SENDHANG MUSTIKANING WARIH 8. (003)

 

003.

        Bener apa sing dikandhakne Marga, mbarengi Rangga ngentas kutuk sing dibuntel lempung saka bedhiyang, merga wis mateng, wong sing ditambani lan ditunggoni Marga kuwi wiwit nglilir saka anggone turu. Sawise mbukak mripate wong kuwi ketara yen kaget weruh Marga sing lungguh ana sandhinge. Gage-gage wong kuwi tangi, mapan lungguh karo guneman sing suwarane ketara yen ngemu rasa kuwatir :

        “Tulung Kisanak, aja cedhak-cedhak aku, aja nganti ndika katularan lelaraku sing ora lumrah iki”.

        “Aja kuwatir Kisanak” wangsulane Marga ayem, atine seneng merga sing ditulungi wis bisa guneman “aku ora bakal ketularan lelara sing mau ndika sandhang. Luwih-luwih saiki lelara ndika wis ilang, ndika wis waras, mung kari nunggu pulihe tenaga wae”.

        “Apa?” wong kuwi sansaya katon gumun krungu wangsulane Marga mangkono kuwi “aku wis waras? Sapa sing kandha? Ndika kuwi sapa?” .

        Marga mesem oleh pitakonan mangkono mau, banjur wangsulan :

        “Bener, ndika wis ora lara. Apa ndika ora krasa? Sing kandha nek ndika saiki wis waras kuwi aku, jenengku Marga lan sing ana sandhingku iki sedulurku tuwa, Kakang Rangga. Coba saiki ndika tiliki dhadha ndika sing mau rasane panas semu gatel kuwi, kareben ndika weruh nek ndika wis mari saka anggon ndika lara”.

        Wong kuwi ndhingkluk, ngulati prenah pulung atine, banget anggone gumun. Plenthing cilik-cilik sing mau ngebaki prenah pulung atine wis resik, mung kari tilas bubukan rupa kuning semu ijo sing ana dhadhane. Wong kuwi ngusap bubukan kuwi banjur diambu, ngganda jamu kaya empon-empon. Wong kuwi banjur ngerti nek wong sing ana sandhinge ngaku jeneng Marga lan Rangga kuwi sing nambani dheweke. Mripate manther nyawang Marga.

        “Saiki coba ndika ngadeg lan unjal ambegan sing landhung, isih krasa lara kaya mau apa wis suda?” Marga guneman maneh aweh prentah marang wong kuwi supaya ngadeg lan unjal napas landhung.

        Ora semaur wong kuwi banjur nindakne apa sing dikandhakne Marga. Wola-wali anggone nyedhot hawa nganggo irunge banjur alon-alon diwetokne manjaba. Dhadhane krasa longgar, longgar banget, ora ana rasa ora kepenak sing ditemoni. Ora sranta, wong kuwi banjur ndheprok neng lemah, banjur nyembah marang Marga disusul sujud karo guneman :

        “Dhuh Pukulun Jawata ingkang ngejawantah, utawi Malaikat ingkang tuhu suci, abdi paduka kula pun Sukmana ngaturaken gening panuwun awit pitulungan Paduka, temah kula boten siyos pejah lan saged mantun kados menika, lepas saking pasiksaning upasipun Kyai Nagalanang ingkang tumanduk ing raga kula. Sembah kula mugi kunjuka ing ngarsa Paduka Pukulun kekalih”.

        Marga lan Rangga banjur ngerti nek wong sing lagi wae ditambani Marga kuwi jenenge Sukmana. Nom-noman loro kuwi uga banjur kapencut kepengin ngerti luwih akeh sapa satemene Sukmana iki, awit mau keprungu nyebutake yen larane merga kena wisane Kyai Nagalanang. Apa sing dikarepake dening Sukmana iki Kyai Nagalanang sing dadi sesembahan ing Alas Patalan utawa Nagalanang liyane?.

        “nDika aja salah tampa Ki Sukmana” kandhane Marga sabanjure “ndika ora kena sujud kaya mangkono kuwi, awit kajaba sujud marang titah mangkono kuwi kleru, aku karo Kakang Rangga iki dudu Dewa ya dudu Malaikat. Nanging titah wantah, manungsa lumrah sing ora beda karo ndika lan manungsa-manungsa liyane. Saiki becik ndika tumuli tangi, lan ayo lungguh awor aku lan Kakang Rangga kene, mbok menawa awake dhewe bisa omong-omongan lan jejagongan sing ana gunane”.

        Sukmana banjur tangi lan mapan lungguh ngadhep Marga lan Rangga sing uga lungguh ing pasuketan.

        “Manawi ndika kekalih menika sanes Dewa lan sanes Malaikat, lajeng ndika kekalih menika saking kasatriyan pundi Raden Marga lan Raden Rangga?” pitakone Sukmana sawise lungguh kepenak.

