17.
Pak
Sugiri meneng sedhela banjur nyruput kopine maneh, nyaut tempe goreng sing ana piring.
Jebul tempene isih panas, durung suwe olehe ngentas saka wajan.
“Walaah
jik panas ta tibake?” Pak Sugiri grenengan dhewe.
Arja
Gendhon sing selak kepengin ngrungokne bacuting crita rada anyel. Nanging ya
meneng wae, ora wani ngelokne adhine, kuwatir adhine salah tampa dikira olehe
nyuguhi tempe goreng kuwi ora pati lila. Malah Arja Gendhon ya banjur melu
njupuk tempe sing jarene Pak Sugiri isih panas mau.
“Walaah
gara-gara tempe isih panas, nganti lali aku, tekan ngendi mau Kang ?” kandhane
Pak Sugiri nakoni kakange.
“Tekan
Kuburan, kuburan ngendi? Pasareyane sapa?” wangsulane Arja Gendhon karo takon.
“Kuburan
tengah sawah ing anak padhukuhan Ngerjang” wangsulane Pak Sugiri karo nutugne
critane “pasareyane Ki Ambyangkara karo Ki Modangkara”.
“Sapa
kuwi?”
“Ki
Ambyangkara kuwi sing nglurahi Desa Kedunggalar dhisik dhewe lha Ki Modangkara
kuwi sedulure lanang” wangsulane Pak Sugiri “biyene Prajurit Dipanegaran,
gandheng tansah dadi burone Kumpeni banjur rialat neng pinggir kali
Sumberlanang wekasan oleh pituduh supaya babad alas lan ngedegne desa sing
banjur dadi Desa Kedunggalar kuwi”.
“Dadi
wong loro kuwi kena diarani cikal bakale Desa Kedunggalar ngono?” Arja Gendhon
takon maneh.
“Iya,
mula nek ngarepne pilihan Lurah Kedunggalar ngana kae, kuburan kuwi rina wengi
ora tau sepi, jago-jago lurah padha teki-teki ana kono, kabare jago lurah sing
ora teki-teki neng kono kuwi mung siji, ya kuwi sawargi Pak Lurah Sutapa, merga
kae rak wong Kamandiyah?”.
“Ning
nyatane malah dadi ngono lho?” Arja Gendhon ngguyu “aku kelingan banget menange
Lurah Tapa jaman semana telak banget, akeh botoh njaba padha kecelik keyok
dienggo bancakan wong Dunggalar, merga sing gedhe suwarane malah Pak Yaimin
karo Pak Saelan. Jaman kuwi aku ya melu kalah, sepedha phonik loro karo Lampu
Petromax loro, dhuwite selawe ewu. Merga aku notohi Saelan dimusuhne Tapa
ditambah bitinge Mansur, tibake musuh Tapa thok wae kacek telung atus suwara”.
“Nanging
sampean rak banjur oleh pulihan pas pilihan kene kae?” Pak Sugiri mesem.
“Iya
pengalaman saka Dunggalar tak cakne neng kene” Arja Gendhon wangsulan karo
ngguyu “kene biyen sing gedhe suwarane rak suwargi Mas Patoni karo Pak Guru
Supri? Aku banjur nyekel Reban, jaman kuwi menangku rada akeh wong sing tak
enggo udhu omah ngarep nggone Maratuwa kae he he he”.
“Jathukna
upama Reban gak dadi, sampean bisa dadi thethekan tenan he he he…..”.
“Iya,
nanging tutuge gambar neng buku sing dicekel Pal Guru Har mau banjur piye?”
Arja Gendhon ngajak mbalik menyang critane Pak Sugiri maneh.
“Manuk
aneh mau banjur ndhekem neng pasareyane Ki Ambyangkara nganti sauntara, banjur
mabur maneh” wangsulane Pak Sugiri nutugne olehe crita.
“Mabure
ngalor apa ngidul ?” Arja gendhon nyelani takon.
“Ngalor
bablas menyang omahku, mencok neng wuwungan banjur mlebu liwat cendhela”
wangsulane Pak Sugiri.
“Wis
mlebu neng jero omahmu?” Arja Gendhon takon praupane ketok sumunar, atine seneng
omahe adhine dileboni Pulung Lurah.
“Uwis,
mencok neng kursi omah ngarep, banjur mudhun nyang jogan ngubengi omah, banjur
metu maneh liwat cendhela wetan, bablas mabur mengalor……”
“Walaah
metu maneh? Banjur menyang ngendi parane?” Arja Gendhon ketok nek malih rada
cuwa, pulunge lurah Kedunggalar ora sida melu adhine.
“Menyang
omahe Pak Guru Har” wangsulane Pak Sugiri .
“Waaa,
Pak Guru Har ya mesthi banjur seneng no? Pulunge wis mlebu menyang omahe” Arja
Gendhon mesem amba.
“Padha
pas mlebu menyang omahku mau” wangsulane Pak Sugiri “ora nganti rong menit
manuk kuwi ya banjur mabur lunga maneh”.
“Weleh,
dadi gak sida mandheg neng nggone Pak Guru Har ?”.
“Ora,
nanging mabur menyang omahe Bu Kojin” wangsulane Pak Sugiri.
“Bu
Kojin kuwi sapa?” Arja Gendhon takon.
“Ibune
Murtala” wangsulane Pak Sugiri.
“Ora
lunga mabur maneh?”
