SENDHANG MUSTIKA WARIH II (70)

 70.

Marga mesem krungu tembunge Klabangireng ngono kuwi mau. Jroning atine ana rasa syukur marang Pangeran dene wong-wong kuwi wis padha gelem nampani hidayah sing diturunake Gusti marang sagung titahE. Sawuse meneng sedhela Marga banjur kandha :
"Ya coba mengko tak matur marang Rama Kyai. Nanging sadurunge kuwi aku perlu ngabarake marang ndika kabeh, yaiku kabar sing ora pati nyenengake".

"Kabar punapa niku Ki?" Klabangireng takon.

"Ki Lindhuk, Ki Gambangkawat lan Ajar Taliwangsa, telu-telune wis ndhisiki aku lan ndika kabeh, ninggalne donya iki".

"Elho? Gegedhug tiga punika sedaya sampun pejah Ki?" Sindu takon semu gumun.

"Bener Kisanak" wangsulane Marga "Ki Lindhuk tiwas awit prang tandhing lan Rama Kyai, Ajar Taliwangsa ngemasi ing tangane Kakang Rangga lan Ki Gambangkawat kapeksa tiwas merga tanganku".

Kahanan dadi sepi. Wong-wong kuwi kabeh ora ana sing ngira yen wong telu kuwi bisa dikalahake. Nanging nyatane dina iki telu-telune wis kari wujud kuburan sing ora nduweni daya lan kekuwatan apa-apa. Wong-wong kuwi ya padha nggambar ing angen-angene, kaya ngapa ramene paprangan antarane Kyai Saepullah, Rangga lan Marga mungsuh Ki Lindhuk, Taliwangsa lan Gambangkawat. Yen ngono nyata kasektene wong telu kuwi angel dijajagi sepira jerone.

"Saiki aku arep njaluk tulung marang ndika" kandhane Marga sabanjure.

"Tulung punapa Ki?" pitakone Sindu.

"Nggawekne papan sing pantes kanggo  papan palereman sing pungkasan kanggo Ki  Lindhuk, Ajar Taliwangsa apa dene Ki Gambangkawat. Ngajaka kanca sacukupe, tak tunggu neng sabrang kidul !"  Kandhane Marga karo ngadeg, terus ninggalne papan kono, bali menyang panggonan mayite Gegedhug Gunung Layang mau.

"Inggih Ki, kula tak nyeluk kanca-kanca" wangsulane Sindu sing uga terus mlaku marani kanca-kancane sing lagi leren.
               *
Mbaleni critane Ki Landhung Adi Sastra sing ngesuhi para Santrine Kyai Saepullah sing budhal menyang Tundhan. Tekan tepis wiringe desa, lakune Ki Landhung kepethuk para Bebau sarta para nom-noman sing maune keplayu merga kalah perang karo wong-wonge Ki Gambangkawat. Ora dawa critane, para bebau kuwi banjur nyawiji dadi siji karo barisane Ki Landhung, banjur nerusake laku menyang Tundhan.

Lakuning barisan sing disuhi dening Ki Landhung, cepet kaweruhan para telik sandine Ki Gambangkawat sing kajibah ngulat-ulati menawa ana sing nyujanani tumrap Desa Tundhan. Ora kesuwen, para telik sandi kuwi enggal ngadhep Kesit ing Kalurahan.

"Dadi wis tekan Tepiswiring sisih lor kulon?" Kesit negesne keterangane Teliksandi sing ngadhep.

"Leres Ki" wangsulane Teliksandi mau "ketingale, para Bebau ingkang kala emben mlajar sakniki mlempak dados setunggal ing mriku".

"Nyawiji karo Siwa Landhung karo wadya bala sing jaremu mbuh asale kuwi?" Kesit sepisan maneh negesne rembug.

"Inggih, leres makaten Ki".

"Tak tampa lapuranmu, saiki balia ing papanmu sakawit, karo Senthun warahen yen tak celuk mrene!!".

Telik sandi kuwi mundur. Nyai Guwarni genti sing metu saka omah jero.

"Ki Landhung teka maneh ta Ngger?" Karo mapan lungguh Nyi Lurah nakoni anake.

"Iya Biyung, karo para Bebau sing maune bisa mlayu, nggawa bala kira-kira wong satus" wangsulane Kesit, karo mripate sumorot sajak njaluk rerigen.

Ana candhake.

SENDHANG MUSTIKA WARIH II (69)

 69.

Kang meh bareng wektune, kang ana ing gisik sabrang lor bengawan, wong-wong andhahane Klabangireng sing wis teluk marang Kyai Saepullah padha ora ngerti nek para santrine Kyai Saepullah lunga menyang Tundhan. Awit budhale para santrine Kyai Saepullah mau ngepasi para telukan iki kaprentah budhal luru pala kependhem menyang alas klawan disuhi santri cacah sepuluh. Mula nalika wong-wong mau teka saka luru pala kependhem banjur padha gumun, merga palerenan kuwi dadi sepi. Sing kari ana kono mung Nyai Wangsa, karo wong telukan cacah sanga sing kajibah ngreksa lan ngopeni Ki Luwukabang, Tamparangin lan Klabangireng.

"Iki wong-wong kok ora katon, padha menyang ngendi ta Kang?" Sindu salah sijining telukan sing mau melu golek pala kependhem nyang alas takon marang rowange sing jeneng Kandhil, sing kajibah nunggoni Klabangireng.

"Wiwit kowe budhal mau, aku ya neng kene iki karo kanca-kanca kae, mau ketoke para pendhereke Kyai nisih mengetan mrana, jare wancine nampa piwulang ngono. Nanging nganti saiki kok ora eneng sing padha mbalik mrene. Dadi aku ya ora ngerti Dhi" wangsulane Kandhil apa anane.

"Lha para Penggedhe kok ya ora padha katon uga?" Sindu takon maneh.

"Aja nyebut Penggedhe Dhi" Kandhil semaur "nek kepireng Kyai Saepullah didukani mengko, neng kene iki jare enenge mung padha-padha sedulur ora ana penggedhe, si adhi mosok ora ngrasakne? Ing atase awake dhewe iki wong telukan sing durung cetha lungguhe wae, dening Kyai lan para Santri direngkuh ora beda karo sedulur liyane".

"Iya Kakang, aku lan meh kabeh kancane dhewe padha ngrasakne kuwi, malah padha rasan-rasan jare luwih kepenak dadi telukane Kyai Saepullah tinimbang dadi andhahane Lurahe Gambangkawat, he he he......" Sindu wangsulan karo ngguyu.

"Kuwi bener" Klabangireng sing isih ngathang-athang kuwi melu nimbrung omong.

Kandhil karo Sindu kaget, dikira nek Klabangireng mau isih turu.

"Bener pripun Juragane?" Sindu takon, kanggo nutupi kagete.

"Sing dadi rasan-rasane sedulur-sedulur mau bener, aku dhewe ya ngrasakne ngono, mula aku wis sumpah neng jero atiku sawayah-wayah aku bisa mari, aku arep nyuwita marang Kyai Saepullah wae" wangsulane Klabangireng kanthi suwara anteb nuduhne mantebing tekade "wis aja nyebut Juragane , saiki wis ora ana juragan , enenge mung sedulur. Sing nekad nyeluk aku juragan, bakal tak gibeng cendele tenan".

"Ha...ha... ha... santrine Kyai Saepullah kok gampang men arep nggibeng cengele sedulure lho?" Kandhil semaur karo ngguyu. Sindu melu ngguyu.

"Oh, iya ora sida, ora tak kapak-kapakne, ning ora arep tak sauri omongane"  Klabangireng mbaleni omongane, disusul guyu sing renyah. Wong telu banjur ngguyu maneh. Guyune wong Merdika, guyune ORANG-ORANG BAHAGIA. Dudu guyune wong sing lagi nyingidne susah.

Dumadakan keprungu swarane wong dhehem-dhehem rada banter, wong sing padha lungguh ndengengek, kabeh nyawang pernahe swara dhehem mau.

"Sajake kok lagi gumyak kisanak kabeh?" Jebul sing dhehem kuwi mau Marga sing terus alok sapaaruh.

"Inggih, inggih Ki Marga" sing wangsulan Sindu "niki napa, nembe ngrembag pepenginane kanca-kanca sedaya".

"Pengin apa? Enggal bali menyang papan sakawit? Ya, kudu sabar dhisik" wangsulane Marga "ngenteni nek Ki Luwukabang, Ki Tamparangin lan Ki Klabangireng wis pulih".

"Mboten, boten niku Ki" Kandhil nyaut rembug .

"Lha piye?" Marga takon.

"Anu. e... anu.....eh...niku lho......" Kandhil blekak-blekuk wangsulan.

"Ngeten lho Ki Marga" wekasan sing muni Klabangireng sing isih ngathang-athang "kula sakanca babar pisan boten gadhah pepenginan wangsul, lha mbok inggiha Ki Marga kersaa ngunjukaken dhateng Kyai Saepullah bilih kula sakannca kepengin sanget saged nyuwita dhateng Kyai Saepullah".

Ana candhake.

SENDHANG MUSTIKA WARIH II (68)

 68.

 

Kyai Saepullah ora ngira yen Ki Lindhuk nganti nekad ngecakne ngilmu sing mbebayani kuwi. Merga sipating ngilmu Ngobong Layon Ametak Sukma iki yen anggone ngecakne kasil, mangka mungsuhe bakal mati kobong dadi awu sak bebalunge pisan. Nanging yen nganti bisa dibalekne dening mungsuhe, mangka sing ngecakne ngilmu iki uga bakal kobong dadi awu. Kyai Saepullah nyoba aweh sasmita marang Ki Lindhuk supaya murungne nggone ngecakne aji sing nggegirisi iki, nanging Ki Lindhuk wis ora nggugu,tekade wis gilig Kyai Saepullah kudu mati.

Wekasan Kyai Saepullah kapeksa ngimbangi gempuran ajine Ki Lindhuk iki nganggo ngilmu sing diduweni. Nadyan mengkonowa Kyai Saepullah isih mbudidaya murih dheweke lan Ki Lindhuk ora nganti kobong dening aji Ngobong Layon Metak Sukma sing dicakne Ki Lindhuk.

Kang bareng karo iku, Marga sing ora bisa nyawang klawan mripate, ora bisa sengaja anggone nggunakne pecute ora kaya sing dikarepake. Nanging Gambangkawat ya kadhung nekad, nadyan pucuk pecute Marga wis ndadekne ragane kebak tatu, nanging pepenginane bisa nugel gulune Marga sansaya gedhe, mula serangan ilmu pedhange ora dilereni.

"Ki Gambangkawat" karo ngladeni tandange mungsuhe Marga isih nyoba aweh peling "najan aku ora bisa nyawang, nanging panggraitaku ngerti kahananmu wis ora karu-karuwan. Ya gene kowe nekad he?".

"Aja ndleming kowe Bedhes cilik" wangsulane Gambangkawat "nek pancen kowe wis kesel, nungkula wae kene, tak tugele gulumu, ben ndang bisa leren neng Yamaniloka".

Rumangsa mungsuhe ora kena dielingake, ora ana pilihan liya tumrap Marga kajaba ngladeni trajangane mungsuhe kanthi ngundhakne trap-trapan ilmu pecute. Nalika Marga nyabetne pecute, krasa neng panggraitane, pecut kuwi njiret perangan awake Gambangkawat. Lan pancen tenan, pecut kuwi nggubet gulune Gambangkawat, nanging Marga ngira pecute wis nggubet pupu utawa kentole mungsuhe, mula banjur disendhal banter dibantingne menyang lemah. Ana suwara gumebrug banter, disusul suwara mbengung lan sumembure pega wisa mandheg dadakan.

Marga sing ora weruh apa sing wis dumadi, mencolot memburi, bareng wis sauntara ora ana serangan sing teka, iket sing nutup raine dicopot. Sepira kaget campur getune bareng nyawang kahanan sing sanyatane. Ki Gambangkawat gilang-gilang dadi bathang, sakujur awake remuk merga tatu ketiban pecute. Sapandurat Marga njegreg ora bisa kumecap. Banjur jumangkah genti arep niliki Rangga sing lagi ander pati karo Ajar Taliwangsa.

"Piye kahanane mungsuhmu Dhi?" lagi wae Marga nyedhak wis dipapag pitakonan dening Rangga "aku kepancing ngilmune Taliwangsa, temah kaya ngene dadine".

"Padha Kakang" wangsulane Marga lemes "Ki Gambangkawat ora keneng dikukup . Mati merga aku ora bisa ngendhaleni tumibaning pecutku".

"Kadose sampun dados pepesthening Gusti kok Ngger" dumadakan saka waliking grumbul Kyai Saepullah njedhul terus nyauti omongane wong loro kuwi.

"Kados pundi Rama?" Meh bareng Rangga karo Marga takon.

"Sami Ngger" wangsulane Kyai Saepullah "Ki Lindhuk ugi sampun pejah, kobong dening ajinipun ingkang mbalik lan kula boten saged ngendheg".

"Inggih Rama" Rangga wangsulan "awakipun piyambak namung wajib ambudidaya murih saenipun nut lan pamanggihipun piyambak, nanging Gusti tartamtu langkung ngudaneni pundi ingkang langkung sae, lan ingkang sampun dumadi punika estu ingkang langkung sae menggah pambijining Allah".

"Leres ngger".

"Samangke lajeng punapa ingkang kedah awakipun piyambak lampahi Rama?" Marga takon.

"Inggih ngger, boten langkung kuwajiban kula lan angger inggih samangke kedah ngrukti mayitipun tiyang tiga punika sasae-saenipun. Nguburaken lan suka tandha bilih ing mriku Ki Lindhuk, Taliwangsa lan Gambangkawat dipun kubur".

"Inggih Rama".

Ana candhake.

SENDHANG MUSTIKA WARIH II (67)

 67.

Upama wong lumrah disuduk keris pusaka dening Ki Libdhuk ngono kuwi mesthi terus rubuh dadi bathang. Nanging gandheng sing disuduk Kyai Saepullah, critane dadi beda. Nalika pucuke keris kurang sanyari saka dhadhane, sikile Kyai Saepullah kaya obahe that-thit luwih dhisik nyurung wetenge Ki Lindhuk. Ki Lindhuk kaget, awake katut kesurung mundur telung jangkah, geloyoran arep tiba.

"Setan kowe Udaya"  Ki Lindhuk misuh karo nata kuda-kuda, njagani panrajange mungsuhe.

Nanging Kyai Saepullah ora mburu banjur nambahi serangan, nanging malah aweh kalodhangan marang Ki Lindhuk kanggo nata adege.

"Nek ngadeg ki sing jejeg Lindhuk" kandhane karo nyilakne jarike mendhuwur "dadi ora gampang ambruk nek kesenggol angin liwat".

Ki Linduk ora semaur nanging banjur mencolot maju karo ngarahne kerise menyang lambunge mungsuhe. Kyai Saepullah luwih prayitna, tekane keris sing ngincer lambunge ditadhahi nganggo ethoke keris sing dumadakan wis ana gegemane. Tumempuke keris sing padha-padha ampuhe, sing dicekel dening wong-wong sing duwe kasekten dhuwur, ora nuwuhake suwara sing banter, mung ing kono katon cahya gumebyar kaya gebyaring kilat, lan uga ndadekne lemah ing kiwa tengene horeg. Kyai Saepullah sing nadhahi, kontal memburi watara limang jangkah, nanging kuda-kudane ora owah. Ki Lindhuk sing kerise nanggor godhonganing kerise Kyai Saepullah, kontal memburi pitung jangkah adohe. 

"Keparat kowe Udaya" Ki Lindhuk misuh karo bali nata adege.

"Aja dadi atimu Lindhuk" wangsulane Kyai Saepullah sareh "aku mung nadhahi linciping kerismu nganggo godhongane Kyai Singkir, merga aku durung kepengin mati neng tanganmu".

"Aja kakehan kojah kowe Murid Duraka" wangsulane Ki Lindhuk "aku kudu bisa mateni kowe, kanggo males gelaning Guru sing wis kok cidrani".

"Aja ngawur kowe Lindhuk, aku ora nyidrani Guru, nanging aku mung ngajak supaya aja seneng nyebar pitnah lan nasarne wong akeh klawan crita sing ngayawara" wangsulane Kyai Saepullah panggah karo suwara sing sareh.

"Pinter selak kowe Udaya, nyatane kowe wis minggat saka Gunung Layang. Tujune bareng kowe wis minggat Kakang Nagasukma teka lan nitipne murid-muride marang Guru, kaya si Kecruk Putih, Kempul Wesi, lan liya-liyane".

"Aku ora minggat Lindhuk, nanging aku ditundhung lunga, malah welinge Guru aku ora oleh ngaku murid Gunung Layang yen aku ngukuhi kapracayanku ndherek piwucale Gusti Rasul".

"Wis, saiki tata-tataa, dina iki Kyai Sarpayamani kepengin nglangga getihmu!" Ki Lindhuk banjur maju maneh, ngilmu sing dicakne wis nganggo trap-trapan dhuwur dhewe. Ki Lindhuk isih nyekeli petungan nalare, biyen sadurunge Ajar Udaya sing saiki salin jeneng dadi Kyai Saepullah iki ninggalne Gunung Layang, kasekten sing diduweni saimbang karo kasektene sing diduweni Ki Lindhuk. Kamangka sasuwene iki, tambahan ngilmu kanuragan lan panguwasan hawa murni sing ditampa Ki Lindhuk wis wuwuh akeh banget. Mokal yen Saepullah sing tanpa guru bisa nambah kasekten, kaya dheweke. 

Kanthi petung iki, Ki Lindhuk babar pisan kepengin enggal-enggal bisa ngrampungi tilas sedulure tunggal guru kuwi, kanthi ngecakne ngilmu sing durung tau disinau dening Kyai Saepullah. Sajake Kyai Saepullah uga wis bisa maca apa sing dadi petungane Ki Lindhuk. Mulane, klawan linandhesan rasa pasrah marang purbaning Allah, Kyai Saepullah samekta ngadhepi serangane Ki Lindhuk klawan nggunakne ngilmu sing ora tau disinau neng Gunung Layang biyen.

Ora suwe perang keris kuwi klakon. Sawuse padha nyuduk lan padha endha ambal-ambalan yekti tanpa ana tilase, wekasan banjur keris padha keris diadu kaya adon ing dolanan benthik benthong. Dhasar padha sektine, najan sing didu kerise, nanging nyatane wong loro kuwi genti-genten, padha anggone genti kalindhih. Nadyan ora obah, nanging nyatane kekarone padha anggone adus kringet sarta padha ngampet ambegan dhewe-dhewe. Nalika iku, Ki Lindhuk wis bener-bener anggone ngetrapne  ngilmune wis tekan trap-trapan dhuwur dhewe, nanging nyatane Kyai Saepullah isih bisa ngladeni kanthi becik lan babar pisan ora katon ketleyek. Mula ora ana cara maneh tumrape Ki Lundhuk kajaba ngesok ngilmu pamungkase. Karo nggeget untune Ki Lindhuk, matak aji Ngobong Layon ametak sukma. Sakala kabeh kekuwatane Ki Lindhuk mili mlumpuk nyawiji marang kerise.

Kyai Saepullah kaget, wiwitane tangan sing nyekeli ukiran krasa panas kaya diobong nganggo mawa sambi. Ora suwe banjur mremen munggah, nyangklak, krasa yen Ki Lindhuk arep ngobong jantunge, nganggo sari pathining geni sing dikendhalekne dhasaring ati.

Ana candhake.

SENDHANG MUSTIKA WARIH II (66)

 66.

Ki Lindhuk sing ora sida turu banjur mudhun saka watu sing kanggo leyeh-leyeh. Weruh Marga nutup raine nganggo iket lan bali nerusne anggone perang musuh Gambangkawat, atine dadi rada kaget. Saiki Ki Lindhuk lagi ngerti yen sing diadhepi Gambangkawat kuwi najan isih nom-noman, nanging wis nduweni ngilmu kanuragan sing ora sembarangan. Luwih-luwih bareng weruh bola bali pucuk pecute Marga kasil nyuwek klambine Gambangkawat ing sisih mburi lan ndadekne saka gegere Gambangkawat pating dlewer merga getih sing metu saka tilas sabetan pecute Marga.

Tandange Gambangkawat uga wiwit kendho, mratandhani lamun tenagane ya wis wiwit susut. Beda karo Marga sing sajake tenagane isih wutuh, dadi tandange sansaya nggegirisi. Kang mangkono mau merga Marga ora bisa weruh klawan mripate yen tilas sabetan pecute wis  akeh ninggalne tatu sing ngeres-eresi ati, upama Marga ora nutup mripate, kira-kira wae ora bakal mentala nyawang tatu ing awake Gambangkawat sing nggegirisi.

Nalika Ki Lindhuk ganti nyawang marang kalangan sijine, sepisan maneh wong kuwi geter atine. Anggone duwe pangira yen ora suwe maneh Rangga bakal njengkilang kanthi awak gosong, kobong, jebul mleset. Rangga saiki wis ora pencolotan mrana mrene kanggo ngendhani tumibaning serangan saka Ki Ajar Taliwangsa sing dibalangake lumantar pucuking kerise. Bola-bali cahya abang mawa wisa panas sing cumlorot ngarah awake Rangga, saben-saben kurang rong kilan terus lebur dadi kaya kembang api, merga disabet nganggo pring kuning sing dadi pusakane Rangga. Saben-saben Ajar Taliwangsa nambahi kekuwatan pambalange, Rangga uga nggunakne tenaga sing saimbang, dadi kabeh serangane Ajar Taliwangsa sing kaya udan kuwi memper pirang-pirang geni tumper sing tumiba kecemplung ing blumbang. Muspra.

Ajar Taliwangsa mandheg nggone ndamoni pucuk kerise, banjur mapan lungguh sila neng lemah. Keris didegne neng ngarepe kanthi ukiran neng ngisor, epek-epek loro digathukne ditumpangne neng ndhuwur dhadha. Ora suwe saka awake Ki Ajar Taliwangsa ngetokne pega kumelun, lan awake  dadi abang mengangah kaya wesi sing diobong neng geni mawa. Keris sing ana ngarepe semono uga katon obah-obah dhewe lan rupane uga dadi mengangah abang. Rangga tanggap yen Ki Ajar Taliwangsa wis ngancik ing puncak ngilmune lan arep dicakne kanggo nglebur dheweke. Putrane Dewi Semangkin kuwi uga banjur siaga arep nempuh tekane bebaya. Tangane loro di kepelne neng kiwa tengene lambung, sirah didhingklukne, mripat diremne. Jroning atine ngrapal mantra : "kanthi asma dalem Dzat Kang Maha Murah lan Maha Asih, tuhu tan ana daya kekuwatan kajaba pepariNge".

Ki Lindhuk sing weruh sikepe Taliwangsa lan Rangga mangkono iku, tumuli thukul pepenginane kanggo ngrewangi rowange. Keris Kyai  Sarpayamani sing disengkelit, didudut saka wrangkane. Banjur wiwit munjerake kekuwataning batin. Keris sakala ngetokne cahya biru mengku perbawa. Alon-alon Ki Lindhuk obah arep nyaketi papane Rangga.

Nanging lagi wae Lindhuk mlangkah dheweke dikagetne merga ana wong nyenggol pundhake saka mburi. 

"He .....kowe?" Ki Lindhuk noleh wong sing nyenggol pundhake, banjur grenenge "pantes, aku ora krasa".

"Sipatmu sing licik pancet durung owah Lindhuk" wong mau ngomong karo mesem.

"Tekumu sing seneng nyampuri perkarane wong liya ya ora tau owah" wangsulane Ki Lindhuk atos "mengko wae nek arep ngajak dolanan, tak ngrampungne gaweyanku dhisik".

"Ngadhepi bocah-bocah nom sing digdaya kuwi dudu gaweyanmu, nanging gaweyane Kempul sing saiki nganggo jeneng Ajar Taliwangsa kuwi karo Kecruk Putih sing ngalih jeneng dadi Gambangkawat kae, gaweyanmu saiki ngadhepi aku, sing wis padha gerange ngene iki".

"Udaya, temu pirang perkara kowe karo bocah-bocah sing arep tak sirnakke kae? He?" Ki Lindhuk ketok nek wiwit nesu.

"Apa? Sapa sing arep kok sirnakne? Bocah loro kae ? Ora bakal ana critane, Lundhuk. Kadigdayanmu ora ana sakuku irenge bocah nom loro kae, tak kandhani".

"Keparat kowe Udaya" Ki Lindhuk rumangsa diremehne "pernah apa kowe karo bocah loro kae?".

"Dudu sanak dudu kadang nek mati melu kelangan" wangsulane Kyai Saepullah anteb.

"Dadi kowe arep ngayomi bocah loro kae? He?" Ki Lindhuk nggetak.

"Kowe kliru Lindhuk" wangsulane Kyai Saepullah karo mesem "bocah nom loro kae ora butuh diayomi menungsa remeh kaya aku iki, ngertia, aja maneh mung kowe karo ponakanmu loro kuwi menanga musuh Angger Rangga lan Angger Marga, sanadyan dhemit sak Gunung Layang kok sambat kok jak ngrubut, ora bakal menang mungsuh bocah loro kae!".

"Ha...ha...ha..... Omonganmu kaya wong mendem kecubung Udaya" Ki Lindhuk ngguyu sengak "banjur karepmu apa ngalang-alangi aku iki he?".

"Sepisan" Kyai Saepullah wangsulan "nylametne nyawamu ben ora mati nistha mungsuh bocah loro kae. Ping pindho : mbaleni pangajakku marang kowe, yaiku ninggalne dalan nistha kuwi lan manjing dalan tobat".

"Setan kowe Udaya"    Ki Lindhuk misuh "nek ngono iki rasakna!".

Karo muni ngono kuwi, Ki Lindhuk ngobahne keris Kyai Sarpayamani kanggo nyuduk dhadhane Kyai Saepullah.

Ana Candhake.

SENDHANG MUSTIKA WARIH II (65)

 65.

Padha karo Ki Lindhuk, Ki Gambangkawat uga ora ngerti yen tenane ngono kabeh muride Ki Tanparupa kuwi wis kasinungan sipat tawar saking sakehing wisa, upas apa dene racun sing asale saka kewan utawa wit-witan. Pancen Marga ngrasakne panas nalika kesempyok wisa sing nyembur saka pedhange mungsuhe mau. Nanging anggone mlumpat lan amping-amping wit gedhe kuwi, ora merga anggone kelaran. Nanging niyat nyrobot wektu kanggo nyopot ikete sing terus dienggo nutupi praupane, supaya mripate ora terus ngucurake luh merga kena uwaping wisa pedhange Gambangkawat. Mula bareng ikete wis kenceng ditalekne nutup rai, Marga bali nyedhaki mungsuhe maneh. Pecute diseblakne, nyuwara banter, dibarengi ngetrapne aji Sasra Panggraita. Sanajan mripate ora weruh merga ketutupan iket, nanging Marga ngerti obah mosiking apa wae sing ana sacedhake, liwat landheping panggraitane.

"Aja kok kira aku mlayu Ki Gambangkawat" karo nyedhak Marga kandha "wisamu sing jaremu mandi kuwi ? Blas ora ana apa-apane nalika mau nyempyok raiku, mung ambune wae rada pesing. Apa kira-kira kleru sing kok enggo iki mau upas ula apa uyuh ula he?".

Gambangkawat rada gumun weruh Marga isih waras-wiris, malah saiki ikete dienggo nutup raine.

"Keparat kowe Marga" wangsulane santak "majuwa mrene nek kepengin tugel gulumu".

Gambangkawat banjur bali ngecakne ngilmune , Marga tetep prayitna.

Sauntara iku Ajar Taliwangsa sing ora leren-leren nggone nguncalne pupuhan liwat sunar abang ing epek-epeke, sansaya suwe sansaya rapet uga sansaya nggegirisi. Nganti Rangga kaya-kaya ora kober ngendhegne anggone endha. Ajar Taliwangsa dhewe kudu ngakoni yen selawase urip ya lagi iki kepethuk manungsa sing bisa ngendhani serangan epek-epeke. Sasuwene iki sapa wae sing tau ditibani jurus iki, paling pol bisa ngendhani ya ping telu. Nanging bocah sing jeneng Rangga iki ditibani balangan nganti kliwat ping selawe, suprandene isih bisa ngendhani.

Dumadakan Ajar Taliwangsa ngendheg balangane.

"Sret..." Keris sing disengkelit didudut saka wrangkane, banjur unine :

"Rangga, tak akoni arang wong duwe kaluwihan endha kaya kowe. Nanging aja kesusu seneng atimu, coba  apa kowe kuwat nadhahi utawa bisa ngendhani pambalangku yen ora tak liwatne epek-epek nanging tak liwatne pucuke Kyai Nagapitu iki".

Rangga mesem, tanggap nek Ki Ajar Taliwangsa wis ora sabar ngladeni endhane. Ya kuwi sejatine sing dienteni Rangga, kepengin dheweke ngerti sepira kadigdayane Ajar sing kejlomprong ing dalan sasar iki.

Rangga banjur narik teken Pring Kuning sing gedhene sajempolan sikil saka sengkelitane.

Banjur kandhane :

"Yen pancen ngono sing kok karepake, mara coba tibakna, tak tadhahane".

Ana candhake.

SENDHANG MUSTIKA WARIH II (64)

 64.

Ajar Taliwangsa nyata sekti mandraguna, nadyan tangane ora nyekel gegaman, suprandene cukup ndadekne Rangga luwih ngati-ati. Saka epek-epeke Ajar Taliwangsa ngetokne kukus sing kumebul, epek-epeke dhewe mengangah abang kaya mawa. Lan saka epek-epek kukus mlumpuk dadi kekuwatan sing ngedab-edabi ngantem marang perbahe mungsuh ora ndadak nganggo nyedhak. 

Rangga sing dhasare kepengin ngirit tenaga, milih ngendhani anteman kuwi tinimbang ngadhepi kanthi adu kekuwatan. Merga anteman sing diendhani, ndadekne papan kono akeh kekayon sing padha gosong lan ambruk ketiban hawa panas sing disawatake saka epek-epeke Ajar Taliwangsa.

"Terusna olehmu endha Bedhes cilik" kandhane Taliwangsa karo terus ngantemne hawa panas "ora-ora yen sedhela maneh, bathangmu ora njengkilang kobong ketiban tanganku".

"Kosok baline Wong gerang gak duwe utek" wangsulane Rangga karo terus endha "tenagamu ora suwe maneh bakal entek, lan kowe mesthi megap-megap ora kesenggol apa-apa".

"Keparat" Taliwangsa misuh "rasakna iki!".

Bar muni ngono kuwi Ajar Taliwangsa terus ngarahne epek-epeke menyang Rangga, susul sumusul ora ana lerene. Rangga terus jempalitan ngendhani. Kang mangkono iku ndadekne wit-witan sing ana kono padha mblasah gosong.

Ki Lindhuk sing durung tandang apa-apa mung gonta-ganti nyawang sing lagi padha kerengan. Weruh Gambangkawat sing wis tekan puncak ngilmune lan bisa gawe Marga kethetheran ngrasakne mripat sing angel kanggo nyawang lan ambegan sing cekak-cekak, Ki Lindhuk bisa gawe dudutan yen ora suwe maneh mungsuhe Gambangkawat kuwi bakal koncatan nyawa, pepinginane Gambangkawat anggone arep nugel gulune Marga bakal kelakon.

Semono uga nalika Ki Lindhuk weruh Rangga jempalitan anggone ngendhani gempurane Taluliwangsa sing nyata mbebayani kuwi, Lindhuk wis wani mesthekake yen ora suwe maneh Rangga bakal njengkilang kuwandhane. Kobong dening ngilmune Taliwangsa. Lindhuk wis ora kepencut nonton perang sing miturut pamawase babar pisan ora imbang kuwi. Mula Lindhuk banjur mapab ngglethak neng ndhuwure watu gedhe  sing praene leter. Arep turu.

Nanging Rangga lan Marga ora gelem nek dikongkon manut  karo panyangkane Ki Lindhuk. Nadyan wektu iku ketoke loro-lorone sajroning karepotan. Nanging  ora ateges kudu gelem ngiklasne critane dicuthel klawan tinengeran mati ing laladan Desa Tundhan ing pinggiring Bengawan. Merga nek nganti cuthel mung tekan semono, lelakone Rangga lan Marga iki bisa nuwuhake gara-gara sing nyundhul Jonggring Salaka tenan.

Mula nalika pega wisa saka pedhange Ki Gambangkawat kasil nyempyok praupane Marga, muride Ki Tanparupa kuwi  sakala mlumpat memburi banjur kanthi salto, nyoba ngedohi mungsuhe kanthi amping-amping wit gedhe.

Gambangkawat gumuyu lakak-lakak weruh mungsuhe kasil dikenani wisa pedhange, nganti saiki kapeksa mencolot ngadoh lan Gambangkawat ngira yen Marga tinggal glanggang colong playu.

"Tanpa pedah kowe mlayu Marga" sumbare Gambangkawat banter "wisa sing wis nemplek nyang kulitmu kuwi wis ngresep neng jero daging, banjur nurut ilining getihmu tumuju jantung, sedhela maneh jantungmu mandheg ora bakal bisa keketeg ha....ha.....ha.....".

Gambangkawat sing wis rumangsa menang kuwi nerusne nggone ngguyu lakak-lakak.

Ki Lindhuk sing lagi leyeh-leyeh, krungu sumbar lan guyune Ki Gambangkawat ngono kuwi banjur alok banter :

"Gambang Aja banter-banter olehmu ngguyu, mbribeni olehku areo turu iki lho. Kana ndang ditututi mungsuhmu sing mlayu kae, mbok menawa bisa kok ngge nglipur atimu nyawang anggone sekarat arep pecat nyawane!".

Gambangkawat ngendheg guyune, karo mesam-mesem dheweke arep nututi Marga sing dianggep mlayu. Jroning atine Gambangkawat mbenerne Ki Lindhuk, dheweke kudu bisa nambahi sengsarane mungsuhe sing wis arep pecat nyawane.

Ana candhake.