SENDHANG MUSTIKANING WARIH 8. (47)

 

47.

        “Ing pangangkah anggen kula badhe dhateng Kawisan, kula boten badhe ngampiri Ki Bau Sumber” Bebau Jambon nglajengaken cariyos malih “jalaran anggenipun dhawuh Ki Dungkul kula namung kadhawuhan sowan malih ing Kawisan dinten Budha Jenar malem Respati Palguna, boten mawi kenging ngajak utawi nyuwun dikancani Baune Sumber. Nanging jebul nalika kula dumugi margi protigan tengah sabin gempolan, Ki Bau Sumber sampun wonten mriku ngentosi.

        “Meh wae aku mau arep nusul ndika lho Ki Jambon” wicantenipun Ki Sumber nalika kula sampun caket kalih piyambakipun “aku kuwatir ndika lali utawa sengaja murungake nggon ndika arep sowan menyang Kawisan, merga ana dhawuh saka Lurahe nek Parepatan Akad Legen dimajokne dadi wengi iki.”

        “Aku mau awan wis pamit marang Adhi Sukmana, Ki Sumber” wangsulan kula “pamit nek wengi iki aku kapeksa ora bisa melu teka ing adicara rembug desa, jalaran aku ditimbali guruku supaya ngadhep wengi iki lan aku wis kadhung nyaguhi. Ya muga-muga nggonku wis kumawani ngaku yen ditimbali guruku kuwi ora ndadekne dukane Ki Dungkul lan Ki Batasigar, jalaran sing dhawuh supaya aku menyang Kawisan wengi iki panjenengane Ki Dungkul lan Ki Batasigar, kamangka aku ya durung bisa mesthekne aku iki wis dipercaya tenan dening Ki Dungkul lan Ki Batasigar apa durung.”

        “Sokur ta nek pancen mangkono Ki Jambon” Ki Sumber wicanten malih, suwantenipun kepireng menawi manahipun lega, lan kanthi pambiyantunipun soroting rembulan tanggal kaping sewelas, lamat-lamat ketingal menawi Bebau Sumber anggenipun wicanten kalihan mesem “ndika ora prelu kuwatir, ora bakal ndika kena duka saka Bapa Dungkul apa dene Bapa Batasigar awit anggon ndika kandha marang Adhi Sukmana yen ndika katimbalan dening Guru ndika. Jalaran sapungkur ndika wingenane kae, aku lan Ki Kawisan didangu akeh-akeh dening Bapa Dungkul lan Bapa Batasigar bab watak-watak ndika lan aku apa dene Ki Kawisan ya matur blaka apa anane yen ndika kuwi kena diarani wong sing lugu, apa sing dikandhakne padha karo sing dadi isen-isening atine…..”

        “Lha Ki Dungkul lan Ki Batasigar banjur kepiye?” kula nyela rembag, ing batos kula nggagas teka benten kojahipun Ki Sumber menika kalihan dhawuh pangandikanipun Ki Dungkul dhateng kula, kala wingenane menika Ki Dungkul dhawuh menawi panjenenganipun ngrantos dhawuh saking Kyai Nagalanang magepokan kalihan wangsulan kula, leres tumusing manah menapa namung lelamisan, awit estunipun sanaosa Kyai Nagalanang boten wonten ing Kawisan, nanging panjenenganipun uninga menapa ingkang nembe dipun rembag dening Ki Dungkul lan Ki Batasigar kalihan kula. Nanging menika kala wau nembe kemawon Ki Sumber criyos menawi piyambakipun lan Ki Kawisan dipun dangu kathah-kathah dening Ki Dungkul lan Ki Batasigar, magepokan kalihan watak kula. Nanging kula inggih boten blaka dhateng Ki Bau sumber ngengingi suwantening batos kula menika.

        “Bapa Guru sakloron iya banjur percaya marang apa sing tak aturake apa dene sing diaturne Ki Kawisan” Baune Sumber suka wangsulan “dadi wangsulan ndika wingenane kae wis dipercaya, lan iki mengko ndika bakal kaparingan pituduh apa sing kudu ndika tindakne murih ndika bisa kagolong wong sing nampa kabegjan lan kaslametan saka Eyang Guru Kyai Nagalanang lumantar Bapa Dungkul lan Bapa Batasigar. Mula saiki ayo daya-daya bareng karo aku marak ing ngarsane Bapa Dungkul lan Bapa Batasigar, aja nganti dadi pangarep-arepe Bapa Guru sakloron. Amarga kajaba kaya sing dak kandhakne iki mau, sajake bakal ana dhawuh saka Bapa Guru sakloron sing kudu ditindakne dening kabeh siswa-siswane, ketitik mau ana timbalan susulan supaya kabeh siswa mlumpuk ing joglone Ki Kawisan.”

        Kula kalihan Ki Bau Sumber inggih lajeng bidhal, anggenipun nggelak lampahing kapal inggih radi dipun rikataken. Nalika kula kalihan Bebau Sumber dumugi ing Joglonipun Bebau Kawisan, mila ing mriku sampun kathah tiyang. Nanging boten mlebet ing pendhapa, namung sami gegrombolan ing plataran lan ing pekarangan. Sedaya ketingal sami sikep dedamel, tiyang-tiyang menika boten wonten ingkang sampun kula tepangi awit dede warga Kawisan utawi Pangapitan. Ingkang wonten salebeting pendhapa namung Para Pamong saking Kawisan lan Pamong-pamong saking Sumber, namung menawi saking Sumber ketingalipun pamong ingkang wonten mriku boten jangkep. Sawatawis Ki Dungkul lan Ki Batasigar lenggah ing ngandhap talang, ing sisih kananipun ketingal Ki Dhangkal  jejer kalihan Ki Bau Kawisan lan tiyang gangsal malih ingkang dereng kula tepangi.

        “Kene, kene Baune Sumber lan Baune Jambon” Ki Batasigar grapyak anggenipun ngendika nalika pirsa kula kalihan Ki Bau Sumber minggah pendhapa “ndika wong loro padha linggiha sacakete baune Kawisan kene.”

        Mila radi benten kalihan lelampahan kala wingenane, Ki Batasigar menawi ngendikan kalihan kula ngginakaken basa krama, nanging dalu menika sampun ngginakaken basa ngoko. Salebeting manah kula nginten, menawi kula sampun dipun anggep dados siswanipun kados dene Ki Bau Sumber. Kamangka kanyatanipun kula dereng rumaos dados siswanipun Ki Batasigar menapa dene Ki Dungkul. Inggih kanthi wontenipun kedadosan kados makaten menika ingkang njalari raosing manah kula sansaya mindhak tidha-tidha, kapitadosan kula dhumateng Ki Batasigar lan Ki Dungkul dados suda. Nanging ingkang makaten menika boten kula lahiraken, kula namung kendel kemawon malah lajeng nirokaken slaganipun Ki Bau Sumber, ingkang ngabekti langkung rumiyin dhateng Ki Batasigar lan Ki Dungkul saderengipun mapan linggih ing sisihipun Bebau Kawisan.

        “Para siswa kabeh” Ki Batasigar lajeng ngendika kanthi suwanten ingkang radi sora “ndika kabeh padha sumurupa, Baune Jambon saiki wis dadi sedulur lahir batin karo awake dhewe kabeh. Awit saka kamurahane Bapa Guru Kyai Nagalanang, Panjenengane wis kepareng maringake Kabegjan lan Kaslametan marang Baune Jambon. Sabanjure dhawuh saka Bapa Guru Kyai Nagalanang marang Baune Jambon lumantar aku lan Ki Dungkul ya iku supaya ngajak para kawula ing Dhukuh Jambon mligine para pamonge  supaya padha pinter lan ngalab kabegjan lan kaslametan sing diasta dening Bapa Guru Kyai Nagalanang lumantar aku lan Ki Dungkul. nDika wis ngerti Baune Jambon?”

        Dipun tlemak kalihan rembag makaten menika, kula boten saged wangsulan menapa-menapa kajawi namung manthuk kemawon lan kula tingali Ki Batasigar, Ki Dungkul menapa dene Ki Dhangkal lan Bebau Kawisan sami mesem kalegan.

        “Sabanjure” Ki Batasigar lajeng wicanten malih “ndika kabeh padha sumurupa, wujude kabegjan lan kaslametan iki ora suwe maneh bakal katon ngalela cetha wela-wela bareng lan katone kacilakan lan kasangsaran sing bakal disandhang dening wong-wong sing kumalungkung wani nggorohake warta saka Bapa Guru Kyai Nagalanang sing tak gawa karo Ki Dungkul sakanca iki.”

        “Nyuwun pangapunten Bapa Guru, menapa ing Pangapitan mriki menika taksih wonten tiyang ingkang kumalungkung boten pitados dhateng menapa ingkang jengandika dhawuhaken Bapa?” Ki Lempuk, Jagabaya Sumber kalihan nyembah matur nyuwun pirsa.

        “Aku kandha mangkono kuwi cetha yen isih ana malah kepara isih akeh ta Ki Jagabaya” Ki Batasigar suka wangsulan “yen sing mangkono kuwi kawula lumrah, mbok menawa isih ana sethithik pangapura sing diparingake dening Bapa Guru Kyai Nagalanang, nanging manawa sing mangkono iku kalebu Pamong mangka sajroning wektu embuh sedina embuh rong dina mesthi bakal ilang saka lumahing bumi iki, titenana wae!!!”

        “Nggegirisi…..” boten kraos tiyang-tiyang sami grenengan alon.

        “Ya nek dirasakne pancen nggegirisi” Ki Batasigar wicanten malih “nanging kabeh-kabeh kuwi iya jalaran saka salahe dhewe, ngendel-ngendelne dumeh duwe kalungguhan lan kaluwihan ing reh ulah kanuragan banjur kasinungan ati kumalungkung wani ngremehake sedulure sing duwe niyat becik sing ngajak murih padha oleh kebegjan lan kaslametan, wekasane undhuh-undhuhane ya kaya sing tak kandhakne mau, ilang saka lumahing bumi, ragane bakal dadi rabuke desa iki dene sukmane nyemplung ing kawah candradimuka mbuh pirang atus tahun lawase, yen wis lagi dientas lan dikumpulake karo bangsa lelembut ing alam sonya luri. Sepisan maneh tak baleni, marang wong sing mangkono iku ndika kabeh ora dikeparengake duwe rasa welas lan mesakake.”

        “Inggih Bapa Guru” Jagabaya Kawisan kalihan suwantenipun ingkang gumleger nyauti wicantenipun Ki Batasigar, “kula babar pisan boten badhe welas dhateng tiyang ingkang kumalungkung makaten menika, malah menawi dipun keparengaken kula langkung remen menawi kadhawuhan nyirnakaken tiyang-tiyang ingkang makaten kala wau, sakiting manah kula dhateng tiyang kumalungkung kados patrapipun Bebau Pilang lan Bebau Pethek ingkang kumawantun nggorohaken dhawuh saking jengandika Bapa Guru, dugi sapriki dereng mantun.”

        Ki Batasigar lan Ki Dungkul ketingal mesem ketawis remen mireng aturipun Jagabaya Kawisan makaten menika kala wau. Kula piyambak boten mangertos menawi Bebau Pilang lan Bebau Pethek pranyata sampun damel sakit manahipun Jagabaya Kawisan.

 

(ana candhake)