SENDHANG MUSTIKANING WARIH V (034)

 

34.

Rada sauntara Dhadhapsuwaru ora mangsuli apa sing dikandhakne Widaru ngono kuwi mau. Dhadhap Suwaru pancen rada wirang merga ing ngarep dheweke wis kadhung ngremehne marang Sima Loreng sing dianggep ora duwe ngelmu kanuragan, temah wani jampangi yen sajroning sepuluh jurus Sima Loreng mesthi wis ngathang-athang neng lemah ora bisa tangi. Nanging, Dhadhapsuwaru isih duwe pangira nek dheweke mesthi bisa ngalahne Sima Loreng sing dianggep wis nyepelekne marang dheweke jalaran murungake anggone arep suwita marang gurune kuwi. Mula kanggo nutupi rasa wirange kuwi mau, Dhadhapsuwaru banjur mutusake kudu nggunakne ngelmune sing dhuwur dhewe kanggo nglumpuhne Sima Loreng sing sansaya nggleleng sirahe kuwi. Kajaba saka kuwi kanthi ngecakne ngelmu puncak piyandele, Dhadhapsuwaru uga bisa nuduhne marang Widaru sakancane kabeh yen dheweke duwe piyandel sing adoh sadhuwure wong-wong kuwi, dadi bisa dipesthekne yen Sima Loreng bisa dirubuhne karo ngelmune, mbuh mati mbuh urip, bakal nuwuhake rasa giris ing atine Widaru lan rewang-rewange, temah gampang ditelukne sarana alus.  

 

Kanthi pawadan kuwi Dhadhapsuwaru nuli matak ajine sing jeneng Saridahana, sakehing kekuwataning hawa murni ing awake diketog, disawijekne klawan kekuwataning geni ing ragane, sakala awake Dhadhapsuwaru marih mengangah abang kaya waja diobong ing patunoning pandhe. Telung ndhepa mubeng saka awake Dhadhapsuwaru dadi panas kaya panase mawa sambi sing diububi ing pandheyan. Godhong lan suket garing sing ana sacedhake Dhadhapsuwaru padha kobong  merga dayane Aji Saridahana, sauntara suket-suket lan wit cilik-cilik uga padha alum dadakan.

 

"Matur nuwun Ki Widaru" kandhane Dhadhapsuwaru sawuse kasil ngecakne ajine "dene ndika wis ngelingne aku, aku sakancaku ora suwe maneh mesthi lunga saka papan kene, nanging sadurunge aku lunga luwih dhisik aku arep aweh pakurmatan marang Ki Molor utawa Ki Sima Loreng sing nyata sekti mandraguna kuwi, kanthi nuduhne dolananku sing arep tak cakne iki".

 

Widaru sing uga weruh yen Dhadhapsuwaru wis ngecakne aji Saridahana dhadhane krasa nratab. Widaru tau dikandhani gurune yen aji Saridahana sing asale saka Tanah Jawa sisih wetan sing wis arang diduweni wong kuwi, duwe kekuwatan sing banget nggegirisi. Aja maneh jamake janma manungsa, sanadyan watu item wae bisa kobong lan lebur dadi awu yen nganti kesenggol peranganing ragane wong sing ngecakne aji iki. Sakala Widaru ora bisa guneman aweh wangsulan marang Dhadhapsuwaru, saking gedhene rasa giris sing nggremeti jejantunge.

 

 Beda maneh karo Sima Loreng sing uga wis ngerteni katiyasane aji sing dicakne mungsuhe, tumuli nata napase, munjerake kekuwataning hawa murnine menyang epek-epeke sing banjur diilekne marang sarandhuning awake kanggo ngayomi saka dayaning aji Saridahananing mungsuhe. Ya iki sing diarani Sungu Sakecu sing bisa nulak apa wae sing arep nyenggol peranganing awake. Sawise ngecakne aji Sungu Sakecu kanggo ngayomi ragane, Sima Loreng tumuli matak aji Panudinggunting, ya iku aji sing rupa jurus sekti sing dipunjerake marang kekuwataning driji panuding. Aji Panudinggunting iki minangka aji kanggo aweh serangan marang mungsuhe dene aji Sungu Sakecu kanggo namengi ragane saka serangane mungsuhe.

 

Sawuse yakin marang aji loro sing bareng dicakne kuwi, Sima Loreng tumuli guneman, aweh wangsulan marang Dhadhapsuwaru sing durung kober diwangsuli dening Widaru mau :

 

"Aja kesusu lunga Dhadhapsuwaru, aku kasengsem karo dolananmu sing nyata bisa aweh rasa anget ing tengahing hawa adhem ing wengi iki!".

 

"Iblis laknat kowe Molor" wangsulane Dhadhapsuwaru nggetak "ora ujar ora kaul, yen kowe kuwat nampani aji Saridahanaku, aku meguru marang bathangmu, keparat!".

 

Rampung wangsulan mangkono kuwi Dhadhapsuwaru tumuli mletik kaya Uler Kilan aweh serangan marang Sima Loreng klawan aji Saridahanane.  Kaya manuk srikatan sing nyamber-nyamber walang sangit ing ara-ara, Sima Loreng mapagne serangane Dhadhapsuwaru kanthi raga sing wis ditamengi nganggo aji Sungu Sakecu. Sauntara mripate Sima Loreng awas nggone ngulat-ulati sawayah-wayah ana kalodhangan bakal ngecakne ajine Panudinggunting kanggo ngendhegne lakuning aji Saridahanane mungsuh.

 

Mangka ora suwe sabanjure papan kono kuwi dadi rame maneh, rame amarga perang tandhing antarane Sima Loreng lan Dhadhapsuwaru sing wis padha olehe ngecakne aji jaya kawijayane. Wong-wong sing mau padha ngupengi kalangan perang tandhing kuwi wis rada adoh olehe padha mundur jalaran ora kuwat nampani hawa panas saka dayane aji Saridahana.  Sanajanta mangkono wong-wong mau, iya Widaru lan kabeh rewange sarta kanca-kancane Dhadhapsuwaru isih bisa kanthi cetha anggone nonton wong loro sing padha adu kadigdayan kuwi.

 

Dhadhapsuwaru sing wis kobong dening rasa kepengine engal-enggal bisa nglebur mungsuhe, sansaya suwe dadi sansaya nesu, jalaran kabeh serangane ora ana sing bisa nembus tameng Sungu Sakecune Sima Loreng. Sauntara nalika Dhadhapsuwaru ngajab bisa tatapan adu karosan, kanthi gampang Sima Loreng nggunakne surungan tenagane kanggo mapagne, temah dudu ragane Sima Loreng sing natap ragane Dhadhapsuwaru, nanging cukup angin banter sing ana ngarepe wae wis bisa nadhahi tatapane Dhadhapsuwaru.

 

Sauntara rembulan ing langit wis ngglewang mangulon, mratandhani yen wektu lingsir wengi wis tumeka, lan kuwi nuduhne yen wis rada suwe olehe wong loro ngunggar kasudiran kuwi anggone ngetog kekuwatane. Mula wis lumrah merga menang umur sing luwih enom, Sima Loreng isih durung susut tenagane, beda karo Dhadhapsuwaru sing sansaya suwe sansaya kendho tandange. Lan ing sawijining kalodhangan, Sima Loreng weruh yen dhadhane mungsuhe nadyan mung sakeplasan ora kaling-kalingan pager sing nutupi. Ora sranta driji panudinge Sima Loreng kanthi cepet kaya lepasing jemparing saka gendewa, lurus ngarah marang pernah jantunge mungsuhe.  Dhadhapsuwaru kaget, ora ana kalodhangan kanggo nangkis maneh, klawan cepet Dhadhapsuwaru ngendhani, luput sudukan drijine Sima Loreng marang jantung, mleset sethithik ing antarane sambungan balung pundhak lan tangan tengene Dhadhapsuwaru kena sudukan drijine Sima Loreng.  Dhadhapsuwaru kontal memburi watara limang jangkah, tiba golung koming ing lemah karo mbengok banter, balung salange wis pedhot kena sudukane Sima Loreng. Kang bareng karo kuwi, sakala dayaning aji Saridahana banjur ilang. Sauntara Dhadhapsuwaru isih kejet-kejet ana lemah.

 

Ora kaya mau, weruh Dhadhapsuwaru wis golung koming, Sima Loreng ora ngumbar, nanging malah nyedhaki karo sepisan maneh nyudukne drijine sing isih linapisan aji Panudinggunting menyang salange Dhadhapsuwaru sing sesisih liyane. Sepisan maneh Dhadhapsuwaru mbengok, banjur meneng semaput.

 

Weruh lelurahe wis bisa dikalahne dening mungsuhe, andhahane Dhadhapsuwaru kaget, ora sranta banjur arep padha mlayu. Nanging Sima Loreng luwih cepet obahe, tangane kumlawe ngirimne pupuhan angin menyang pang ing wit gedhe sing manggon ora adoh karo papane andhahane  Dhadhapsuwaru, temah wong-wong sing arep mlayu kuwi banjur padha mandheg merga ana pang gedhe sing tumiba nyegati dalane.

 

"Kowe kabeh aja padha mlayu Kisanak" kandhane Sima Loreng banter marang wong-wong kuwi "kowe kabeh ora bakal tak katutne dosane Dhadhapsuwaru, wektu iki Lelurahmu iki isih urip, mung balung salang- loro-lorone wis pedhot kabeh, saiki gawanen bali menyang panggonanmu ben ditambani karo gurumu".

 

Andhahane Dhadhapsuwaru kuwi padha pating domblong, ora ngalih saka panggonane ngadeg. Banjur Sima Loreng bali guneman maneh karo suwara sing cetha :

 

"Nek kowe kabeh kepengin slamet, diage Lurahmu sing isih semaput iki gotongen, gawanen ngalih saka kene, sadurunge aku ngowahi gagasan banjur mateni Lurahmu lan kowe kabeh ana kene!".

 

Krungu omongane Sima Loreng sing gumleger banter kuwi, andhahane Dhadhapsuwaru lagi banjur padha obah nyedhaki Lurahe sing isih ngglethak semaput, banjur digotong setengah karo mlayu digawa lunga saka papan kono , kanthi ora guneman apa-apa.

 

Widaru lan rewang-rewange banjur alon-alonan nyedhaki Sima Loreng sing isih ngadeg karo nyawang tilase kanca-kancane Dhadhapsuwaru sing wis ora katon maneh kuwi.

 

"Sampun aman Ki Sodagar" kandhane Sima Loreng sawise ngerti nek dicedhaki Widaru karo rewang-rewange.

 

"Kula ngaturaken pakurmatan Ki Sima Loreng" wangsulane Widaru karo aweh kurmat "nyuwun pangapunten awit wutaning mripat kula ingkang boten ngertos menawi Ki Sima Loreng pranyata satriya linangkung".

 

"Boten napa-napa Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng karo mesem "mangga sami wangsul jagongan dhateng klasa mrika malih, kula kepengin mangsuli wedang jahe kula sing dhek wau dereng telas".

 

Karo muni ngono kuwi, Sima Loreng ndhisiki mlaku marani klasa sing dhek mau padha dilungguhi kanggo jagongan. Sima Loreng mapan lungguh banjur nyandhak cangkir bathok sing dhek mau ditinggal merga tekane Dhadhapsuwaru sakancane. Widaru lan para rewange uga banjur padha nusul, mapan lungguh neg klasa.

 

 

ana candhake.

SENDHANG MUSTIKANING WARIH V (033)

 

33.

Sima Loreng sengaja ora ngendhani sadhukane Dhadhapsuwaru sing ngarah dhadhane, milih nadhahi nganggo tangkisan tangan. Ora nggunakne tenaga wutuh mung waton nangkis nganggo lengen supaya pulung atine ora kesenggol tungkake mungsuh, sanadyan Sima Loreng weruh yen Dhadhapsuwaru wis nggunakne hawa murnine kanggo nglapisi sadhukan sikile. Pancen Sima Loreng sengaja kepengin njajagi sepira kekuwatan sing kulina digunakne Dhadhapsuwaru yen lagi ngadhepi wong sing lagi ditepungi. Mau awan, Sima Loreng sing ngaku jeneng Molor, babar pisan ora nuduhne yen dheweke uga wong sing ngerti babagan ngelmu kanuragan, nanging mung nuduhne yen dheweke kuwi buruh angkat-angkat barang ing pasar, lan iku wis  nuduhne nek dheweke duwe tenaga sing luwih rosa tinimbang wong lumrah sing ora tau angkat-angkat barang. Lan kanggo ngadhepi panyadhuke Dhadhapsuwaru iki, sing dituduhne Sima Loreng ya mung tenagane minangka buruh angkat-angkat, dudu wong sing nggilut ngelmu kanuragan.

 

Tumapake sikil sing dilandhesi kekuwatan hawa murni katadhahan tangane kuli, nuwuhake suwara gumebrug banter. Sima Loreng kontal memburi watara limang jangkah, nggeblag, klumah neng lemah. Dhadhapsuwaru ngguyu lakak-lakak, rumangsa lega sanadyan panyadhuke ora ngenani panggonan sing dituju, yaiku pulung atine Sima Loreng, nanging wis bisa ndadekne mungsuhe tiba klumah.

 

"Ayo tangia Molor" kandhane Dhadhapsuwaru sawuse meneng nggone ngguyu "kuwi mau aku mung nggunakne saprasepuluhe tenagaku, merga aku ora kepengin kowe mati kanthi gampang. Ayo ngomonga kaya mau!".

 

Widaru sing uga weruh Sima Loreng klumah merga kena gempurane Dhadhapsuwaru, mencolot nyedhak, arep aweh pitulungan marang wong sing ngakune mung kulina buruh ngangkati barange bakul-bakul neng pasar kuwi. Nanging Widaru kaget, Sima Loreng sing dikira kangelan olehe arep tangi saka olehe klumah kuwi jebul kanthi cepet mletik mengarep lan wis ngadeg kanthi jejeg, eseme ngrenggani lambene. Ora ana tandha-tandha yen Sima Loreng lagoi ngrasakne lara.

 

"Matur nuwun Ki Sodagar" kandhane Sima Loreng alon karo mesem "sampun kuwatos, kula boten napa-napa kok".

 

"Nanging, Ki Dhadhapsuwaru kuwi wong digdaya, Ki Sima becik ndika leren wae, ben diadhepi sedulur-sedulurku" wangsulane Widaru uga lirih.

 

"Sampun, Ki Sodagar" Sima Loreng wangsulan karo mesem "kula adhepane rumiyin, mengke mawon menawi kula sampun boten saged tangi, mangga menawi ndika ngersakaken dhawuh dhateng sedherek-sedherek ndika. Sak niki kula riyin mawon".

 

Rampung muni ngono kuwi, Sima Loreng banjur njangkah maju nyedhaki Dhadhapsuwaru karo lambe sing mesam-mesem ora nuduhne rasa giris babar pisan.

 

"Ampuh tenan sadhukanmu Dhadhapsuwaru" kandhane Sima Loreng sawise cedhak karo mungsuhe "sajake kowe kulina dolanan benten ya? slamet wae, aku kerep ngladeni wong sing bentene banter kaya pambentemu ngono kuwi. Ayo ditutugne olehe benten!".

 

"Setan tenan kowe Molor!" Dhadhapsuwaru nesu maneh banjur misuh banter karo mangsuli gunemane Sima Loreng "isih bisa tangi kowe? Kepengin ngrasakne tungkaku maneh?".

 

"Bener  Dhadhapsuwaru" wangsulane Sima Loreng karo ngguyu "bentemu sing banter mau jebul ora mbok kantheni tenaga luwih bisa gawe tatu, dadi nadyan banter ya mung kaya kapuk sing tumiba ing wesi. Ayo, tambahana tenagamu ben aku bisa ngrasakne lara sethithik ketiban bentemu kuwi".

 

"Keparat!" Dhadhapsuwaru misuh karo mencolot maju, tangane tengen sing dikepelne kuwi ngarah mbithi lambene Sima Loreng, kaya solahe kodhok sing mencolot saka lemah arep nyamber kaper sing mabur ing dhuwure.

 

Sima Loreng ora kepengin tiba klumah maneh, sirahe diiringne manengen. Kepelan tangane Dhadhapsuwaru ora ngenani lambene, Dhadhapsuwaru sing wis ngundhakne olehe ngirimne hawa murnine kuwi, awake katut kegeret kekuwatan tangane sing mung mbithi angin. Sima Loreng tanggap, sikile diobahne kanggo nyegati obahe Dhadhapsuwaru. Kaya kena jegal sikile, Dhadhapsuwaru sing ora ngira tekane bebaya, tiba krungkeb mengarep. Nanging gandheng Dhadhapsuwaru wong sing kulina ulah kanuragan, nadyan kober nosor lemah nanging banjur bisa mletik mengaering rada adoh, banjur ngadeg rada glayaran.

 

"Licik tandangmu, Molor" Dhadhapsuwaru nggetak banter karo nata kuda-kuda arep ngrangsang mungsuhe.

 

"Njaluk pangapuramu Ki Dhadhap" wangsulane Sima Loreng karo ngguyu "aku mau lali, ora ngandhani nek benten wengi iki ora winates benten adu karosan, nanging uga adu kaprigelan. Dhasare kowe ya rada kurang premana, olehmu mbithi raiku ora mbok pasne, malah angin sing ora melu benten mbok bithi, mula kowe kuwalat tiba krungkeb, suk maneh sing ngati-ati ya?".

 

Dhadhapsuwaru sing sansaya nesu wis ora aweh wangsulan maneh, ngenepne pikire nata ambegane, wiwit ngecakne ajine sing ngedab-edabi. Aji Uler Kilan, ngelmu sing bisa nyepetake anggone obah. Bisa mletik mendhuwur karo muter-muter, tangan lan sikile aweh serangan sing ora ana lerene marang mungsuhe. Aji iki kulina dicakne dening Dhadhapsuwaru kanggo ngadhepi mungsuh sing kliwat saka wong telu sing ngrubut dheweke. Lan saben-saben aji Uler Kilan iki dicakne, ajeg ora nganti sapanginang mungsuh-mungsuhe mesthi wis padha pating glethak, remuk rempu kentekan daya kekuwatane. Nanging wengi kuwi, sing diadhepi Dhadhapsuwaru mung wong siji, isih nom lan ngakune mung buruh tukang ngangkati barang, ewa samono nganti selawe jurus lumaku, Sima Loreng sing dening Ki Dhadhapsuwaru diarani Molor, panggah isih bisa ngladeni solahe Dhadhapsuwaru. Tangan karo sikile ya obah, nangkis lan ngendhani kabeh serangan sing metu saka dayane aji Uler Kilan sing nggegirisi kuwi. Ora mung bisa ngladeni solahe mungsuh, Sima Loreng uga nuduhne kekuwatan sing sumimpen ing ragane. Wis kliwat ping lima kedadeyan serangane Dhadhapsuwaru kena ditangkis dening Sima Loreng sing nuwuhake tempuking kekuwatan nggegirisi, dudu Sima Loreng sing kedheseg, nanging malah Dhadhapsuwaru sing kontal memburi kanthi kuda-kuda sing ambyar. Malah sok-sok Dhadhapsuwaru sing banjur tiba krengkangan neng lemah, ewa samono uga ora nuwuhake tatu sing mbebayani tumrap jiwane, temah bisa enggal tangi lan bali aweh pangrangsang marang mungsuhe.

