SENDHANG MUSTIKANING WARIH 7 (98)

 

98.

        Kula inggih namung matur sendika, boten matur nyuwun pirsa dhateng pundi anggenipun Bapa ngupadi tambanipun Biyung. Sasampunipun Bapa bidhal, kula nunten wangsul malih nenggani Biyung, ingkang ketingal taksih sare. Boten watuk babar pisan, dados inggih boten ngedalaken rah malih. Kula nicil ayem, menapa malih saya dangu ketingal anggenipun sare sansaya angler. Namung kala-kala mila taksih ngeses kados nembe ngampet raos sakit, nanging inggih boten dangu lajeng kendel, wangsul sare malih.

        mBok Jayem ingkang wongsal-wangsul nggentosi pipih kacelup toya minangka sarana kangge ngirangi bentering badanipun Biyung, kula kengken leren, awit ketingal sampun kesel sanget, jalaran anggenipun nenggani Biyung mila wiwit saprotiganing dalu dumugi sapriki dereng wonyen ingkang nggentosi. Lan padamelanipun nenggani Biyung kula gentosi. mBok Jayem inggih lajeng medal nilar patunggonipun Biyung, gentos kula ingkang linggih caket kalihan mustakanipun Biyung, murih gampil menawi nggantos pipih ingkang kacelup ing toya asrep lan katemplekaken ing palarapanipun Biyung.

        Nenggani Biyung ingkang gerah lan namung kendel amargi sare, ndadosaken badan kraos kirang sekeca, awit boten obah kados padatan, kajawi namung linggih kendel tanpa guneman menapa-menapam malah obah ingkang nuwuhaken suwanten ugi boten wantun awit ajrih menawi ngantos mbribeni sarenipun Biyung. Kula lajeng ngewahi anggen kula linggih, suku kula slonjoraken geger lan sirah kula angge sumendhe dhateng gebyog, kanthi makaten raosing badan kraos radi sekeca. Nanging jebul kanthi linggih makaten menika sampun ndadosaken kula boten kraos ngantos ketileman.

        Inggih ing salebeting katileman menika, dumadakan kula sumerep wewayangan ingkang aneh. Lan langkung aneh malih, kula boten saged ebah lan boten saged ngucap menapa-menapa, sagedipun namung nguwasi wewayangan ingkang aeng kala wau. Rumaos kula ing senthong menika Biyung boten namung setunggal, nanging wonten sekawan malih ingkang rupinipun persis kalihan Biyung. Biyung ingkang cacah sekawan menika sami ngadeg jejer ing jogan madhep dhateng Biyung ingkang nembe sare, sekawan-sekawanipun sami suka kurmat dhateng Biyung ingkang namung kendel sare ing ambenipun, lajeng sami mlampah medal nilaraken senthong liwat kori. Sareng Biyung cacah sekawan kala wau sampun boten ketingal, nembe kula saged obah, anyarengi Biyung wungu saking anggenipun sare kapratandhan kalihan mbikakipun netra ingkang kala wau merem.

        Daya-daya kula nata linggih kula lajeng madhep dhateng Biyung sarwi matur :

        “Biyung ngersakaken menapa? Ngunjuk menapa dhahar?”

        Biyung boten wangsulan kajawi namung nggedhegaken mustakanipun. Lajeng biyung mirsani kula kalihan mesem, nanging rumaos kula esemipun Biyung menika ketingal benten kalihan esem padatan. Boten dangu lajeng ngeremaken netra, wangsul sare malih kados wau. Kula inggih lajeng nutugaken anggen kula nenggani ngantos Bapa rawuh saking anggenipun ngupados jampi.

        “Apa Biyungmu wiwit mau babar pisan ora nglilir?” Bapa ndangu kula.

        “Nglilir sepisan Bapa” atur wangsulan kula, lajeng kula nyariyosaken sesawangan aneh ingkang kula sumerepi nalika kula ketileman kala wau.