“Ya
kuwi sing lucu Kang” wangsulane Pak Sugiri
“Lucu
piye?”
“Manuk
kuwi bareng wis mlebu nyang omahe Bu Kojin banjur mandheg, Bu Kojin apa dene
Murtala kaya ora weruh nek enek manuk sing rupane aneh mlebu nyang omahe, malah
nalika manuk kuwi mencok neng pundhake Murtala, bocahe ya kaya ora krasa, semono
uga nalika genti mencok neng pundhake Bu Kojin, Bu Kojin ya meneng wae. Bar
kuwi gambar kaya neng hape kuwi ilang, buku sing dicekeli Pak Guru Har banjur
dijaluk maneh dening Rama Kiyai. Aku karo Pak Guru Harmaka banjur didhawuhi
bali, merga wis ana wong sing arep sowan marang Rama Kyai. Mung pas aku wong
loro pamitan, Rama Kyai ngendika : mbudidaya kuwi kuwajibane titah, beja lan
mulya kuwi peparinge Gusti Allah” Pak Sugiri mungkasi critane.
Arja
Gendhon manggut-manggut, jroning batin eram marang kawaskithane Kiyai sing
dicritakne Pak Sugiri kuwi mau. Arja Gendhon uga banjur nyoba mbadhe mengku
werdi apa pituduhe Kyaine Pak Harmaka kang disanepakne wujud gambar kaya neng
hape kuwi. Miturut panemune Arja Gendhon, Kyai kuwi aweh warah marang Pak Guru
Harmaka karo Pak Sugiri yen wektu iki Pulung Lurah Desa Kedunggalar wis ucul
saka Lurah sing saiki isih dadi. Lan sawise oleh pituduh saka arwahe Cikal
Bakal Desa Kedunggalar ya kuwi Ki Ambyangkara, Pulung kuwi banjur nggoleki sing
pantes lan kuwat dipencoki kanggo dadi Lurah Kedunggalar sabanjure. Nek nitik
lakune Pulung, Pak Sugiri lan Pak Harmaka kuwi bisa wae mbudidaya murih pulunge
bali menyang omahe lan gelem melu dheweke. Nanging yen ora gelem mbudidaya
utawa kleru pambudidayane ya Pulung mau bakal krasan melu Bu Kojin utawa
Murtala, mung emane wong loro kuwi ora weruh yen kapencokan, mula yen ana
lilane wong loro kuwi gelem ngucap masrahne Pulung marang sawijing wong, ya
wong sing kepasrahan Pulung mau sing bakal kuwat dadi Lurah .
“Lha
sambunge karo niyatmu arep ngepek mantu Murtala lan kuwatir yen kedhisikan Pak
Guru Harmaka mau apa Ri?” sawise rada sauntara Arja Gendhon banjur nggogoni
atine sedulure lanang.
“Bares
wae Kang” wangsulane Pak Sugiri “wiwit mulih saka Burengan kae, atiku rada gela
karo Pak Har. Jalarane Pak Har jebul nganggep aku iki wong sing ora pantes
dipercaya, ketitik dheweke wis ora blaka nalika tak takoni apa werdine gambar
sing katon neng buku tulis sarta maksude tembung sing dingendikakne Rama Kyai
mau, Pak Har mung wangsulan : pokoke werdine kuwi apik tumrap aku, wong liya
ora perlu ngerti. Banjur bareng tak takoni, apa sing arep ditindakne Pak Har
sawise tekan omah mengko? Dheweke ya mung wangsulan cekak : kuwi sing oleh ngerti
ya mung wong sing pinercaya wae, malah banjur ngandhani aku supaya ajak-ajak
wong-wong supaya gelem nyengkuyung Pak Har mengkone nek Pilihan Lurah dianakne”.
“Iya
aku ya ora ngluputne olehmu gela nek wangsulane Pak Har marang kowe ngono kuwi”
Arja Gendhon mbenerne adhine, banjur nutugne pitakone “lha bacute?”
“Aku
sansaya gela, bareng tanpa kandha marang aku, aku krungu nek Pak Har duwe karep
arep ngepek Bu Kojin” wangsulane Pak Sugiri “atiku panas, ora merga aku ya
ngesir Bu Kojin, nanging aku ngerti nek kuwi mung cara sing ditempuh Pak Har
kanggo nguwasani Pulung sing manggon neng omahe Bu Kojin. Mula aku banjur duwe
pikiran ora mung Pak Har dhewe sing pantes dadi Lurah neng Kedunggalar, Merga
saupama Pak Har kasembadan dadi Lurah tenan, paling aku ya ora dianggep
apa-apa. Mula aku mikir arep gawe Lurah sing apik lan gelema nguwongne aku.
Karepku Murtala arep tak dandani supaya maju njago lurah, merga aku ngerti nek
Pulung Lurah kuwi wis nyawiji neng omahe Murtala, mengko perkara wragat aku
sing nanggung. Lha minangka timbangane aku mung arep nitipne anakku Nita bisaa
dadi bojone Murtala, dadi olehku ndombani Murtala kuwi idhep-idhep nyengkuyung mantuku kanggo kamulyane anakku
wedok. Piye nek manut panemu sampean?”.
Arja
Gendhon lagi mudheng karo karepe adhine, dinalar-nalar mungguhe Arja Gendhon
sing dikarepake sedulure lanang kuwi akeh becike.
Ana candhake.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar