SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (035)

35.

            Mireng rembagipun Puludan miwah polatanipun tiyang-tiyang andhahanipun Bebau Kidul ingkang makaten kala wau, Sabekti lajeng mrangkakaken pedhangipun. Tanganipun kumlawe asung sasmita dhumateng rowangipun murih mrangkakaken dedamelipun sedaya. Puludan ingkang ugi sumerep nunten tiru-tiru mrangkaken pedhangipun, makaten ugi kanca rowangipun sedaya. Sabekti lajeng nyaketi Puludan, lajeng wicanten mawi suwanten ingkang sareh :

            “Aku ngerti lan bisa ngrasakne sepira repote ati ndika Ki Puludan. Nanging aku ya durung nemu cara dalan endi sing kudu ndika ambah murih padha slamete. Saiki ngene wae, coba ayo nyuwun rerigen Gus Puranta, mbok menawa panjenengane bisa paring kalidamar marang awake dhewe, mligine ndika sakanca”.

            Puludan noleh dhateng rencang-rencangipun minangka sasmita nedhi tetimbanganing pamanggih. Ingkang dipun toleh boten wonten ingkang semaur, namung sami manthuk-manthuk tandha menawi nyarujuki rembagipun Sabekti.

            “Kula sakanca ngaturaken sedaya kalepatan Gus” wicantenipun Puludan sasampunipun caket kalihan Puranta lan Sirep “inggih awit saking bodho kula, kasurung pambujuking hawa nepsu, meh kemawon kula kacemplung ing neraka lumantar jengandika Gus Puranta”.

            “Sokur ta Ki Puludan yen ndika wis ngrumangsani kleru” wangsulanipun Puranta sabar “tujune iki mau Ki Sabekti sakancane tumuli teka ana kene, yen ora mbok menawa klakon aku wis ndika pendhem ing pinggiring alas kene iki”.

            “Ora mung Kakang Puranta sing bakal dipendhem” Sirep numpangi rembagipun Puranta “sanadyan aku, tinimbang dadi wong jarahan, luwih becik mati suduk salira nganggo patrem tinggalane biyungku iki”.

            “Kula ingkang lepat mBok Ayu” Puludan wangsulan kalihan ndhingklukaken sirahipun “mugi mBok Ayu saha Gus Puranta kepareng paring pangapura dhumateng kula sakanca”.

            “Uwis Ki Puludan, sing uwis ya uwis, mbesuk maneh aja kesusu selak muluk barang sing melok, kaya wektu iki. Aku ngerti, anane ndika sakanca wani lan gelem nuruti prentahe Bebau Kidul lan Jagabaya Bontot kuwi merga ndika wis padha weruh nek kahananku isih remuk ketiban Paser Angin saka tulupe Ki Lopara lan katambahan disikara dening Bebau Kidul lan Jagabaya Bontot. nDika babar pisan ora metung tekane Ki Sabekti sakancane iki mau. Sing ndika etung mung ganjaran sing dijanjekne Ki Bebau Kidul wae. Iya apa ora?” wangsulanipun Puranta suka pitutur dhateng Puludan.

Puludan boten semaur, namung sirahipun ketingal sansaya konjem ningali siti.

            “Sabanjure” Puranta wicanten malih “aku wis krungu kabeh sing padha ndika rembug karo Ki Sabekti mau. Mula mbok menawa Ki Puludan mathuk, aku duwe rerigen sethithik sing mbok menawa ana gunane tumrap Ki Puludan lan sedulur-sedulur Sapukawat saka Padhukuhan Kidul iki”.

            “Ngaturaken sewu gunging panuwun Gus” Puludan ndengengekaken sirah, nyawang dhateng Puranta kalih wicanten “sedaya eguh pratikel saking jengandika badhe kula lampahi sak-sae-saenipun”.

            “Ki Kebad…..” boten mangsuli wicantenipun Puludan, Puranta malah ngundang Kebad, salah satunggal Sapukawating Kalurahan ingkang saking Padhukuhan Tengah”.

            “Inggih, wonten dhawuh Gus?” Wangsulanipun Kebad.

            “nDika ngerti ta? Sangajale Ki lan Nyai Undhagi Sinung, wong tuwane Sirep” Puranta lajeng wicanten “tegal, sawah lan pekarangan saisine duweke Ki lan Nyi Undhagi Sinung rak dadi kukubane Sirep kabeh, iya awit anake Ki lan Nyi Undhagi Sinung ya mung siji, Sirep dhewe?”.

            “Inggih leres, kula ngertos bab menika Gus” Kebad nyela rembag, sanadyan dereng mangertos menapa ingkang badhe dipun kajengaken dening Puranta.

            “Lan Sirep wis masrahake bandha donya warisan saka wong tuwane kabeh kae marang aku” Puranta nglajengaken anggenipun wicanten, lajeng kacundhukaken dhateng semahipun  “rak ya bener mangkono ta Rep?” .

            “Iya bener Kakang” wangsulanipun Sirep.

            “Ing Pategalan sing ambane kurang luwih ana telung bau kae ana tanduran Pari Gaga sing sedhela maneh wayahe panen, lha tanduran pari sing ana sawah lagi wayahe merit sedhela engkas arep njebul” Puranta wicanten malih.

            “Leres Gus, tiyang tegil gaga taneman jengandika ing Pategilan tilaranipun suwargi Ki Undhagi menika gandheng kalihan pategilan kula lan taneman pantun jengandika ing sabin ingkang jengandika dhawuhaken kala wau mapan ing sapinggiring margi ingkang saben dinten kula langkungi, dados kula inggih ngertos sedaya” Kebad anumpangi rembagipun Puranta.

            “Iya” Puranta suka wangsulan “lan ing lumbung omah tinggalane Ki lan Nyi Undhagi kae isih kasimpen pari garing, embuh pirang gedheng cacahe, gajege wiwit diunggahne menyang lumbung durung tau ana sing ditutu”.

            “Inggih Gus”

            “Lha saiki aku arep njaluk tulung marang ndika Ki Kabad lan ndika Ki Sabekti, gegayutan karo apa sing dibingungake dening Ki Puludan sakancane iki” Puranta lajeng wicanten malih dhateng Kabad.

            “Gus Puranta badhe paring dhawuh menapa?” Kabad miterang dhawuh.

            “Inggih Gus suwawi kadhawuhna, estu badhe kula estokaken dhawuh jengandika” Sabekti ugi semaur anyagahi.

            “Gandheng dina iki Ki Puludan sakancane cetha yen ora wani bali menyang Padhukuhan Kidul” Puranta wicanten malih “mengko aku njaluk tulung supaya ndika sakloron padha nglarapake Ki Puludan sakancane marang Paman Bebau Tengah, ndika critakne kabeh kedadeyan ing papan kene iki mau marang Paman Bebau Tengah, banjur ndika aturne panyuwunku marang Paman Bebau ya iku murih Paman Bebau paring pangayoman marang Ki Puludan sakancane. Sabanjure aturna marang Paman Bebau, kanggo nyumbang wragad sing dibutuhake kanggo ngayomi lahir lan batine Ki Puludan sakancane, pari neng lumbung lan tanduran sing ana tegal lan sawah kae kabeh tak pasrahne marang Paman Bebau murih dirigenake kanggo nyukupi kabutuhane Ki Puludan sakancane. Minangka tandha yen ndika temen-temen tak jaluki tulung, patrem simpenane bojoku ya Sirep iki ndika tampani lan ndika aturne marang Paman Bau”.

            “Inggih Gus, pangestunipun Gus Puranta ingkang kula suwun, mugi saged lebda ing karya” wangsulanipun Kebad.

            “Sadaya dhawuh saking jengandika badhe kula aturaken dhateng Ki Bebau Tengah Gus” Sabekti ugi suka wangsulan.

            “Samanten kamirahan jengandika Gus Puranta dhateng kula sakanca?” Puludan boten saged nyingidaken ngondhok-ondhoking manahipun, klawan waspa ingkang kekembeng ing mripat lajeng wicanten ngaturaken panuwun dhateng Puranta “kula sakanca namung saged ngaturaken genging Panuwun, mugi Gusti tansah paring karahayon dhumateng jengandika Gus Puranta”.

            “Iki wektune wis meh surup, ndika enggal padha bali wae menyang Tambak, aku ndherek titip ndika aturne bektimu marang Ki Lurah, Paman Bebau Tengah lan taklimku marang Bebau liyane. Aku karo Sirep arep nerusne laku, ora pati-pati bali menyang Tambak yen ora nggawa Keris Kyai Pantek” Puranta wicanten lajeng suka sasmita dhateng Sirep semahipun, kaajak nglajengaken mlampah.

            Para Sapukawating Kalurahan ingkang sampun sami rukun menika, kanthi kekembeng waspa namung saged nyawang lampahipun Puranta lan Sirep ngantos ical katutupan gegrumbulan.  Sareng suwantenipun tracak kapal ingkang dipun tunggangi para Sapukawating Kalurahan sampun sansaya alon ing pamireng, Puranta ngajak semahipun kendel malih. Jalaran ngraosaken sakiting badanipun mila sansaya santer.

            “Leren dhisik Rep” wicantenipun Puranta dhateng semahipun “rasane awakku sansaya ora karu-karuwan. Lan maneh iki wis wancine nyedhaki surup, ora prayoga nek awake dhewe mlaku ing wayah ngene iki”.

            “Iya Kakang, ayo golek papan sing sajake rada kepenak yen kanggo leren” wangsulanipun Sirep kalihan natag-natagaken manah ingkang kraos keranta-ranta.

            “Sing ngati-ati lan aja ninggal kawaspadan Sirep” wicantenipun Puranta salajengipun “aku isih ngira, yen nganti sore iki Puludan sakancane mau ora nemoni Bebau Kidul utawa Jagabaya Bontot, mangka wong loro kuwi ora mokal yen banjur ngongkon wong liyane supaya nututi lakune awake dhewe”.

            “Iya, Kakang”.

            Leres, dereng ngantos Puranta lan semahipun manggihaken papan kangge kendel, lamat-lamat kepireng suwantening tracaking kapal ingkang murugi papan mriku. Sansaya dangu sansaya cetha. Purun boten purun Puranta inggih lajeng radi ngresula, salebeting manah ngudaraos :

            “Ndelalah awakku kok lagi tatu kaya ngene, yen awakku isih waras ora bakal aku ngresula nadyan kudu ngadhepi wong-wong bodho sing gelem dadi ketiplake Bebau Kidul lan Jagabaya Bontot”.

            Raosing badanipun Puranta sansaya sakit, tenaganipun diketog inggih panggah boten saged tambah, malah sansaya lemes panyawangipun dados klemun-klemun. Suwantening tracak kapal sansaya caket kalih papanipun. Malah suwantenipun tiyang ingkang nunggang jaran ingkang nembe rembagan kalihan rencangipun sampun kapireng. Puranta nyipta menawi sampun dumugi titiwancinipun pejah. Samanten ugi kalihan Sirep, semahipun Puranta menika ugi ngertos menawi Puranta sampun katelasan tenaga lan boten saged malih ngginakaken tenaga cadhangan, awit tenaga cadhanganipun sampun telas kangge ngadhepi Puludan sakancanipun wau.

            “Banjur piye iki Kakang?” kalih keket anggenipun nggujengi tanganipun Puranta, Sirep pitaken.

            “Ora sah kuwatir Sirep” wangsulanipun Puranta ngedhem-edhem manahipun Sirep, ingkang estunipun ugi ngedhem manahipun piyambak “urip iki ana sing kagungan, yen Gusti ngersakne awake dhewe kudu mati dina iki utawa kapan wae, minangka titah awake dhewe mung bisa pasrah. Awit satemene apa sing dikersakne Gusti, kuwi mesthi becike. Becik tumrap awake dhewe manawa awake dhewe gelem pasrah kanthi wutuh marang Gusti”.

            “Nanging……”

            “Ora sah ndadak nganggo nanging-nangingan” Puranta nempelaken driji ing ngajeng lambe “aku wis weruh ana lawa sing metu saka pandhelikane, iki nuduhne yen surya wis surup. Ayo mumpung isih ana wektu kanggo manembah marang Gusti, awake dhewe tumuli nindakne kuwajibaning urip manembah ing wektu suruping surya”.

            Boten ngentosi wangsulan saking semahipun, Puranta lajeng sesuci mawi lebu ing papan mriku. Sirep ugi lajeng tumut-tumut sesuci mawi lebu kados ingkang katindakaken Puranta. Sareng sampun sami rampung anggenipun sami sesuci, kekalihipun lajeng nindakaken panembah dhumateng Gusti, boten nggagas menapa-menapa kajawi namung kados ingkang kaucapaken ingkang awujud panyuwunan dhumateng Gusti jumbuh kalihan panyuwunan ingkang kawucalaken dening guru-gurunipun, inggih menika panyuwunan ing salebeting nindakaken laku sembahyang.

            Nalika kekalihipun sampun rampung manembah, nembe suwantening tracak kapal ingkang kala wau kepireng sansaya cetha sampun boten kepireng malih. Ingkang kepireng malah suwantenipun tiyang ingkang rerembagan kalih rencangipun.

            “Lha nek nganti kedhisikan petenging wengi, genah nek kangelan nemokne menungsane ta Kakang?” wonten suwantenipun tiyang ingkang wicanten dhateng rencangipun “tujune aku mau wis nggagas, bocah-bocah kae mau padha tak kongkon nyepakne obor”.

            “Ya yen ngono bocah-bocah kae ndang dikongkon ngurupne obore wae, merga nek nitik saka panggandaku Puranta karo bojone isih durung adoh saka papan kene, mbok menawa wae wong loro kuwi wis krasa nek awake dhewe sakanca arep nusul, banjur padha umpetan” wonten suwanten ingkang benten suka wangsulan.

            Dereng ngantos kepireng suwanten malih, dumadakan kepireng suwanten pambekering kapal ingkang mungel sareng. Nitik suwantenipun kapal-kapal kala wau nembe ajrih jalaran wonten bebaya ingkang ngadhang margi. Nalika samanten kawontenan dereng patosa peteng, dados inggih menawi wonten menapa-menapa taksih saged katingalan. Namung kemawon gandheng kawontenanipun Puranta mapan kaling-kalingan sela ingkang ageng, tiyang-tiyang wau boten sumerep. Benten kalihan Puranta lan Sirep ingkang kekalihipun  saged ningali titiyang numpak kapal ingkang nembe dugi, lan mandheg ing papan mriku badhe madosi piyambakipun.

            Suwanten pambekering kapan sansaya rame, malah lajeng nggedrug-gedrugaken sukunipun dhateng siti, suka sasmita dhateng bendaranipun murih boten nglajengaken lampah sarta kapal-kapal wau sami anggenipun ngajak wangsul, awit panggraitaning kapal-kapal kala wau nyumerepi bilih ing ngajengipun wonten bebaya ingkang sakalangkung mbebayani.

 

Ana candhake.