        “Hm……” Bapa unjal napas landhung lajeng ngendika “aku wis nggawa boreh kanggo Biyungmu, nanging dhawuh sing tak tampa saka Eyangmu Nyai Pandhansari mau awake dhewe iki titahing Allah, sing duwe kuwajiban mbudidaya nanging ora kinudokake kasile. Kaping pindhone titah kudu tansah nyenyuwun marang Allah lan mesthi bakal dikabulne, nanging wujud kabule panyuwunan kuwi ora dijumbuhake karo sing dikarepne titah, nanging dijumbuhake karo sing dibutuhne titah mung emane akeh titah sing ora weruh marang apa sing dibutuhne merga ketutup dening kekarepane. Kaping telune, satemene kabeh barang kang gumelar iki kagungangane Allah, manungsa saderma wenang anggadhuh, barang gadhuhan kuwi ora bisa digondheli yen kakersakne bali dening ingkang Kagungan, kalebu sing aran pati uripe dhewe iki. Dene prentah saka Eyangmu Nyai Pandhanwangi mau, awake dhewe, aku lan kowe kudu gentenan nunggoni anggone turu Biyungmu, Biyungmu ora dikeparengake kijenan turu tanpa ana sing nunggoni. Aku lan kowe kena bareng ninggalne Biyungmu yen ana tamu wigati sing kepengin ketemu karo aku lan kowe”.

        “Inggih Bapa, sadaya dipun dhawuhaken Bapa menika badhe kula lampahi kanthi sasae-saenipun” atur wangsulan kula ingkang lajeng kula susuli kalihan panyuwunan pirsa “menapa Bapa samangke sampun saged manggihi Kanjeng Eyang Nyai Pandhanwangi ?”.

        “Dudu aku sing bisa sowan marang Nyai Pandhanwangi” dhawuh wangsulanipun Bapa “nanging pancen Nyai Pandhansari sing saiki madhepok ing papan kanggo tumibane Sendhang Mustikawarih, ngersakne aku sowan. Mau niyatku satemene arep ngupadi papane Sendhang Ngiyom, arep nyoba sowan Kanjeng Ratu Setyawati utawa saora-orane ya sowan marang Kyai Jurudah lan Kyai Prasanta saperlu arep nyuwun pituduh kanggo nambani Biyungmu, nanging jebul lakuku malah dituntun manjing marang Pratapane Nyai Pandhanwangi. Lan sawuse aku nampa dhawuh kaya sing wis tak kandhakne mau, aku uga diparingi weruh senadyan bisa nemokne Sendhang Ngiyom aku panggah ora bisa sowan marang Kanjeng Ratu Setyawati, Ki Jurudah apa dene Ki Prasanta kajaba yen dikersakne wae, aku uga dielingake sawayah-wayah ana wong sing melik marang Kyai Pantek lan aku utawa kowe ora bisa ngukuhi Keris Kyai Pantek, murih ora ndadekne rusake jagad aku kadhawuhan nglarung Kyai Pantek iku ing telenge Sendhang Ngiyom”.

        “Inggih Bapa, lajeng benjang menapa anggenipun Bapa badhe amborehi Biyung murih Biyung tumunten waluya jati jati temahan waluya?” kula lajeng nyuwun pirsa anggenipun badhe mborehi Biyung.

        “Saiki uga boreh sing ana takir iki usapna marang dlamakane Biyungmu, muga-muga bisa ngilangake panase sarta ndadekne Biyungmu waras kaya wingi uni” Bapa paring dhawuh kalihan maringaken takir plonthang ingkang isi beboreh.

        Takir Plonthang lajeng kula tampi lan kanthi ngatos-atos, dlamakanipun Biyung kanan kering kula borehi. Biyung ketingalipun kraos menawi dlamakanipun kula usap kalihan beboreh ingkang dipun asta Bapa kala wau. Sukunipun dipun obahaken, sareng kula tingali jebul Biyung sampun wungu lan boten merem. Dupi pirsa menawi kula borehi, Biyung lajeng mesem. Bapa ugi pirsa menawi menawi Biyung wungu. Bapa lajeng sansaya nyaket anggenipun lenggah.

        “Matur nuwun Kyaine, awit paringipun jampi ingkang dipun borehaken putra ndika niku” ngendikanipun Biyung dhateng Bapa.

        “Ya muga-muga bisa ndadekne sliramu enggal waluya jati Nyai” dhawuh wangsulanipun Bapa ingkang kapireng rena penggalihipun.

