SENDHANG MUSTIKANING WARIH 8. (32)

 

032.

        Mireng wicantenipun Sukmana makaten kala wau, Bebau Pilang lan Bebau Pethek sawang-sawangan, ketingalipun sami ngengken rowangipun murih ngandharaken wartos ingkang dipun beta. Nanging saderengipun salah setunggal saking tiyang kalih kala wau kober wicanten, Ki Palir langkung rumiyin ingkang wicanten suka wangsulan dhateng Sukmana :

        “Makaten kemawon Ngger, saenipun mila warta ingkang dipun asta dening Ki Bebau Pethek menapa dene Ki Bebau Pilang menika kaaturaken langkung rumiyin dhateng keng Bapa. Mangke awakipun piyambak rak inggih dipun dhawuhi dening Ki Lurah. Tiyang wekdal menika sampun siang, miturut petangan kula sakedhap malih Keng Bapa rak inggih rawuh.”

        “Makaten inggih Paman?” Sukmana suka wangsulan lajeng gentos wicanten dhateng Bebau-Bebau ingkang wonten ing gandhokipun Ki Jagabaya “ndika sampun mireng piyambak ingkang dipun kersakaken Paman Palir, Ki Bau, dados inggih sampun mangke kemawon ndika sami matur dhateng Bapa, menapa ingkang sampun kedadosan ingkang sami ndika prangguli kala wau.”

        Ingkang dipun criyosaken dening Ki Palir kala wau saestu, boten dangu saking Pendhapa kepireng suwanten kenthongan alit ingkang dipun tabuh kaping tiga sungsun tiga. Sukmana sampun apal kalihan tengara menika. Tengara saking Ki Lurah menawi ngersakaken nimbali piyambakipun murih ngadhep ing Pendhapa. Sukmana tumunten menyat dhateng pendhapa sasampunipun suka sumerep dhateng tiyang-tiyang menawi Ki Lurah sampun rawuh, lan tiyang-tiyang kapurih nengga ing mriku langkung rumiyin.

        “Kowe mau menyang ngendi ta Sukmana?” pandangunipun Ki Lurah sasampunipun Sukmana dumugi pendhapa “Pamanmu Palir tak goleki ana jero omah uga ora ana.”

        “Nyuwun pangapunten Bapa” Sukmana atur wangsulan “kula kalihan Paman Palir nembe jejagongan kalihan Ki Jagabaya Munggur ing gandhokipun, andilalah kala wau wonten Ki Bau Peleman, Ki Bau Pilang lan Ki Bau Pethek, ingkang badhe munjuk atur dhateng Bapa. Gandheng kala wau Bapa dereng rawuh, Bebau tiga menika kula aturi nengga ing gandhokipun Ki Jagabaya. Samangke nembe jagongan kalihan Paman Palir lan Ki Jagabaya Munggur”.

        “Ki Bau Peleman, Pethek karo Pilang?” Ki Lurah paring wangsulan kalihan ketingal radi kejot “ya wis saiki Pamanmu Palir lan wong-wong sing ana gandhoke Ki Jagabaya padha aturana mrene. mBok menawa ana warta sing wigati saka Bebau telu kuwi”.

        “Inggih Bapa” Sukmana atur wangsulan lajeng ngadeg badhe murugi tiyang-tiyang ingkang wonten gandhok panggenanipun Ki Jagabaya Munggur.

        Nanging nalika Sukmana lan tiyang-tiyang kala wau badhe dhateng Pendhapa, jebul dening Ki Lurah dipun ajak dhateng Pringgitan. Tiyang-tiyang inggih lajeng ndherek dhateng Pringgitan. Saderengipun tumut nusul dhateng Pringgitan, Sukmana langkung rumiyin suka sasmita dhateng rewang dalem Kalurahan murih damel unjukan benter kagem Ki Lurah lan tamu-tamunipun.

        “Aku mau kober mampir, neng warunge mBah Semi, Ki Bau Pilang” nembe kemawon tiyang-tiyang sami mapan linggih, Ki Lurah sampun ngendika.

        “Inggih Ki Lurah” wangsulanipun Bebau Pilang kalih ndengengekaken sirahipun, mila sampun kondhang menawi wandenipun mBah Semi ingkang mapan ing Padhukuhan Pilang menika, sanget miraos menggah kopinipun.

“Ana kabar jarene Bebau Kawisan karo Jagabayane lagi wae rada kisruh karo ndika?” Ki Lurah nglejengaken anggenipun ngendika “apa bener mangkono? Kok jarene mBah Semi mau, anggon ndika padha padudon rada keladuk. Nganggo nggebrak-nggebrak meja barang, nganti cangkir karo layahe mBah Semi ana sing katut pecah barang?”.

“Nyuwun pangapunten Ki Lurah” Bebau Pilang atur wangsulan “mila leres menawi kula kalihan Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan sampun tumindak ingkang boten sae, regejegan ing wande dados tontonanipun tiyang kathah, boten namung paben kemawon, menawi boten dipun pisah dening Ki Bau Pethek, kinten-kinten malah sampun wonten Rajapejah ing plataran wandenipun mBah Semi, tiyang Ki Bau lan Ki Jagabaya sampun sami ngliga pedhangipun lan kula ugi sampun siyaga ngladosi kalihan Tumbak kula menika. Inggih tujunipun Ki Bau lan Ki Jagabaya Pethek ingkang mbeta sapukawat tiga tumunten dugi lan misah. Temah Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan lajeng kesah nilar plataran wandenipun mBah Semi, tanpa pamit lan tanpa wicanten menapa-menapa.”

“Ora pamit lan ora guneman apa-apa?” kalihan ngangkat alisipun Ki Lurah mundhut pirsa “dadi prekarane Bebau lan Jagabaya Kawisan karo ndika kuwi durung rampung?”

        “Mila dereng Ki Lurah” Bebau Pilang atur wangsulan.

        “Banjur larah-larahe apa? Teka ndika karo Bebau lan Jagabaya Kawisan sing wis padha gerange kuwi teka padha kerah kaya jago rebutan babon wae he?”

        “Inggih estinipun lampah kula mriki wau badhe matur lan nyuwun pitedah dhateng Ki Lurah ing prakawis menika” Bebau Pilang atur wangsulan “nanging gandheng Ki Lurah kepareng ndangu ingkang dados jalaran anggen kula sampun kerengan kalihan Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan, murih langkung cethanipun kaparenga  Ki Lurah ndangu dhateng Ki Bebau Pethek, awit antawisipun prekawis kula kalihan Ki Bau lan Jagabaya Kawisan menika wonten sambetipun kalihan Ki Bau Pethek lan Ki Bau Pethek langkung mangertos prakawis menika.”

        “Kok dadi sansaya ngambra-ambra ngene Ki Bau?” Ki Lurah ngendika malih, nanging suwantenipun kepireng sareh, lajeng ndangu dhateng Bebau Pethek “tenane ngono kepiye ta Ki Bau Pethek?”

        “Inggih Ki Lurah” Bebau Pethek nata anggenipun linggih lajeng matur “estunipun saderengipun Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan menika manggihi Ki Bau Pilang, langkung rumiyin inggih dalunipun sampun manggihi kula ing Pethek. Tiyang kalih menika cariyos bilih nembe meguru malih dhateng salah satunggaling Paguron ingkang sampun kondhang, inggih menika Paguron Nagalanang. Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan ugi criyos menawi para sinoman lan sapukawat ing Kawisan sadaya sampun dados siswa Paguron Nagalanang, dene ingkang minangka wewakiling Kyai Nagalanang ing Pangapitan mriki menika Ki Dungkul ingkang dipun biyantu dening Ki Dhangkal”.

        “Sing dikarepake Dungkul karo Dhangkal kuwi apa sedulurku sing saka Brendhilan kae Ki Bau?” Ki Lurah nyela rembag.

        “Leres Ki Lurah” atur wangsulanipun Bebau Pethek.

        “Iya, sabanjure kepiye?”

        “Salajengipun” Bebau Pethek nglajengaken anggenipun matur “semu radi meksa, Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan prentah dhateng kula, murih ngajak sedaya sinoman, pamong saha Sapukawat ing Pethek supados tumut manunggal dhateng Paguron Nagalanang, jalaran miturut kekalihipun jangkaning jagad nyebataken bilih boten dangu malih badhe wonten kedadosan ageng ing Tanah Jawi, inggih menika jumedhulipun Kraton enggal lan jumenengipun Ratu Adil trah Brawijaya ing wana Patalan. Lan kedadosan ageng menika mangke badhe nuwuhaken kurban lan bebanten ingkang ageng, sok sintena ingkang boten kepengin dados wadaling kawontenan, kedah manunggal kalihan Paguron Nagalanang, awit kacariyos bilih pangarsaning Paguron Nagalanang menika titising Dewa ingkang nindakaken jejibahan minangka pamomongipun Ratu ing kraton ingkang badhe jumedhul menika mangke.”

        Bebau Pethek kendel sakedhap anggenipun wicanten, jalaran wonten abdi utawi rewang Dalem Kalurahan ingkang mlebet dhateng Pringgitan, lelados unjukan benter kagem Ki Lurah lan sedaya ingkang wonten mriku.

        “Lha ndika banjur aweh wangsulan kepiye marang Bebau lan Jagabaya Kawisan, Ki Bau?” sareng rewang kala wau sampun medal saking Pringgitan, Ki Lurah lajeng ndangu Bebau Pethek.

        “Salebeting manah kula tuwuh raos tidha-tidha Ki Lurah” atur wangsulanipun Bebau Pethek “sakedhik wonten raos pitados, nanging ugi wonten raos boten pitados. Mila kula lajeng suka wangsulan dhateng tiyang kalih kala wau, badhe kula manah rumiyin lan kula criyosi bilih mesthinipun prakawis menika Ki Lurah langkung pana babagan jangkaning jagad tinimbang sinten kemawon ingkang mapan ing Pangapitan menika, pramila sinambi nggagas-nggagas pangajakipun tiyang kalih kala wau, kula ugi nengga dhawuh-dhawuh saking Ki Lurah ing babagan menika. Kula wangsuli makaten kala wau, Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan ketingal menawi boten remen, malah lajeng mungel-mungel menawi kula menika kalebet tiyang ingkang landhep dhengkul rasanipun. Nanging kula panggah ing wangsulan kula kala wau, lajeng kekalihipun pamit wangsul.”

        “Lha banjur sambunge karo anggone kerengan Ki Bau Pilang karo Bebau lan Jagabaya Kawisan ana ngendi Ki Bau?” Ki Lurah mundhut pirsa, lajeng kalihan ngasta cingkir ingkang wonten ngarsanipun Ki Lurah ngendika malih “nanging sadurunge ndika kandhakne, becik luwih dhisik ndika sruput wedang sing wis meh adhem kuwi, mangga kabeh wae padha diunjuk wedange.”

        Bebau Pethek lan sedaya ingkang wonten ing Pringgitan lajeng sami nyepeng cingkiripun piyambak-piyambak, nyruput wedang jahe ingkang dipun lalapi gula klapa.

 

ana candhake