SENDHANG MUSTIKANING WARIH 8. (34)

 

034.

        “Salajengipun” Bebau Pilang nglajengaken anggenipun cariyos “Ki Bau Pethek lan rencang-rencangipun kula ajak wangsul dhateng griya, saprelu ngrembag lekasipun Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan. Amargi Ki Bau Pethek kuwatos menawi lekasipun Ki Bau lan Jagabaya Kawisan mila sampun pikantuk palilah saking Ki Lurah, pramila enjing wau Ki Bau Pethek kula ajak manggihi Ki Bau Peleman. Dening Ki Bau Peleman, kula kekalih dipun ajak sowan lan nyuwun pitedah dhateng Ki Lurah”.

        Ki Lurah Pangapitan ketingal menawi santer lampahing penggalihipun. Ketitik sanaosa anggenipun cariyos Bebau Pilang sampun rampung nanging boten tumuli dipun tanggapi. Malah Ki Lurah ketingal lajeng tumungkul, palarapanipun ketingal njengkerut. Tiyang-tiyang sampun sami tanggap ugi sami mangertosi menawi panggalihipun Ki Lurah nembe ruwet. Nanging tiyang-tiyang menika boten mangertos lampahing penggalihipun Ki Lurah. Wasana tiyang-tiyang menika lajeng kendel boten wantun kumecap, namung ngrantos dhawuh saking Ki Lurah.

        “Hm……” sareng sampun sawatawis anggenipun kendel, Ki Lurah lajeng unjal ambegan landhung, lajeng ngunandika alon “babar pisan aku ora nyana, jebul wis adoh laku sing ditempuh dening Dungkul lan wong-wong Padhepokan Nagalanang kanggo ngorak-arik Desaku iki”.

        Mireng pangunandikanipun Ki Lurah makaten menika, tiyang-tiyang inggih lajeng sami sawang-sawangan sesamining rencang, boten wonten ingkang wantun atur pamanggih, awit inggih boten gadhah atur ingkang sakintenipun jumbuh kalihan lampahing penggalihipun Ki Lurah.

        “Nuwun sewu Kakang” dumadakan Ki Palir wicanten alon.

        “Iya, piye Dhi?” dhawuh wangsulanipun Ki Lurah paring sasmita murih Ki Palir ngaturaken rerigen.

        “Saestu kula tumut rumaos dosa dhateng Pangapitan, menapa dene dhateng Kakang Lurah” Ki Palir lajeng matur “ingkang sepisan, jalaran duginipun Kakang Dungkul ing Pangapitan rumiyin sesarengan kalihan kula lajeng sasampunipun jengandika paringi griya, panggenan kula cecaketan kalihan panggenanipun Kakang Dungkul lan Kakang Dhangkal, ewa samanten kabekta saking anggen kula kasengsem ngraosaken legining rejeki peparing jengandika, ketungkul nggagas lan nggarap pategilan lan sabin,  kula lajeng tledhor temah boten mangertos menawi kadang-kadang kula menika jebul satru munggweng cangklakan. Sanaosa makaten, sanaosa sampun radi kasep, kula kepengin sanget nebus dosa lan ndandosi kalepatan kula kala wau, awit saking menika mugi Kakang Lurah kepareng nuntun kula murih kula tumunten saged nebus dosa lan ndandosi kalepatan menika.”

        “Ngene ya Dhi” Ki Lurah paring wangsulan “awakmu aja kaduk ati rumangsa luput ngono kuwi. Merga nek sing dipetung lupute, kuwi kabeh kanggonan luput, luwih-luwih aku sing wis gelem dadi pangarepe wong sadesa Pangapitan iki. Nanging nek perkara luput iki digedhek-gedhekne bakal ora becik kedadeane. Sing baku, wong-wong sing isih duwe kasetyan marang Desa Pangapitan iki kudu tumuli nyawiji ing panemu, banjur bareng tumandang murih Pangapitan rahayu saka sakehing godha rencana.”

        “Nuwun sewu Ki Lurah” Bebau Pethek munjuk atur “sak niki sampun cetha menawi Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan sampun mbalela awit nuruti pangajakipun Ki Dungkul, menapa boten langkung prayogi menawi tiyang kalih menika tumunten dipun rangket lan dipun kunjara, makaten ugi Ki Dungkul sarta tiyang-tiyang ingkang ngaken minangka siswa saking Paguron Nagalanang ingkang sampun cetha badhe mbalela dhateng Mataram menika?”

        “Inggih Ki Lurah” Bebau Pilang numpangi rembag “kula sarujuk kalihan aturipun Adhi Bebau Pethek menika. Awit menawi boten tumunten dipun rangket, kula kuwatos selak sansaya kathah Bebau lan Pamong ing Pangapitan ingkang kenging kabujuk dening Ki Bau lan Ki Jagabaya Kawisan. Lan kula ugi kuwatos, menawi ngantos Ki Dungkul ngundang rencang-rencangipun kanthi sesidheman mlebet dhateng Pangapitan lan damel kisruh.”

        “Aja grusa-grusu Ki Bau” Ki Lurah paring wangsulan “kabeh kudu digagas sing dawa, aja nganti merga kesusu tumandang wekasan dadi kebat kliwat. Ora ngrampungake prakara malah sansaya ngambra-ambra”.

        “Lajeng kersanipun Ki Lurah kados pundi?” Bebau Peleman ingkang gentos matur “kaparenga paring dhawuh, menapa ingkang kedah kula lampahi murih kawontenan ing Pangapitan tumunten saged tentrem malih?”

        “Saiki ngene wae” Ki Lurah lajeng paring dhawuh “suk Ngahad kuwi rak dina Ngahad Legi ta?. Dina rembug desa saben selapan, ing rembug desa mengko prakara iki bakal tak bukak lan dadi rembug, kanthi mangkono bakal luwih gampang anggone ngudhari prekara sing ruwet iki. Mung wae, gandheng karo kahanan, rembug desa Ngahad Legen iki bakal tak majokne mengko bengi.”

        “Mangke dalu Bapa?” Sukmana nyela rembag, nyuwun pirsa.

        “Bener Sukmana” Ki Lurah paring wangsulan “Mula saiki uga ayo andum gawe, Kowe karo Ki Bau Pilang lan Ki Bau Pethek, mubenga. Para Bebau sa Pangapitan padha kabarana yen adicara Rembug Desa dianakne mengko bengi, kabeh Bebau supaya padha teka karo nganthi kabeh Pamong ing Padhukuhane dhewe-dhewe.”

        “Inggih Bapa sendika ngestokaken dhawuh” Sukmana atur wangsulan.

        “Nyuwun pangapunten Ki Lurah” Bebau Pilang munjuk atur.

        “Iya, piye Ki Bau?”

        “Menapa kalebet Ki Bau Kawisan?” Bebau Pilang nyuwun pirsa.

        “He he he iya Ki Bau” Ki Lurah paring wangsulan kalihan gumujeng alon “prentahku mau durung rampung, mligi kanggo Bebau Kawisan aja ndika apa Sukmana sing ngabari, nanging kareben Ki Bau ing Peleman wae”.

        “Inggih Ki Lurah sendika ngestokaken dhawuh” kebat Bebau Peleman atur wangsulan.

        “Lan ana wuwuhan prentah marang ndika Ki Bau Pilang, Pethek lan Peleman” Ki Lurah nutugaken anggenipun paring dhawuh “kajaba nganthi para pamong sing ana dhukuh ndika, aja ngawistarani padha ndika siyagakne sinoman lan sapukawat saka dhukuh ndika, padha parentahna murih siyaga gegaman lan nganakne baris pendhem ing sakupenge Dalem Kalurahan, kanggo njagani menawa ana apa-apa.”

        “Inggih Ki Lurah, boten langkung inggih sendika” nyulihi Bebau Pilang lan Bebau Pethek, Bebau Peleman atur wangsulan.

        Sukmana lan Para Bebau ingkang wonten ing Pringgitan menika lajeng sami nyuwun pamit bidhal nindakaken dhawuhipun Ki Lurah.

        Sasampunipun dumugi jawi, Bebau Peleman inggih lajeng mendhet kapalipun dipun cengklaki badhe dhateng Kawisan. Sukmana, Bebau Pilang lan Bebau Pethek sami rerembagan, bidhal ijen-ijen andum ingkang badhe dipun purugi menapa bidhal sareng sedaya dipun purugi tiyang tiga.

        “Ingkang dipun purugi rak kantun nem panggenan ta Dhi?” Bebau Pethek pitaken dhateng Sukmana.

        “Lha inggih ta Ki Bau” Sumana suka wangsulan “Dhukuh ing Pangapitan menika sedaya rak cacah sedasa, sewelas sak Dhukuh Krajan. Ingkang sampun boten prelu dipun kabari sampun wonten tiga, lajeng ingkang ngabari Bebau ing Kawisan Ki Bau Peleman, Bebau Krajan mangke saged dipun ampiri. Dados nggih leres kantun nem dhukuh. Punthuk, Ngreca, Jambon, Sumber, Kuncen lan Munggur.”

        “Nuwun sewu nggih Dhi” Bebau Pethek wicanten malih “kula kok taksih radi njit-njiten ta Dhi, menawi badhe kepanggih kalihan kanca-kanca Bebau, menawi ijen sami ijen?. Wewayanganipun Ki Bau Kawisan kala wingi enjing ingkang badhe kerengan kalihan Kakang Bau Pilang menika taksih kumanthil-kanthil ing mripat kula”.

        “Menapa kula piyambak kemawon ingkang ngaturi Bebau-bebau ing nem Dhukuh menika?”  Sukmana pitaken kalihan mesem “ndika kalih Ki Bau Pilang wangsul kemawon?”.

        “Boten Dhi” ingkang wangsulan malah Bebau Pilang “kajawi menika dhawuh saking Ki Lurah, kula inggih kepengin kepanggih kadang-kadang Bebau sanesipun, kajawi Bebau Kawisan ingkang sampun dipurugi Ki Bau Peleman”.

        “Estunipun kula inggih kepengin kepanggih kanca-kanca Bebau sanesipun Dhi” Bebau Pethek wicanten malih “nanging pengin kula wontena rencangipun”.

        “Lha nek ngoten nggih awake piyambak, tiyang tiga niki mlampah sareng mawon” Sukmana wangsulan kalih mesem sansaya wiyar “dados saben Bebau dipurugi tiyang tiga.”

        “Inggih Dhi. Saenipun mila makaten kemawon” Bebau Pilang gentos wicanten “mumpung taksih wonten wekdal, mangga tumunten bidhal samenika kemawon”.

        Tiyang tiga tumunten minggah dhateng gigiring kapalipun piyambak-piyambak. Dipun wiwiti saking ler, ingkang dipun panggihi rumiyin piyambak Bebau ing Punthuk. Bebau ingkang sampun radi sepuh, nanging  taksih katingal njenthara menika, wicanten blaka menawi radi kaget, boten padatan Ki Lurah majengaken adicara Rembug Dhusun malem Ngahad Legen, mila lajeng pitaken wonten menapa?.

        “Boten wonten menapa-menapa kok Ki Bau” gandheng Bebau Pilang lan Bebau Pethek boten saged nyukani wangsulan, lajeng Sukmana ingkang mangsuli pitakenipun Bebau Punthuk inggih Ki Sukidi “namung benjing malem Ngahad Legi menika anyarengi Paman Palir ngawontenaken wilujengan ing griyanipun, nengeri anggenipun Boyong dhateng Pangapitan, tiyang samangke Bibi Tandur semahipun Paman Palir sampun dugi lan badhe ndherek gesang ing Pangapitan”.

        “Ooo, sokur ta Dhi, menawi makaten mangke dalu sedaya pamong ing Punthuk kula ajake sowan dhateng Pendhapa Kalurahan.”

 

 

(ana candhake)