SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (102)

102.

        Kalihan nyipta menawi sampun wancinipun kula pejah, kumlembar ing angen-angen kula kalihan sasmita gaib ingkang dipun tampi dening Biyung bilih kula ing salebeting bebaya ageng kados ingkang dipun andharaken Bapa ingkang jalaranipun kula kapencut dhateng ingkang dipun sanepakaken Peksi Podhang Pita. Kajawi menika ugi wonten sapletik raos kangge nglepataken Bapa ingkang sampun damel wirangipun Raden Gunendra, kamangka sanaosa taksih trahing kusuma ewa dene rawuhipun Raden Gunendra ing Kepuh Agal menika kanthi sedya sae dhateng kula lan rawuhipun ugi kanthi boten tilar tata krama. Samangke kula ingkang badhe dados korban awit saking dukanipun Raden Gunendra.

        Dumadakan kula kraos kados dipun jorogaken mangering jalaran mripat kula merem, kula boten sumerep sinten ingkang njorogaken, kula kinten inggih Raden Gunendra ingkang sampun kula mangertosi badhe damel cilaka kula.

        “Dheg! Braaaag” kula mireng suwanten gumuruh, kados wit gedhang rebah dhumawah dhateng empyak. Sepisan malih kula kontal, dhawah kalenggak ing jogan pendhapa, radi tebih geseripun saking papan kula wau, nanging boten ngraosaken sakit babar pisan. Alon-alon kula tangi ngadeg kalihan mbikak mripat. Ingkang sepisanan ketingal ing panyawang kula, Bapa nembe jumeneng kalihan astanipun sampun ngasta Wangkingan Kyai Pantek ingkang ketingal mencorong semu ijem warninipun. Lan ing ngarsanipun Bapa watawis gangsal jangkah, ketingal Raden Gunendra ngathang-athang ing jogan, astanipun ugi taksih nyepengi ukiraning Dhuwungipun ingkang sampun dipun liga. Nanging ketingal menawi Raden Gunendra nembe kantaka, ketitik saking netranipun ingkang merem kados tiyang nembe sare lan boten obah babar pisan.

        “Kowe ora apa-apa Pradapa?” kalih mundur sajangkah temah caket kalihan kula, Bapa mundhut pirsa kawontenan kula.

        “Kula boten menapa-menapa Bapa” atur wangsulan kula lajeng nyuwun pirsa “menika wau wonten kedadosan menapa Bapa?”.

        “Aja takon dhisik, saiki jupukna banyu genthong sasiwur gawanen mrene, tak enggone mungu Raden Gunendra sing sajake rada angler olehe sare” Bapa malah dhawuh dhateng kula.

        Kula inggih lajeng dhateng pengkeran, nyandhak siwur nyidhuk toyanipun genthong badhe kula aturaken dhateng Bapa, ingkang ngendikanipun badhe kangge mungu Raden Gunendra.

        “Cipratana sampeyane Raden Gunendra kuwi nganggo banyu sing mbok gawa banjur, balia neng mburiku kene!” Bapa paring dhawuh malih.

        Mawi tangan, sukunipun Raden Gunendra kula ciprati toya, lajeng kula mundur ngadeg ing sawingkingipun Bapa, mripat kula boten kedhep tansah ngulati Raden Gunendra. Boten watawis dangu Raden Gunendra ngebahaken sukunipun, lajeng wungu, mapan lenggah. Menawi nitik saking guwayaning wadana miwah sunaring netranipun, ketingalan menawi Raden Gunendra nembe ngraosaken sayah ing saliranipun. Dhuwung ingkang dipun asta lajeng dipun lebetaken dhateng wrangkanipun malih. Lajeng kalihan nindakaken lampah sembah kalbu, Raden Gunendra ngendika :

        “Ngaturaken sewu gunging panuwun awit paringipun kamirahan dhateng kula, temah kula dereng kakintun dhateng Yamaniloka, Ki Lurah. Lan mugi wontena sih wilasa jengandika, kaparenga paring gunging samodra pangaksami dhumateng kula ingkang sampun kumawantun tumindak nrucak ing ngarsa jengandika Ki Kepuh Agal”.