 

Sauntara kuwi, andhahane Dhadhapsuwaru sing wiwit mau ngepung papan kono karo gegaman sing siaga digunakne, ketok nek wis padha ora sabar kepengin melu ngebyuk ngrubut Sima Loreng sing pranyata ora gampang dilumpuhne dening pangarepe. Wong-wong kuwi ngenteni aba saka Lelurahe, nanging Dhadhapsuwaru sing rumangsa isih nduweni ngelmu simpenan sing durung dicakne, isih durung aweh palilah marang andhahane melu ngebyuk ngrubut Sima Loreng. Dhadhapsuwaru kepengin nuduhne marang andhahane yen dheweke mesthi bisa nundhukne mungsuh sing lagi diadhepi kuwi.

 

Beda maneh karo sing ana sisih liyane, Widaru karo para rewange sing mau kober ngira yen Sima Loreng kuwi wong sing ora nduweni ngelmu kanuragan, dadi padha rumangsa kecelik. Rasa samar sing mau kober mampiur ing atine, kuwatir yen Sima Loreng cilaka ing tangane Dhadhapsuwaru, malih dadi rasa gumun kaworan eram. Pranyata Sima Loreng nduweni ngelmu sing nggegirisi, ora mung bisa ngladeni solah lan kaprigelane Dhadhapsuwaru wae, nanging miturut petungane Widaru lan rewang-rewange, upama gelem Sima Loreng mesthi wis bisa gawe cilakane mungsuhe. Wis ping pirang-pirang Widaru lan rewang-rewange weruh, Sima Loreng ora migunakne kalodhangan kanggo gawe cilakane mungsuhe. Ketitik saka kedadeyan, nalika Dhadhapsuwaru tiba krengkangan, mesthine kanthi gampang Sima Loreng nututi karo aweh serangan sing bisa gawe cilaka mungsuhe, nanging kanyatane Sima Loreng malah aweh kalodhangan marang Dhadhapsuwaru kanggo ndandani kuda-kudane. Sanadyan mangkonowa, Widaru uga aweh prentah marang rewang-rewange supaya siaga ing dhiri, sawayah-wayah andhahane Dhadhapsuwaru obah, rewang-rewange wis diprentah supaya tumandang ngadhepi.

 

Kahanan dadi sansaya serem, perang tandhing antarane Sima Loreng mungsuh Dhadhapsuwaru dadi sansaya rame. Wis kliwat seket jurus dicakne, nanging babar pisan durung ana tandha-tandha Dhadhapsuwaru bisa ngalahne mungsuhe, sing mau wis dijampangi yen olehe arep nglumpuhne Sima Abang ora bakal kliwat saka sepuluh jurus. Aja maneh kok nganti bisa ngalahne Sima Loreng, malah sansaya kerep Dhadhapsuwaru kontal lan tiba golung koming neng lemah, nadyan sabanjure ya bisa bali tangi, nanging adeg-adege wis ora jejeg sakala, kuda-kudane kerep ambyare.

 

"Ya gene ndika cidra ing janji Ki Dhadhapsuwaru?" dumadakan salah siji saka rewange Widaru mbengok banter mbarengi Dhadhapsuwaru tangi saka anggone tiba sawuse tatapan karo Sima Loreng merga serangane kena ditangkis.

 

"Aku ora ana urusan karo ndika Kisanak!" wangsulane Dhadhapsuwaru karo ngingeti wong sing lagi wae mbengok kuwi.

 

"Panggah ana Ki Dhadhap" sing wangsulan malah Widaru "aku karo kabeh sedulurku lan sedulur-sedulur sing teka bareng ndika padha olehe melu dadi seksi, ndika wis ngendika nek jroning sepuluh jurus ora bisa ngasorake Ki Sima Loreng, ndika bakal ngaku kalah, kamangka iki wis mlaku seket jurus luwih lan kanyatane, ndika durung bisa ngalahne Ki Sima Loreng malah bola-bali ndika dhewe sing tiba golung koming neng lemah. Satemene, aku weruh yen Ki Sima isih duwe pangeman marang ndika, upama mung mburu menang wis mau-mau ndika bisa digawe cilaka dening Ki Sima, nanging merga Ki Sima isih ngeman marang ndika, ndika ora digawe cilaka nalikane ndika tiba merga kalah daya nalikane kedaden tatapan antarane ndika karo Ki Sima. Iki nuduhne yen ndika pranyata wong sing lamis Ki Dhadhapsuwaru".

 

Sakala praupane Dhadhapsuwaru dadi abang semu ireng, merga saking nesune. Untune nggeget kenceng, awake kedher merga saking nesune.

 

 

ana candhake.

SENDHANG MUSTIKANING WARIH V (032)

 

 

32.

Sima Loreng sing uga krungu olehe rembugan antarane Widaru karo Dhadhapsuwaru, mung meneng durung niyat arep melu nrambul gunem. Sima Loreng uga rada gumun, ya gene Dhadhapsuwaru sing wis tepung karo dheweke teka babar pisan ora gelem aruh-aruh, malah ethok-ethok ora tepung. Apa merga drajate sing dianggep mung lamake buruh usung-usung barang kuwi sing ora pantes yen diaruh-aruhi?. Apa merga sabab liyane?. Sima Loreng ora ngerti, mula ya banjur milih meneng ora melu guneman apa-apa, kaya dene sing ditindakne dening rewang-rewange Widaru.

 

"Lha saiki Ki Dhadhap mrepegi aku ana kene iki kagungan sedya apa?" Ora nganggo tedheng aling-aling, Widaru banjur nakoni sedyane Dhadhapsuwaru.

 

"Bares wae Ki Sodagar, satemene iki mau aku lagi mburu buronanku sing keplayu, lan bareng tak goleki jenbulane beburonku kuwi mau saiki umpetan kanthi momor karo Ki Sodagar" wangsulane Dhadhapsuwaru.

 

Sima Loreng wis ngerti karo karep sing ana waliking tembunge Dhadhapsuwaru kuwi, sing dikarepake buron kuwi cetha yen dheweke. Sima Loreng isih kelingan, mau awan nalika dheweke pamit ora sida nggone arep melu suwita marang Resi Wresaya, Dhadhapsuwaru ketara yen ora seneng, malah guneman sing semune ngincim marang dheweke. Nanging Sima Loreng panggah olehe meneng wae, ngenteni apa sing arep dikandhakne Widaru kanggo mangsuli tembunge Dhadhapsuwaru.

 

"Ing kene ora ana Kidang utawa Menjangan sing ndhelik Ki Dhadhap" temenan Widaru wangsulan karo suwara sing sajak ayem wae, mung mripate kober nglirik Sima Loreng sedhela.

 

"Dudu Kidang utawa Menjangan sing ucul saka tanganku Ki Sodagar" wangsulane Dhadhapsuwaru karo semu ngguyu "nanging wong sing mau awan wis ngajak guyon karo aku, merga dhek awan aku isih repot nandangi gaweyanku, aku ora kober ngendheg wong sing ngajak guyon karo aku kuwi. Dadi buronanku kuwi wujude menungsa Ki Sodagar".

 

"Menungsa?" Widaru takon mbodhoni "sing bareng karo aku ing rombongan iki ora ana wong liya Ki Dhadhap. Kabeh iki sedulurku saka Cupuwatu lan sing ana sisihku iki kancaku sing kulina ngrewangi aku bebakulan. Dadi tak kira ndika kleru yen ngarani buronan ndika kuwi umpetan awor karo aku".

 

"Ha ha ha ha ......" dumadakan Dhadhapsuwaru ngguyu banter, ketara yen dudu guyu sing lumrah nanging guyu sing linapisan ngelmu sing bisa gawe getering jantunge sing padha krungu, saking bantere guyune nganti godhong-godhong garing sing ana wit-witan sacedhake padha rontog tumiba ing lemah.

 

"Nuwun sewu ya Ki Sodagar" kandhane Dhadhapsuwaru sawise guyune meneng "sadurunge aku njaluk pangapura ndika, buronku iki temen dudu sedulure awake dhewe tunggal agama, dadi ndika tak jaluk aja aweh pangayoman marang dheweke. Dene sing ngajak guyon karo aku kuwi mau, tenane ya rewang ndika sing saiki ngadeg ing sisih ndika kuwi. Mula tak tembung kanthi apik-apikan, ndika lilani wae Molor sing ngadeg ing sisih ndika kuwi arep tak ajak lunga saka kene kanggo nerusne nggone geguyonan karo aku. Aku mung butuh ngajak lunga Molor kuwi wae, lan yen wis klakon Molor tak jak lunga, aku sakancaku ora arep ngganggu gawe Ki Sodagar maneh".

 

"Ing kene ora ana sing jenenge Molor Ki Dhadhapsuwaru" wangsulane Widaru "sing ngadeg ing sisihku iki dudu Molor sing ndika goleki. Dadi kapeksa aku ora bisa nuruti panjaluk ndika".

 

"Aku ora idhep Ki Sodagar" Dhadhapsuwaru suwarane keprungu wiwit kaku "mbuh Molor mbuh dudu, wong sing ana sisih ndika kuwi bengi iki arep tak ajak lunga saka kene, ndika kudu nglilani".

 

"Ora bisa Ki Dhadhap" wangsulane Widaru panggah ayem "wong sing dadi rewangku, kuwi kaslametane dadi tanggung jawabku, ora bakal aku nglilani sapa wae sing arep ganggu gawe marang dheweke".

 

"Ki Sodagar" Dhadhapsuwaru suwarane wiwit sereng "nDika kudu eling, Molor kuwi wong Kapir sing ora ana gunane tumrap agama ndika,lan aku iki sedulur ndika tunggal agama, apa Ki Sodagar wis arep kelangan iman, ngeboti wong kapir tinimbang sedulure dhewe? He?".

 

"nDika aja ngawur Ki Dhadhap" Widaru semaur kanthi suwara sing wiwit dhuwur "iki dudu perkara agama, aku jane ya wis ngerti, ndika kuwi rumangsa diremehne dening Ki Sima Loreng sing ndika arani Molor iki, mung sabab Ki Sima Loreng ora sida olehe arep puruita marang guru ndika Resi Wresaya. Nek mung sebab kuwi ndika arep munasika Ki Sima Loreng sing uga kulawargaku dhewe, cetha nek aku ora bakal lila. Malah yen ndika temen-temen pandhereke kanjeng Nabi sing jumeneng Rasul, saiki aku ngelingake : Kanjeng Nabi Rasul gething lan sengit marang menungsa sing ngaku Islam nanging dhemen nguja hawa seneng memungsuhi wong liyane mung sabab bedane agama. Pancen bener wektu iki Ki Sima Loreng pancen isih kapir, nanging ora merga dheweke Kapir banjur dadi mungsuhe wong Islam, malah kosok baline awake dhewe, mligine aku, aku kudu bisa aweh sesurupan marang dheweke supaya gelem ngrasuk agama Rasul klawan becik, ora merga dipeksa".

 

"nDika kleru Ki Sodagar" Dhadhapsuwaru wangsulan suwarane wiwit mendhek maneh "ndika durung ngerti bebayane cedhak karo wong kapir, ndika kudu ngerti nek si Kapir kuwi satrune Allah, wajibe disrnakne ora diasihi kaya sing ndika cakne kuwi".

 

"Nuwun sewu Ki Sodagar" gandheng wis ora kuwat ngempet rasa panas sing ngumubne getihe, Sima Loreng maju sajangkah banjur guneman marang Widaru "keparengna kula nyuwun wekdal kangge mangsuli ucape Ki Dhadhap ingkang magepokan kalih kula niku".

 

Lan sadurunge Widaru aweh wangsulan, Sima Loreng wis genti nginger adhepe marang pernahe Dhadhapsuwaru karo guneman :

 

"Kisanak Dhadhapsuwaru, kapeksa tak jabel unggah-ungguhku marang ndika, merga jebul ndika kuwi menungsa sing cetha nek ora duwe tata".

 

"Setan kowe Molor" Dhadhapsuwaru misuh banter " apa karepmu he?".

 

"Karepku arep mangsuli omonganmu" wangsulane Sima Loreng karo malangkerik "jebul mung sabab aku murungne sedya olehku arep meguru marang gurumu mau, kowe wis nesu karo aku. Tak kandhani ya? Tak tampani nesumu neng papan kene, ora sah ndadak njaluk palilahe Ki Sodagar nek kowe arep nggawa aku, sarate gampang wae. Aku gelem manut mbok gawa lunga, nek aku wis dadi bathang, ngerti?".

 

"Iblis kowe Molor" Dhadhapsuwaru misuh maneh sansaya nesu "kowe nantang aku he? kowe arep wani karo aku he?".

 

"Iya Ki Dhadhap" wangsulane Sima Loreng karo ngguyu ngece "aku kepengin njajal sepira jerone ngelmumu, malah ora mung kuwi wae, nek kowe sajake wedi samar nek kalah mungsuh aku, kowe kena ngajak kabeh kancamu sing ana kene maju bareng ngrubut aku!. Nek kanthi cara iki kowe isih wedi, kowe kena lunga saka kene saiki uga, aku ora arep ngganggu nggonmu arep mlayu"

 

"Keparat, dakjal laknat, iblis, setan dudu uwong kowe Molor!" Dhadhapsuwaru sansaya nesu, pisuhane kabeh disuntak neng ngarepe Sima Loreng "satemene aku isih duwe rasa isin yen kudu ngadhepi kowe, merga tak ukur kekuwatanmu kuwi ora ana separone kekuwatane muridku sing nom dhewe kae. Nanging gandheng saka pangucapmu sing wis kliwat nrgemehne aku, aku dhewe sing arep nyuwek-nyuwek lambemu, nugel-nugel balungmu neng papan kene. Tak wenehi wektu sepuluh jurus, nek kowe durung ngglethak neng lemah, aku trima ngaku kalah lan arep lunga saka kene!".

 

"Bagus!" wangsulane Sima Loreng karo maju nyedhaki Dhadhapsuwaru "ayo dibuktekne wae, sapa sing luwih dhisik ngathang-athang ora bisa tangi neng papan kene, aku apa kowe?!?".

 

Dhadhapsuwaru aweh sasmita marang kanca-kancane supaya ngupengi papan kuwi, banjur mlumpat mengarep nata jarite lan wiwit tata-tata masang kuda-kuda, siaga ngadhepi mungsuhe.  Widaru sinvg wis ora bisa menging marang Sima Loreng, uga banjur aweh sasmita prentah marang rewang-rewange supaya siaga mbok menawa ana obahe wong-wonge Dhadhapsuwaru.

 

Sima Loreng uga banjur nata adege, mripate awas ngulati Dhadhapsuwaru sing wis kobong dening kanepsone, mripate katon murup nyawang Sima Loreng, sing kaya arep diuntal-untala.

 

"Gunakna gegamanmu pisan Ki Dhadhap" kandhane Sima Loreng sajak ngece "nek aku pancen durung tau yasa gegaman dadi ya cukup lawaran wae".

 

"Setan" wangsulane Dhadhapsuwaru sugal "ngremuk bealunge wong sing kaya dhapurmu kuwi eman nek nggunakne gegaman Molor, ayo saiki tata-tataa tak untapne nyawamu menyang Yamani loka".

 

Sima Loreng gumuyu lirih banjur wangsulan :

 

"Tak wenenehi kalodhangan nyerang luwih dhisik kowe Dhadhap, gunakna sing sabecik-becike!".

 

Krungu gunemane Sima Loreng, Dhadhapsuwaru wis ora wangsulan maneh, sikile tengen diangkat ditekuk banjur klawan cepet prasasat kaya that-thit,  diobahne ngarah pulung atine Sima Loreng. Sima Loreng prayitna, murid saka paguron Parangabang kuwi tumuli obah arep mapagne serangane mungsuhe.

 

 

ana candhake.

SENDHANG MUSTIKANING WARIH V (031)

 

31.

Kretane Widaru mlaku neng mburi dhewe, ngetutne lakune cikar lima sing nggawa dagangane. Wiwit ngambah dalan sing adoh karo padesan, malah miturut petunge Widaru bisa uga wengi mengko padha nginep neng dalan.  Lakune cikar sing ditutne kreta kuwi sajak ayem, awit wis kulina ngambah dalan kuwi sing sasuwene iki tansah aman ora ana aral sing ngadhang laku. Para begal wis padha ngerti yen rombongane Widaru kuwi kabeh wong sing padha duwe ngelmu kanuragan, sanajan para begal ya ngerti nek ana wong sing liwat karo nggawa barang sapirang-pirang, nanging bareng weruh kumlebete gendera Gula Klapa sing dipanjer ing saben cikar kuwi, para begal ora sida wani ngendheg, kabeh padha miris marang murid-murid Paguron Cupuwatu sing saiki lagi padha laku dagang kuwi. Kaya padatan, Sima Loreng manggon awor dadi siji karo Widaru neng pagedhongane kreta. Nanging dina kuwi beda, wiwit budhal mau Widaru sing padatan ajeg crita lan ndongeng neka-neka, dina kuwi mung meneng wae. Malah nalika Sima Loreng kandha arep nyulihi dadi kusir supaya kusire bisa leren, Widaru banjur mapan ngglethak turon neng palungguhane. Sima Loreng sing satemene ngenteni Widaru nyritakne olehe Ki Sima Abang sing wis dipaeka dening Resi Wresaya, durung wani miwiti takon. Sima Loreng ngerti nek ing papan kono kuwi Widaru durung wani nyritakne bab kuwi.

 

Nalika lakune rembulan ing wanci purnama kuwi oleh seprapat ing langit sisih wetan, mbarengi karo lakune Widaru nemu papan sing rada lempar ing sapinggire kali, sauntara alase ora pati ketel sing ana mung gegrumbulan sing ora pati rungkud, Widaru aba marang rewang-rewange supaya ngendhegne laku. Leren, sapi-sapi sing nggeret cikar sarta jaran sing narik kreta banjur padha dipakani, diklumpukne dadi siji murih gampang nggone ngulati yen ana bebaya sing teka. Won-wong kuwi banjur padha yasa bedhiyang kanggo madhangi papane leren. Nggelar klasa lan banjur padha jagongan karo ngawat-awati barang-barange sarta kewan-kewane.

 

"nDika lagi sepisan iki ya Ki Sima, leren neng papan sing kaya ngene iki?" pitakone Widaru marang Sima Loreng sing uga lungguh neng klasa kono karo nyangga cangkir bathok isi wedang jahe.

 

"Inggih Ki Sodagar, lakar kula inggih nembe niki mlampah tebih" wangsulane Sima Loreng "nek tilem ing ara-ara ngoten inggih sampun kulina, menawi ngepasi disambat nengga pategilan sing asring dijarah celeng".

 

"Nek ngoten ndika nggih kerep angsal celeng no Dhi?" salah siji saka rewange Widaru sing lungguh cedhake Sima Loreng nyelani takon.

 

"Nggih namung nek dhong enten sing kecepeng mawon Kang" wangsulane Sima Loreng "celeng-celeng niku dereng nganti mlebet tegil nggih mpun digusah riyin kersane lunga".

 

"Biyen aku ki seneng banget mangan dhedheng celeng, nanging sawise ngrasuk agama Rasul kasenengan kuwi banjur tak tinggal, wong jarene iwak celeng kuwi ora becik nek dipangan" Widaru numpangi rembug.

 

"Oo, ngaten nggih Ki Sodagar? Ki Sodagar lan sedherek-sedherek niki sampun ngrasuk agami enggal niku nggih?" Sima Loreng banjur genti takon.

 

"Lagi aku dhewe kok Ki Sima sing wis ngrasuk agama Rasul iki" wangsulane Widaru "adhi-adhiku iki kabeh durung ana sing ndherek agamane Kanjeng Sultan, lha nek Ki Sima dhewe, ngrasuk Agama Budha apa Agama Syiwa?".

 

"Kula taksih ngugemi Kapitayan Jawi Ki Sodagar" Sima Loreng wangsulan alon.

 

"Nek ngono ya padha karo sedulur-sedulurku iki kabeh, aku biyen ya ngono, mung ngestokne dhawuh wewarahe Sang Hyang Pitaya, Dzat kang tan kena kinaya apa, sing adoh tanpa wangenan lan sing cedhak tanpa senggolan. Lha jejere Sang Hyang Pitaya kuwi meh padha karo jejere Allah ing agama Rasul sing saiki tak rasuk, malah miturut wejangane Kyai Purwaanta, Sang Hyang Pitaya kuwi ya Allah mung beda panyebute, nek wong Islam ngarani Allah. Merga Allah kuwi ya sing yasa lan rumeksa jagad saisine iki, Sing Maha Murah lan Maha Asih, kang akeh ganjaraNe lan kang gedhe pangapuraNe".

 

Lagi padha enak-enak jejagongan sinambi ngombe wedang jahe, dumadakan jaran loro sing kanggo nggeret kretane Widaru, ngetokne suwara beker. Pancen jaran sing kulina diajak ngumbara laku dagang kuwi luwih landhep pancandriyane. Kanthi beker-beker mangkono kuwi ateges aweh sasmita marang bendarane yen ing kono ana bebaya sing lagi nekani. Para rewange Widaru banjur padha ngadeg karo nggrayahi garan gamane dhewe-dhewe, mripate jelalatan ngubengi papan kono. Merga nek nitik suwara bekering jaran mau, sing teka iki dudu bangsane kewan galak. Widaru lan rewang-rewange uga dadi luwih waspada maneh, jalaran upama sing teka iki bangsane begal mesthine banjur padha pating bedhigas ngatonake wujude sarta nggetak-getak njaluk barang sing ana cikar kuwi. Nanging iki beda, nganti rada suwe olehe ngulati papan kiwa tengene, Widaru lan rewang-rewange durung ana sing weruh kumlebate manungsa sing teka. Kahanan dadi tintrim semu angker.

 

"Heeeee" Widaru ngadeg banjur guneman seru "sing neng kene Widaru saka Cupuwatu, sing saiki manggon ing Kutha Kadipaten Pajang, aku ora ngerti sapa sing ana kana, yen becik bakal ketitik yen ala bakal ketara, aku ora luru satru mung bakal tak adhepi yen kapeksa ketemu, tinggal glanggang colong playu dudu wateke bocah Cupuwatu".

 

Suwarane Widaru banter, nrabas gegrumbulan lan wit-witan sing ana kiwa tengene. Dudu suwara lumrah, nanging suwara sing disurung dening kekuwataning hawa murni sing isa ndadekne sing krungu rumangsa kedher ing jejantunge.  Sawuse kumandhanging suwarane Widaru sing dibendalne dening kiblat papat kuwi ilang, dumadakan saka waliking gegrumbulan ana wewayangane wong pirang-pirang sing banjur nyedhaki papan palerenane Widaru sakancane.

 

"Assalamu'alaikum Ki Sodagar Widaru" salah siji saka wong sing lagi teka sing sajake minangka pangarepe ngucapne salam marang Widaru.

 

"Alaikumussalam" wangsulane Widaru karo aweh sasmita marang rewang-rewange supaya tetep njaga kaprayitnan. Widaru lan rewang-rewange uga banjur nyedhaki wong sing lagi padha teka kuwi.Widaru lan rewang-rewange uga weruh yen sing teka kabeh ana wong sepuluh lan kabeh padha sikep gegaman jangkep. Sima Loreng sing wiwit mau mung lungguh, bareng ngerti yen Widaru lan rewang-rewange mudhun saka klasa lan mlaku nyedhaki wong sing lagi teka, banjur melu ngadeg mlaku njejeri Widaru.

 

"Aja melu-melu Ki Sima" Widaru guneman lirih sing mung bisa dirungokne dening Sima Loreng dhewe "ketoke wong sing lagi teka iki nggawa sedya sing kurang prayoga".

 

"Inggih Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng sing uga nganggpo suwara lirih.

 

"Aku njaluk pangapura Ki Widaru" kandhane wong sing uluk salam mau karo semu ngguyu "nek tekaku sakanca wis gawe kaget ndika".

 

Widaru nyawang sing guneman kuwi, samono uga Sima Loreng. Nek Widaru ora ana rasa apa-apa sawuse weruh praupane wong sing ana ngarepe kuwi, jalaran Widaru rumangsa lagi sepisan iki ketemu. Beda karo Sima Loreng, bareng ditamatne kanthi tenanan sarta digandhengne karo suwara pangucape, Sima Loreng dadi kaget, merga sing lagi teka kuwi jebul Ki Dhadhap sing dhek awan bakul jamu neng tengah pasar. Nanging Sima Loreng sing wis kulina ngadhepi maneka warna lelakon, tumuli bisa nata atine sing kaget, saiki malah banjur api-api durung tepung karo Ki Dhadhap sing dhek mau dipamiti yen dheweke ora sida melu.

 

"Nuwun sewu sadurunge" kandhane Widaru sawise sauntara meneng, aweh wangsulan marang kandhane sing lagi teka "aja dianggep nek aku iki tambuh jalaran saka rasa pangling, ning sanyatane pancen lagi iki aku kepethuk karo ndika sakanca. nDika iku sapa lan ana kersa apa dene nyedhaki aku sing lagi leren iki?".

 

"Ha ha ha ha ......." Ki Dhadhap ngguyu banjur semaur "nek manungsane aku percaya nDika pancen lagi iki kepethuk karo aku Ki Widaru, nanging mbok menawa nek jenenge, nDika mesthi wis tau krungu, jenengku Dhadhapsuwaru siswane Rama Resi Wresaya saka Pratapan Punthuk Pundhen".

 

"Ooo, dadi ndika sing kondhang asmane kuwi Ki Dhadhapsuwaru?"

 

"Bener Ki Sodagar Widaru" wangsulane Ki Dhadhap karo gumuyu "aku karo ndika iki meh padha, ya iku padha-padha wis ngrasuk agama Rasul, nanging panggah tetep bekti lan setya marang Gurune. Nek nDika isih bekti karo Ki Gedhe Cupuwatu sing isih ngrasuk Kapitayan Jawa, nek aku isih bekti lan panggah ora bisa  ninggalake Rama Resi Wresaya sing puguh ngukuhi agama Syiwabudha. Mula aja ndika gumun yen aku mau uluk salam marang ndika Ki Sodagar".

 

Krungu kandhane Ki Dhadhap sing mangkono kuwi, Widaru ing batin gumuyu. Awit Widaru wis ngerti nek satemene Dhahapsuwaru kuwi klebu golonganing buta sing seneng buteng nguja hawa, olehe ngrasuk agama rasul mung lelamisan, malah mengku karep culika, ya iku arep gawe kuceme agama Islam lan para Ngulama. Mula Widaru saya tambah pangati-atine.

 

 

ana candhake.

SENDHANG MUSTIKANING WARIH V (030)

 

30.

Krungu jenenge Gurune disebut lan dikandhakne yen kena paekane Resi Wresaya, Sima Loreng kaget. Widaru wis ngarani lan ngakoni yen Sima Abang nyata yen wong sekti mandraguna nanging merga kajulikane Resi Wresaya ndadekne Sima Abang dadi lan apese. Sima Loreng ngerti yen Gurune kuwi duwe kaprayitnan sing luwih tinimbang wong lumrah, nanging bisa kena pambujuke wong sing licik, pambujuk apa sing ditibakne marang Sima Abang dening Resi Wresaya gurune Ki Dhadhap sing lagi wae ditepungi iki mau.

 

"Watara setahun kepungkur" Widaru guneman maneh "ana wong sing sekti mandraguna, mudhun saka puncak gunung wilis, jenenge Ki Sima Abang sing arep nggoleki Muride Syekh Jumadil Kubra, nanging diapusi dening Resi Wresaya".

 

"Dipun apusi pripun Ki Sodagar?" pitakone Sima Loreng "kok kepireng aneh, ingatase Resi kok purun ngapusi, menika rak inggih kepireng aneh?".

 

Widaru ngguyu krungu pitakone Sima Loreng sing mangkono kuwi. Banjur wangsulan karo mesem :

"Keneng diarani aneh lan lucu, kuwi nek Wresaya kuwi Resi sing temenan, lire Resi sing nggilut agama kanthi bener. Nek aku ngarani, Resi Wresaya kuwi dudu Resi, nanging wong sing macak cara Resi lan arep gawe kuceme agamane Para Resi sing tenanan".

 

"Cethanipun kados pundi Ki?" Sima Loreng sansaya gumun karo wangsulane Widaru.

 

"Cethane ngene" Widaru banjur guneman maneh alon-alon sing mung bisa dirungokne dening Sima Loreng "wiwit biyen sing ora seneng karo Para Resi kuwi wis ana, ya iku bangsane para Denawa, tegese denawa kuwi titah sing seneng ngeden hawa utawa buta, tegese titah sing duwe watak buteng mung nuruti pangajake hawa nepsu, lha wong-wong sing ngono kuwi sing dhemen ngganggu gawe marang para Brahmana sing mulang muruk murih wong-wong padha gelem memayu hayuning bawana. Kanthi sumebare agama sing digawa dening para Wali, para bangsa buta lan denawa kuwi rumangsa oleh tambahan mungsuh, amerga agama sing diwulangake par Wali iku diarani agama Islam, sing duwe teges slamet lan nylametake lire kabeh sing ngrasuk agama Islam wajib nyebarake sipat Maha Welas lan Maha Asihe Gusti Allah, ora kena gawe kisruh, nyenyahak darbeking liyan lan sapiturute. Mula para denawa kuwi gethinge kepati-pati marang para Wali, kaya gethinge marang para Brahmana. Para Buta lan Para Denawa nuli golek cara kepriye antarane Brahmana lan Wali sarta para Ngulama padha memungsuhan. Nek ndika rungokne japa mantra sing diucapne dening wong sing jeneng Dhadhap kae mau saben-saben arep nambani wong, mesthi diwiwiti klawan nyebut Asmane Allah, Allah kuwi sesembahane wong Islam, dadi Dhadhap kae dudu wong Islam nanging macak dadi wong Islam kanggo gawe kuceme para Wali lan para Ngulama, sranane aweh tamba nanging mung apus-apus. Lha Gurune Dhadhap sing ngaku jeneng Wresaya kuwi, dudu Resi nanging macak Resi kanggo gawe kucem asmane para Resi".

 

"Lha sambung rapetipun kaliyan Ki Sima Abang kados pundi Ki ?" Sima Loreng nutugne pitakone.

"Kuwi critane rada dawa Ki Sima Loreng" wangsulane Widaru.

 

"Nanging Ki Sodagar rak inggih pirsa ta lelampahanipun Ki Sima Abang ingkang kapaeka kala wau?".

"Ngerti, nanging aku ora bisa nyritakne saiki. Aku ya ora wani crita bab kuwi neng papan kene iki. Dadi nek ndika arep melu Dhadhap nemoni Resi Wresaya, aku ya ora bisa nyritakne lelakone Ki Sima Abang marang ndika maneh. Aku ora menging ndika ngetutne Dhadhap, nanging aku mung meling sing ngati-ati, jalaran Ki Sima Abang wae sing kapinterane luwih akeh bisa kena kapaeka".

 

Sima Loreng ora wangsulan maneh, merga bakune dheweke kepengin ngerti ing ngendi papan sing dipanggoni gurune wektu iki. Nalika jagongan karo Dhadhap mau Sima Loreng duwe panemu nek Resi Wresaya bakal bisa ditakoni ing ngendi Gurune saiki manggon. Nanging bareng oleh critane Widaru sing mangkono kuwi mau, Sima Loreng uga banjur duwe gagasan nek Widaru uga ngerti ing ngendi Gurune mapan wektu iki. Bareng wis rada suwe anggone nggagas, wasanane Sima Loreng banjur kandha marang Widaru yen kepengin ngerti dedongenane Ki Siam Abang kena paeka. Sima Loreng uga kandha nek arep nemoni Dhadhap ing dhasarane luwih dhisik, kanggo ngandhakne nek niyate olehe arep puruita marang Resi Wresaya diwurungake.

 

"Nanging aku ora menging ndika lho Ki Sima?!?" wangsulane Widaru "aku mung aweh weling supaya ndika ngati-ati wae".

 

"Inggih Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng karo mesem "waleh-waleh menapa, estunipun anggen kula gadhah niyat manggihi Resi Wresaya menika namung badhe taken prekawis Ki Sima Abang, lan ketingalipun boten sah mawi sowan Resi Wresaya badhenipun kula badhe angsal wangsulan saking pitaken ingkang badhe kula tangkletaken dhateng Resi Wresaya kala wau".

Krungu wangsulane Sima Loreng ngono kuwi, Widaru ketok kaget. Bathuke ketok njengkerut sajak lagi mikir banter.

 

"Mengko dhisik Ki Sima Loreng" kandhane Widaru ngati-ati banget "ana sambung rapete apa ndika karo Ki Sima Abang?".

 

Sima Loreng gumuyu lirih, banjur aweh wangsulan cekak :

"Nyuwun pangapunten Ki Sodagar, kula boten saged ngaturaken bab menika ing papan mriki".

 

"Oh, ya wis yen mangkono" Widaru wangsulan karo mesem, sajake dheweke wis tanggap karo wangsulane Sima Loreng sing mangkono kuwi mau. Sima Loreng ya banjur ngadeg ninggalne dhasarane Widaru arep bali nemoni Dhadhap.

 

Nanging Sima Loreng dadi rada gumun, nalika dheweke tekan panggonan dhasarane Ki Dhadhap, wong kuwi sajak ora pati nggatekne maneh marang Sima Loreng. Bola-bali Sima Loreng aweh sasmita njaluk wektu sedhela kanggo ngandhakne sedyane, nanging Ki Dhadhap lan andhahane babar pisan ora ngrewes, api-api ora ngerti. Malah tekane Sima Loreng neng kono dianggep kaya wong sing lagi padha antri arep njaluk tamba. Kanggo njaga pangrasane Ki Dhadhap kapeksa Sima Loreng ngenteni longgare Ki Dhadhap, sauntara wong sing antri kari wong telu. Pangirane Sima Loreng, nek wong telu kuwi wis digarap kabeh, Ki Dhadhap mesthi gelem nemoni dheweke. Nanging pangirane Sima Loreng jebul luput, sawise wong telu kuwi rampung digarap, Ki Dhadhap malah banjur nandangi gaweyan liyane, yaiku nata barang-barange lan bareng ana wong sing teka maneh, Ki Dhadhap ya banjur genti nggarap wong sing lagi teka kuwi mau.

 

"Nuwun sewu Ki Dhadhap" saking ora kuwat ngempet sabare, Sima Loreng banjur nyedhaki Ki Dhadhap karo omong "kaparenga kula badhe matur sakedhik".

 

"He Molor......." Ki Dhadhap wangsulan karo suwara sing nuduhne nek ora seneng atine "mripatmu kuwi bisa nyawang apa ora ta jane? aku iki lagi repot!. Aja nyela-nyela kaya wong ora duwe suba sita ngono kuwi!".

 

Diwangsuli karo suwara sing ora kepenak dirungokne nganggo kupinge, Sima Loreng dadi gela. Nanging pikirane isih menging supaya ora kesusu nesu marang Ki Dhadhap, dheweke banjur mundur alon-alon bali mapan lungguh awor wong-wong sing lagi padha teka arep mertamba. Sansaya suwe wong sing teka sansaya akeh. Kang mangkono kuwi ndadekne Sima Loreng mikir yen ngenteni longgare Ki Dhadhap, mangka bisa-bisa nganti surup durung longgar.

 

"Ngeten mawon Ki Dhadhap" wasana Sima Loreng bali nyedhaki Ki Dhadhap karo guneman rada seru "kapeksa kula nyela wekdal, sakedhap namung ajeng criyos nek mangke kula boten sida tumut ndika".

 

"Piye ?" dumadakan Ki Dhadhap wangsulan karo nggetak.

 

"Kula boten sida tumut ndika, damelan kula ingkang dereng rampung taksih kathah, nyuwun pangapunten" wangsulane Sima Loreng .

 

"Dadi kowe arep ngajak guyon aku ya Molor?" Ki Dhadhap mencereng, wong sing lagi ditambani diculne, ditinggal ngadeg karo nyedhaki Sima Loreng "aku wis ngerti kowe wis keneng bujuke wong sing ora seneng karo aku. Ya, titenana wae, arep nemoni apa kowe mengko!".

 

"Sakersa anggen ndika mastani, Ki Dhadhap" Sima Loreng sing wis ora bisa sabar maneh wangsulan sakepenake, banjur ngalih ninggalne dhasarane Ki Dhadhap arep bali menyang dhasarane Widaru. Wektune wis sansaya awan, pasare sansaya sepi. Wong-wong sing menyang pasar wis akeh sing bali. Bakul-bakul akeh sing wis padha ngukudi dagangane dhewe-dhewe, tata-tata arep bali, klebu Widaru sing uga wis aba marang rewang-rewange supaya ngringkesi barang-barang dagagangane.

 

Widaru kandha marang Sima Loreng yen sadurunge surup dheweke arep nerusne laku. Sima Loreng uga banjur melu ngrewangi para rewange Ki Widaru.

 

ana candhake.

SENDHANG MUSTIKANING WARIH V (29)

 

29.

Wis telung dina bareng lan awor karo Ki Widaru nanging Sima Loreng mung dhapuk dadi tukang ngrungokne crita wae. Durung ana kalodhangan kanggo nakokne crita sing ana gegayutane karo Gurune, jalaran Ki Widaru olehe ndongeng babar pisan durung nyenggol-nyenggol jenenge gurune. Nanging Sima Loreng kemba nggone katon seneng ngrungokne kojahe Ki Widaru sing sajak seneng yen Sima Loreng kasengsem karo crita-critane. Sima Loreng percaya suwe-suwe mengko Widaru mesthi crita pengalamane olehe wis akeh srawung karo wong -wong digdaya kuwi bakal nyebut jenenge gurune. Nek wis ngono lagi Sima Loreng bakal takon ing ngendi dununge Gurune.

 

Kajaba sarana ngrungokne critane Widaru, saben-saben Widaru ngajak mandheg ing pasar sing diliwati Sia Loreng sing duwe jejibahan ngrewangi dodolan Widaru, ajeg disambi kulak prungu lan golek kabar ing ngendi Ki Sima Abang saiki manggon. Kaya esuk kuwi, sawise rampung ngrewangi ndhasarne dagangan, Sima Loreng nembung marang Widaru arep mlaku-mlaku ngubengi pasar sing ketoke jembar lan rame.  Widaru uga wis ngidini, malah kepara mrayogakne banget yen Sima Loreng mlaku-mlaku, supaya Sima Loreng tambah kawruhe.

 

"Nanging sing ngati-ati Ki Sima Loreng aja seneng nyampuri urusan sing dudu urusane" welinge Widaru nalika Sima Loreng pamitan "nek ana apa-apa enggal bali mrene maneh".

 

"Inggih Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng "kula namung badhe ningal-ningali kawontenan ingkang benten kaliyan sesawangan ingkang nate kula sumerepi kemawon kok".

 

Sima Loreng mlaku-mlaku neng jero pasar, sing dipilih nggon-nggon sing bakule padha nggelar dagangane neng papan sing jembar. Neng kono ora mung wong dodolan barang wae, nanging ana uga sing nawakne kapinteran nenambani sakehing lelara ora nganggo tamba sing rupa jamu utawa omben-omben lan bobokan, nanging cukup disuwuk karo diusapi, endi nggon sing lara tumuli waras. Sing antri njaluk ditambani sapirang-pirang, malah ana wong sing wuta barang melu antri, merga kondhange Bakul Jamu sing ora dodol jamu kuwi bisa marasake sakehing lelara, klebu wong sing nandhang wuta, lumpuh lan liya-liyane. Sing luwih mencutake maneh Bakul Jamu sing ngaku duwe jeneng Ki Dhadhap kuwi ora njaluk opah marang sing ditambani. Mung wae upama ana sing aweh kanthi sakalire, iya ora ditampik. Neng kono dicepaki tampah kanggo wadhah dhuwit saka wong-wong sing duwe karep aweh atur panuwun sakalire.

 

"Sedulur-sedulur kabeh" kandhane Ki Dhadhap kanthi suwara sing banter marang wong-wong sing padha ngrubung dheweke, ing sela-selane nambani wong-wong sing njaluk tamba "aku babar pisan ora ngarep-arep paweweh saka ndika kabeh lan iya saka sapa wae, olehku nindakne gaweyan iki mligi nggonku kepengin nyebar kabecikan marang sapepadhaning titah sing lagi nandhang lara. Dene dhuwit tembaga utawa perak sing padha ndika selehne neng tampah kuwi mengko uga ora arep tak nggo nutupi kabutuhanku dhewe, nanging bakal tak pasrahake marang Resi Wresaya sing lagi ngayahi kuwajibane ya iku numpes wong sing nyebar lelara ing Pulo Jawa iki".

 

"Ki Wresaya niku sinten Ki Dhadhap?" krungu omongane Bakul Jamu sing ora dodol jamu ngono kuwi Sima Loreng banjur nyedhak karo takon "lha sing nyebar sesakit teng Tanah Jawi niku sinten?"

 

"nDika sapa?" Ki Dhadhap mandheg olehe nambali wong sing lagi arep digarap banjur nyawang marang Sima Loreng.

 

"Kula Molor Ki" wangsulane Sima Loreng dora sembada "padamelan kula tukang usung-usung barang teng peken mriki".

 

"Ya pangapurane wae ya Kisanak Molor" Ki Dhadhap guneman karo ngguyu "aku mau rada kaget, tak kira ndika kuwi tunggalane Sima Abang, merga caramu omong rada memper karo Sima Abang. Resi Wresaya kuwi Guruku sing saiki mertapa neng Alas Jati sacedhake Bengawan Tempur kana, lha nek ndika kepengin ngerti sapa sing wis nyebar lelara neng Tanah Jawa iki, ndika kudu ninggalne pagaweyan ndika sing saiki iki. Banjur mengko bareng karo aku tak sowanke neng ngarsane Resi Wresaya saperlu suwita lan puruita marang Panjenengane, mengko ndika bakal dituduhi sapa wae sing ora mung sing nyebar lelara neng Tanah Jawa kene iki wae, nanging uga menungsa-menungsa sing kudu ditumpes merga arep gawe rusaking tatanan neng Tanah Jawa kene".

 

"Lha menawi kula kedah nilar padamelan kula, mengke pripun Ki carane kula saged nedha?" Sima Loreng nyoba takon maneh njajagi karepe wong kuwi.

 

"Aja samar Ki Molor" wangsulane Ki Dhadhap sabanjure "perkara manganmu saben dinane sajrone ndika necep ngelmune Resi Wresaya kuwi dadi tanggunganku".

 

Ketang kepengine ngerteni panggonane gurune, Sima Loreng banjur nyaguhi apa sing dikandhakne Ki Dhadhap, nanging Sima Loreng uga kandha nek arep taren lan pamitan marang juragane luwih dhisik. Nek dientuki dening Juragane, mangka mengko arep mbalik mrono maneh, nanging nenk ora dililani ya kapeksa ora sida melu Ki Dhadhap ngadhep Resi Wresaya, neng Alas Jati sacedhake  Bengawan Tempur.

 

"Iya, Ki Molor aku nunggu kabar saka ndika, aku arep ninggalne papan kene iki telung dina maneh lan aku nginep neng daleme Ki Lurah dadi ndika bisa nemoni aku neng Kalurahan yen aku nuju ora ana Pasar kene" Ki Dhadhap mangsuli pamitane Sima Loreng.

 

Sima Loreng banjur bali arep nemoni Ki Widaru sing lagi nunggoni rewang-rewange nyambut gawe dodolan dagangane. Ki Widaru rada gumun dene Sima Loreng kok mung sedhela olehe mlaku-mlaku.

 

"Jarene ndika mau kepengin ndelok-ndelok kahanan sakiwa tengene Pasar iki Kisanak Sima Loreng?" pitakone Widaru durung nganti Sima Loreng mapan lungguh neng sandhinge.

 

"Empun cekap kok Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng karo mapan lungguh "niki malah ajeng matur ndika".

 

"Arep omong bab apa?" Widaru takon semu gumun, merga praupane Sima Loreng ketok nek tenanan.

 

"Anu kula ajeng dijak Tiyang sing damelane nambani tiyang sakit teng tengah peken nika" wangsulane Sima Loreng blaka.

 

"Diajak menyang ngendi? diajak mider apus-apus turut pasar ngana kae?" kandhane Widaru semu nuturi Sima Loreng "wong sing ngaku jeneng Dhadhap kae gaweyane apus-apus, Ki Sima. Wong sing ketoke waras sawise ditambani kae, paling suwe sajroning wektu sepasar larane bali maneh malah kepara luwih nemen tinimbang karo sadurunge ditambani Dhadhap. Wong kae ya seneng ndongeng crita sing ngayawara, dheweke lan gurune sing jarene jenenge Resi Wresaya kuwi malah wani ngaku-aku nek isih trahe Patih Maudara sing madeg wiku neng Paluamba jaman Majapahit biyen. nDika ngerti sapa Patih Maudara utawa Wiku Paluamba kuwi?".

 

"Dereng Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng karo nggagas kandhane Widaru sing uga baud ndongeng kuwi.

 

"Patih Maudara kuwi bapake Raden Damarwulan ya Sri Brawijaya Wikramawardana garwane Ratu Ayu Kencana Wungu. Lha wong sing ngaku jenenge Dhadhap karo Resi Wresaya kuwi ora mudheng karo lelakone Resi Paluamba, nanging malah wani ngaku jare isih trah utawa turune. Wong kuwi gaweyane ngajak wong-wong supaya ora ngakoni yen Kanjeng Sultan Trenggana kuwi Raja sing sah ing Tanah Jawa kene. Kamangka genah nek wis cetha Sultan saiki iki, iya Kanjeng Sultan Trenggana kuwi nerusne paprentahan saka Majapahit biyen, jalaran Sultan Trenggana kuwi putrane Adipati Patah, Adipati Patah putra Prabu Brawijaya kalima, sing sumare neng Gunung Lawu. Dadi nek nggugu aku, luwih becik nek ndika ora sah gampang percaya karo Dhadhap kae, tan wurunga ndika bakal diajak ngambah dalan sing sasar lan  bakal didadekne kurban" Widaru akeh-akeh anggone nuturi Sima Loreng murih ora nggugu critane Ki Dhadhap sing arep ngajak dheweke puruita menyang Resi Wresaya neng cedhake Bengawan Tempur.

 

Sanajan Sima Loreng uga bisa percaya karo sing dikandhakne Widaru, nanging Sima Loreng olehe arep melu Ki Dhadhap kuwi ora kok jalaran kepengin nyecep ngelmune Resi Wresaya, nanging mung kepengin ngerti ing ngendi dununge Ki Sima Abang.

 

"Inggih Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng sawisae meneng karo mikir "murih langkung cethanipun kalih ingkang ndika dhawuhne niku wau, kula kok kepengin saged mbuktekaken piyambak kanthi tetapangan kaliyan Resi Wresaya punika. Mangke menawi sampun cetha bilih ingkang dipun dhawuhaken Ki Sodagar menika saestu, kula inggih badhe kesah nilaraken Resi Wresaya lan Ki Dhadhap sarta kanca rowangipun sedaya".

 

Krungu wangsulane Sima Loreng sing ngono kuwi Widaru ngguyu lakak-lakak, kaya ngguyu dhagelan sing lucu.

 

"Aku mung elik-elik thok Ki Sima" kandhane Widaru sawuse guyune meneng "aku ya ora bisa menging sedya lan karep ndika, nanging nek ndika gelem ngrungokne kandhaku, ndika arep tak kandhani, aku ngerti karep ndika kuwi mung arep nyoba ngerteni Resi Wresaya nek apik ya diterusne puruita nek nyatane kaya sing tak critakne banjur mundur rak ngono ta?  Ya nuwunm sewu lho Ki Sima Loreng, nadyan asmane ndika kuwi Sima Loreng, nanging biyen tau ana wong sing nganggo asma Sima sing kaektene kena diarani punjul ing apapak, ewa dene kena karti sampekane Resi Wresaya, temah dadi lan apese, ya iku Ki Sima Abang".

 

 

ana candhake.

SENDHANG MUSTIKANING WARIH V (28)

 

28.

Merga diterne Sima Loreng sing uga tetep ngajak Gana karo Sidi, bakul-bakul kuwi padha slamet saka gangguane para begal sing ngadhang laku. Kaya sing ditindakne Sima Abang, begal-begal sing padha ngadhang lakune para bakul kuwi luwih dhisik digawe miris dening Sima Loreng sarana nuduhne katiyasane ing reh kanuragan. Sima Loreng mlaku neng ngarep dhewe karo ngecakne aji pangrungune, yen sajake ing kono ana Begal sing lagi umpetan karo ndhendhepi, mangka luwih dhisik Sima Loreng nuduhne katiyasane, kaya upamane mbithi watu gedhe sing ana pinggir dalan sing banjur dadi sumyur. Mesthi wae kanthi weruh kang mangkono iku ndadekne para begal mengkeret luwih dhisik lan banjur padha giris, lumayu nginthar ora sida nindakne kadurjanan. Yen miturut panrawange dalan sing diliwati ora ana bebaya apa-apa, Sima Loreng nyedhaki Juragan-juragan sing lungguh ana cikare, genti - genti, aweh kabar yen dalane aman, sinambi ngajak omong golek sisik melik sing dibutuhne.

 

"Sajake brandhal-brandhal sing kulina ngadhang laku ing margi mriki niki niku klebet brandhal alit Ki Jalu" kandhane Sima Loreng nalika nyedhaki Ki Jalu Bakul sing cikare gedhe sing dhek mau ngajak Kliwon melu cikare "ketitik nembe digurak sakedhik kemawon sampun sami mlajeng".

 

"Nggih Ki Sima Loreng" wangsulane Ki Jalu  "cara sing ndika cakne niku kados sing dicakne Ki Sima Abang, dados boten nganti mawi kerengan begal-begale mpun miris rumiyin".

 

"Nuwun sewu Ki Jalu" kandhane Sima Loreng sabanjure "Ki Sima Abang niku sinten? Lha sak niki wonten pundi kok boten kasuwun pambiyantu murih ngeterne para bakul-bakul niki?".

 

"Kula piyambak boten pati cetha Ki Sima Loreng" wangsulane Ki Jalu "Ki Sima Abang niku tiyang sekti mandraguna saking puncak Gunung Wilis, criyosipun kaprentah dening Jagad lumantar wangsit ingkang dipun tampi rikala maneges ing puncaking Redi Wilis, murih madosi Waliyullah ingkang asalipun saking nagari Ngerum ingkang nami Syekh Jumadil Kubra. Lha salebeting lelana madosi Waliyullah niku, Ki Sima Abang ngliwati margi mriki lan mangertosi bilih kathah begal ingkang remen ngganggu para bakul lan tiyang kekesahan. Mila Ki Sima Abang lajeng paring pambiyantu dhateng para bakul, para begal lan brandhal sami dipun gurak kados anggen ndika nggurak niki. Antawis tigang wulan Ki Sima Abang tansah ngayomi para bakul lan tiyang ingkang kekesahan saking pangganggunipun para brandhal, lan saestu margi mriki boten wonten malih ingkang naminipun Brandhal. Lajeng Ki Sima Abang nglajengaken lampah mangilen, awit margi-margi sampun aman. Nanging let sawulan saking kesahipun Ki Sima Abang, brandhal-brandhal ingkang suwaunipun sampun ngalih, lajeng dugi malih. Lajeng kula lan para kanca Bakul sami nedhi tulung dhateng Ki Pedhut kalih kancanipun kalih Gana kalih Sidi niku. Nanging inggih benten raosipun boten kados menawi ingkang ngayomi niku Ki Sima Abang".

 

"Lha ingkang maringi wangsit Ki Sima Abang niku sinten Ki? lan Ki Singa Abang kesah mengilen niku kinten-kinten dhateng pundi?" Sima Loreng takon.

 

"Niku kula boten ngertos Ki Sima Loreng menawi ingkang paring wangsit dhateng Ki Sima Abang menika mesthinipun nggih ingkang yasa Gunung Wilis niku" wangsulane Ki Jalu blaka "Lha sak niki kula ajeng matur pisan dhateng ndika Ki Sima Loreng".

 

"Badhe dhawuh napa Ki?" Sima Loreng rada anyel, durung wae oleh sisik melik sing digoleki malah arep dijak rembugan bab liya, nanging gandheng Sima Loreng isih mbutuhne katrangan liya saka bakul-bakul kuwi, Sima Loreng ya ora nuruti anyele.

 

"Kula wau mpun rembugan kalih kanca-kanca bakul sedanten" wangsulane Ki Jalu "kanca-kanca sami ajeng nedhi tulung ndika, puruna ndika nggentosi Ki Sima Abang dados pangayomane para bakul sedaya. Perkawis redananipun kula sakanca manut".

 

Sima Loreng mesem, dheweke bisa nampa nek bakul-bakul kuwi duwe panjaluk sing ngono kuwi, nanging Sima Loreng genah nek ora bisa nuruti, merga tekane kono kuwi Sima Loreng ora arep golek pengasilan nanging arep nggoleki lan nusul gurune sing jebul wis ora manggon neng puncake Gunung Wilis maneh, malah jarene wis lunga mangulon nggoleki Waliyullah.

 

"Nyuwun pangapunten nggih Ki Jalu" kandhane Sima Loreng  aweh wangsulan karo panjaluke Ki Jalu "bares kemawon estunipun kula niki sampun gadhah padamelan piyambak. Dados menawi Para kadang Bakul sami ngersakne supados kula teng mriki terus, kula nggih boten sagah. Nanging kula gadhah cara sanes, murih sedanten saged sami mlampahe".

 

"Pripun Ki?" Ki Jalu takon.

 

"Ngeten" wangsulane Sima Loreng "salebeting tigang wulan kula badhe ngancani ndika sakanca, boten perlu kathah-kathah ndika sakanca anggenipun nyukani opah dhateng kula. Lha salebeting tigang wulan niku, Ki Pedhut, Ki Gana miwah Ki Sidi kersane ngrencangi kula sinambi sinau lan niru lekas kula ngadhepi begal-begal niku. Mengke sasampunipun tigang wulan, kapeksa kula tilar. Kula nggih ajeng kesah mangilen, sami kalih Ki Sima Abang kula nggih ajeng madosi Syekh Jumadil Kubra. Pripun?"

 

Sawuse nggagas rada suwe Ki Jalu banjur wangsulan makili kanca-kancane para bakul yen nyarujuki karo sing ditawakne Sima Loreng kuwi.

 

Telung sasi suwene Sima Loreng leren neng sukuning Gunung Wilis kono, kajaba aweh bebantu marang para bakul lan aweh tuntunan sathithik ing reh kanuragan marang Pedhut, Sidi lan Gana, Sima Loreng uga ora kendhat nggone takon-takon marang wong sing ditemoni sing sakira bisa aweh tambahing katrangan sing magepokan karo Ki Sima Abang, Gurune.

 

Anuju sawijining dina Pasar sing mapane ana sukune Gunung Wilis kuwi katekan sodagar sugih sing dodolan barang-barang saka kutha. Sodagar kuwi numpak kreta lan nggawa cikar lima kanggo nggawa dagangane. Tekane ora ijen, nanging uga nggawa rewang cacah sepuluh sing ngrangkep njaga keslametane sodagar mau lan barang dagangane. Ki Sodagar dhewe sajake uga wong sing nduweni ngelmu kanuragan sing cukup.

 

Para bakul akeh sing banjur padha nyedhak lan tepungan karo Sodagar sugih kuwi, saperlu kulak barang-barange Ki Sodagar kanggo didol menyang pasar-pasar liya panggonan. Ki Sodagar sing duwe jeneng Ki Widaru kuwi dadi seneng, dagangane cepet kalonge lan Ki Sodagar uga banjur genti nukoni barang-barang dagangane bakul-bakul sing ana pasar kono kanggo digawa lan didol menyang kutha.

 

"Dagangan olehku kulakan saka kene iki mengko tak ecer ing pasar-pasar sing tak liwati Ki" kandhane Ki Widaru nalika Sima Loreng takon, apa barang-barang sing dikulak dening Ki Widaru kuwi ora bosok yen digawa nganti tekan kutha sing wektune nganti sasen. Olehe takon ngono kuwi Sima Loreng mung arep dienggo wiwitan olehe arep takon perkara liya sing magepokan karo anggone nggolek kabar sing magepokan karo gurune "dadi sadurunge tekan Pajang, barang-barang sing ora kuwat suwe panyimpene kudu wis entek".

 

"Makaten nggih Ki Sodagar?" Sima Loreng wangsulan "dados Ki Sodagar menika dalemipun Kitha Kadipaten Pajang?"

 

"Bener Ki Sima Loreng" wangsulane Ki Widaru ramah "apa Ki Sima Loreng kepengin nonton rejane papan-papan liya ing kulon kana? Mengko bisa bareng karo lakuku, perkara mangan neng dalan aja kuwatir aku nggawa sangu sing cukup, ning ya kuwi minangka ijole Ki Sima Loreng kudu ngrewangi aku nek aku mampir neng pasar-pasar sing tak liwati kanggo adol barang-barang iki".

 

"Inggih Ki Sodagar, matur nuwun sanget dene kula dikeparengaken ndherek Ki Sodagar" wangsulane Sima Loreng seneng.  Sima Loreng sida melu bareng Ki Widaru, gaweyan ngayomi para bakul dipasrahne bali marang Pedhut, Sidi karo Gana.

 

Jebul sanadyan katone nek guneman ketara yen wong angkuh, Ki Widaru duwe kabecikan sing ora sethithik. Kajaba wis gelem aweh laku sak mangane marang Sima Loreng, sasuwene ing dalan Sima Loreng uga dikongkon tunggal sakreta karo Ki Widaru. Karo mlaku Ki Widaru crita akeh-akeh perkara kutha-kutha gedhe sing ana tanah Jawa. Kajaba saka iku uga nyritakne pengalamane sasuwene nindakne laku dagang saka kutha siji lan sijine, saka padesan siji menyang padesan liyane. Ora arang Ki Widaru ing dalan kepethuk Begal neng paran ketemu brandhal sing kabeh bisa diatasi merga Ki Widaru sing duwe rewang sepuluh sing kabeh pinter lan prigel ing babagan ulah kanuragan, kabeh rewange Ki Widaru kuwi isih kaprenah sedulur nom tunggal sapaguron karo Ki Widaru, padha-padha siswane Ki Gedhe Cupuwatu. Ki Widaru duwe pangira yen Sima Loreng kuwi mung wong sing pagaweyane dodol tenaga marang para bakul sing mbutuhne tenagane. Mula yen crita bab kaluwihane para rewange nalika ngadhepi para brandhal utawa para begal sok diwuwuhi nganggo bumbu-bumbu sing terkadhang ora tinemu ing nalar. Sima Loreng ya mung manthuk-manthuk karo nelakake rasa erame, sanadyan kala-kala sajroning atine krasa kemudu-kudu ngguyu merga critane Ki Widaru sing kerep dianggep lucu.

 

 

ana candhake.