Sanaosa namung
kalihan sarean, Bapa inggih lajeng mirsani dhateng Ki Pawit saha Ki Pawana,
gentosan. Sareng dipun rantos tiyang kalih kala wau boten tumunten wicanten,
Bapa lajeng ngendika :
“Mengko
dhisik Ki Pawit lan Ki Bau? Apa miturut ndika sakloron ana tembungku sing
kurang cetha?”
“Nyuwun
pangapunten Ki Lurah” sasampunipun Ki Pawit ningali Ki Pawana ingkang lajeng
manthuk, Ki Pawit lajeng matur “sampun boten kirang cetha anggen kula
mirengaken dhawuh jengandika kala wau, namung kirang cetha menggah ingkang
jengandika kersakaken. Inggih menika babagan anggen jengandika dhawuh murih
anak kula pun Pawana ing benjangipun nggentosi kalenggahan jengandika Ki Lurah.
Menika cetha menawi boten jumbuh kalihan ungeling paugeran Kepuh Agal”.
“Apa
bener mangkono Ki Pawit?” Bapa mesem lajeng gentos mundhut pirsa.
“Saenget
kula mila makaten Ki Lurah” wangsulanipun Ki Pawit ingkang lajeng nyethakaken
ungeling perangan Paugeran Dhusun ingkang dipun kajengaken “ing Bab ingkang
kaping kalih, paugeran Dhusun nyebataken bilih sawanci-wanci Lurah Kepuh Agal
lengser saking kalenggahanipun awit seda utawi sabab sanes, ingkang wenang
gumantos Lurah salajengipun inggih menika putra kakungipun ingkang sepuh
piyambak. Salajengipun menawi putra kakung ingkang kasebat menika boten kersa
utawi boten kuwawa ngemban jejibahan minangka Lurah Dhusun saged dipun gentosi
sedherekipun ingkang taksih tunggal Bapa. Dene menawi Lurah ingkang lengser
menika boten kagungan putra utawi putranipun boten wonten ingkang sagah ngemban
jejibahan minangka Lurah, palenggahan Lurah saged dipun lenggahi Warga Dhusun
Kepuh Agal ingkang sinengkuyung dening Bebau ing Kepuh Agal sedaya
saboten-botenipun langkung kathah Bebau ingkang anyengkuyung tinimbang ingkang
boten ………..”.
“Cukup
Kakang Pawit” taksih kalihan sarean Bapa munggel aturipun Ki Pawit “yen kuwi ndika
enggo wewaton ngluputake dhawuhku ing ngarep mau, wewaton ndika kuwi wis
kabantah dhewe dening unining paugeran sing ndika kandhakne. Awit kabeh wong sa
Kepuh Agal wis ngerti yen anakku kuwi mung siji yaiku Pradapa. Kamangka wektu
iki nganti tekan kapan rampunge ora ana sing meruhi, Pradapa bakal nindakne
jejibahan sing luwih abot ya iku jejibahan winadi kang durung bisa tak rampungake,
mula mokal lamun Pradapa uga kapasrahan jejibahan nggenteni kalungguhanku
minangka Lurah ing Kepuh Agal kene, aja maneh kok mung sa Pradapa bisaa,
sedheng aku dhewe wae ora bisa nglakoni kalamun jejibahan nata reh parentahing
Desa ora tak pasrahake luwih dhisik marang Bebau Jangglengan kang wis
disarujuki dening kabeh Bebau lan Sesepuh Kepuh Agal. Sabanjure Kalungguhane Ki
Pawana minangka sesulih Lurah sing ora winatesan ing wektu kuwi , cukup dadi
dhasar nggonku paring dhawuh netepake Ki Pawana nggenteni palungguhan Lurah
sawayah-wayah aku wis ora kuwat nindakne jejibahan iki kanggo salawas-lawase”.
“Nyuwun
pangapunten Ki Lurah” gentos Ki Pawana ingkang matur dhateng Bapa “kula saged
nampi kanthi legawaning manah dhawuh saking Ki Lurah bab wewahing jejibahan
ingkang kedah kula lampahi, nanging bab Kalenggahan Lurah kula kinten dereng
leres menawi benjang menika kaparingaken dhateng kula. Jalaran badhea kados
menapa taksih wonten ingkang langkung wenang nglenggahi palenggahan Lurah Kepuh
Agal menika salintunipun kula, nuwun inggih Gus Pradapa. Mila estu kula ugi
ngertos menawi Gus Pradapa kasep-kasepipun sekawan dasa dinten malih kedah
bidhal ngayahi jejibahan winados kados ingkang nembe kemawon Ki Lurah dhawuhaken,
nanging kula kinten kados menapa awratipun jejibahan ingkang dipun emban dening
Gus Pradapa tamtu boten ngantos mbetahaken wekdal sadanguning sugengipun,
benten kalihan jejibahan minangka Lurah. Inggih awit saking menika, kula nyuwun
dhateng Ki Lurah, sampun ngantos maringaken palenggahan Lurah dhateng kula
menapa sanesipun, jalaran ingkang wenang kaparingan palenggahan Lurah menika
namung Gus Pradapa. Dene menawi wekdal menika Gus Pradapa dereng saged ngayahi
jejibahaning Lurah nata reh parentah ing Kepuh Agal mriki, kula sagah minangka
sesulihipun jumbuh kalihan ungeling serat ingkang dipun tapak astani Ki Lurah
ingkang kaparingaken dhateng kula kala samanten. Serat kasebat saged dipun pundhut
kundur dening Gus Pradapa, menawi Gus Pradapa sampun purna anggenipun ngayahi
jejibahan winados ingkang kadhawuhaken Ki Lurah kala wau”.
“Ki
Bau Jangglengan” mawi suwanten alon Bapa nimbali Ki Pawana.
“Inggih
Ki Lurah” wangsulanipun Ki Pawana kurmat.
“Aja
ndika kira nek kuwajiban sing bakal ditandangi adhimu Pradapa kuwi luwih
entheng lan luwih gampang tinimbang nata reh parentahing Desa Kepuh Agal” Bapa
paring dhawuh “awit iki ana sambung rapete karo kawicaksanan Dalem Panembahan
Senapati ing Kutha Gedhe Mataram, lumantar Rekyana Patih Mandaraka lan mbok
menawa ngantia entek umure Pradapa jejibahan kuwi ora bakal rampung lan mbok
menawa bakal ditutugne dening anak tekan putune Pradapa mbesuk. Kamangka
jejibahan ndika kuwi ya ora kurang abote, mbutuhake kawibawan lan kakuwasan kang jumbuh lan lakuning
paugeran. Dadi murih rancage laku tata rehing parentah ing Kepuh Agal kene,
ndika pancen kudu dadi Lurah ora mung wewakiling Lurah, kaya sing wis tak dhawuhake
ing ngarep mau. Anane aku duwe dhawuh kang mangkono mau jalaran aku percaya yen
kadang Bebau sing ana Kepuh Agal kene meh kabeh padha nyarujuki apa sing dadi
panemu sing wekasane dadi dhawuhku mau”.
Bapa
kendel anggenipun ngendika, sawatawis Ki Pawit saha Bebau Jangglengan ugi
dereng ngaturakem pamanggihipun malih lan ugi dereng anyagahi ingkang dados
dhawuhipun Bapa ing ngajeng kala wau. Awit saking menika kula lajeng badhe nyobi
ndherek atur pamanggih .
“Nyuwun
pangapunten Bapa” alon-alon kula wiwit matur.
“Iya
Pradapa, mbok menawa awakmu duwe panemu?” Bapa paring wangsulan, mundhut pirsa
kalajengaken dhawuh “Kandhakna sing trawaca ben kabeh sing ana kene padha melu
ngrungokne!”.
“Inggih
Bapa” kula wiwit ngaturaken menapa ingkang dados isen-isening manah kula “manawi
kula suraos ungelipun Paugeran Dhusun Kepuh Agal ing babagan Gilir Gumantosing
Lurah, Putra Lurah menika mila saged kapiji nggentosi kalenggahaning tiyang
sepuhipun ingkang sampun lengser, menika ateges boten kedah. Dados ing
benjangipun menawi Bapa sampun lengser, kula boten kedah gumantos dados Lurah. Saged
ugi dipun tegesi makaten : menawi kula purun lan sembada sagah ngayahi
jejibahan Lurah kula saged gumantos dados Lurah, nanging menawi kula sanadyan
purun nanging pranyata boten kuwawa ngayahi jejibahan Lurah, langkung sae
menawi kula boten dados Lurah, sarta malih menawi kula boten purun dados Lurah,
mangka boten wonten pranatan ingkang saged meksa dhumateng kula murih purun
dados Lurah”.
“Iya
pancen mangkono kuwi Pradapa” Bapa nigas atur kula “sabanjure sing mbok karepne
kepiye?”.
“Inggih
Bapa” kula nutugaken atur “gandheng kula badhe nindakaken dhawuh saking Bapa
ingkang asaling dhawuh saking Gusti Patih Mandaraka ing Mataram ingkang
wekdalipun boten kamangertosan menggah dangunipun, saha malih ing mriki wonten
Kakang Pawana ingkang sampun kabukten sembada ngayahi jejibahan ing tata reh
parentahing Dhusun, kula langkung sarujuk menawi benjing menawi Bapa sampun
lengser, Kakang Pawana ingkang gumantos jumeneng Lurah ing Kepuh Agal mriki. Lan
kula boten badhe kepengin dados Lurah, awit saking menika, menawi pranyata
jejibahan winados ingkang Bapa dhawuhaken menika pranyata sampun rampung lan
kula kedah wangsul dhateng Kepuh Agal malih, mangka kula sampun trimah legawa
saha remen manawi kula saged dados salah satunggaling kawula ingkang
anyengkuyung Kakang Pawana minangka Lurah ing Kepuh Agal mriki”.
“Nggih
Gus saestu kula mathuk lan sarujuk sanget kalihan pamanggih ndika menika”
dumadakan Bebau Grojoganngubal tanpa mawi adangiyah menapa-menapa nyaut atur
kula dhateng Bapa makaten menika “nek Ki Pawit napa Ki Jangglengan boten mathuk
niku namine sampun kesangeten saestu”.
Awit
panyautipun rembag dening Ki Pahang ingkang radi seru makaten menika, sedaya
tiyang ingkang wonten ing Sanggaripun Bapa, kalebet ugi Bapa lajeng sami
ningali praupanipun Ki Bebau ing Grojoganngubal menika.
“Nyuwun
pangapunten Ki Lurah” dipun pirsani Bapa ingkang ketingal ngemu raos ngungun,
Ki Pahang lajeng ngrumaosi piyambak tanpa dipun emutaken menawi sampun kenging
kawastanan lancang ing pangucap “inggih labet kasurung raos sarujuk kalihan
dhawuh pangandikanipun Gus Pradapa kala wau, ndadosaken kula supe menawi menika
ing ngarsanipun Ki Lurah. Sepisan malih kula nyuwun pangapunten awit kadegsuran
kula menika”.
“Ora
dadi apa Ki Bau” Bapa paring wangsulan kalihan mesem “aku mung gumun ora
padatan ndika kuwi guneman banter kaya mangkono mau”.
“Inggih
Ki Lurah” Ki Pahang matur kalihan ndhingkluk “labet kula nembe kemutan dhawuh
pangandikanipun Ki Lurah menapa dene dhawuh pangandikanipun Gus Pradapa menika
sakalangkung leres, pramila kula nunten boten sranta selak kepengin ngedalaken
uneg-uneging manah kula kala wau”.
“Kaparenga
matur Ki Lurah” meh sesarengan Bebau Sidadadi lan Bebau Sambirobyong matur
dhateng Bapa.
“Nek
arep aweh panemu prayoga gentenan Ki Bau” Bapa paring wangsulan kalihan mesem “saiki
coba Ki Sambi dhisik duwe panemu sing
kepriye? Yen wis lagi Ki Sudib sing genti ngandhakne panemune”.
“Matur
nuwun Ki Lurah” Ki Sambirobyong lajeng matur “kula namung badhe ngaturaken
bilih pamanggihipun Ki Grojoganngubal menika nyata leres lan kula nggadhahi pamanggih
ingkang sami kalihan pamanggihipun Ki Pahang”.
“Samanten
ugi kula Ki Lurah” Ki Sudib, Bebau ing Sidadadi menika nyambung aturipun Ki
Robyong “pamanggih kula sami kalihan pamanggihipun Ki Pahang, awit kula ugi
sampun mangertos sanaosa kirang cetha bilih jejibahan ingkang dipun emban
dening Gus Pradapa menika langkung wiyar tebanipun tinimbang jejibahan ing
Kepuh Agal menika”.
“Aku
banget nedha nrima marang Ki Pahang lan Ki Sambi apa dene Ki Sudib”
saderengipun Bapa paring wangsulan, kula langkung rumiyin wicanten dhateng para
Bebau menika “nanging tak suwun anggon ndika padha nyengkuyung panemuku iki
mau, ora jalaran percaya marang crita sing dikandhakne Ki Danara nalika sanja
menyang Jangglengan nalika samana”.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar