SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (046)

46.

Lopara wis metu saka jero omah karo nggawa Keris Kyai Pantek sing dipundhi ana dhuwur sirahe. Kringete Lopara katon ndleweran nelesi sakujuring awake. Bareng wis tekan emper, Lopara mandheg ora tumuli masrahne keris kuwi marang Ki Lurah kaya sing dikandhakne mau. Nanging leren dhsisik karo ngingeti wong-wong sing padha ngenteni ana plataran. Ora suwe banjur aweh sasmita marang Bebau Kidul karo Jagabaya Bontot supaya nyedhak. Sawise muride loro kuwi nyedhak Lopara banjur kongkonan kanthi suawara sing alon sing mung bisa dirungokne dening wong sakloron kuwi wae. Bebau Kidul karo Jagabaya Bontot padha manthuk-manthuk, banjur mbalikne awak bali menyang tlundhagane emper sisih ngisor dhewe.

“Para sedulurku kabeh” Bebau Kidul nyuwara sora marang wong-wong sing ana plataran “pranyata apa sing didhawuhne Guru Kyai Lopara bener, lan dina iki Guru Kyai Lopara wis kasil mulung Kyai Pantek  sing disingidne dening malinge ana senthong omahe Gus Puranta. Sadurunge Keris Piyandel Kalurahan iki diaturake marang Panjenengane Ki Lurah, Aku minangka Pangareping Para Bebau lan Sesulihe Ki Lurah ndhawuhake marang ndika kabeh. Ora ana siji-sijia Para Bebau, Para Jagabaya, Para Pamong lan Para Sapukawating Kalurahan sing tak keparengake ninggalne papan iki sadurunge Ki Lurah kundur menyang Dalem Kalurahan. Sing sapa wonge kumawani lunga tanpa pamit, mangka bakal nampa pidana sing abot. Ngerti?”.

“Nggiiiiiiiiiiiiih……….!” Keprungu wangsulan bareng saka wong-wong sing ana plataran omahe Puranta kuwi, suwarane ngumandhang prasasat arep ngoregne papan sakiwa tengene.

“Sabanjure” Bebau Kidul nyambung anggone guneman “aku ngerti nek ndika kabeh mesthi padha arep takon nanging ora wani, mula tinimbang ndika ana sing gremang-gremeng ngrasani, arep tak blakani ya gene tak penging ninggalake papan iki? nDika padha tak wenehi weruh, yektine Guruku Ya Kyai Lopara wis nampa sasmita saka Keris Kyai Pantek, sapa satemene sing wis wani njupuk lan ndhelikne Kyai Pantek ing Senthonging omah iki. Satemene sing wis njupuk Kyai Pantek saka plangkane wis rada sauntara lunga ninggalne Kalurahan kene lan mbok menawa wis ora bakal bisa bali mrene maneh, jalaran miturut kabar sing tak tampa wong kuwi wis ilang dadi mangsane Macan Putih sing mbaureksa alas sakidule Kalurahan Tambak iki, nanging  wong-wong sing wis ngujuk-ujuki wong sing wis lunga saka Kalurahan Tambak kuwi, nganti dina iki isih padha durung ngerti lan isih ngarep-arep wong sing lunga kuwi tumuli bali maneh sarta nutugne nggone nedya ngendhih kalenggahane Ki Lurah, lan dina iki uga mengko wong-wong kuwi bakal dirangket lan dilebokne pakunjaran lan bakal diadili kanthi saadil-adile dening Ki Lurah. Sapa wong-wong kuwi? Aku ora wenang ngandhakne saiki, nanging mengko Guru Kyai Lopara sing bakal nisihi Ki Lurah ndhawuhake sapa wong-wong sing kudu mlebu ing pakunjaran kuwi. Yen nganti ana saka ndika kabeh sing ninggalake papan kene sadurunge oleh palilah saka Ki Lurah, mangka cetha nek kuwi panunggalane wong-wong sing duwe sedya njongkeng kawibawan Kalurahan Tambak, mula para Sapukawating Kalurahan tak jaluk aja ngenteni dhawuh maneh, nek ana sing wani lunga tanpa palilah gage padha rangketen, sokur yen bisa dirangket kanthi urip, nanging yen nganti bangga ndika kabeh tak lilani ngrampungi wong kaya ngono kuwi mau”.

“Inggih, inggih…..” pating cruwet padha saur manuk anggone para Sapukawating Kalurahan sing dadi wong-wong sing dipercaya Jagabaya Bontot, aweh wangsulan. Tumuli wong-wong kuwi minggir kaya-kaya ngepung plataran omahe Puranta, dadi ora bakal ana sing ora konangan yen nganti ana salah siji saka wong-wong sing ana plataran kuwi nganti lunga.

Bebau Kidul banjur bali munggah menyang emperan ngadhep marang Gurune . Ki Lopara mesem karo manthuk-manthuk sajak wis marem atine merga Bebau Kidul wis ngecakne pituduhe kanthi becik jumbuh karo sing dadi karepe. Lopara uga banjur nyedhaki Ki Lurah, banjur ngulungake Keris sing digawa kuwi karo guneman :

“Menika Ki Lurah, Kyai Pantek sampun saged kula pulung lan samangke kula aturaken dhumateng Jengandika Ki Lurah. Mugi kapirsanana langkung rumiyin, menapa saliranipun Kyai Pantek wonten ingkang nandhang kanin menapa taksih wetah kados saderengipun kadhusta duratmaka?”.

“Sanget anggen kula ngaturaken panuwun Kyai” wangsulane Ki Lurah karo nampani keris sing diulungne Lopara kuwi, tumuli diunus, diulat-ulati wiwit saka ukiran, kembang kacang, nganti tekan pucuking keris. Banjur bali dilebokne menyang wrangkane maneh, karo guneman marang Lopara :

“Sampun kula titi kanthi tliti Kyai, kawontenanipun Kyai Pantek taksih wetah boten kirang setunggal menapa”.

“Inggih Ki Lurah” wangsulane Lopara “mila Kyai Pantek menika tuhu pusaka dibya yasanipun empu  jaman kina temah nggadhahi daya lan pangaribawa ingkang sakalangkung luhur, boten badhe wonten lamaking titah ingkang badhe kuwawa damel risaking Pusaka Kyai Pantek, malah kepara titiyang ingkang boten suci manahipun lajeng nyaket Kyai Pantek mangka badhe kedhawahan walat ingkang saged damel cilakanipun. Nalika badhe kula pendhet kala wau, Kyai Pantek sampun paring sasmita dhateng kula sinten saleresipun ingkang sampun kumawantun mendhet panjenenganipun Kyai Pantek saking plangkan dalem Kalurahan Tambak saha para-para ingkang sampun ngojok-ojoki awit kasurung raos kepengin njongkeng kawibawan Kalurahan Tambak”.

“Sinten mawon menika Kyai?” Ki Lurah mundhut pirsa karo pasuryan sajak gumun “menawi sampun cetha sinten ingkang tumindak makaten kala wau, ateges sampun wantun kalihan Pakem Paugeraning Kalurahan Tambak, kangge ngreksa jejeging adil, kula badhe ndhawahaken pidana dhateng titiyang menika”.

Lopara ora enggal atur wangsulan, sajake lagi nata ukara kanggo guneman. Dumadakan saka sisih mburi wong-wong sing ana plataran, padha ngangseg maju malah padha miyak wong-wong sing ngadeg kanthi anteng, mlaku mengarep sajak kepengin luwih cedhak karo papane Ki Lurah lan wong-wong sing ana emper omahe Puranta kuwi. Aku mesem, Puranta ya mesem, jebul wong-wong kuwi Sabekti karo kanca-kancane sing wis padha nggoceki gaganging pedhange senadyan durung diunus saka wrangkane.

“Manut sasmita ingkang kula tampi” Lopara atur wangsulan, sawus olehe meneng wis rada sauntara “ingkang sampun mendhet Kyai Pantek menika tiyangipun sampun boten wonten Kalurahan Tambak mriki lan boten badhe wangsul mriki malih.Jalaran sampun ngundhuh wohing pakarti temah sampun pejah kabadhog dening Sima Pethak ingkang ambaureksa wana sakiduling Kalurahan Tambak menika. Kula namung dipun paringi ngertos sinten titiyang ingkang ngujuk-ujuki dhateng paraga ingkang sampun kesah kala wau.  Para tiyang candhala ingkang nggadhahi budi culika ingkang ngrojongi tumindakipun paraga ingkang sampun kesah kala wau samangke ugi taksih wonten ing plataran ngajeng menika Ki Lurah”.

“Sinten menika Kyai ?” Pasuryane Ki Lurah wiwit katon mbrabak abang, tandha yen lagi runtik penggalihe kobong kanepsone, marang kawulane sing nedya njongkeng kawibawane.

Tak sawang Sabekti sakancane uga wiwit mbrabak abang praupane, anggone padha nggoceki gaganging pedhange sansaya dikencengi.

“Nyuwun pangapunten Ki Lurah” Lopara atur wangsulan maneh “murih langkung cethanipun, jengandika Ki Lurah kula suwun mundhut pirsa dhateng Kyai Pantek ingkang sampun wonten ing asta jengandika. Dene caranipun makaten : kaparenga jengandika Ki Lurah ngeningaken cipta dhateng Pusaka Kyai Pantek sinarengan nyuwun pitedahipun, sinten kawula ing Tambak menika ingkang nedya mbalela lan badhe njongkeng kawibawaning Kalurahan Tambak. Menawi sampun makaten, tumulia Kyai Pantek kaunus lan kathungaken dhateng prenahing tembok griya menika, mangke ing mriku badhe katingal wewayangan kados wewayangan ingkang sampun nate Jengandika pirsani ing Maron enggal wau enjing nalika taksih wonten pringgitaning dalem kalurahan. Boten namung jengandika piyambak ingkang badhe pirsa, senadyan sedaya tiyang ingkang wonten pekarangan mriki ugi badhe sumerep……..”.

“Ha ha ha ha ………” durung nganti Lopara rampung anggone guneman lan Ki Lurah uga durung aweh wangsulan marang Lopara dumadakan wong -wong padha dikagetake dening suwaraning wong ngguyu banter banjur disambung guneman sing ditujokne marang Lopara “Kyai Lopara!, ndika niku tenane ngoten, Dhukun Ngawur napa Bakul Jamu sing ajeng ngapusi tiyang-tiyang Tambak mawi sulapan? Merga tiyang-tiyang mriki niku empun sami apal lan asring ningali Bakul Jamu teng peken pas dinten pasaran ngoten nika, ingkang ngapusi tiyang-tiyang kanthi sulapan kados sing ajeng ndika cakne ngoten niku. Kula kuwatir, mengke sing ndika ketokne malah para tiyang-tiyang Tambak ingkang setya dhateng Ki Lurah lan Kalurahan Tambak ? Merga meh tiyang sakalurahan mriki niku empun ngertos, Ki Bebau Kidul lan Ki Jagabaya Bontot niku kepengin sanget nggentosi Para Bebau lan para Pamong ing Tambak mriki kalihan tiyang-tiyang ingkang dados andhahanipun. Lha murih saged kaleksanan kekajenganipun tiyang kalih niku, dinten niki ndika sing tumandang damel sulapan kangge ngapusi Ki Lurah murih Ki Lurah ndhawahaken pidana dhateng para-para ingkang boten dipun remeni Bebau Kidul kalih Jagabaya Bontot kanthi pawadan………”.

“Cukup!” Bebau Kidul mbengok banter nggetak wong sing lagi guneman marang Lopara karo ngguyu mau “kowe aja gawe kisruh Sabekti!, nek kowe ora enggal mingkem klakon tak sumpel cangkemmu nganggo pedhangku iki mengko”.

“Kula boten rembagan kalih ndika Ki Waruju” Sabekti wangsulan karo malangkerik, nantang “kula omong ngoten niku wau ndika kudune ngerti, nek kula boten ajeng damel kisruh, nanging ajeng menggak Bakul Jamu sing seneng dolanan sulapan kangge ngapusi tiyang kathah. Merga nek diumbar, sulapane Lopara niku saged mbebayani tumrap kalurahan Tambak mriki”.

Sauntara kuwi wong-wonge Bebau Kidul sing dadi Sapukawating Kalurahan iya akeh sing banjur melu nyedhak, siyaga arep ngringkus Sabekti. Para Bebau lan Para Jagabaya sarta Pamong liyane uga banjur padha melu nyedhak kabeh. Kabeh wis padha ngliga gegamane dhewe-dhewe, embuh marang sapa gegaman kuwi mengko arep ditibakne. Kahanan ing plataran omahe Puranta kuwi dadi panas lan kosek. Merga cetha akeh sing kepengin ngendharat Sabekti sing dianggep murang tata, nanging uga akeh sing kepengin ngrewangi Sabekti merga dianggep wis wani maju mengarep nedya njaga jejeging adil ing Kalurahan Tambak, sanadyan ngerti yen sing dadi totohane ya nyawane dhewe.

Ki Lurah katon nek duka campur bingung. Sajake kangelan olehe arep tumandang. Arep ora percaya marang Lopara nyatane wis kebukten nek Lopara wis bisa nemokne Keris sing ilang, nek arep nggugu rerigene Lopara, Sabekti mau muni ngono kuwi mau, lan sajake ya akeh sing luwih percaya marang Sabekti. Nek meneng wae, bisa-bisa bakal ana geger rame neng platarane Puranta kono kuwi. Ki Lurah ketok nek sansaya judheg.

“Kula rayi jengandika pun Puranta ingkang dugi Ki Lurah” dumadakan Puranta wis ngatonake wujude, lan kaya tanpa sangkan wis ngadeg neng ngarepe Ki Lurah karo tumungkul. Ki Lurah dadi kaget, wong-wong sing ana kono uga padha kaget kabeh. Luwih-luwih Lopara sing wis kandha yen Puranta ora bakal bisa bali maneh menyang Kalurahan Tambak, awit miturut lapuran andhahane Bebau Kidul, Puranta wis mati dibadhog macan nalika mlaku neng alas sakidule Kalurahan Tambak.

“Dhimas Puranta………?” Ki Lurah nyebut jenenge sedulure nom kuwi karo pasuryan kebak rasa gumun.

 

 

Ana candhake