        “Sampun paring dhawuh makaten menika Raden” Bapa paring wangsulan kalihan suwanten sabar lan sareh “sadaya ingkang sampun kedadosan niki wau estunipun inggih awit kula lan jengandika Raden nembe supe kemawon. Supe menawi manungsa menika kagadhuhan nalar saha tutuk dening Gusti Ingkang Maha Kawasa, inggih mesthinipun sarana nalar lan lathi sadaya prakawis saged dipun rampungaken kalihan rembagan ingkang sekeca. Nanging inggih awit kadereng dening supe kala wau, temah prakawis sepele kemawon nuwuhaken kedadosan ingkang kados makaten menika. Estu Raden, kula boten maiben menawi jengandika runtik ing penggalih jalaran raos cuwa ingkang Jengandika Raden ndakwakaken kacuwaning penggalih jengandika kala wau awit saking pokal kula. Nanging kula ugi boten purun dipun lepataken, awit menapa ingkang sampun kula lampahi kala wau sadremi suka pangayoman dhateng nyawanipun anak kula pun Pradapa”

        “Inggih Ki Lurah” Raden Gunendra ngendika malih “kula sampun mangertos menapa ingkang jengandika dhawuhaken menika, sepisan malih kula ngaturaken panuwun saha nyuwun pangaksami. Samangke kaparengna kula nyuwun pamit badhe wangsul, lan mugi sineksenan prasetya kula dhateng jengandika. Ing benjang menawi ngantos dumados perang antawisipun Mataram kalihan Patalan, kula badhe nilar glanggang payudan menawi ngantos sumerep Ki Lurah utawi Adhi Pradapa ngedali yuda mbebela Mataram”.

        “Inggih Raden, menawi jengandika ngersakaken kundur dhateng Patalan, kula namung saged ndherekaken mawi panuwunan mugi raharja tindak jengandika. Lan jengandika sampun kesupen kalihan janji jengandika dhateng kula kala wau saderengipun wonten gojeg antawisipun kula lan jengandika” wangsulanipun Bapa kalihan mesem semanak.

        “Janji ingkang pundi menika Ki Lurah?” Raden Gunendra ketingal radi mlengak.

        “Janji bilih jengandika badhe rawuh mriki malih ing dinten kaping pitung dasa kapetang wiwit dinten menika”

        “Oh, mugi kasupekna janji ingkang menika Ki Lurah lan kula suwun jengandika kepareng anganggep bilih kula boten nate matur babagan menika” Raden Gunendra lajeng ngaturaken sembah kalbu, kasusul jumeneng lajeng tindak medal saking pendhapa, mrepegi titihanipun, Kuda Teji ingkang cinancang ing plataraning kalurahan. Boten dangu sampun boten ketingal malih, namung suwantenipun tracaking kuda ingkang sansaya dangu kapireng sansaya alon nilar Dhusun Kepuh Agal.

        Boten kula sumerepi jebul Bapa sampun mrangkakaken malih Pusaka Kyai Pantek ingkang kala wau dipun liga. Lan sareng suwanten tracaking kapalipun Raden Gunendra sampun boten kapireng malih, Bapa lajeng ndangu kula :

        “Pradapa saiki tak jarwani apa sing wis kedadean lagi wae iki mau”.

        “Inggih Bapa”.

        “Sawuse ora bisa gawe pecahe woh waluh sing mbok selehne dhampar mau, kudune Gunendra ngerti yen bakal kawiyak anggone ngapusi aku, nanging Gunendra ora gelem ngrumangsani malah nekad nantang ngongkon nodhi ajine sing jarene jeneng Aji Mahesasakecu mau, lha bareng kewirangan merga nyatane epek-epeke tedhas mbok codhos karo eri sembaga, dheweke sansaya nesu. Kowe arep dipupuh nganggo kepelane, nanging kowe tak jorogne temah luput, wonge banjur ngunus kerise arep dienggo nyuduk dhadhaku, katujune Gusti isih ngayomi uripku, Gunendra tak agar-agari Keris Kyai Pantek tiba klumah banjur semaput mau. Rahayune Gunendra tumuli ngrumangsani marang tumindake yen kleru papan anggone ngecakne” Bapa ngendika paring katrangan ngengingi kedadosan ingkang boten kula sumerepi jalaran kula merem awit sampun nginten badhe dumugi pejah jalaran badhe kapupuh dening Raden Gunendra.

        “Nyuwun pangapunten Bapa” kula nyuwun pirsa malih “Bapa dhawuh menawi Raden Gunendra sampun klintu papan anggenipun ngecakaken, menika wedinipun kados pundi Bapa?”.

        “Kuwi ngene, wong bisa kapusan kuwi jalarane merga pancen wonge dhewe seneng diapusi” Bapa paring wangsulan “sanadyan wong mau ora seneng ngapusi liyan. Dene wujude wong sing seneng diapusi kuwi yaiku wong sing luwih percaya marang barang kang ngayawara tinimbang percaya marang piwulange Gusti. Kaya aku dhewe iki sithik akeh ya isih ngono kuwi, kajaba yen pas ora lali. Tenane ngono Raden Gunendra anake Tumenggung Dibyaningrat patutan karo wong wadon sing biyen tau dipacangake karo aku nanging wurung tak rabi kuwi, satemene ya duwe kaluwihan olah kanuragan, nanging sing luwih akeh diduweni Raden Gunendra kuwi ya wujud aji-aji pangapusan kuwi mau. Jaman biyen ing pasar-pasar sakupenge Kutha Pajang, saben wayah dina pasaran, akeh bakul jamu nanging sing diedol ya mung banyu kali sing ora ana gunane. Akeh wong sing tuku banjur padha kapusan, merga saking pintere si bakul nggone ngapusi sing padha tuku. Bakule nuduhne pangeram-eram, rupa-rupa, nanging satemene pangeran-eram kuwi ya mung barang sing semu. Kang katon ana satemene dudu. Lha sing ditindakne Kyai Daka, Bebau Danara sarta Raden Gunendra kuwi ya ora beda karo sing ditindakne bakul-bakul jamu sing dodolan banyu kali mau. Gandheng aku iki sok ora seneng kapusan, mula aku banjur ngerti yen satemene tekane Raden Gunendra mrene iki mau mung arep ngapusi aku”.

        “Manawi makaten menapa Aji Paluwaja tuwin Aji Mahesasakecu ingkang badhe dipun gadhuhaken dhateng kula menika kalebet Aji ingkang semu Bapa?” kula matur nyuwun pirsa malih.

        “Sumurupa ya Ngger” Bapa paring wangsulan “aji-aji sing dikandhakne Gunendra apa dene Kyai Daka lan Danara kuwi kae kabeh anane mung ana angen-angene wong telu kuwi. Sing diarani Aji Bledheg Saleksa sing jarene arep diturunake marang kowe kae, cetha yen ora ana nyatane. Kaya sing wis tak kandhakne biyen, Kyai Daka kuwi tau krungu nek ana Aji sing jenenge Aji Sasrabirawa ya kuwi agemane Pangeran Handayaningrat, banjur Kyai Daka ngentha-entha laku sing asile dijenengne Aji Bledheg Saleksa. Upama laku sing ditempuh Kyai Daka rada bisa nyaketi laku sing ditempuh dening Pangeran Handayaningrat jaman semana, kira-kira aji sing dijenengne Bledheg Saleksa kuwi nadyan sithik ya nduwe kemanden, nanging katone laku sing ditempuh Kyai Daka kadohan karo laku sing ditempuh Ki Gedhe Pengging Sepuh, dadi upama duwe kemanden manggone ya mung neng angen-angen wae. Semono uga karo Aji sing dijenengne Paluwaja mau, kanyatane ora kuwawa gawe benthete waluh sing lagi wae mbok undhuh. Dene Aji sing jarene Aji Mahesasakecu, kuwi kira-kira arep niru aji sing diagem Sawargi Kanjeng Sultan Pajang sing kabare uga wis diturunake marang Raden Sutawijaya lan Pangeran Benawa, sing aran Aji Lembusekilan. Saiki sing luwih baku kowe kudu weruh Pradapa, anane Aji apa wae kuwi tuwuh sawise ngudi ngelmu. Lan Ngelmu iku kelakone kanthi laku, mula aja mung nyawang nugraha sing ditampa dening wong sing kondhang duwe kasekten sing nggegirisi, nanging sawangen apa laku kang ditempuh sadurunge wong mau dadi sekti”.

 

 

Ana candhake