        “Kaya sing dikandhakne adhiku mau Ki Sukmana” sing mangsuli genti Rangga “aku bocah loro iki anake wong sing omahe cedhak Kuthagedhe Mataram kana, merga kadohan anggonku dolan,  banjur kebablasen wegah mulih, lali omah, klambrangan nganti tekan ngendi-endi wekasane dina iki mau tekan papan kene iki lan kepethuk ndika sing mlayu - mlayu banjur tiba neng lemah, ora eling, banjur dening adhiku ndika ditambani lan andelalah saka kersane Allah ndika bisa mari iki mau. Dadi kena diarani yen aku bocah loro iki, bocah kleyang kabur kanginan, tanpa dhangka ya tanpa kayang, kandhangku langit kemulku mega. Dadi nek ngundang aku lan adhiku, Ki Sukmana bisa nganggo sebutan Adhi utawa njangkar ya kena”.

        “Inggih, inggih Adhi Rangga lan Adhi Marga” kandhane Sukmana nimbangi wangsulane Rangga “kula saestu ngaturaken panuwun ingkang tanpa pepindhan dhateng ndika kekalih, dene sampun ngluwari panandhang kula. Saestu adhi, kula sampun meh sewulan menika nandhang sakit ingkang aniksa jiwa lan raga kula, awit kapanduk wisanipun Kyai Nagalanang, ingkang miturut kabar ingkang kula tampi boten wonten tambanipun. Ananging pranyata Adhi kekalih kuwawa sembada paring usada temah kula boten siyos pejah kados ungeling kabar ingkang kula tampi bilih kula badhe pejah salebeting wekdal kalih purnama sasampunipun kula nandhang sakit ingkang boten kantenan menggah raosipun. Estunipun minangka raos panuwun kula dhateng Adhi Rangga lan Adhi Marga, kula kepengin sanget angaturi Adhi kekalih pinarak ing rompok kula, panggih kalihan kulawarga kula, nanging gandheng kalihan kawontenan ing dhusun kula ingkang nembe kisruh kula kuwatos menawi Adhi kekalih ngantos dados kurban awit tumindakipun titiyang ingkang kepengin nguwaosi dhusun kula menika”.

        “Kakang Sukmana” Marga genti sing guneman aweh wangsulan “ndika ora kudu nedha nrima sing banget-banget marang aku lan sedulurku tuwa iki, jalaran aweh pitulungan marang wong sing mbutuhake pitulungan kuwi wis dadi kuwajibanku wong loro iki. Lan maneh, temene dudu aku lan Kakang Rangga sing wis bisa marasake Kakang Sukmana saka pasiksan Wisane Kyai Nagalanang iki mau, nanging kabeh mau mung awit saka Maha Murahing Gusti Kang Maha Kawasa, kang wus njumbuhake lakuning pesthi sing kudu tak lakoni lan dilakoni dening Kakang Sukmana. Dadi nek miturut petung ndika, dina iki kurang prayoga yen aku lan Kakang Rangga sanja ing wisma ndika, ya mbesuk wae yen ana wektu sing prayoga aku lan Kakang Rangga mbok menawa bisa mampir. Mung wae, mbok menawa Kakang Sukmana ora kabotan lan dhangan ing penggalih aku lan kakang Rangga kepengin takon marang ndika Kakang Sukmana”.

        “Inggih Adhi” gage wae Sukmana mangsuli kandhane Marga “Adhi kekalih ngersakaken mundhut pirsa menapa? Ngibaratipun cangkriman, menawi kula sumerep batanganipun, tartamtu kanthi remening manah badhe kula aturaken sagamblang-gamblangipun ing ngarsa jengandika kekalih”.

        “Matur nuwun sadurunge Kakang Sukmana” wangsulane Marga “aku mung arep nyuwun pirsa, mau ndika dhawuh yen Desa panggonan ndika lagi kisruh merga ana perkara rebut panguwasa, pitakonku apa kang ndadekne sabab ndika ketaman wisane Kyai Nagalanang iki mau ana sambung rapete karo kisruhing desa ndika mau? Lan Kyai Nagalanang kuwi sapa?”.

        “Mila estu Adhi” kandhane Sukmana aweh wangsulan “sedaya ingkang jengandika pundhutaken pirsa menika mila wonten sambung rapetipun. Murih cethanipun badhe kula aturaken sedaya, sanaosa radi panjang lan mbetahaken wekdal sawatawis, mugi-mugi Adhi kekalih sabar midhangetaken cariyos ingkang badhe kula aturaken”.

        “Mesthi wae aku lan Kakang Rangga bakal kanthi seneng ngrungokne apa sing arep ndika critakake Kakang Sukmana” wangsulane Marga karo mesem “nanging gandheng kutuk sing dibakar Kakang Rangga wis mateng lan wis ora panas maneh, kanggo ampet-ampet, saiki becik awake dhewe nyampurnakne Kutuk bakar kuwi luwih dhisik, kanggo ngganjel weteng. Yen wis, gandheng wektune sedhela maneh wis surup srengenge, aku karo Kakang Rangga kudu nindakne laku panembah utawa sembahyang Maghrib dhisik. Mengko sawise sembahyang, lagi aku karo Kakang Rangga bisa kepenak nyemak lan ngrungokne crita ndika”.

        Iwak Kutuk cacah telu gedhe-gedhe sing dibakar kanthi dibuntel nganggo lempung, mung dibumboni uyah, banjur padha dipurak. Wong telu padha mangan bebarengan. Kegawa saka weteng sing lagi luwe, olehe padha mangan krasa enak banget. Nalika kuwi mbarengi kahanan dadi sansaya peteng, merga srengenge wis ambles ing cakrawala imbang kulon.

 

 

ana candhake