        “Inggih Kyaine, kula sampun mantun kok Kyaine” Biyung ngendika malih “kantun nisa raos sayah lan arip kemawon, mangke menawi sampun kula angge tilem lan kendel paling dangu sapeken malih sampun ical sedaya sakit kula”.

        “Iya Nyai” dhawuh wangsulanipun Bapa “yen nyatane sliramu isih krasa kesel karo ngantuk ya dienggo leren lan turu wae dhisik, kareben tenagamu tumuli pulih lan bisa waras kaya wingi-wingi”.

        “Inggih Kyaine, boten langkung kula ndherek titip sampun ngantos Kyaine negakaken putra ndika nempuh bebaya piyambakan” rampung ngendika makaten kala wau, lan dereng ngantos Bapa paring wangsulan, Biyung sampun sare malih. Nanging sarenipun Biyung boten kados kala wau, samangke anggenipun sare inggih kados tiyang boten sakit. Saliranipun Biyung sampun boten benter kados wau. Samangke limrah kados tiyang ingkang badanipun waras.

        Bapa wongsal wangsul unjal ambegan landhung. Nitik pasuryanipun Bapa ketingal nembe nandhang sayah sanget. Awit saking menika, Bapa lajeng kula aturi murih lerem ing papan palereman rumiyin. Kula ingkang badhe nenggani Biyung. Mangke kemawon menawi Bapa sampun ical sayahipun, saged nggentosi kula. Inggih wiwit menika, kula kalihan Bapa gentosan nenggani anggenipun sare Biyung. Ing wanci dalu, saderengipun wanci lingsir, kula ingkang nenggani lajeng sasampunipun lingsir dalu ngantos wanci saput siti, gentos Bapa ingkang nenggani. Menawi nuju siang, sok kula kalihan Bapa sareng-sareng anggenipun nenggani Biyung. Lan wiwit sare sasampunipun dipun borehi menika, Biyung babar pisan boten nate nglilir.

        Nyarengi tigang dinten saking anggenipun Biyung Kantaka ing sacaketing regol, ngepasi kula kalihan Bapa sesarengan nenggani Biyung dumadakan Paman Genter nusul mlebet dhateng patunggonipun Biyung. Ingkang makaten kala wau ndadosaken Bapa lan kula radi gumun.

        “nDika ora tak timbali teka nusul neng patunggone Nyai Lurah kene Ki Genter? Ana apa?” Bapa lajeng ndangu menapa pikajengipun Paman Genter.

        “Nyuwun pangapunten Ki Lurah” Paman Genter atur wangsulan “ing pendhapa wonten tamu agung ingkang ngersakaken kepanggih kalihan Ki Lurah saha Gus Dapa”.

        “Tamu Agung? Sapa kuwi?” Bapa mundhut pirsa malih.

        “Kula boten mangertos, priyantunipun taksih kalebet timur watawis kaot tiga menapa sekawan tahun langkung sepuh tinimbang Gus Dapa, kagungan pasuryan pekik, nitik perbawa, lan busananipun ingkang mramong ingkang dipun agem, saha titihanipun ingkang rupi Kapal Teji, kula kinten menika dede tiyang limrah” Paman Genter atur wangsulan “lan nalika kula dipun dhawuhi murih matur dhateng Ki Lurah, menawi teja ingkang nembe rawuh menika ngersakaken kepanggih Ki Lurah lan Gus Pradapa, kula boten saged suwala”.

        “Busanane mopyor, ngemu perbawa, titihane Jaran Teji, sapa ya?” Bapa ngendikan kados katujokaken dhateng panjenganipun piyambak.

        Kula lajeng kemutan kalihan dhawuh pawelingipun Raden Gunendra dhateng kula, ing sanggar winadosipun Rama Kyai Daka menawi tigang dinten kapetang kalihan anggenipun paring dhawuh menika, Raden Gunendra badhe rawuh dhateng Dalem Kalurahan Kepuh Agal saprelu kepanggih Bapa lan badhe mundhut palilah menawi badhe nurunaken aji jaya kawijayan dhateng kula.

 

Ana candhake.