakang?” kalih
nangis Sirep wicanten dhateng Puranta “apa luput ndika nganti ndika dipilara
lan disiksa kaya mengkene dening Ki Bebau Kidul lan Ki Jagabaya Bontot iki?”.
“Aja nangis Sirep” dumadakan Puranta
ingkang wiwit kala wau namung kendel sanaosa dipun dadosaken pangewan-ewan
dening Bebau Kidul lan Jagabaya Bontot jebul taksih saged guneman “mbok menawa
iki wis dadi lakonku sajroning urip. Ora prelu digetuni lan ora pantes
ditangisi, lakon kuwi wajibe ya dilakoni, awit iki wis dadi lakuning urip kang
kudu dilakoni dening Puranta, mula kudu nggedhekne sangu kanggo nglakoni lakon
sing dadi lakuning urip iki, ya iku kesabaran lan rasa pasrah marang Gusti. Aja
sambat, aja nangis lan aja ngresula awit tangis, sambat lan pangresula kuwi ora
dibutuhake ing laku, kajaba mung bakal ngrerendheti nggonku bisa oleh
pitulungan saka Gusti”.
Sirep boten saged wicanten menapa-menapa
mireng pitutur ingkang medal saking lathinipun Puranta ingkang sampun boten
nggadhahi daya menapa-menapa menika. Inggih ing wanci menika, Ki Lurah Tambak
Kapindho ingkang dipun dherekaken Ki Bebau Tengah rawuh, miyak titiyang ingkang
sami rapet jejer ngepung kupeng.
Bebau Kidul lan Ki Jagabaya ketingal
kaget, boten nyana menawi Ki Tambak Kapindho sampun lepas saking
panyengkereming Paser Angin ingkang dipun tamakaken dening Ki Lopara kala wau.
Nanging bawanipun tiyang ingkang sampun sugih pengalaman, tiyang kalih kala wau
tumuli saged nindakaken lampah samudana temah babar pisan boten nedahaken
kageting manahipun. Malah kekalihipun ugi lajeng nyaketi Ki Lurah, lajeng
ndheprok ing ngarsanipun.
“Nyuwun pangapunten lan tadhah duka Ki
Lurah” saderengipun Ki Lurah paring pandangu menapa-menapa Bebau Kidul
ngrumiyini caos atur dhateng Ki Lurah.
“Apa sing wis kedadeyan Paman Bau?” Ki
Lurah mundhut pirsa.
“Kapeksa kula kalihan Paman Jagabaya
Bontot ngginakaken pamrawasa dhateng Gus Puranta, Ki Lurah” aturipun Bebau
Kidul “jalaran sanaosa sampun kebukten panjenenganipun ingkang ndhustha Kyai
Pantek, nanging panggah boten purun ngakeni. Inggih kapeksa kula lan Paman
Bontot sakedhik damel sakit saliranipun Gus Puranta”.
“Wis kebukten yen sing njupuk Kyai Pantek
kuwi Dhimas Puranta, sedulurku dhewe?” Ki Lurah ketingal ngincangaken alisipun “ana
bukti apa Paman?”.
“Kala wau Guru, inggih Ki Lopara rawuh
ing papan menika lajeng ngawontenaken prajanjen kalihan Gus Puranta, menawi Gus
Puranta saged ngladosi Guru perang tandhing ngantos selangkung jurus ateges Gus
Puranta boten ndhustha Kyai Pantek, kosok wangsulipun menawi saderengipun
selangkung jurus Gus Puranta sampun boten kiyat nandhingi Guru, mangka menika
bukti menawi Gus Puranta ingkang mendhet Kyai Pantek ing plangkanipun. Gus
Puranta inggih sampun sarujuk, wekasan saderengipun selangkung jurus Gus
Puranta sampun boten saged ngglawat. Angkah kula menawi Gus Puranta kersa
ngakeni tumindakipun, inggih badhe kula usadani nanging panjenenganipun Gus
Puranta milih boten ngendika menapa-menapa. Wasana kula kalih Paman Jagabaya
mbudidaya murih Gus Puranta kersa ngendika lan ngakeni tumindakipun” kanthi
trawaca Bebau Kidul atur wangsulan dhateng Ki Lurah.
“Goroh…..!” dumadakan saking wingking
wonten suwantenipun tiyang mbengok. Lan nalika Ki Lurah noleh, jebul ingkang
mbengok menika Ki Sarana ingkang pupunipun ketingal dipun blebet mawi suwekan
jarit.
“Apa karepmu Sarana? Sapa sing mbok
kandhakne goroh he ?” Ki Lurah mundhut pirsa “lan ya gene pupumu katone lagi tatu
kena gegaman kuwi?”.
“Kowe aja nyoba mbebuket banyu sing wis
wening Sarana” Jagabaya Bontot mencerengi Ki Sarana saderengipun Ki Sarana atur
wangsulan dhateng Ki Lurah “yen nganti kowe wani guneman sing nyulayani apa
sing wis diaturne Ki Bau Kidul mau, aja takon dosa nek klakon tak suwek-suwek
lambemu!”.
“Gampang kuwi Ki Jagabaya” Ki Sarana
ngencepaken lambe dhateng Jagabaya Bontot “perkara sing mau bisa ditutugne nek
aku wis rampung matur marang Ki Lurah”.
Dipun wangsuli makaten menika Jagabaya
Bontot lajeng kendel, namung mripatipun mencereng kados badhe nglethak-nglethaka
sirahipun Ki Sarana.
“Nyuwun pangapunten Ki Lurah” Ki Sarana
lajeng matur dhateng Ki Tambak Kapindho “ingkang goroh menika Ki Bau Kidul. Ki
Bau Kidul sampun criyos ngayawara dhateng Ki Lurah, ingkang leres menika boten
Lopara ingkang saged ngasoraken Gus Puranta, nanging kosok wangsulipun, malah upami
boten dipun welasi Gus Puranta, tiyang tuwek tukang tenung nika wau mesthi sakniki
sampun pejah. Nanging dhasar Tukang Tenung kancane dhemit, sampun ditulung
malah males menthung dhateng Gus Puranta”.
Ki Sarana lajeng nyariyosaken lelampahan
wiwit Puranta kadugang dening Bebau Kidul ing Pendhapa Kalurahan, kasambet
anggenipun Ki Sarana kerengan kalihan Bau Kidul lan Jagabaya Bontot ingkang
ndadosaken pupunipun suwek kenging tumbak, ngantos dumugi anggenipun Puranta
kadhawahan Paser Angin dening Ki Lopara.
“Makaten menika lelampahanipun ingkang
leres Ki Lurah” Ki Sarana mungkasi anggenipun cariyos, lajeng noleh dhateng
wingking sarwi pitaken sora dhateng tiyang-tiyang ingkang wonten mriku “leres
makaten ta sedulur sedaya?”.
“Nggiiiiiiiiiiih…………..” meh sepalih
langkung tiyang-tiyang ing mriku sami wangsulan.
“Boten leres menika Ki Lurah” Jagabaya
Bontot munjuk atur saderengipun Ki Lurah paring wangsulan dhateng anggenipun Ki
Sarana cariyos “Ki Sarana menika kala wau dumadakan ngamuk ing Pendhapa, boten
cetha sababipun ngamuk, kula kinten nembe kasambet utawi kapencokan dhedhemit. Gandheng
anggenipun ngamuk kalih nyepeng tumbak kapeksa kula larak dhateng plataran lan
kula lumpuhaken mawi tumbak kenging pupunipun. Lajeng tumindak kula kala wau
dipun lepataken dening Gus Puranta. Meh kemawon kula kerengan kalih Gus
Puranta, tujunipun Guru Kyai Lopara tumunten rawuh lan ngawontenaken prajanjen
kalih Gus Puranta kados ingkang dipun aturaken Ki Bebau Kidul dhateng Ki Lurah
kala wau. Kalih malih, mesthinipun Ki Lurah ugi sampun pirsa menggah
kasektenipun Guru kula Ki Lopara, dados ketingal sanget menawi cariyosipun
Sarana menika kala wau menawi ngayawara, inggih awit inggih cariyosipun tiyang
ingkang nembe kepencokan dhedhemit ingkang nusup ing raganipun”.
Ana
candhake
Tidak ada komentar:
Posting Komentar