SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (87)

87.

            Sesambetan antiwisipun Ki Lurah sabebaunipun sedaya kalihan Kyai Daka ketingal sae, awit Kyai Daka ugi ngatingalaken anggenipun tresna dhateng Dhusun Kepuh Agal. Kyai Daka ingkang tuhu nggadhahi kalangkungan ing ulah kanuragan saha kebatosan, asring maringi pitedah-pitedah dhateng para mudha lan para sinoman, mesthi kemawon anggenipun paring makaten kala wau saderengipun inggih nyuwun palilah dhateng Ki Lurah. Lan miturut Ki Lurah saha para Bebau, anggenipun paring pitedah Kyai Daka boten wonten ingkang awon, sedaya jumbuh kalihan kabetahaning Kepuh Agal, babar pisan boten cengkah kalihan piwucaling kapitayan ingkang dipun rasuk dening Ki Lurah tuwin Warga Kepuh Agal. Kula piyambak minangka putranipun Ki Lurah lan ingkang dinama-nama sageda gumantos Lurah Kepuh Agal sawanci-wanci Bapa Ki Sarkara sampun surud ing kasedan jati, ugi ndherek ngangsu kawruh kanuragan lan kebatosan dhateng Kyai Daka. Boten benten kalihan sinoman sanesipun.

            “Pradapa” anuju sawijining dinten kula katimbalan dening Ki Lurah “aku melu seneng dene kowe katon taberi nggonmu melu gladhen ulah kanuragan lan kebatinan marang Kyai Daka. Muga-muga anggonmu gladhen kuwi ing mbesuke bisa mbok gunakne kanggo kabecikan lan kanggo ngangkat drajate Desa Kepuh Agal kene”.

            “Inggih Bapam angkah salebeting manah kula mila inggih makaten” atur wangsulan kula nalika samanten.

            “Mesthine sing mbok weruhi sasuwene iki, sesambungan antarane awake dhewe karo Kyai Daka, Bebau Danara lan wong-wong sing biyen tau meh memungsuhan karo aku, saiki wis becik. Kaya ora nate ana kedadean apa-apa. Iya apa iya?” Ki Lurah paring pandangu malih kalihan mesem.

            “Lakar kados makaten Bapa, sajakipun wonten prakawis ingkang dereng kula mangertosi ingkang badhe Bapa dhawuhaken dhateng pun Pradapa, Bapa?” gandheng kula ngraos radi aneh kalihan pangandikanipun Ki Lurah dhateng kula makaten menika, kula lajeng nyuwun pirsa.

            “Ora!” dhawuh wangsulanipun Ki Lurah “mung wae, pun Bapa meling marang kowe, Apika kaya ngapa sesambunganmu karo sapa wae, aja nganti kabeh isen-isening atimu mbok bukak ana ngarepe wong sing duwe sesambungan becik karo kowe kuwi mau. Jalaran, sing jenenge manungsa kuwi kabeh kedunungan sipat lali. Menungsa sing uga sinebut “Tiyang” kuwi atine tansah goyang, lire lumrah wae sing wiwitane kaya sedulur lanang ora let suwe malih memungsuhan kaya dene kucing karo tikus. Uga kosok baline, sing maune memungsuhan ora let suwe dadi mitra sing sinara wadi. Mula kowe kudu tansah ora kena nyuda kaprayitnaning batin”.

            “Inggih Bapa”

            “Bares wae, wektu iki tuwuh rasa sujanaku marang Kyai Daka lan Bebau Danara” Ki Lurah paring dhawuh malih.

            “Sujana awit menapa Bapa?” kula matur nyuwun pirsa.

            “Iya awit Kyai Daka watara selapan dina kepungkur, kanthi mirunggan nemoni aku. Mung saprelu takon, ya gene Prajurit Mataram sing biyen tau nekani Kepuh Agal, saiki ora tau katon teka maneh?. Ya gene Prajurit Mataram samana akehe kae mung sepisan teka ing Kepuh Agal?”.

            “Lajeng dhawuh wangsulanipun Bapa dhateng Kyai Daka kados pundi?” kula nyuwun pirsa.

            “Olehku aweh wangsulan ya gampang wae” Ki Lurah paring wangsulan kalihan mesem “aku iki dudu Prajurit Mataram dadi ya ora ngerti obahe para Prajurit Mataram, sing cetha lakuned Prajurit kuwi mung manut marang unine parentah, lha sing wenang aweh prentah marang Prajurit kuwi ya Lurah Prajurit, munggahe menyang Rangganing Prajurit nganti tekan Tumenggung sarta senapatining praja Mataram”.

            “Lajeng Kyai Daka kados pundi?”

            “Kyai Daka ya mung manthuk-manthuk ngiyani” dhawuh wangsulanipun Ki Lurah “nanging malah sing banjur duwe gagasan sing mundhak dawa”.

            “Penggaluhan menapa Bapa?”.

            “Aku sujana, wangune Kyai Daka duwe pangira yen tenane Prajurit-prajurit Mataram sing teka nalika samana, mula dudu prajurit sing temenan. Lan sujanaku kang mangkono mau, dikuwatake karo tekane Kyai Daka sing kaping pindho, ya kuwi telung dina kepungku, malah tekane sing keri iki ora ijen, nanging nganthi Bebau Danara, Kyai Daka kandha yen arep nurunake ngelmu kanuragan linuwih marang kowe Pradapa” Ki Lurah paring wangsulan.

            “Mila leres Bapa” kula lajeng matur prasaja “Kyai Daka mila nate paring dhawuh dhateng kula bilih kula badhe kaparingan aji jaya kawijayan ingkang nggegirisi, namung saderengipun Kyai Daka badhe nyuwun palilah dhateng Bapa langkung rumiyin”.

            “Kyai Daka ora mung njaluk palilah marang aku, nanging uga nembung supaya aku gelem nyawisake piranti kanggo nurunake aji jaya kawijayan marang kowe kuwi” Ki Lurah paring dhawuh malih.

            “Lajeng wujudipun piranti menika menapa Bapa?” kula matur nyuwun pirsa “menawi panunggilanipun pisang ayu, sedhah temu rose, lawon pethak, ayam jago pethak mulus utawi wiring kuning lan sapiturutipun, kula kinten boten badhe ngrekaos anggenipun pados”.

            “Bener apa sing mbok kandhakne kuwi Pradapa” Ki Lurah ngendika malih “aku ya wis kandha marang Kyai Daka nek mung barang-barang kuwi sing dadi pirantine, ora nganti wektu setugel dina mesthi wis tak wujudi. Nanging jebul sing dijaluk Kyai Daka, barang sing aku ora bisa mujudi”.

            “Menapa menika Bapa?” kula radi nggragap,lajeng nyuwun pirsa dhateng Bapa Sarkara.

            “Kyai Daka nyuwun ngampil Keris Kyai Pantek Sipat Kandel Kepuh Agal kang bakal digunakne kanggo nurunake aji jaya kawijayan marang kowe” Ki Lurah nyethakaken menapa ingkang dados panyuwunipun Kyai Daka “mesthi wae, aku ora bisa mujudi apa sing dadi panjaluke Kyai Daka kuwi. Jalaran jejerku iki mung nggadhuh, Kyai Pantek dhewe kuwi pusaka ampilan saka Kraton Ngiyom lan Senapati Kraton Ngiyom sakembaran ya kuwi Kyai Jurudah lan Kyai Prasanta wis manti-manti marang aku supaya ora pisan-pisan ngulungake Kyai Pantek marang sapa wae. Nanging, mesthi wae sing keri dhewe kuwi ora tak kandhakne marang Kyai Daka. Aku mung wangsulan yen ora bisa ngulungake Kyai Pantek marang spa wae kanggo kabutuhan apa wae”.

            Kula ugi lajeng manthuk-manthuk ngleresaken menapa ingkang dados wangsulanipun Ki Lurah dhateng Kyai Daka. Kula kemutan dhateng dhawuhipun Ki Lurah ingkang dumugi wanci menika dereng saged kula lampahi, inggih menika nggegulang kalbu murih saged nampi kanugrahaning Gusti saged manunggalaken Kyai Pantek dhateng jiwa raga kula.

            “Sareng makaten Kyai Daka lajeng kados pundi Bapa?” kula nyuwun pirsa malih.

            “Maune Kyai Daka lan Ki Bebau Danara ngotot arep meksa, malah wani ngundhat-undhat aku didakwa durung percaya marang wong loro kuwi kanthi wutuh barang” dhawuh wangsulanipun Ki Lurah “nanging aku puguh ora bisa nuruti panjaluk sing banget mbebayani kuwi. Aku mung kandha yen Kyai Pantek kuwi dudu duwekku, nanging dhapur gadhuhan saka Titahing Gusti kang ngratoni bangsa alus sing ora kepareng tak kandhakne asmane, dadi ora kok aku ora percaya marang Kyai Daka apa dene Bebau Danara, nanging aku ora wani ngulungake merga kuwi dudu darbekku”.

            “Inggih Bapa” kula matur malih “menapa Kyai Daka menapa dene Lurah Danara saged nampi dhawuhipun Bapa?”.

            “Sajake ya durung bisa nampa, nanging aku ora idhep” Ki Lurah paring wangsulan “wekasane wong loro kuwi ya banjur mulih tanpa nggawa Pusaka Kyai Pantek. Kyai Daka lan Bebau Danara ya banjur ora ngrembug nggone arep nurunake aji jaya kawijayan marang kowe maneh. Malah saiki aku genti arep takon marang kowe”.

            “Badhe mundhut pirsa menapa Bapa?”

            “Magepokan karo sing jarene kowe arep kaparingan aji jaya kawijayan kuwi, sawuse panjaluke Kyai Daka ora tak turuti, banjur kowe dikandhani apa?”.

            “Nyuwun pangapunten Bapa” kula matur menapa wontenipun “salebeting sekawan dinten menika, kula dereng kepanggih malih kalihan Kyai Daka menapa dene Lurah Danara, malah kala wau kula mireng kabar saking kanca sinoman kala wingi Kyai Daka tindak dhateng sanjawining Kepuh Agal lan Lurah Danara ugi nembe ngayahi jejibahan wigatos ing Dhujuh Sidamulya, para siswanipun Kyai Daka tuwin para sinoman kadhawuhan gladhen piyambak, dados inggih dereng kaparingan dhawuh menapa-menapa magepokan kalihan anggenipun Kyai Daka badhe nurunaken aji jaya kawijayan dhateng kula menika”.

            “Ya yen pancen mangkono” Ki Lurah lajeng paring dhawuh malih “tak jaluk kowe aja nganti ngowah-owahi adat samangsa-mangsa wis kepethuk karo Bebau Danara apa dene Kyai Daka. Luwih becik kowe api-api ora ngerti lan api-api yen durung tak critani ing babagan iki. Lan sepisan maneh welingku marang kowe, sing ngati-ati lan aja nganti nyuda kaprayitnaning batin. Sarta tak jaluk, yen kowe dikandhani apa wae dening Kyai Daka utawa Bebau Danara sing ana sambung rapete karo Kyai Pantek, aku kabarana”.

            “Inggih Bapa” kula atur wangsulan “sadaya dhawuhipun Bapa badhe kula lampahi kanthi sasae-saenipun”.

            Let sapeken saking anggenipun Ki Lurah paring dhawuh dhateng kula kasebat, Kyai Daka sampun kundur saking anggenipun tindak. Lan nalika kepanggih kalihan kula babar pisan boten ngatingalaken menawi nembe kemawon kecuwan manahipun awit Bapa Sarkara boteh nuruti panyuwunipun. Malah ing ngajengipun para siswa tuwin para mudha Kepuh Agal ingkang nembe gladhen ulah kanuragan, Kyai Daka taksih kober paring pangalembana dhateng kula lan dhawuh dhateng sinoman sanesipun murih sami nulad anggen kula gladhen ingkang katingal taberi lan migatosaken sedaya pitedah saking Kyai Daka menapa dene Ki Lurah Danara.

 

 

Ana candhake.